Prosće „pućować“

štwórtk, 04. meje 2023 spisane wot:
Před dwěmaj lětomaj, wosrjedź wobmjezowanjow korony dla, bě so nowa doba nastupajo wuznamjenjensku swjatočnosć za spožčenje Myta Ćišinskeho zahajiła. Nic wjac w Pančicach-Kukowje, hdźež bě­štej 2019 Maria Elikowska-Winklerowa a team Radija Satkule lawreataj najwyšeho počesćenja w Serbach, ale w Budyšinje su Trudla a Jan Malinkec a Jadwiga a Fabian Kaulfürstec swojej myće přijimałoj. Rozsud kuratorija z lěta 2020 so přećiwo Jakubej Bartej-Ćišinskemu, sławnemu serbskemu basnikej, njeměri. Hdyž su mjez lawreatkami a lawreatami Serbowki a Serbja z Delnjeje, srjedźneje a Hornjeje Łužicy, je tuž prawje, ze swjatočnym mytowanskim zarjadowanjom prosće „pućować“. Komuna, kotraž ma wuznamnemu po­dawkej wotpowědowacu žurlu, móhła w přichodźe hosćićelka być. Hač so wobstejnosće na městnje jako wobmjezowane pokaža, to hakle přichodne lěta wuwědomja. Kotre žurle hdźe bychu docyła do prašenja přišli? Axel Arlt

Serbski zarjad załoženy

štwórtk, 04. meje 2023 spisane wot:

3. meje před 75 lětami započa nowy Serbski zarjad kultury a ludoweho kubłanja při Ministerstwje za ludowe kubłanje krajneho knježerstwa Sakskeje w Budyšinje ze swojej dźěławosću. 23. nalětnika 1948 wot Sakskeho krajneho sejma schwaleny Serbski zakoń tworješe zakład za załoženje noweje institucije, kotrejž skrótka Serbski zarjad rěkachu: Nawoda bě dotalny Budyski wokrjesny šulski rada Pawoł Nedo, čestnohamtski předsyda Domowiny. Wotrjadnik za zjawne žiwjenje bu skałar a dotalny politiski sobudźěłaćer za serbske prašenja w Budyskim wokrjesnym předsydstwje SED Kurt Krjeńc z Malešec. Spisowaćel a nawoda Serbskeje młodźiny (SM) Jurij Brězan přewza wotrjad za nowiny, film a rozhłós, a wotrjad za šulstwo měješe komisarisce hišće Pawoł Nedo na starosći.

Budyšin (SN/bn). Druha faza projekta „Bautzen rocks“ resp. po swójskim wašnju pisanja „BTZN RCKS!“ a přichodnje tež „BDŠN RCKS!“ je zaběžała. Składnostnje wotewrjenja „Studija B“ na Budyskej Hošic hasy wuhotowaše hłowny iniciator Beno Brězan z podpěru towarstwa Dźěłań dźeń zawčerawšim pisany swjedźeń na Póstowym naměsće. Mjez druhim wuhra so tam kickerowy turněr z připadnje zestajenymi mustwami a přewjedźechu so dźěłarnički hudźby a grawury z laserom; DJ T.I.M. postara so wo hodźace so zynki. Wopytowarjo běchu zwjetša z Budyšina a wokoliny, tójšto pak tež na přikład z Drježdźan a Zhorjelca přichwatali.

„Aktualniša dyžli hdy prjedy“

srjeda, 03. meje 2023 spisane wot:
„Der Volksfeind“ rěka moderny klasikar dramatiki Henrika Ibsena, kotryž je Němsko-Serbske ludowe dźiwadło we wobdźěłanju Floriana Borchmayera minjeny pjatk premjernje na hłownym jewišću předstajiło. Režiju wukonješe wyši hrajny nawoda domu Stefan Wolfram (3. wotlěwa), hłownej róli sćělesnjatej Marian Bulank a Alexander Höchst (3. resp. 2. wotprawa). Publikum na połnje wobsadźenej žurli dźakowaše so ze sylnym přikleskom. Byrnjež hra hižo 140 lět stara była, je po słowach režisera „aktualniša dyžli hdy prjedy. Centralne prašenje dramy je, kotru šansu ma wěrnosć w nadměru ekonomiziwanej towaršnosći.“ Foto: Maćij Bulank

Němska znowa wotstopnjowana

srjeda, 03. meje 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němsku su w posudźowanju nowinarskeje swobody třeće lěto za sobu wotstopnjowali. Pozadk su nadpady na zastupnikow medijow, kotrychž bě loni telko kaž hišće nihdy do toho. ­Organizacija za zachowanje čłowjeskich prawow „Reporterojo bjez mjezow“ zastopnjuje Němsku na 21. městnje, za krajemi kaž Słowakskej a Samoa.

W Němskej su loni 103 fyziskich nadpadow na žurnalistow dokumentowali, organizacija zdźěla. To je najwyši staw po zahajenju zapisowanja 2015.

