Wo pućowanju Wenzela Winterberga zhonili

štwórtk, 16. meje 2019 spisane wot:

Wojerecy (SiR/SN). Čěski awtor Jaroslav Rudiš je na Wojerowskim hrodźe njedawno swoju nowu knihu „Winterbergs letzte Reise“ předstajił. Nažel je tójšto městnow na žurli swobodnych wostało. Knihu je Rudiš, kotrehož witaše Mirko Schwanitz, w němskej rěči spisał. Premjera to za Čecha, kiž wo sebi praji, zo je to po połojcy, po tamnej pak Němc.

Křesćan Kulman

štwórtk, 16. meje 2019 spisane wot:
13. meje 1869 zemrě wučer, spisowaćel a kantor Křesćan Kulman po dźěłapołnym žiwjenju za serbstwo a serbske pismowstwo. 14. awgusta 1805 bě so wón w Małej Nydeji pola Wojerec narodźił. Zakónčiwši Delnjowujězdźanski wučerski seminar­ wučerješe najprjedy sydom lět w susodnych Lipinach, najwuchodnišej wsy Łazowskeje wosady. Wot jutrow 1831 hač do smjerće běše wučer a kantor w Delnim Wujězdźe. Wuske zwiski wudźeržowaše z fararjom a basnikom Handrijom Zejlerjom, bě awtor serbskich knihow a zeserbšći tójšto spisow a wučbnicow. 1842 wuda ze Zejlerjom „Krótke kěrluše a spěwarske za serbske šule“ a „Zahrodu kwětkojtu“. Jeho najwuznamniši přełožk bě 1862 ćišćane dyrdomdejske powědančko ze swětoweje literatury „Robinson“. Z jeho pjera su dale wučbnica „Serbsko-němski ABC“, „Jan abo spěwaj a dźěłaj“, we Wojerecach pola jeho bratra Jana ćišćane spisy „Tři njewjesty a štwórta ma kwas“, „Wosebite čisło powěsćow“ a „Serbski wustojny pčołar, abo kak dyrbiš w serbskim kraju pčoły plahować“. Wuda tež zběrku swojich basnjow „Bórčate, kałate a palate čmjeły, wosy a šeršenje“. Wot lěta 1847 bě čłon Maćicy Serbskeje. Manfred Laduš

Jako dirigent so Dieter Kempe na wuměnk rozžohnował – jako komponist dale skutkuje

Po wjace hač štyrjoch lětdźesatkach je Dieter Kempe taktownik na hozdźik pójsnył a so na wuměnk podał. Wjelelětny dirigent a kapałnik najprjedy orchestra Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła a po tym Serbskeho ludoweho ansambla je čas swojeho skutkowanja nje­li­čomne koncerty bjezmała kóždehožkuli žanra z hudźbnikami w najrozdźělni­šich wobsadkach wuměłsce nawjedował. Wob­stajnje je so za to zasadźał serbsku hudźbu šěrić – nastupajo pěstowanje reper­toiroweje literatury runje tak kaž nastu­pajo spěchowanje a předstajenje twórbow načasnych komponistow.

Georg Katzer zemrěł

srjeda, 15. meje 2019 spisane wot:

7. meje zemrě w Berlinje wuznamny komponist Georg Katzer. Narodźił bě 10. januara 1935 w delnjošleskim měsće Habelschwerdt (dźensa Pólska) jako syn konditora.

Wot lěta 1954 do 1959 studowaše Katzer kompoziciju na Wysokej šuli za hudźbu w Berlinje pola Rudolfa Wagnera-Régenyja a Ruth Zechlin, mjezyčasnje tež na Akademiji muziskich wuměłstwow pola Karela Janáčeka w Praze. Wot 1961 do 1963 běše wón z mišterskim šulerjom něhdyšeje Akademije wuměłstwow NDR pola Hannsa Eislera a Leja Spiesa.

Wobšěrny spektrum jeho tworjenja wobsahowaše předewšěm komornu, sinfonisku, wokalnu a jewišćowu hudźbu. Wosebity wuznam měješe wón jako twórc elektroniskeje hudźby. 1986 běše ze sobuzałožerjom prěnjeho elektroniskeho studija NDR. Lěta 1978 wuzwolichu jeho za čłona něhdyšeje Akademije wuměłstwow NDR. Hromadźe z Reinerom Bredemeyerom (1929–1995), Paulom-Heinzom Dittrichom (nar. 1930), Friedrichom Goldmannom (1941–2009) a Friedrichom Schenkerom (1942–2013) słušeše k wu­znamnym twórcam noweje hudźby w bywšej NDR, kotřiž reprezentowachu swój čas srjedźnu generaciju progresiwnych hudźbnikow.

