Z wudaća: štwórtk, 20 apryla 2017

Wubědźowanje w serbskej rěči

Wodowe Hendrichecy. Za lětušu 51. olympiadu serbšćiny je so 70 šulerjow 6. lětnikow z wosom šulow a štyrjoch gymnazijow Hornjeje a Delnjeje Łužicy přizjewiło. Wot 24. do 26. apryla 2017 maja wone wšelake pisomne a ertne nadawki spjelnić. Nimo 15 wučerkow a wučerjow stara so wo olympionikow dźewjeć studentow wučerstwa. Nošer olympiady je Serbske šulske towarstwo.

Masowa zražka w sněze

Poprad. W Słowakskej je so při masowej karambolaži w sněhowym wichoru na awtodróze 25 ludźi zraniło. Po informacijach wohnjoweje wobory bě njedaloko Poprada dźensa rano nimale 40 awtow do so zrazyło. Najwažniši nadróžny zwisk mjez wuchodom a zapadom kraja dyrbjachu na to do wobeju směrow za­wrěć. Tež na sewjeru kraja dóńdźe k zražkam. Nakładne awta blokuja dróhi.

Knižny dar dźěćom

Drježdźany. Něhdźe 58 000 šulerjam štwórtych a pjatych lětnikow a integraciskich rjadownjow w Sakskej chcedźa k lětušemu Dnjej knihi knižny dobropis přepodać­. To je telko kaž hišće nihdy, dźensa w Drježdźanach připowědźichu. Za čitansku akciju bě so 2 600 rjadownjow swobodneho stata přizjewiło.

Leksikon „Serbske předmjena – Serbske pśedmjenja – Sorbische/wendische Vornamen“ staj awtor dr. Timo Meškank (nalěwo) a nawodnica Rěčneho centruma Witaj dr. Beata Brězanowa (naprawo) dźensa wyšim měšćanostam a sobudźěłaćerkam stawnistwow w Budyšinje (naše foto), Wojerecach a Kamjencu přepodałoj. Přiručka, kotruž dźerži tež Budyska stawnica Michaela Melcerowa (druha wotprawa) w ruce, ma zmužić, serbšćinu w zjawnosći bóle nałožować. Foto: SN/Maćij Bulank

Towarstwo „Serbske koparje“ wčera załožene

Dešno (HA/SN). Po tym, zo maja w Hornjej Łužicy wot lěta 2008 „Serbsku koparsku wubranku“, změja prawje bórze tež w Delnjej Łužicy tajke reprezentatiwne mustwo. K tomu su wčera w Dešnjanskim hosćencu „Serbski dwór“ załožili towarstwo z mjenom „Serbske koparje/Wendische Auswahl“. Cyłk, kotryž ma nadawk přihotować tajku wubranku, přistupi tež Domowinskej župje Delnja Łužica. Wona ma nowy projekt na starosći. Na załoženskej zhromadźiznje je towarstwu wčera hižo 15 čłonow přistupiło. Mjez nimi njejsu jeno za sport a mustwo zamołwići a prěni hrajerjo, ale tež někotři přitomni politikarjo kaž Harald Altekrüger (CDU), krajny rada wokrjesa Sprjewja­Nysa, měšćanostka Marietta Tzschoppe z Choćebuza a dr. Michał Hajdan, bywši wjelelětny předsyda wokrjesneho sejmika Sprjewja-Nysa. Woni su wšitcy wuzběhnyli, zo maja wutworjenje tajkeho mustwa za jara dobru a zmužitu naležnosć a zo kóždy z nich to ze swojimi mocami podpěruje. Podobnje wupraji so tohorunja zastupjer lutowarnje Sprjewja-Nysa, kotraž pjenjezy za sportowu drastu přewostaji.

Wojerecy (AK/SN). Nuznych twarskich naprawow na hrodźe dla dyrbja wosom z dohromady dwanaće koncertow lětušich 52. Wojerowskich hudźbnych dnjow krótkodobnje na druhim městnje wotměć. Alternatiwje stej Łužiska hala a Janska cyrkej. „Dobra powěsć je, zo žane problemy njejsu a zo wšitko derje zarjadujemy“, podšmórny projektowa nawodnica Carmen Hoffmann wčera na předstajenju programa hudźbneho festiwala, wotměwaceho so wot 23. apryla do 14. meje. 1 700 zastupnych lisćikow je hižo pře­datych.

Krótkodobnje informowachu organizatorojo wopytowarjow z listom wo změnach. Na dnju zarjadowanja steja małobusy k dispoziciji. Wone móža wopy­towarjow, kotřiž ničo wo změnach njewědźa, wot hroda k nowemu městnu předstajenja wozyć. Wjerškaj hudźbnych dnjow stej 27. apryla program „Anima Italiana – italska duša“ z Alessijom Bi­dolijom (wiolina) a Brunom Caninom (klawěr) a 1. meje cellowy koncert z Hollywoodskimi filmowymi hudźbami kwarteta „The Quatrocelli Scenes“.

Budyšin (Łu/SN). 45 studentow Praskeje ekonomiskeje uniwersity přebywaše wčera z docentom Vojtěchom Koubu w Budyšinje, zo bychu so ze Serbami ze­znali. Po ekskursiji w Šluknowskim wuběžku wopytachu Budyski Serbski dom, hdźež informowaše Jurij Łušćanski hosći wo serbskich stawiznach a kulturje. Woni wužiwachu tež składnosć, sej w Serbskej kulturnej informaciji to a tamne wobhladać a kupić. Z dr. Richardom Bíglom po­dachu so młodźi Češa do stareho města Budyšina, prjedy hač so zaso na dompuć nastajichu. Docent Vojtěch Kouba je zdobom nawoda folklorneje skupiny Lidová muzika z Chrástu, kotraž je přez wjacore wustupy w Serbach dosć derje znata.

