Z wudaća: wutora, 17 oktobera 2017

Nowy centrum za delnjoněmčinu

Hannover. Kraje Hamburg, Delnjosakska, Schleswigsko-Holsteinska a Bremen załožeja „Krajny centrum za delnjoněmčinu“ jako zhromadnu towaršnosć. Wone započnje 1. januara 2018 dźěłać, sydło je w Bremenje. „Chcemy zhromadnje nowe, wukonite a kraje přesahowace městno koordinowanja a syće wutworić“, rjekny Gabriele Heinen-Kljajić, delnjosakska ministerka za wědomosć a kulturu.

Žadaja sej knježerstwo přetworić

Drježdźany. Personalne nowowobsadźenje na čole kultusoweho, financneho a nutřkowneho ministerstwa je sej dźewjeć přitomnych sakskich krajnych radow minjenu sobotu na zetkanju k zmištrowanju krizy CDU po wólbach zwjazkoweho sejma z ministerskim prezidentom Stanisławom Tilichom (CDU) žadało. Dojednali pak su so na wobšěrny paket naprawow za wjesne kónčiny.

Mjenje štomow narunali

Čitansku turneju z předstajenjom Serbskeje protyki zahajili

Sulšecy (SN/JaW). Lětuša čitanska turneja Ludoweho nakładnistwa Domowiny je zahajena. Wčera wječor předstajichu w delnich Sulšecach Serbsku protyku 2018.

Redaktor protyki Pětr Šołta rozłoži, čehodla bě so rozsudźił, hłownje delnje Sulšecy předstajić. „Znaju wjes jako rodźeny Róžeńčan předewšěm z tykancyspěwanja a tuž mějachmy stajnje dobre zwiski do wsy“, tak Šołta. Tole wopisuje tež w swojim zawodnym přinošku čitanki. Přiwšěm pak spyta Šołta w protyce cyłu Łužicu předstajić. Tak stejachu loni Bukecy w srjedźišću. Zwjeseliło bě Šołtu předewšěm, zo běchu mnozy Sulšečenjo hnydom zwólniwi, za protyku pisać. Cyłkownje wobsahuje lětuša protyka 37 přinoškow, wjetšina wěnuje so delnim Sulšecam. „To pokazuje, zo ludźo tule jenož rady njebydla, ale su tež hordźi na swoju wjes a rady wo njej powědaja“, tak Šołta.

Delegacija wědomostnikow Budyskeho Serbskeho instituta nawróći so w nocy na njedźelu z Lwowa. Tam běchu so na mjezynarodnym sorabistiskim seminarje filologiskeje fakulty tamnišeje uniwersity wobdźělili.

Budyšin/Lwow (JK/SN). Lětuši, mjeztym 15. seminar, na kotrymž wobdźělichu so nimo łužiskich sorabistow tež ukrainscy wědomostnicy z Lwowa a Kijewa kaž tež připóznaći sorabisća z Pólskeje a Běłoruskeje, zaběraše so z aktualnymi ćežemi sorabistiki kaž tež z perspektiwu a wuwićom sorabistiskeho slědźenja. W swojich přednoškach wěnowachu so wědomostnicy nimo rěčespytnych přepytowanjow na kulturnym a literarnym polu tež načasnym narokam digitalizacije a načasnym metodam slědźenja.

Starosće wo přesadźenju koncepcije 2plus na serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulach přiběraja. Lětuša fachowa konferenca 2plus na tymle kónc tydźenju chce so tutej temje wěnować.

Budyšin (SN/MiR). Dotal je so 130 zajimcow za lětušu 2. fachowu konferencu 2plus přizjewiło, dalše hišće wšědnje do Budyskeho regionalneho zarjada Sakskeje kubłanskeje agentury dochadźeja. „Ličimy tule sobotu w Chróšćanskej Jednoće ze 150 wobdźělnikami, předewšěm budu to wučerjo“, rjekny Bosćij Handrik, koordinator za serbske naležnosće na SBAB. Srjedź septembra bě wón wo wjele snadniše wobdźělenje wočakował.

Wosom do dźesać kilogramow ćežke su tele „hoberske kórki“ Wernera Nitschy. Družina cukinijow Green Bone pochadźa z Awstralskeje a so hobbyjowemu zahrodkarjej w Běłej Wodźe derje radźa. Na jeničkej rostlinje je hač do wosom płodow. Před lětami bě wón symjenja wot přećelow dóstał, wunošk pak bě wuwostał. Tuž poča w interneće pytać a nańdźe zahrodkarja w Awstralskej, kotryž jemu rady dalše symjenja připósła. A hlej, pytanje a sćerpnosć stej so zadaniłoj. Foto: Joachim Rjela

Zły Komorow/Čorny Chołmc (SN). Móst bywšeje wuskokolijoweje wuhloweje želenicy přez železnisku čaru Wojerecy-Łuty pola Čorneho Chołmca přichodnej kóncaj tydźenja po krokach demontuja. Wo tym informuje Łužiska a srjedźnoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV), kotraž dźěła při tym z Němskej železnicu AG hromadźe.

