Pokiwy (23.12.20)

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

Za kemše so přizjewić

Ralbicy. Aktualneho połoženja koronapandemije dyrbja tež kemšerjo w serbskich a dwurěčnych katolskich wosadach swoje kontaktne daty w cyrkwi zawostajić. Wosadni fararjo proša tuž wšitkich, kotřiž tam přichadźeja, swoje daty do spřihotowanych kartkow zapisać a w za to předwidźanych tyzach zawostajić. Dale maja so wěriwi we wjacorych wosadach, kaž na přikład w Budyšinje, na Bože mšě přizjewić. Za 24., 25. a 26. december je to tež w Ralbicach, Róžeńće a Rakecach trjeba. We wšěch třoch cyrkwjach je ličba městnow wobmjezowana. W Ralbicach je jich 80, w Róžeńće 110 a w Rakecach 30. Wosadny farar Šćěpan Delan wěriwych tuž prosy so do wupołoženych lisćin w Božich domach zapisać. Za někotre Bože mšě je kontingent městnow hižo wučerpany. A kedźbu! 24. hodownika su kemše w Ralbicach prjedy hač zwučene – mjenujcy hižo w 20 hodź. W Róžeńće budźe zastup do cyrkwje jeno přez zachod we wěži móžny.

Hody na rozdźělne wašnje dožiwić

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

Róžant/Chrósćicy/Bluń/Njeswačidło/Rakecy (SN/JaW). Dokelž wšak su lětuše hody wot koronapandemije chětro wob­wliwowane a městna w cyrkwjach wukazow a postajenjow škita před koronu dla raznje wobmjezowane, su sej we wjacorych wosadach – katolskich kaž ewangelskich – hłójčku łamali, kak móhli Božu nóc při­wšěm na dostojne wašnje swjećić.

W Róžeńće chcedźa wjesne dźěći na nyšporje w 15.30 hodź. hodownu sta­wiznu předstajić. Dokelž wšak lětsa live hrać njemóža, poskića ju jako film. Nimo w cyrkwi pokazaja woni swoju hodownu stawiznu jako film tohorunja pod https://youtu.be/ptGm-GBKLbI. Njedźelu, 27. decembra, předstaja jón tohorunja w 14 hodź. na nyšporje w Ralbicach.

Po štomik do lěsa

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

Jónu spočatk 1970tych lět, za čas mojeho dźěćatstwa, je pola nas w Hózku nimale přez cyły december sněh ležał. Běše to wjeselo! Dwaj dnjej do patoržicy dźěchmoj z dźědom do lěsa po hodowny štom. Mój prawy dźěd wšak bě „we wójnje wostał“, kaž swójbni stajnje prajachu.

Tónle mój druhi dźěd běše ćěkanc z bywšeje wuchodneje Pruskeje, kiž je po Druhej swětowej wójnje pola nas na statoku nowu domiznu namakał. Měješe mandźelsku a pjeć dźěći, ke kotrymž bě w poslednich wójnskich měsacach zwisk zhubił. Dołhož bě žiwy, je za nimi pytał – bjez wuspěcha. Za mnje pak běše wón mój dobroćiwy dźěd. Z nim smy němsce rěčeli, a na njeho mam wjele dobrych dopomnjenkow.

Znajmjeńša pytachmoj tón dźeń do hód za nas rjanu chójnu. Móžu so dopomnić, zo běchu štomy zasněžene. A nadobo wuhladach na jednej z hałužkow někajke pisane wěcy. Jako sej je bliže wobhladach, zwěsćich, zo běchu to słódkosće. Zadźiwana hladach na dźěda, a wón mi praješe: „Te je zawěsće rumpodich zhubił. Jeho wulki měch měješe najskerje dźěru.“

Płastowka (23.12.20)

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:
1 dźěle lěta, 2 wobtwarjena ležownosć, 3 silwesterska třělwa, 4 towarstwo ... Serbska, 5 w NDR běštej HO a ..., 6 přewšo rjane, 7 ziehen serbsce, 8 hodowna pječeń, 9 derselbe serbsce

Boža stwórba w zymje

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

Za nowe zemi poslešćo

so z njebjes pjerje saje,

z nim prěki, podłu mjetajo

wětr spodźiwany hraje.

Tuž módre hory, kopowcy

so běla z běłej hłowu,

a šěre třěchi, płoniny

tež krytwu noša nowu

Štom sam rad ruki přesćěra,

za lisće sněh sej łóji;

so z wołmu pyši kerčina,

kaž runje dźe a hoji.

Tak w dejmantojtej bělini,

we rańšim woblečenju

haj miškri so a zyboli

kaž w jednym lutym kćenju.

Puć přeměnjeny jasni so,

swět druhi postupuje,

a koło, kiž je dotal šło,

to sanka wusměchuje.

We zymskej drasće sněhowej

mi, luba zemja, witaj!

