Z wudaća: pjatk, 14 julija 2017

Hač do njedźele wotměwaja na wočerstwjenišću 31. neptunowy swjedźeń

Brězowski jězor słuša ze swojimaj při­brjohomaj mjez Slepom a Běłej Wodu k najrjeńšim wočer­stwjenišćam a stanowanišćam Sakskeje. Nimo campingownišća na sewjernym boku jězora ze 120 wotstajenskimi městnami wužiwaja južnu stronu FKK-ku­parjo. Tam je městno za 60 bydlenskich wozow a mobilow, caravanow kaž tež za stany. Ludźo su z cyłeje Němskeje, ale tež z wukraja kaž z Nižozemskeje, Pólskeje a Čěskeje – samo z Kanady a Awstral­skeje.

Z njepowalnej energiju twori sej Marina Knöschke wosebity přirodny refugij

Podaš-li so z wotewrjenymi zmysłami do swěta, potom tójšto nazhoniš a sej domiznu bóle zbližiš. Tajki znajmjeńša mějach zaćišć, jako wopytach Droždźij (Drehsa) pola Wósporka. Tam dožiwich mólički wurězk wjesneho žiwjenja, dopominacy­ na zańdźene časy z widom do přichoda.

„Wěsće wšak, hdźe bydlu, Droždźij čisło 33.“ Bjez problema, sej myslu, jako mi Marina Knöschke swoju adresu poda. Dlěša bjesada na Budyskich wikach sobotu dopołdnja před radnicu njebě móžna. Wšako čakachu po mni dalši kupcy na to, zo bychu sej z Pomorčanskeho poskitka twory wuzwolić a nakupować móhli. Mjeztym hižo dlěje hač lěto tam 57lětna swojich kupcow posłužuje.

oSón sej spjelniła

Najskerje wjele hólcow wo tym soni, stać so z kapitanom na wulkej łódźi. Młody muž z Budyšina je sej tónle són spjelnił a je nětko na swětowych morjach po puću.

Ze swojimi 31 lětami je Christian Sichla jedyn z najmłódšich kapitanow Němskeje. Dwaj metraj wulkeho muža pak njesměš sej w šikwanej uniformje z běłej čapku předstajić. Młody Budyšan ma při dźěle cyle normalnu wšědnu drastu woblečenu, přetož wón je šef na nakładnej łódźi­ a so wězo tež sam sobu gratu přimu, je-li trjeba. Jemu při wšědnym dźěle přihladować sy před něšto časom móhł w reportaži telewizijneho sćelaka DMAX. „Mužojo morja“ wona rěkaše a je hišće we widejotece sćelaka widźeć.

Kak pak stanje so młody muž z Budyšina z namórnikom? Kaž Christian Sichla powěda, měješe to dwě přičinje. Jako bě na Budyskej Serbskej srjedźnej šuli na zakónčace ertne pruwowanje čakał, wuhlada wón informaciske łopjeno „Puć ke kapitanej“, a tykny sej je do zaka. Nimo toho­ bě tež jeho pólski dźěd, kiž blisko Gdańska bydli, namórnik.

Paradu Krabatoweho regimenta w chorwatskej stolicy Zagrebje dožiwić móhli

Štóž je hižo raz w dowolu při chorwatskej Adriji był, znaje snano tež někotre markantne a turistisce wuznamne městnosće trochu wot krasneho při­brjo­ha zdalene. A tón abo tamny bě snano tež hižo w Zagrebje. Stolica Chorwatskeje skići nimo historiskich twarjenjow kaž tež muzejow tójšto zajimaweho, štož njeje přeco přistupne a štož tež kóždy njedožiwi. Za někotružkuli atrakciju znateho města dyrbiš tež něšto wo stawiznach kraja wědźeć abo tradicije měšćanskich towarstwow znać.

Na wuprawje Krabatoweho towarstwa lětsa w meji do słowjenskeho městačka Metlika mějachu někotři čłonojo delegacije wulke zbožo, směć tež w Zagrebje přebywać. Tam wotmě so składnostnje 350. róčnicy załoženja chorwatskeho jěchanskeho regimenta Krawatow swjedźenska parada tradiciskeho towarstwa. Z tajkeho abo snano runje z tohole regimenta w Zagrebje je pječa wušoł nam wšěm znaty Krabat alias Janko Šajatović alias Jan Šadowic.

Mjez serbskimi plahowarjemi rasowych nukli je Achim Weclich z Pěs­kec wočiwidnje najwuspěšniši. Wón je po wšěm zdaću jenički serbski plahowar,­ kotremuž su cyle wosebite wuznamjenjenje spožčili.

Chceš-li Achima Weclicha doma w Pěskecach wopytać, namakaš jeho z wulkej wěstosću pola nuklow. Z nimi so wón wšědnje přerěznje połdra hodźiny zaběra, druhdy dlěje, druhdy mjenje. A čini to hižo lětdźesatki, spočatnje w Chróšćanskim towarstwje plahowarjow, wot 1986 w Njebjelčanskim, kotrež je wón sobu załožił a kotrehož předsyda wón mjeztym hižo 22 lět je. Nimo toho bě 16 lět přisydnik rewizijneje komisije Kamjenskeho wokrjesneho zwjazka plahowarjow nukli, wot lětušeho je předsyda komisije­ a jako tajki kasu wokrjesneho zwjazka sobu pruwuje, štož je wšo druhe hač jednore dźěło.

