Z wudaća: štwórtk, 18 meje 2017

Hokate křiže mórali

Njebjelčicy/Němcy. Při busowym zastanišću na Jěžowskej dróze w Njebjelčicach dyrbjachu zawčerawšim zwěsćić, zo bě tam w nocy do toho něchtó hokate křiže namórał. Gmejna so wo to postara, zo so móranja zaso wotstronja. Podobne sta so w Němcach. Tam su njeznaći z barbu wjacore hokate křiže na štomy blisko kapałki pryskali. Mjeztym su wone pře­barbjene. We woběmaj padomaj přepytuje statny škit kriminalneje policije.

Brüssel (dpa/K/SN). Nutřkowni ministrojo Europskeje unije su so dźensa w belgiskej stolicy z chromjacej reformu europskeho azyloweho systema zaběrali. Wotmyslene plany njebudu zwoprawdźene, dokelž njejsu sej kraje EU přezjedne, kak z ćěkancami wobchadźeć. Italska, Grjekska, Němska a Francoska su za rozdźělenje migrantow po kwotach mjez wšěmi w Europje, Madźarska a dalše srjedźoeuropske kraje so tomu zasakle spjećuja. Wobzamknyli ničo njejsu.

Wo koncern Solarworld šło

Drježdźany (dpa/SN). Insolwenca twarca solarnych připrawow Solarworld bě dźensa tema w Sakskim krajnym semje. Zeleni běchu dypk krótkodobnje na dnjowy porjad aktualneje debaty sadźili. Jich zastupnicy krajnemu knježerstwu wumjetowachu, zo njeje sčasom reagowało, byrnjež hospodarske problemy koncerna hižo dlěje widźome byli. Knježerstwo wumjetowanja wotpokaza. Přez insolwencu je mjez druhim 1 200 dźěłowych městnow w Freibergu wohroženych.

Facebook pokutu napołožili

Daloko widźomne znamjo Lipšćanskich wikow „dwójne M“ na 94,5 metrow wy­so­kim domje na Lipšćanskej­ Wintergartenskej wokomiknje ponowjeja. Marcin Mała­chowski­ (naprawo) und Tomasz Łabędź ze Zhorjelskeje firmy Schuch před 45 lětami při­prawjene logo rjedźitaj a sporjedźataj. Symbol w přeměrje 8,6 metrow dóstanje po tym nowu barbu a moderne wobswětlenje LED. Foto: dpa/Waltraud Grubitzsch

Washington (dpa/K/SN). Zwjazkowy wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) je USA prosył, Němskej pomhać we wadźeńcy z Turkowskej zapowědźenja wopyta zepěranišća İncirlik dla. Na zetkanju ze swojim ameriskim kolegu Rexom Tillersonom we Washingtonje wón toho narěča, zo móhli USA ze swojimi skutkownymi móžnosćemi Turkowsku k lěpšemu wzajomnemu wobchadźenju mjez partnerami NATO pohnuć. Turkowske knježerstwo bě tónle tydźeń čłonam zakitowanskeho wuběrka wopyt wojakow Zwjazkoweje wobory na spomnjenym zepěranišću zakazało. Přichodny tydźeń wotměje so w Brüsselu wjeršk NATO, na kotrymž so kanclerka Angela Merkel (CDU) a turkowski prezident Recep­ Tayyip Erdoğan zetkataj.

Hranica 30 stopnjow je přewinjena: Němska wjedrarnja w Offenbachu je wčera dotal najhorcyši dźeń lěta namě­riła. Termometer wjedroweje stacije Geilenkirchen­ pola Aachena pokazowaše 30,1 stopjeń. W Trieru a Saarbrückenje naměrichu 30 stopnjow, nimale telko w Kölnje a Karlsruhe. Kónc tydźenja ma so zaso wochłódnić, po tym zo je njewjedrowa fronta na wuchod dale ćahnyła.

Perfektnje schował je so štyrilětny hólc a tak zasadźenje policije zawinił. Wón bě na swojich narodninach ze staršimaj „pytaj mje!“ hrał a so w staršiskim domje w pfalcskim Enkenbachu-Alsenbornje chětro derje schował. Na wołanje narodninskich hosći pak njereagowaše. Po poł hodźinje njewuspěšneho pytanja alarmowaštaj staršej policiju. Jako zastojnicy dojědźechu, bě pachoł hižo ze swojeho schowa wulězł a daše sej narodninski tykanc­ słodźeć. Hdźe bě so schował, wón wězo njepřeradźi.

Berlin (dpa/K/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa w aktualnej hodźinje wo namjetach debatował, kotryž bě nowy francoski prezident Emmanuel Macron w Berlinje składnostnje zetkanja z kanclerku Angelu Merkel (CDU) nastupajo wobnowjenje Europskeje­ unije přednjesł. Wabił bě wón za šćedriwiše inwesticije a za to, zarjadować swójski budget za europasmo, kaž tež za swójskeho­ financneho ministra 19 statow z eurom. Wobzamknył je parlament, přiwótřić prawidła za wotsunjenje wotpokazanych abo kriminelnych požadarjow azyla a schwalił je podlěšenje zasadźenja Zwjazkoweje wobory na Rohu Afriki.