Budyšin/Praha (SN/MiR). Lětuše knižne wiki „Svět knihy“ w Praze běchu za Ludowe nakładnistwo Domowina jara wuspěšne. W běhu štyrjoch dnjow zwěsći LND wulki zajim za cyłotny poskitk a je tuž tež tójšto knihow předało. Nawjedowaca lektorka Janka Pěčkec de Lévano rjekny: „Mějachmy mnohich zajimcow při našim stejnišću. W pomjatku wostał je mi młody muž z Albanskeje, kiž w Liberecu studuje. Wón bě na wikach samych zaměrnje za našim stejnišćom pytał a je sej pola nas tójšto knihow skazał.“

Poskitk SLA na dnju maćerje

wutora, 14. meje 2019 spisane wot:

Dźeń maćerje minjenu njedźelu běše intendantce Serbskeho ludoweho ansam­bla Judith Kubicec z přičinu, koncert­ny poskitk „Wobkuzłaca klasika“ w domje SLA na Budyskej Wonkownej Lawskej runje wonej temje wěnować. Sama přewza intendantka dirigat Serbskeho komorneho orchestra kaž tež solistow.

Budyšin (CRM/SN). Tři chětro wšelake wokalne twórby z instrumentalnym přewodom, kotrež maja poćah k temje mać, stejachu jako hłowne dypki na programje. Z Kulowa pochadźacy a w Choće­buzu skutkowacy komponist Ulrich Pogoda běše sej za swoju twórbu „Maćeri“ jako tekstowu předłohu poem Jakuba Barta-Ćišinskeho wubrał, wěnujo ju tak před lětami swojej maćeri. Lyrisku baseń z rjanymi metaframi powyši komponist z hudźbu w našočasnym stilu, tak zo nańdźeš w njej wodych nadčasnosće.

Smochćicy (CRM/SN). Zhromadnje na Smochčanskim jewišću koncertowali su minjenu sobotu wječor čłonojo měšaneho spěwneho cyłka Markkleeberger Vocalisten a chór Budyšin. Wokalna hudźba z erta jara rozdźělneju ćělesow běše hnujaca a cyłkownje přewšo zajimawa.

Komorny chór z Markkleeberga pola Lipska, kotryž student cyrkwinskeje hudźby Brain Radins diriguje, je mały ansambl z wosom za wokalnu hudźbu horjacych so młodych čłonow. Wotpowědnje wysoka je jich spěwna kultura. Dokelž dotal wjele na wuhotowanju Božich słužbow skutkuja, je jich repertoire na tym polu poměrnje wobšěrny. Zdobom pak su woni tež rjane a dale jara woblubowane stare składby němskeje swětneje literatury ze samsnej horliwosću a zdobom jara zdokonjane přednjesli.

Flensburg (SN/JaW). Europske zjednoćenstwo dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) je minjeny pjatk w Flensburgu Myto MIDAS a Myto Otta von Habsburga spožčiło.

Myto MIDAS dósta Gabriel von Toggenburg, wěnowacy so we wosebitej seriji w němskim dźeniku w Italskej Dolomiten europskim a mjeńšinowym temam pod hesłom „Europske třěski“. Toggenburg bě zdobom „jedyn z iniciatorow Myta Otta von Habsburga a je tohorunja wjelelětny podpěraćel MIDAS. Lěta 2008 zorganizowa wón wopyt zjednoćenstwa pola Otta von Habsburga“, rjekny redaktor dźenika Dolomiten Hatto Schmit w lawdaciji.

Tež za nas zajimawe

póndźela, 13. meje 2019 spisane wot:
Zo medije hromadźe dźěłaja, ničo nowe wjac njeje. Zo pak hnydom dwě mjeńšinowej a dwě wjetšinowej nowinje a k tomu hišće danske a němske kooperuja, štož maja ze zrěčenjom podkładźene, je w Němskej nowe a tohorunja jónkrótne. Puć hač k tomu bě, kaž minjene dny zhonich, chětro kamjenjaty. Wšako njeběchu sej Danojo a Němcy stajnje přezjedni, štož wójny a bitwy w zańdźenosći dopokazuja. To pak su stawizny, a tuž wusyłaja žurnalisća ze sewjera jasny signal do Europy, mjenujcy: Móžemy zhromadnje skutkować, najebać to, štož w zašłosći bě. Ale rěčeć­ ze sobu dyrbimy! A to su danscy a němscy žurnalisća činili. „Flensburgski model“ mam tež za serbske medije za spomóžny. Serbske Nowiny a Serbski rozhłós kaž tež Wuhladko drje hižo zdźěla hromadźe dźěłaja, štož někotrym hódź njeje, přiwšěm měli to zesylnić a njeměli so za konkurentow měć. Tak wjac za swój lud wuskutkujemy. Janek Wowčer

Tuchwilu zwučuja čłonojo Serbskeho ludoweho ansambla pod nawodom intendantki Judith Kubicec za mejske wudaće koncertneho rjadu „Wobkuzłaca klasika“. Spěwnu podpěru maja ze stron sopranistki Daniele Hazec a baritona Pětra Cyža. Prěni koncert je zajutřišim na dnju maćerje w 17 hodź. na žurli SLA w Budyšinje. Foto: Stefan Cuška

Serbska debata

nowostki LND