Z wudaća: wutora, 16 meje 2017

Radwor (UM/SN). Plahowarjo wowcow a kozow w Němskej starosća so přiběrajcy wo přichod swojeje powołanskeje skupiny. Tohodla namołwjachu spěchowanske towarstwo plahowarjow wowcow a plahowarjo w Delnjej Sakskej minjeny pjatk, přewjesć tak mjenowane pominanske a solidarne wohenje přećiwo njewobmjezowanemu rozšěrjenju wjelkow.

Kriminalne stawiznički wosebiteho razu dožiwichu wopytowarjo sobotu w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje. Na połnej žurli předstajištaj dźiwadźelnikaj Franziska Troegner a Jaecki Schwarz wurězki ze zběrki britiskeho spisowaćela Roalda Dahla „Lammkeule“. W dźesać rozdźělnych rólach zaběraštaj so wonaj z prašenjom, hač chce sej čłowjek přichilnosć lubowaneho stworjenja wěčnje wobchować abo nic a wobradźištaj připosłucharjam rjany krimijowy wječor. Foto: Joachim Rjela

Najrjeńšu meju zwěsćili

Wotrow. Wubědźowanje Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“ wo najrjeńšu meju su Wotrowscy młodostni dobyli. Jich wobraz je so na Facebookowej stronje ze 641 hłosami před fotom Radworskeje meje přesadźił. Třeće městno doby Smječkečanska meja před tej Chróšćanskeje starownje. 15 młodźinskich cyłkow a wjesnych towarstwow bě wobraz zapodało. 2 000 ludźi je sobu wothłosowało.

Wurjadne posedźenje

Choćebuz. Brunicowy wuběrk Braniborskeje je so dźensa w Choćebuzu wurjadnje schadźował. Hłowna přičina běchu njedawno předstajene plany energijoweho koncerna LEAG. Předewzaće bě dotalne plany Vattenfalla za wutwar brunicowych jamow raznje redukowało. W tym zwisku wočakowachu dźensa stejišćo braniborskeho knježerstwa.

Sćelu pjenjezy do domizny

Berlin. Migranća z afriskimi korjenjemi sćelu po trochowanjach kóždolětnje něhdźe 1,2 miliardźe eurow swojim swójbnym do Afriki. Po nowym woprašowanju 90 procentow migrantow prawidłownje pjenjezy do stareje domizny sćele, hač do 10 000 eurow. Z pjenjezami financuja přiwuznym wšědnu potrjebu.

Producent Homann rozhladuje so za nowym stejnišćom w Sakskej

Leppersdorf/Budyšin (SN/BŠe). Na wuchodźe Němskeje nastawa dale a wjac stejnišćow wšelkich předewzaćow. Tak chcył tež producent Homann, zhoto­wjacy delikatesy, po wšěm zdaću nowy zawod w Leppersdorfje zarjadować. To wšak njezadźiwa, Homann dźě přisłuša skupinje Müller, kotraž ma tam hižo modernu mlokarnju, hdźež tuchwilu ně­hdźe 2 500 ludźi dźěła. Mjeztym je jednaćelstwo Homann hižo dohladowansku radu a zastupjerjow dźěłopřijimarjow na stejnišćach w delnjosakskim Dissenje, Lintorfje, Bottropje a Floh-Seligenthalu wo planach informowało. „Je wažne, zo so w tuchwilnych zawodach hač do lěta 2020 ničo njezměni. Tak budu tam dale połnje dźěłać a bjez wobmjezowanja produkować móc“, rěka w zdźělence, kotraž SN předleži. Přiwšěm njebudźe w zawodach dołhodobnje móžno profitabelnje dźěłać, wubědźowanjakmanosć so pozhubi. Hižo dlěje Homann njehospodarsce dźěła. Konkurenca dźeń a bóle přiběra. Nimo toho su na mjenowanych štyrjoch stejnišćach logistiske ćeže, tak zo njemóža modernu produkciju hižo zaručić.

Serbske nalěćo w Lipsku wabi na přednoški. Milenka Rječcyna je so z wědomostnej sobudźěłaćerku Instituta za sorabistiku na Lipšćanskej uniwersiće Jelizawjetu Waltherowej rozmołwjała.

Štó je iniciator Serbskeho nalěća w Lipsku?

J. Waltherowa: Wědomostny rjad přednoškow za Serbske nalěćo w Lipsku organizuje Institut za sorabistiku zhromadnje z towarstwom k spěchowanju mjeńšinowych rěčow w Lipsku. Su pak hišće dalši partnerojo, kaž Europski dom z.t. Lipsk, kotřiž projekt podpěruja. Spočatki tohole programa wuchadźachu z priwatneho zajima­ wšelakich ludźi z instituta.

Kotry zaměr ze Serbskim nalěćom maće? Koho chceće z přednoškami narěćeć?

J. Waltherowa: Naš zaměr je z poskitkom přidatnu platformu za zetkanja Lipšćanskich Serbow tworić. Zdobom chcemy dalšich ludźi zajimować, kaž němskich a wukrajnych studentow na uniwersiće, kotřiž na polu mjeńšinowych a druhich rěčow studuja. Nimo toho skića přednoški nimo zetkanjow informacije wo stawiznach a kulturje Serbow.