Běłohród (dpa/SN). Serbiska, kandidat za přistup k EU, nochce dlěje čakać a žada sej datum za přistup k uniji. „Prajće, hdy mamy w čakarni być“, cituje Běłohródska knježerstwowa nowina Politika dźensa statneho prezidenta Aleksandara Vučića. Tón dwěluje, zo bě Bołharska, jako lěta 2007 Europskej uniji přistupi, za to zrališa hač Serbiska dźensa. Serbiska je wot 2012 oficialny kandidat za přistup. EU žada sej polěpšenja na polu justicy, medijow a prawostatnosće kaž tež lěpši poměr k něhdyšej serbiskej prowincy Kosowo.

Lěkarsku pomoc zapowědźili

Göttingen (SN). Towaršnosć za wohrožene ludy (GfbV) je zamołwitym w Chinje sobuwinu na smjerći lawreata Měroweho Nobeloweho myta Liu Xiaobo dała. Tak je tomu zadźěwała, zo směł wón kraj wopušćić a so we wukraju lěkować, dać. Tež w jastwje su jemu dosahacu lěkarsku pomoc zapowědźili, GfbV skorži. Liu bě so za zachowanje čłowjeskich prawow w Chinje zasadźał a bu tohodla wospjet k jastwu zasudźeny. Wón je wčera 61­lětny na raka zemrěł.

Dźěćom strachi wuwědomić

Berlin (dpa/K/SN). Dźeń do zahajenja dźěławosće parlamentariskeho wuběrka za islamistiski terorowy nadpad na Berlinskich hodownych wikach je jeho předsyda Burkard Dregger (CDU) přilubił, zo budźe naležnosć wobšěrnje wuswětlena. „Chcemy zwěsćić, hač su so zmylki činili, a jeli, kajke“, wón podšmórny. „Zdobom su naprawy za lěpše wotwobaranje te­rora trěbne.“ Nastupajo manipulowane akty pola Berlinskeje kriminalneje po­licije Dregger rjekny: „Chcemy wědźeć, hač by LKA atentatej woprawdźe zadźěwać móhł, abo hač su so na te wašnje jeno­ zmylki zakryć měli.“

Paris (dpa/K/SN). Francoska ma dźens narodny swjatk. Wysoki hósć tradicio­nalneje wojerskeje parady bě ameriski prezident Donald Trump. Swjatočnosće zasćinja wšak prěnja róčnica suroweho atentata w Nizzy, kotruž wječor w měsće nad Srjedźnym morjom wopominaja. Na swojim prěnim zetkanju w Élyséeskim palasće běštaj so francoski prezident Emmanuel Macron a Trump wo přibliženje prócowałoj. Tak respektuje Ma­cron rozsud Trumpa, woteńć z Pari­skeho klimoweho zrěčenja. Dale dojedna­štaj so wonaj na zhromadne postupowanje w Syriskej. Trump wopyta Francosku składnostnje 100. róčnicy zastupa USA do Prěnjeje swětoweje wójny, w kotrejž běchu ameriscy wojacy poboku Francoskeje přećiwo Němskej wojowali.

Z módrej swěcu na třěše awta je so 47lětny muž w Lipsku takrjec sam přeradźił. Policistej, kiž njeměješe słužbu, bě tónle wóz napadnył, jako k zakuskowej budce přijědźe a na chódniku parkowaše. Přiwołani kolegojo policista zwěsćichu, zo bě šofer chětro wopity. Nimo toho njeměješe ani jězbnu dowolnosć ani prawo, módru swěcu jako wurjadny signal wužiwać směć.

Při wšěm respekće: Policija je srjedu w Budyšinje awto sćazała, kotrež měješe 1,6 milionow kilometrow zady so. Hłowna­ přičina bě katastrofalny techniski staw na Ukrainje přizjewjeneho małotransportera. Borzdźidła běchu de­fektne, z tanka kapaše ćěriwo a spódk bě dospołnje přezerzawjeny. Policisća 51lětnemu šoferej dalejězbu zakazachu a napołožichu jemu selenu pokutu. Wehikl hodźi so jenož hišće na šrot.

Tel Aviv (dpa/SN). Při atentaće na Templowej horje w Jerusalemje staj dźensa israelskaj­ policistaj žiwjenje přisadźiłoj. Zastojnikaj staj w chorowni wudychałoj, po tym zo běchu jich třo atentanicy z brónjemi a nožemi nadběhowali. Spočatnje běchu woni do směra na Al-Aksa-mošeju ćeknyć spytali, policisća pak jich morichu. Po informacijach medijow nańdźechu wěstotne mocy pola skućićelow israelske wupokazy. Při nadpadźe bu dalša­ wosoba ćežko zranjena. Po wudy­rjenju namocy­ běchu při podobnych nadpadach­ dotal 300 Palestinjanow mo­rili. W samsnym času bě 40 Israelčanow žiwjenje přisadźiło. Hłowna přičina namocy je zwada wo tym, štó smě wužiwać Templowu horu, kotraž je židam runje tak swjata kaž muslimam.