Z wudaća: póndźela, 20 nowembera 2017

Do předsydstwa přiwzaty

Drježdźany. Předsydstwo sakskeje SPD je minjeny pjatk w Drježdźanach dźěłowy kruh „Serbja“ jako poradźowacy gremij do krajneho předsydstwa přiwzało. Wo tym informuje 1. rěčnik wuběrka Benedikt Dyrlich. Dźěłowy kruh smě so přichodnje mjez druhim na wšěch zetkanjach krajneho předsydstwa wobdźělić a aktiwnje a bjezposrědnje na runinje sakskeje SPD wliw wukonjeć.

Zběrku powědkow předstajili

Radwor. Nazymske čitanje z noweje antologije „Mlóče“ su zajimcy minjeny pjatk w Radworskim „Słodeńku“ dožiwili. W Ludowym nakładnistwje Domowina wušłu publikaciju předstajichu nimo wudawaćelki Ingrid Juršikoweje awtorojo Měrana Cušcyna, Andreja Chěžcyna a Křesćan Krawc. Woni tež ze swojich powědkow čitachu. Mnozy dachu sej knihu signować.

Wo wuspěchach a ćežach zhonili

Kritikarjo wo koncepće 2 plus so słowa njejimali

Chrósćicy (SN/MiR). Mjeztym 27 lět je Ludmila Budarjowa předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa. A tež 30. jubilej w lěće 2020 drje wona w tej funkciji wo­swjeći. Přetož na lětušej čłonskej a wólbnej zhromadźiznje SŠT sobotu w Chróšćanskej Jednoće bě jej 47 z 50 přitomnych čłonow wospjet dowěru wuprajiło. Zdobom wuzwolichu předsydstwo, w kotrymž jewi so nowe mjezwočo. Je to Beno Hojer, wučer na Worklečanskej Serbskej wyšej šuli „Michał Hórnik“. Dalši čłonojo předsydstwa su René Wjacławk, Stefan Rjeda, Jadwiga Čižankowa, Margot Haš­cyna a Nicole Hrjehorjowa. Michał Wałda njebě hižo kandidował.

Wot přichodneho štwórtka hač do soboty wotměje so w Budyšinje mjezynarodna konferenca „Reformacija a etniskosć – Serbja, Letojo a Estojo w 16. a 17. lětstotku“. Cordula Ratajczakowa je so ze sobuorganizatorku dr. Madlenu Malinkec rozmołwjała.

Serbski institut a Baltiska historiska komisija konferencu zarjadujetej – kak tomu?

M. Malinkec: Serbski institut měješe wotpohlad, składnostnje reformaciskeho jubileja wosebitu konferencu wuhotować. Sym čłonka Baltiskeje historiskeje komisije, dźěłam tuchwilu na projekće wo Baltiskej a Łužicy a kontakty k institutej tež su. Tak smój z Friedrichom Pollackom ideju zrodźiłoj, to tematisce zwjazać. Historiska komisija je namjet pozitiwnje přiwzała. Budźe to prěni raz, zo so regionaj přirunujetej.

Što sće sej wobsahowje předewzali?

Drježdźany (SN/MiR). Sakska chce kwa­litu cyłodnjowskich poskitkow na šulach rozšěrić. Za to ma so spěchowanje dale optiměrować. We wuskim zhromadnym dźěle z Techniskej uniwersitu Drježdźany su w sakskim ministerstwje za kultus zdźěłali kwalitnu předłohu ze specifi­skimi indikatorami a kriterijemi, kotrež hodźa so přepruwować k wuwiću dobrych cyłodnjowskich poskitkow. Naćisk tuchwilu w ramiku modeloweho pospyta z 20 šulemi posudźuja.

Po nowym šulskim zakonju maja cyłodnjowske poskitki wot 1. awgusta 2018 za powšitkownokubłace šule zasadnje winowatostne być, při čimž je Sakska za sobufinancowanje. Hižo nětko poskićeja mjez 1 300 šulemi w swobodnym staće nimale wšitke powšitkownokubłace šule tajke poskitki. Jako dobre je so wopokazało, zo kubłanišća wašnje a wobsah swojich cyłodnjowskich poskitkow samostatnje a z partnerami na městnje, kaž ze zwjazkami, kulturnymi, sporto­wymi a młodźinskimi towarstwami po potrjebje a šulerjam wotpowědnje zwoprawdźeja.

Kak hody swjećić? Wo to dźe w znatej „Hodownej stawiznje“ Charlesa Di­ckensa. Za tym chowa so prašenje wo našim žiwjenskim wašnju a poměrje k druhim čłowjekam. Wčera dožiwi kruch za jednoho hrajerja w inscenaciji NSLDź swoju premjeru w Haslowje.

Drježdźany (dpa/SN). Z „masterskim planom“ chce sakske kultusowe ministerstwo digitalizaciju a medijowe kubłanje na šulach pohonjeć. Medijowa kompetenca ma po dokumenće, kotryž je kultusowy minister Frank Haubitz (njestronjan) sobotu předstajił, přichodnje we wučbnych planach wšitkich předmjetow zakótwjena być. Wšitke šule maja po datowym wobjimje njewobmjezowany spěšny internetny přistup dóstać.

