Z wudaća: pjatk, 08 septembera 2017

Kulowska młodźinska wohnjowa wobora wobdźěli so zajutřišim, njedźelu, na zwjazkowym wubědźowanju młodźinskich woborow w Berlinje, hdźež startuje dohromady 30 mustwow. Kulowčenjo so nadźijeja, zo budu mjez prěnimi 15 cyłkami. Prěni dźěl wubědźowanja budźe hašenje, druhi dźěl staflowy běh. Kwalifikowali běchu so woni ze swojej nawodnicu Ingeborg Zomack w juniju z prěnim městnom na sakskim wubědźowanju w Lipsku. Foto: Andreas Kirschke

Křižowanišćo na statnej dróze S 94 pola Jěžowa je po wospjetnym njezbožu znowa­ w diskusiji. Zjawne zarjadnistwa pak njewidźa trěbnosć, tam něšto změnić.­

Kamjenc (UM/SN). Wjele lět płaćeše křižowanišćo Kamjenskeje wobjězdki pola Jěžowa jako „katastrofowe“. Lěta 2005 běchu je zjawnosći přepodali, hižo lěto pozdźišo pak přijězd z Jěžowa zawrěchu. Přičina bě přewjele njezbožow w krótkim času. Z maksimalnje lěto planowaneho zawrjenja bu sydom lět. Hakle w juniju 2013 křižowanišćo wotewrěchu, po tym zo běchu tam swobodny wid zaraćili a šoferow tak k pomałšemu jězdźenju nuzowali.

Wulka ličba wotewrjenych pomnikow wabi njedźelu na wopyt

Budyšin (SN/MWj). „Móc a pycha“ je hesło lětušeho dnja wotewrjeneho pom­nika, w kotrehož wobłuku budu zajutřišim, njedźelu, najwšelakoriše cyrkwje, wěže a dalše twarjenja wotewrjene, do kotrychž hewak njepřińdźeš. W Budyšinje na přikład budu krajnostawske domy na Hrodowskej přistupne, žurla přisažneho sudnistwa w Serbskim muzeju, stukowa žurla na susodnym Hrodźe, něhdyši krajnostawski seminar, hdźež je dźensa powołanskošulski centrum zaměstnjeny, Britzec zahroda za Serbskim institutom a dalše městnosće. W něhdyšim stasijastwje rozprawjeja něhdyši poli­tiscy jeći, kak běchu woni móc a namóc dožiwili. Cyłkowny přehlad wšitkich wotewrjenych pomnikow sprjewineho města je zapřijaty we wosebitej brošurce, kotruž dóstanu zajimcy w měšćanskej informaciji a w mnohich wobchodach. Powotpočnyć móža so wopytowarjo cyły dźeń na Hłownym torhošću­ před radnicu. Tam změja gastronomiske zastaranje, hudźbu a wjele zaběrow za dźěći.

Njeswačidło. Mjeztym 22. swěčkowy swjedźeń wotměje so jutře, sobotu, w Njeswačanskim hrodowym parku. Drježdźanski chór The ­Gospel Passengers zawjeseli wopytowarjow hižo wot 18.30 hodź. na łuce při hrodźe. Při ćmičkanju wobswětla potom park z tysacami swěčkow a ze smólnicami. Po koncerće stej wohnjowa show kaž tež mjeńši wo­hnjostroj planowanej.

W hrodowej pincy móžeće do ranja rejwać. ­Towarstwo přećelow domizny a kultury Njeswačidło so na mnohich wopytowarjow wjeseli.

Budyšin. Składnostnje 160lětneho wobstaća Budyskeje twarskeje firmy Hentschke změja tam jutře, sobotu, dźeń wotewrjenych duri. Wot 10 do 15 hodź. móža wopytowarjo na Zeppelinowej kranowy simulator pospytać, ze segwayjom jězdźić, sej twarsku techniku wobhladać, bager wodźić, so šminkować dać a wjele dalšeho. Wottam pojědźe shuttlebus do wotdźěla firmy při Wojerowskej dróze, hdźež betonowe dźěle zhotowjeja.

Na jězbu njezabyć

Pančicy-Kukow. Čłonojo Domowinskeje skupiny Pančicy-Kukow njech njezabudu na swoju skupinsku jězbu jutře, sobotu, do Lipska. Bus wotjědźe dypkownje w 7.30 hodź. wot busoweho zastanišća před šulu.