Drježdźany (SN/MiR). Próstwa wo rozprawu knježerstwa na temu mjezy pře­sahowace kubłanje w rěči susodow zaběraše wčera Sakski krajny sejm. Wjetšina zapósłancow je předłoze frakcijow CDU a SPD a wotmołwje sakskeho statneho ministerstwa za kultus přihłosowała. Loni­ w septembru běštej frakciji próstwu stajiłoj, něhdźe měsac pozdźišo bě ministerka Brunhild Kurth (CDU) pisomnje wotmołwiła. Wčera wona před parlamentom rozprawješe. Jako wuspěšnu a nošnu inwesticiju za skutkowanje w pomjeznych kónčinach na polu rěčneho kubłanja ma Brunhild Kurth załoženje Sakskeho zarjada za zažne susodorěčne kubłanje w Zhorjelcu. Dale waži sej wona kooperaciske programy Interreg a wita, zo móža zajimcy na mnohich sakskich šulach pólšćinu a čěšćinu wuknyć, wosebje, zo wobsteja za wobě rěči wuwučowanske plany a zo móža šulerjo pruwowanja we woběmaj rěčomaj na wyšej šuli abo gymnaziju złožić.

Rownjanska gmejnska rada plan wo wuwiću wsy naćisnyła

Rowno (AK/SN). Po wozjewjenju najnowšich planow energijoweho zastara­ćela LEAG nastupajo wudobywanje brunicy žadaja sej Rownjenjo prawnisku wěstotu­ za zachowanje swojeje wsy, škitne naprawy přećiwo Wochožanskej wuhlowej jamje a podpěru Swobodneho stata Sakskeje za infrastrukturu. Tole je wjesny přestejićel Matthias Jainsch na posedźenju gmejnskeje rady w Slepom zawčerawšim, wutoru, w swojej rozprawje hišće raz po­twjerdźił. „Stanjemy so z direktnym susodom Wochožanskeje brunicoweje jamy, a to wjele lět. Poće­žowa­nja budu hoberske“, wón pod­šmórny.

Wobdźělnikow rjadneje zhromadźizny zastupjerjow Budyskeje ludoweje banki witachu wčera na twarjenju NSLDź z wulkimaj płachtomaj w němskej a serbskej rěči. Je dale z dobrym wašnjom, zo strowi předstejićel Klaus Otmar Schneider přitomnych ze sadu w našej maćeršćinje. To pak bě z jeho erta wčera posledni raz. Styki Budyskeje ludoweje banki k Serbam móžemy bjezdwěla spomóžne mjenować. Nastorčił a přeco wo nje starał je so Klaus Otmar Schneider. Wón pak poda so po wuspěšnej fuziji Budyskeje ludoweje banki z Drježdźanskej ludowej a Raiffeisonowej banku na Ludowu banku Drježdźany-Budyšin kónc junija na wuměnk. Štó pak so potom za styki k Serbam zamołwity čuje? Tež hdyž hišće njewěmy, kotra wosoba to budźe, je jedne znate: W nowym wusměrjenju banki je serbski poćah zakótwjeny. Runje tak matej so filiali w Kamjencu a Wojerecach wotwonka tež serbsce popisać. Směr dale trjechi. Axel Arlt

Praha (ČŽ/K). Staćenjo Čěskeje republiki smědźa do 152 krajow swěta z dohro­mady 193, kotrež su z čłonom UNO, bjez wizuma­ pućować. Do najwjace krajow móža­ bjez wizuma jězdźić wobydlerjo Němskeje a Singapura, mjenujcy do 159. Na druhim městnje sćěhuja Šwedojo, kotrymž je bjez wizuma puć do 158 statow wotewrjeny. A třećim – Danam, Finam a Italčanam – je to do 157 krajow móžno. Wizum w pasu pak Češa w kóždym padźe trjebaja, chcedźa-li wopytać Egyptowsku, Kubu, Vietnam, Chinu, Sri Lanku abo Rusku. Na wukrajny dowol nastajeja so kóžde lěto něhdźe 4,3 miliony čěskich ludźi. Přibližnje tři štwórćiny z nich zaměrjeja so do dwanaće najbóle wopytowanych statow, do kotrychž dóstanje so čłowjek bjez wizuma. Najradšo wuleća sej na dowol abo wuprawu přeco hišće do Chorwatskeje, hdźež je loni 828 000 z nich přebywało, štož bě 14 procentow wjace hač lěta 2015. Do bratrowskeje Słowakskeje bě za to wo třećinu mjenje Čechow wabiło, kraj pod Tatrami wopyta 555 000 z nich.