Kalawa (WeM/SN). Delnjołužiska wjes Kałkojce (Kalkwitz) chce měć dwurěčne, delnjoserbsko-němske wjesne a nadróžne tafle. Jako wjesny dźěl Zasłomjenja (Saßleben) je wona zagmejnowany měšćanski dźěl města Kalawy. Po zjawnym wuznaću delnjołužiskeho města Kalawy k serbskemu sydlenskemu rumej su Kałkojce zańdźeny tydźeń tele žadanje jako prěnja wjes stajili. Předsyda kulturneho towarstwa Kałkojce z.t. Rolf Hohmeyer je so z listom na měsćanostu Kalawy Wernera Suchnera wobroćił. W pismje Hohmeyer zwuraznja, zo „leži naša wjes Kałkojce w serbskim sydlenskim rumje a zo so přewažna wjetšina našich wobydlerjow k tomu tež zjawnje wuznawa“. Dale podšmórny kulturnik prawidłowne hajenje tudyšich serbskich nałožkow. Tak wobdźělichu so wjesnjenjo loni mjez druhim na wubědźowanju Domowiny wo najrjeńšu meju. Wo dobry wuspěch prócowali běchu so z tym, zo wupyšichu swoju meju za wjesny swjedźeń w serbskich barbach. Tole připóznachu zastupjerjo delnjołužiskeje župy Domowiny na wulkim serbskim swjedźenju loni w Janšojcach z čestnym wopismom.

Nalěćo witać chce lětsa znowa biosferowy rezerwat Hornjałužiska hola a haty a přeprošuje ludźi na mjeztym 16. nalětne wiki do Stróže, hdźež změja zaso wulki wuběr přirodnych wudźěłkow.

Stróža (SN/BŠe). Wjac hač 80 wikowarjow, rjemjeslnikow a towarstwow z regiona wobdźěli so lětsa na 16. nalětnich wikach w Stróži. Na nje přeprošujetej zarjadnistwo­ biosferoweho rezerwata z kooperaciskim partnerom domizniskim towarstwom Radiška. Sobotu 29. apryla wabja tam znowa rjemjeslnicy z blišeje wokoliny z wulkim wuběrkom rostlinow, drjewjanymi a hornčerskimi wudźěłkami kaž tež kulinarskimi poskitkami. Kaž je to hižo mnohe lěta z wašnjom, budu wone hnydom na městnje swoju wušiknosć pokazować, wudźěłki zhotowjeć kaž tež kupcow poradźować.

Dokelž njewabi nalěćo jenož ludźi won do přirody, ale tež tójšto wužitnych insektow, steja poskitki we wowčerni na dworje rezer­watneho zarjadnistwa lětsa pod hesłom „Mrowje, pčołki a podobne – ludytworjace insekty“, hdźež móža so wopytowarjo wobšěrnje informować.

Budyšin (SN). Kak sej serbsku katolsku swjedźensku rejowansku drastu zwoblěkać? Na to ma Rěčny centrum WITAJ (RCW) wotmołwu. Wone je w 2. nakładźe wudało zešiwk k zwoblěkanju tak mjenowaneje „wuslěkaneje“ drasty. W nim su kroki woblěkanja serbsce a němsce wopisane, zdźěla RCW. Darmotny zešiwk ma kubłarkam, wučerkam a dalšim zajimcam jako dalekubłanski material słužić. Wobstarać móža sej jón zajimcy w RCW, w Serbskej kulturnej informaciji w Budyšinje a pola šwalče Petry Kupcyneje we Worklecach.

Berlin (dpa/SN). Organizacija lěkarjow přećiwo atomowej wójnje IPPNW je doraznje před swojowólnej wojerskej akciju USA přećiwo Sewjernej Koreji warnowała, po tym zo njeje so Bjezstrašnostna rada UNO na zhromadnu poziciju dojednać móhła. „Wojerske zasahnjenje USA bjez mandata UNO by ludowe prawo raniło­ a daloko sahace sćěhi po wšěm swěće měło“, rěka w dźensa wozjewjenym dokumenće organizacije. Zwjazkowe knježerstwo dyrbjało so za diploma­tiske rozrisanje konflikta zasadźować.

Posledni wustup kandidatow

Paris (dpa/SN). Napjeće zhladuje Francoska na posledni telewizijny wustup kandidatow za zastojnstwo prezidenta dźensa wječor, tři dny do prezidentskich wólbow. Po woprašowanjach mataj socialnoliberalny Emmanuel Macron a prawi- carska populistka Marine Le Pen naj­lěpše wuhlady. K wólbam nastupi jědnaće kandidatow. Sćelak France 2 pak njeplanuje debatu, ale rozmołwy z kóždym jednotliwcom. Kóžy kandidat ma 15 mjeńšin chwile, swój program předstajić.

Zypries wotpokazuje kritiku

Po sylnych zliwkach je w zapadokolumbiskim měsće Manizales k wjacorym zesuwanjam zemje dóšło. Při tym je dotal znajmjeńša 16 ludźi žiwjenje přisadźiło. Něhdźe 75 chěžow bu zničenych. Pomocnicy pytaja ze zdźěla primitiwnymi srědkami za zasypanymi. W regionje dochadźa stajne zaso k tajkim njezbožam. Foto: dpa/Colprensa