Dobroćiwosć žony znjewužiwał

Wojerecy. Kaž policija hakle nětko zhoni, je njeznaty minjenu sobotu dobroćiwosć 84lětneje žony we Wojerecach znjewu­žiwał. Wón bě pola rentnarki klinkał a ju wo pomoc prosył. Žona pušći jeho do bydlenja a krótki wokomik njekedźbowaše. W tym času hrabny sej cuzy z dweju móšnjow dwucyfrowu sumu pjenjez a twochny.­

11. mjezynarodna dźěłarnička při Miłočanskej skale kreatiwitu wuměłcow pohoniła a zajim publikuma zbudźiła

Mjeztym 11. mjezynarodna wuměłska dźěłarnička při Miłočanskej skale wotmě so wot 21. awgusta do 3. septembra. Dźesać čěskich, němskich a serbskich wuměłcow je na finisaži swoje wudźěłki dwutydźenskeho sympozija prezento­wało. Drjewjane a zornowcowe kaž tež z wjacorych materialijow tworjene skulptury budu nětko znajmjeńša lěto kołowokoło skały a w regionje wusta­jene, chibazo su hižo předate. Lětsa je prěni eksponat nablaku kupca namakał, dalšej stej skazanej.

Wuměłcy běchu wot atmosfery w Miłoćicach, kotraž je jich kreatiwitu přisporjała, zahorjeni a wjeselachu so nad wulkim zajimom wopytowarjow. „Poprawom přińdźemy z publikumom hakle do kontakta, hdyž je skulptura hotowa – tule pak móžemy sej mysle a měnjenja hižo w procesu tworjenja wuměnjeć“, wopisuje Robert Alger wosebite wuměnjenja při skale. „Interakcija z recipientami naše dźěło runje tak pohonja kaž přitomnosć wuběrnych kolegow. Tule je woprawdźe rjane wuměłstwo nastało.“

Wliwy wšelakorych ludow su hišće dźensa wočiwidne a wuprudźeja wosebity šarm

Cluj-Napoca, němsce rěka tele město Klausenburg a madźarsce Kolozsvár, je druhe najwjetše Rumunskeje. Wone je stolica wokrjesa Cluj w Sedmihródskej, hdźež měješe po legendach Dracula swoju domiznu. W meji wotmě Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) w Cluju-Napoce swój lětuši­ kongres, na kotrymž smědźach so jako zastupjerka Serbskich Nowin wobdźělić.

Město leži wosrjedź horin na zapadźe Sedmihródskeje nad rěku Someşul Mica a je wobdate wot lisćowych lěsow a łukow, hdźež so předewšěm wowcy pasu. Prjedy hač docpěješ nutřkowne město z historiskimi twarjenjemi a hasami w přitulnej atmosferje, maš so přez měšćanske štwórće twarjenjow z komunistiskeho časa prawdźepodobnje předrěć. Ćim wjetšu dožiwiš potom překwapjenku w centrumje, kotryž je wosebje derje hladany a wuhotowany. Kontrasty města a jich wobydlerjow su mi za čas přebytka wjacekróć napadnyli.

„Ja jědu z kolesom“, tónle serbski hit z 1970tych lět mi we hłowje chodźi, ručež na swojim groćanym haplu sedźu. Jako pak widźach prěni króć koleso, z kotrymž Daniel Popela jězdźi, běch dospołnje zamylena.

W jednej ruce dźerži Daniel Popela swoje jězdźidło, w tamnej stejak za gitaru. Na njón staji wón swoje „koleso“, kotrež njeje wyše hač srěni pos. Air-, solo- abo monowheel, takle fachowcy gumijowu wobruč z retomasom elektroniki mjenuja. Po bokomaj stej kruće přičinjenej pedalej, a hdyž Daniel nastroj zaswěći, rejuja po nimaj pisane dypki. A hižo steji wón na pedalomaj a šuska po dworje staršiskeho domu w Jaseńcy.

Skedźbnje pokrywataj Michael Kloß a Wolfgang Reinecke płuja­dło z wulkimi pisanymi płatnami, zo byštaj je na to do hangara storčiłoj. Rjany lětarski dźeń so nachila. Čłonojo Aeroteama Klukš přežiwjeja w lětnich měsacach nimale kóždy kónc tydźenja na Klukšanskim lětanišću, zo bychu swojej pasiji hołdowali.

Problem najprjedy raz rozrisany

Mjeztym je tež poćežowaca naležnosć wokoło ležownosćow Klukšanskeho lětanišća zrjadowana, kotraž běše čłonam towarstwa naposledk wulke starosće naparała. Problem je, zo słuša ležownosć lětanišća cyłkownje 60 ludźom, wot kotrychž ju piloća wotnajimaja. Dotal běchu so stajnje ze wšěmi dojednali. Jako pak dźěše njedawno wo to zrěčenja ponowić, staj nadobo dwaj wobsedźerjej přewulke žadanja stajałoj. Město 80 eurow chcyštaj naraz 2 000 eurow na lěto měć.