Njech lěs a polo wodźětej

pod twojej ruku spitaj!

Handrij Zejler

Zhromadźeny spisy IV

LND 1982

Boža nóc

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

Nětk swjatočnje so zaso ćiše bliži

nóc Boža w rjanym hwězdnym

wodźěwje,

kiž k drěmacej so zemi z njebja niži

tak połna Knjezoweje miłosće;

so njeličomnje wjele swěcow swěći,

błyšć jasny pjelni tež najchudši dom,

a hodownički wupyšeny štom

dźens wobwyskuja miliony dźěći.

A spěwy hodowne nam derje znate

nětk klinča luboznje nam do dušow;

ach, něhdy buchu spěwane a hrate

tež wot nas za čas młodych

zbóžnych dnjow.

A drohe wosoby ze zańdźenosće,

na kotrychž rowje lětnje róže ktu,

nas z miłym směwkom z jědle

strowjeju

a dźěla z nami hodow wjesołosće.

Ow njestej zdala, w horju rozrudźeny,

bu wzate tež najrjeńše zbožo ći!

Hlej, hdyž je Zbóžnik nam dźens narodźeny,

da njejsmy ženje chudźi, zrudźeni!

Z nim wobradźi Bóh za žiwjenske chody

najkrasniše nam swětło za duše,

kiž hrěje nas, tež ženje njehasnje

a swěći horje nam na wěčne hody!

Korla Awgust Fiedler

wujimk ze Serbskeje poezije 44

LND 1999

Zyma

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

Zyma, zyma, kak ty studźiš,

zo te wokna hałzuja,

z lodowatym dychom smudźiš,

zo nam pala mjezwoča.

Zyma, zyma, zapusćerka,

sněh a lód twój wodźěw je,

w sanjach kóń drje běžo šćerka,

na brjóžk radšo poběhnje.

Powitać kraj radšo chcemy

zeleny a kwětkojty,

hdyž dom trawu powjezemy,

hdyž haj steji zeleny.

Zyma, zyma, twoja ruka

twjerda je a chudobna.

Radšo kćěj nam rjana łuka,

radšo spěwaj łastojčka!

Handrij Zejler

Zhromadźene spisy IV

LND 1982

Na haće

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

Jakub Bart-Ćišinski

Hat na chribjet je ćisnył sej

płašć, tkany ze swětłeho lodu;

a po haćenjach kerki, hlej,

na straži steja z běłej brodu.

Po lodźe hólcy smykaju

so zababjeni wyše wušow,

a holcy sanki ćahaju

sej zwoblěkane do kantušow.

A łója so a mjetaja,

so zapřahuja do rjećaza;

a zymu mru a njechaja

dom nihdy nic, hdyž mać jim kaza.

Nan připrawił je wjerćencu

a wjerći dźěći we wjeselu;

tam hołk je, tołk a wyski du

kaž kermušu na karuselu.

A čerwjene a módre su

a ruce maju jako raki ...

a kachle wječor majkaju

a spěwaju jim horce dźaki.

čitanski wurězk z knihi Hodownikowanje LND 2014

Rozhłós (23.12.20)

srjeda, 23. decembera 2020 spisane wot:

25.decembra, hornjoserbsce

11:00 Aktualne powěsće

11:10 Mytowanje adwentneje akcije z Ochranowskimi hwězdami

11:20 Hodowne postrowy (1. dźěl)

12:00 Nabožne wusyłanje

(Jadwiga Malinkowa)

delnjoserbsce

12:30 Koncert po přećach słucharjow

   Nabožne wusyłanje

(Bernd Pittkunings)

26. decembra, hornjoserbsce

11:00 Aktualne powěsće

11:10 Serbska bajka „Spěšna žaba“

11:20 Hodowne postrowy (2. dźěl)

12:00 Nabožne wusyłanje

(Florian Mróz)

12:15 Serbska bajka „Złote kubło“

27. decembra, hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń

11:15 Hody po cyłym swěće

12:00 Nabožne wusyłanje

(dr. Jens Buliš)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin mjez druhim z powěsćemi tydźenja

13:00 Delnjoserbske słuchoknihi „Čerwjenawka a dalše bajki“

13:40 Nabožne wusyłanje

(Christiana Piniekowa)

po tym  zbožopřeća

Wot tuchwilnych raznych wobmjezowanjow po wšej Němskej su tež muzeje chětro potrjechene, dokelž dyrbja zawrjene wostać. Čas tuž mnohe z nich wužiwaja, zo bychu to a tamne sporjedźeli abo znowa wuhotowali. Jens Hickmann na twjerdźiznje ­Königsstein na přikład ze seršćowcom winowe bleše rjedźi. Wjac hač 11 000 tajkich maja tam we wulkim blešowym sudźe w pin­cy Magdalenoweho hrodu. Wone su symbol składowanja winowych sudow za čas Awgusta Sylneho. Foto: Daniel Schäfer

nowostki LND