Z dalšim woćoplenjom zemje mamy tež w Hornjej Łužicy z přiběracymi wjedrowymi ekstremami a jich wuskutkami w lěsach ličić. Dalše družiny insektow a škódnikow móža so zasydlić.

Budyšin (SN/mwe). „Lěsy móhli so přichodnje pobrachowacych spadkow dla instabilniše stać, to rěka, zo njemóhli so škódnikam hižo tak spřećiwjeć.“ Tole měni Budyski wokrjesny ressort lěsneho a krajneho planowanja. Na naprašowanje Serbskich Nowin, z kajkimi škódnikami a škodami mamy klimoweje změny dla w lěsu ličić, nam dale zdźělichu: „Budźe wjace škodow wichora a krupow dla. W suchich lěćach wobsteji wjetši strach lěsnych wohenjow. Někotre družiny insektow nadeńdu lěpše žiwjenske wuměnjenja, so spěšnišo wuwija a móža w běhu lěta zdźěla wjace generacijow spłodźić. Zdobom móža družiny z juha zapućować a so tu rozpřestrěć.“

Zažnosrjedźowěkowske słowjanske sydlišćo Stary lud za Dešnjanskim domizniskim muzejom móžeš wot minjeneho kónca tydźenja zaso wopytać a sej tam wose­bite rjemjesła rozkłasć dać. Muzejownicy a pilni organizatorojo přeproša 27. a 28. meje na 12. swjedźeń słowjanskeho srjedźowěka. Prěni raz chcedźa tam potom pokazać, kak běchu prjedownicy z tak mjenowanym „rennofen“ železo zhotowili. Pilnje dźěłaja hišće na no­wej hlinjanej pjecy, kotraž ma hač do swjedźenja dotwarjena być. Foto: Michael Helbig

Budyšin/Cluj (SN/JaW). Zastupnicy Domowiny chcedźa na 62. kongresu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) wot 17. do 21. meje w rumun­skim měsće Cluj-Napoca tež serbske temy načeć. To připowědźa třěšny zwjazk w nowinskej zdźělence.

Předsyda Domowiny Dawid Statnik, kotryž delegaciju Serbow – jej přisłušeja čłon Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny a wiceprezident FUEN Bjarnat Cyž, čłon prezidija zwjazkoweho předsydstwa William Janhoefer, jednaćel třěšneho zwjazka Marko Kowar kaž tež zastupjerka młodźinskeho towarstwa Pawk Rejzka Lipičec a nawodnica mjeńšinoweho sekretariata Judith Wałdźic – na kongres nawjeduje, chce tam nadrobnje wo digitalizaciji serbskeje rěče přednošować. Dale chcedźa zastupjerjo Serbow kongresej FUEN namjetować, přizamknyć so rezoluciji Domowiny nastupajo serbsku a bilingualnu wučbu w Delnjej Łužicy, kotruž je 18. hłowna zhromadźizna Domowiny wobzamknyła. Třěšny zwjazk Serbow je wot lěta 1990 z čłonom FUEN.

Berlin (dpa/K/SN). Kandidat SPD na kanclerstwo Martin Schulz ma za to, zo tež po třoch wólbnych plajtach – w Posaarskej, Schleswigsko-Holsteinskej a Sewjerorynsko-Westfalskej – šansy za jeho stronu zdawna njejsu „bjezwuhladne“. W telewiziji ARD wón wčera rjekny: „Njesteji 0:3.“ Wólbny bój so nětko hakle prawje započnje. „Snano sym so bóle angažować dyrbjał, tež z temami, cyły kraj nastupacymi.­ To nětko skorigujemy.“

EU njesmě sama rozsudźić

Luxemburg (dpa/SN). Europske sudnistwo je prawa narodnych parlamentow hladajo na móžne weto w prašenjach zrěčenja EU wo swobodnym wikowanju skrućiło. Sudnicy w Luxemburgu dźensa sudźachu, zo njejsu zrěčenja, kaž te ze Singapurom, w jenitkej zamołwitosći wotpowědnych institucijow EU. Rozsud je ćežka poražka za komisiju EU pod nawodom Jeana-Claudea Junckera. Gremij dotal měnješe, zo maja jeničce Europski parlament a knježerstwa krajow prawo, wo zrěčenjach kaž CETA abo TTIP rozsudźić. Parlamenty běchu wuzamknjene.

Nowy pospyt Syriskeje dla

Hoberske wokřidło wětrnika ležeše dźensa na awtodróze A 33 pola Bielefelda w Sewjerorynsko-Westfalskej, po tym zo bě nakładne awto do zadnjeho dźěla wětrnika zrazyło. Při tym so wokřidło z připowěšaka suny a sahaše hač na tamnu jězdnju. Šofer njezbožo­ zawinowaceho awta so zrani. A 33 dyrbjachu wjacore hodźiny do wobeju směrow zawrěć. Foto: dpa/Christian Mathiesen