Potłóčowanje njelubeho rozprawnistwa po wšěm swěće přiběra, organizacija zwěsća. „Krizy, wójny a dale trajace rozšěrjenje awtoritarizma su k tomu wjedli, zo je nowinarska swoboda tak wohrožena kaž dołho nic wjace.

Naša swobodna nowina

srjeda, 03. meje 2023 spisane wot:

„Objektiwnu kritisku distancu“ – to sej nimale kóždy wot njewotwisneho nowinarstwa přeje, kotremuž je datum 3. meje jako mjezynarodny dźeń wěnowany. Naš wječornik dawno hižo „organ“ někajkeje organizacije njeje – kaž za čas Marka Smolerja je naša jenička „tendenca“, narodne zajimy serbskeho ludu zastupować. Što pak tomu najbóle tyje, njeje za wěčnosć postajene, ale kaž před sto lětami wuslědk zjawneje diskusije w Serbach. Po cyłym serbskim kraju a nic jenož w někotrych Budyskich serbskich institucijach.

Nowinarska swoboda w Němskej njeje wot zakazow wohrožena, ale druhdy wot sebjecensury wobmjezowana – hdyž so agresiwnych kritikarjow boja. Wostańmy w Serbach přećelni we wuměnje wšelakich nahladow. Do nutřkowneje nowinarskeje swobody redakcije na přikład słuša, zo njetrjeba so kóždy přilopk kóždemu redaktorej jenak spodobać. To je kaž z přispomnjenjom na rańšim piwku. Hewak by wostudłe było! Marcel Brauman

Budyšin (CRM/SN). Před 16 lětami zrodźi so kolegialne přećelstwo mjez serbskimi a Mecklenburgsko-Předpomorskimi hudźbnikami. „Bjez Jura Mětška by mys­lička mjezsobneje wuměny jeničce rjany són wostała“, praji Malte Hübner, wiolinist a komponist w Roztoku (Rostock). Wón słuša k hłownym iniciatoram tuteje jara wuspěšneje stawizny a powita w Budyšinje přitomnych z wutrobitymi słowami w našej maćeršćinje.

Mytowanych počesćili

wutora, 02. meje 2023 spisane wot:

Budyšin (SN). W nadawku Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu je jury, wobstejaca ze Sonje Hrjehorjoweje a Heleny Palmanoweje minjeny tydźeń srjedu wo dobyćerjach lětušeho wubědźowanja wo najrjeńše serbske jutrowne jejko za dźěći a młodostnych rozsudźiła. Wo wuslědkach informowaše pjatk projektna managerka Domowiny Rejzka Krügerowa. Tak je so 66 jednotliwcow wobdźěliło. Nimo mytowanjow we wosom starobnych skupinach mjez štyrjomi a 24 lětami su znowa młodźinske spěchowanske myto spožčili, kiž je z 75 eurami dotěrowane. Dobyła je tele myto 21lětna Wiebke Zimmermannec z Markoćic/Gersdorfa, kotraž so z technikomaj wóskowanja a bosěrowanja wobdźěli. Tež 254 šulerjow ze zakładnych šulow w Kulowje a w Großschirma su składnosć ­wužili a debjene jejka za wubědźowanje zapodali.

Nacije Serbow zajeli a SN zakazali

wutora, 02. meje 2023 spisane wot:

28. jutrownika před 90 lětami docpěchu dalše represalije nacijow tež Serbow a jich narodne žiwjenje. Přisłušnicy SA a policisća zajachu na tutym dnju rjad serbskich prócowarjow do „škitneje jatby“. Potrjecheni běchu prěni předsyda a hłowny załožićel Domowiny Arnošt Bart-Brězynčanski, kotryž dyrbješe měsac w chłostarni přebywać, redaktor Serbskich Nowin a moler Měrćin Nowak-Njechorński a sobudźěłaćer Smolerjec nakładnistwa Gustaw Janak. Tež jurist dr. Jan Cyž a mišter w Smolerjec ćišćerni a starosta Łužiskeho Sokoła Jakub Šajba a wučer w Pančicach, dirigent a nawoda hudźbneho wotdźěla Maćicy Serbskeje Jurij Słodeńk běchu potrjecheni. Pola Łazowskeho překupca a župana Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“ Jana Haješa přepytowachu SA-mužojo bydlenje a sćazachu čěske listy a časopisy.

Budyšin (SN/bn). „Europska klasiska hudźba je z bytostnym stołpom europskeje kulturneje identity a ma móc, mjezy přesahowaca ludźi hromadu wjesć. Ćim wjetša je mi česć, z festiwalom ‚Třiangel‘ nowy projekt w Budyšinje zahajić směć.“ Z tymle słowami připowědźi wuměłstwowy direktor projekta Classic@Home a hłowny organizator mjenowaneho festiwala Fjodor Elesin we wobłuku nowinarskeje konferency wčera w Budyskej Röhrscheidtowej bašće „mišterske kursy za wysoko wobdarjenych studentow hudźby pod nawodom cyłkownje sydom mjezynarodnje renoměrowanych koryfejow“ kaž tež cyłkownje „štyri koncerty z wobdźělnikami a docentami“.

nowostki LND