Z wudaća: pjatk, 08 septembera 2017

Pólska ma ćěkancow nastupajo wěstotu ludźi a kraja za wohroženu

Waršawa. Rozsud Europskeho sudnistwa, zo je wobzamknjenje wjetšiny čłonskich statow Europskeje unije – 120 000 ćěkancow z Grjekskeje a Italskeje proporcionalnje rozdźělić – prawniske, Pólska njepřipóznawa. Słowakska a Madźarska běštej skóržbu přećiwo rozdźělowanju migrantow zapodałoj; ale zwrěšćiłoj. Wobzamknjenje EU ze septembra 2015 předwidźi, zo měła Pólska 6 182 ćěkancow přiwzać. Bywše knježerstwo je tomu hišće přihłosowało. Tola w oktobru 2015 nowowuzwolene knježerstwo to njeakceptuje. Hač do dźensnišeho njeje ani jeničkeho z nich w kraju witało. „Nochcemy přilubjenje bywšeho knježerstwa přewzać a wobzamknjenje wotpokazujemy“, ministerska prezidentka Beata Szydło zas a zaso potwjerdźa. Žadanja mjezsobneje solidarity nochce Pólska podpěrać. Tež minister za nutřkowne naležnosće Mariusz Błaszczak ma politiku Europskeje unije za wopačnu a skedźbnja na wohroženu wěstotu ludźi a kraja. Mjeztym je so ličba ćěkancow w Grjekskej a Italskej pomjeńšiła.

Raduš přeproša kónc tydźenja na 14. braniborski wjesny a žnjowodźakny swjedźeń. Lěta 2011 bě gmejna Dešno-Strjažow hódna hosćićelka tohole swjatka. Na wsach błótowskeho regiona wědźa hišće tak prawje swjećić. Raduš bě tež za serbske wjerški dosć dobra adresa. Do politiskeho přewróta wotmě tam bywša Domowinska župa Kalawa-Lubin swój župny festiwal serbskeje kultury, a spočatk 1990tych lět běchu tam wuměłcy a hosćo z Hornjeje a Delnjeje Łužicy na serbskim swjatku – wšitcy běchu zahorjeni. Sym přeswědčeny, zo budu to wopytowarjo jutře a njedźelu runje tak. Derje zastupjena budźe serbska kultura, paleta saha wot pisaneho programa w zamołwitosći sćelaka RBB přez wustup spěwytwórca Bernda Pittkuningsa hač k modowej přehladce z twórbami Saryh Gwiszcz. Serbskosć zdawa so tu wjetša samozrozumliwosć być hač na njedawnym Dnju Saksow w Lubiju. Axel Arlt

We wobłuku swojeho lětušeho nazymskeho pućowanskeho dnja wo­pytachu šulerjo 4. lětnika Chróšćanskeje zakładneje šule „Jurij Chěžka“ Budyski Serbski muzej. Tam zaběrachu so z dźěćatstwom něhdy. Na dźesać stacijach zhonichu tójšto noweho. Chětro zadźiwani woni běchu, kelko nadawkow mějachu dźěći něhdy w domjacnosći a na polu. Kak jich prawowki a pradźědojo wuknjechu, wu­slědźichu Chróšćanske dźěći w šulerskim kabineće. Foto: Mónika Ošikowa

Druhi předsyda Domowiny, basnik, farar a duchowny rada Jakub Šewčik narodźi so 6. septembra 1867 kublerskej swójbje w Baćonju. Kubłaše so na Praskim Serbskim seminarje, bě starši tamnišeho towarstwa Serbowka, basnješe a dopisowaše do jeje „Kwětkow“. 1890 přistupi Maćicy Serbskej. Po studiju teologije bu 1892 na měšnika­ wuswjećeny. Wot lěta 1896 do 1908 słužeše jako Budyski tachantski prědar. Zdobom bě redaktor Katolskeho Posoła, doniž njebu do Kamjeničanskeje wosady swj. Nepomuka pósłany. W Pětra Malinkowej činohrě „Wotmołwa“ wo Ćišinskim praji biskop, zo maja hišće­ zahoriteho Serba (Šewčika), kotrehož sćelu do wulkeho němskeho města Kamjenicy.­ Wot lěta 1922 do 1933 bě Šewčik farar w Chrósćicach, hdźež staraše so tež wo drohotny křižowy puć na kěrchowje a wo moderne tepjenje w cyrkwi. Wón bě župan župy „Michał Hórnik“ a wot 1927 do 1930 zasłužbny předsyda Domowiny. 1899 wuda zběrku „Baje a basnički“ a spisa tójšto nabožnych a stawizniskich dźěłow. 3. awgusta 1935 Šewčik w Chrósćicach zemrě. Manfred Laduš

Njedźelu, 10. septembra, skónči so 3. Zhorjelski fotowy festiwal, zjimacy pod hesłom „Žiwjenske swěty“ cyłkownje 16 wustajeńcow, dźěłarnički a přednoški w Zhorjelcu a Zgorzelecu. Mjez wustajerjemi je tež serbski wuměłc Jürgen Maćij (nalěwo) z Budyšina, kiž předstaja swoje „Měšćanske krajiny“. Parlamentariska statna sekretarka zwjazkoweho ministerstwa za hospodarstwo a energiju a społnomócnjena za wuchod Iris Gleicke (SPD, naprawo) bě festiwal tydźenja swjatočnje wotewrěła. Wustajeńcy wostanu hišće hač do 1. nowembra přistupne. Foto: Thomas Kläber