Wot pjatka, 20. oktobra, wječora hač do póndźele, 23. oktobra, rano w štyrjoch potorhaja južny dźěl mosta z betona a wocla z pomocu 500tonoweho mobilneho krana. Wón dźerži dwanaćemetrowski dźěl, zo móhli jón rozebrać. Sewjerny dźěl mosta tydźeń pozdźišo mjez 27. a 30. oktobrom z hinašej technologiju demontuja. Tu z hydrawliskim hamorom a betonowymi nožicami wuhotowany rjećazowy bager trěbne dźěła wukonja. To wšo přewozmje bagrowy zawod Burkhardt z Thonhausena. Přihot naprawy žadaše sej hižo minjene dny połstronske zawrjenje zwjazkoweje dróhi B 96 z rjadowanjom ample. Za čas dźěłow je železniska čara Wojerecy-Łuty zawrjena.

Z tym zhubi so sobu posledni móst wuskokolijoweje jamoweje železnicy.

Hannover (dpa/SN). Po wólbach krajneho sejma w Delnjej Sakskej zetkaja so wolene frakcije dźensa w Hannoveru k prěnim posedźenjam. Rozjimać budu tam wuslědki njedźelnišich wólbow a konsekwency toho. Tež nowe předsydstwa maja so wolić. Bywša šefina frakcije SPD Johanne Modder steji znowa k dispoziciji. Pola CDU chce so Bernd Althusmann k předsydźe frakcije wolić dać, pola Zelenych je to Anja Piela a pola AfD Dana Guth. Frakcija FDP je so wčera hižo za Stefana Birknera rozsudźiła.

Wjacore zajimcy za Alitalia

Rom (dpa/SN). Wjacore zajimcy su swoje poskitki za insolwentnu italsku lětansku towaršnosć Alitalia zapodali. Sydom poskitkow zamołwitemu notarej předleža, zdźěli wčera wječor Alitalia. Němske lětanske předewzaće Lufthansa je připowědźiła, zo chce dźěle towaršnosće přewzać. Koncept němskeje airline předwidźi nowu nastajenu towaršnosć z mjenom „NewAlitalia“. Tola tež přede­wzaće Easyjet je hižo zajim pokazało.

Kurz widźi proeuropski signal

Fachowc policije přepytuje zbytki awta, kotrež je woheń w španiskim Pontevedra zničiło. Wčera stej žonje w jězdźidle zemrěłoj. Zarjady w španiskim regionje Gali­ciskej a Portugalskej wo wjacorych smjertnych padach rozprawjachu. W krajomaj zachadźeja tuchwilu sta lěsnych wohenjow. Sylneho wětřika dla so wone spěšnje rozpřestrěwaja a tuž ludźi w swojich awtach překwapjeja. Foto: pa/Lalo R. Villar

Berlin (dpa/SN). Šef dźěłarnistwa verdi Frank Bsirske je móžnu Jamaika-koaliciju namołwjał za rozrisanjemi socialnych problemow pytać. „Mnoho ludźi starosći so wuwiwanja podruže a rentow dla“, Bsirske do zahajenja sonděrowanskich rozmołwow Unije, FDP a Zelenych powěsćerni dpa w Berlinje rjekny. Konkretne akcenty we wšěch móžnych wobłukach tež hladajo na kubłanje a hladanje su nuznje trěbne. Mnohe małe kročele to hižo njepomhaja. Tohorunja njetrjeba knježerstwo hižo dalšu komisiju zasadźeć. Tole je unija w zwisku z rentami připowědźiła. „Nětko su skutki prašane. Trjebamy změnu kursa za wjac socialneje zwjazanosće“, Frank Bsirske wuzběhny.

Dobry policist ma stajnje słužbu. Tak bě to tež nětko na njedawnym zawodnym wulěće kedźbliwych zastojnikow. Jako so zhromadnje nad wuhladom města Waldshut-Tiengen wjeselichu, wuhladachu na terasy bydlenja spodźiwne rostliny. Tuž wopytachu policisća 24lětneho wobydlerja. Do toho běchu hišće přepytowanski wukaz wobstarali a młodemu mužej sobu přinjesli. Nimo konopowych rostlinow namakachu zastojnicy hišće 40 gramow marihuany a amphetaminy. Na to drje bě wunošny zawodny wulět.

Kompjuteroweho zmylka dla běchu 30 wopytowarjow hermanka w jendźelskim měsće Hull hodźinje dołho w gondli Power Towera 21 metrow nad zemju jeći. Z kranom wohnjowa wobora jednotliwych pasažěrow skónčnje wuswobodźi. Tole zdźěli nětko Hullski měšćanski zarjad.