Za někotre dny wuńdźe Serbska protyka 2018. To budu swěrni roznošowarjo zaso na wsach po puću, zo bychu ju zajimcam poskićeli. Nětko so snano prašeće, što na was w aktualnym wudaću čaka. Tónkróć podamy so zhromadnje z redaktorom Pětrom Šołtu do Sulšec pola Kulowa. Na tu wjes so Šołta sam rady dopomina, wšako je tam hromadźe z Róžeńčanskej młodźinu kermušu na tykancyspěwanje jězdźił.

njedźelu hornjoserbsce

11:00 Łužica tónle tydźeń, mjez druhim z přehladom powěsćow tydźenja

11:20 Kašubska narodna mjeńšina w Pólskej

11:45 Dźeń wotewrjeneho pomnika

12:00 Nabožne wusyłanje

 (Jan Malink)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 do 14:00

 Program za cyłu swójbu – live z braniborskeho wjesneho a žnjo­wodźakneho swjedźenja w Radušu z rozprawami, přinoškami, nabožnym wusyłanjom a zbožopřećemi

Delnjoserbski gymnazij swjeći

Choćebuz. Jutře, 9. septembra, swjeći Delnjoserbski gymnazij 65lětne wobstaće. K tej přiležnosći su zajimcy wot 15 do 18 hodź. na jubilejne zetkanje z kofejpićom do kubłanišća přeprošeni. Zastup je dar­motny. W 19 hodź. přizamknje so w kafeteriji gymnazija 34. schadowanka. Zbywace lisćiki poskićeja za dźesać eurow při wječornej kasy.

Dźeń wotewrjenych duri w SLA

Budyšin. Štóž chcyše hižo přeco raz za kulisy Serbskeho ludoweho ansambla hladać, změje k tomu składnosć na dnju wotewrjenych duri njedźelu, 10. septembra, wot 14 do 18 hodź. W tamnišej šwalčerni móža sej zajimcy mnohostronskosć serbskeje drasty a kostimow zbližić. Młódši hosćo móža so na zhromadnej probje ze swětom baleta zeznajomić. Tež Röhrscheidtowa bašta budźe tón dźeń přistupna.

25 lět Dom biskopa Bena

Pjatk 8. do 10.9.  Wojerowski měšćanski swjedźeń

   Babylěćo w Ralbicach

12. dworowy swjedźeń na Krabatowym nowym wudworu we Wulkich Ždźarach

  19:00 Serenada w zelenym „W změnje časow“ w Stróžanskim centrumje biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty

  20:00 Wubědźowanje wohnjowych woborow w Ralbicach

Sobotu  9.9 a 10.9.  14. braniborski wjesny a žnjowodźakny swjedźeń w Radušu

  10:00 Nazymske wiki přirody w Stróži

  10:00 24. Budyski měšćanski běh – start na Póstowym naměsće

  13:00 Powerserb w Kopšinje

  14:00 Łapanje kokota w Zaspach

  14:30 2. wubědźowanje wobydlerjow a młodych swójbow gmejny Worklecy WORKWUB na tamnišim sportnišću

  15:00 Swjedźenske zarjadowanje składnostnje 65lětneho wobstaća Choćebuskeho Delnjoserbskeho gymnazija a 34. schadowanka w kafeteriji gymnazija

  15:00 Muzejowa nóc we wokrjesu Sprjewja-Nysa

  17:30 Dźěćaca muzejowa nóc w Dešnjanskim domizniskim muzeju

  18:30 22. swjedźeń swěčkow w Njeswačanskim hro­dowym parku

Njedźelu 10.9.  Dźeń wotewrjeneho pomnika

   Firmowanje w Chrósćicach

  10:00 Dźeń wotewrjenych duri w Röhrscheidtowej bašće Serbskeho ludoweho ansambla

Dumperowcy w Drjowku

Štwórty běh wo němske dumperowe mišterstwa 2017 budźe jutře, sobotu, w Drjowku na ležownosći piwarnje Kircher. Wot 18.30 hodź. přewjedu tam kwalifikaciske běhi, wot 20.30 hodź. so motorsportowcy wubědźuja a wokoło 22.30 hodź. chcedźa dobyćerjow mytować. Tabulku nawjeduje po třećim běhu Filip Kral z Róžanta (52 dypkow) před Markusom Donatom z Baćonja (48 dypkow) a Thomasom Neumannom ze Skaupa pola Großenhaina (46 dypkow).

Powerserb w Kopšinje

Lětuše sportowe wubědźowanje Powerserb wotměje so jutře wot 13 hodź. w Kopšinje. Ze serbskim młodźinskim towarstwom Pawk je so Traktor Kopšin na wosom stacijow dojednał. Startowy pjenjez wučinja 10 eurow, a mustwo ma z pjeć hólcow a jedneje holcy wobstać.

Měšćanske běhi w Budyšinje

MSV Budyšin přewjedźe jutře zhromadnje z dalšimi partnerami (mjez druhim ze Serbskim Sokołom) 24. Budyske měšćanske běhi. Start a cil budźetej zaso na Póstowym naměsće. Prěnje wubědźowanje je w 10 hodź. běh na distancy 400 m za bambinijow. Wot 10.15 hodź. su šulerske běhi na rjedźe, w 14 hodź. budźetej hłownej běhaj 5,5 km a 9,3 km.

Cityjowe běhi we Wojerecach