Rozsudne wólby trěbne

Santiago de Chile (dpa/SN). Konserwatiwny předewzaćel Sebastián Piñera je prěnje koło prezidentskich wólbow w Chile jasnje dobył, absolutnu wjetšinu pak misnył. Piñera, hižo wot 2011 do 2014 chilski prezident, docpě 36,6 procentow hłosow. Za Alejandra Guilliera, kandidata aliancy solicialistow, socialdemokratow a komunistow, hłosowaše 22,7 procentow. Mjez woběmaj budu 17. decembra rozsudne wólby. Překwapjace třeće městno docpě kandidatka lěwi­carskeje koalicije Frente Amplio Beatriz Sánchez z 20,3 procentami.

Sćěhi hidy na žony dopokazane

Berlin (dpa/SN). Dyr to w nocy w Berlinje: FDP je sonděrowanja za jamaiske zwjazkarstwo z uniju a Zelenymi zwrěšćić dała. SPD nochce jako partnerka w nuzy zaskočić. Měsacaj po wólbach zwjazkoweho sejma knježi bjezradnosć.

„Je lěpje njeknježić, hač wopak knježić“, rjekny předsyda liberalnych Christian Lindner. Tak bu zwjazkowa kanc­lerka Angela Merkel (CDU) do najćešeje krizy w swojej dwanaćelětnej hamtskej dobje storčena. Frakciski šef Zelenych w zwjazkowym sejmje Anton Hofreiter komentowaše reakciju FDP takle: „Z kóždym dalšim dojednanjom je so panika skerje powjetšowała hač pomjeńšiła. Tohodla móžeš bjezdwěla za to měć, zo chcychu woni mjenje wuhotować, ale su so bóle zamołwitosće bojeli.“

Drježdźany (SN/at). 21. wubědźowanje wo Němsko-Pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho 2018 je wupisane. Wo tym informuje sakska statna kenclija. Namołwjeni su žurnalisća wobeju krajow, hač do 10. januara 2018 lětsa wozjewjene přinoški zapodać. Z nimi měli čitarjam wědu wo susodnym kraju posrědkować. Runje tak měli tomu dopomhać, zo so Polacy a Němcy dale a lěpje dorozumjeja. Lawreatow počesća we wobłuku 11. němsko-pólskich medijowych dnjow klětu spočatk junija w Mecklenburgsko-Předpomorskej.

Němsko-Pólske žurnalistiske myto Tadeusza­ Mazowieckeho spožča potom w pjeć kategorijach. Nimo dotalnych – print, rozhłós, telewizija a wosebite myto „žurnalizm w pomjeznym regionje“ – pytaja 2018 jako nowosć najlěpše přinoški w kategoriji multimedija/online.

Załožba Zeit Ebelin a Gerd Bucerius wubědźowanje prěni raz podpěruje, dale su to Załožba za němsko-pólske zhromadne dźěło, Załožba Bosch kaž tež Sakska, Braniborska, Mecklenburgsko-Předpomorska a wojewódstwa Delnja Šleska, Lubuski kraj a Zapadna Pomorska.

„Haj, smy zmylki činili“, rjekny Michael Kretschmer, generalny sekretar sakskeje CDU a manager jeje wólbneho boja, sobotu na zjězdźe Budyskeho wokrjesneho zwjazka CDU w Połčnicy. „Njemóžemy tuž dale tak činić kaž dotal.“

Połčnica (SN/at). Kandidat za zastojn­stwje krajneho předsydy a sakskeho ministerskeho prezidenta bě přišoł, zo by wo podpěru wabił a hromadźe z wjace hač 170 přitomnymi čłonami wo konsekwencach z poražki sakskeje CDU při wólbach zwjazkoweho sejma 24. septembra wuradźował. Štóž pak bě z jeho erta hłubšu analyzu wočakował, bu přesłapjeny a dyrbješe so z wuhladom na přichodne palace nadawki spokojić.

Po jězbje z 0,61 promilemi alkohola w kreji dyrbi dźowka norwegskeho milionara pokutu přeličenych 25 000 eurow zapłaćić. 22lětnu maja za najbohatšu žonu Norwegskeje, nimo toho zasudźichu ju na pruwowanski čas 18 měsacow, kaž rozprawja nowina Finansavisen. Osloske sudnistwo je pokutu po dochodach 22lětneje wobličiło, při tym pak tež wolóžace fakty wobkedźbowało. Młoda žona ma zamóženje něhdźe 795 milionow eurow a by poprawom 4,2 milionaj eurow pokuty płaćić dyrbjała.

Sydlišćo Alwine ze šěsć domskimi a 15 podružnikami w braniborskim Domsdorfje ma so 9. decembra w Berlinje přesadźować.­ Bratraj běštaj 16 000 kwadratnych metrow wulki areal po informaciji awkcionatora po přewróće kupiłoj. Pře­strjeń je po smjerći jednoho z njeju­ za zahajenski poskitk 125 000 eurow­ na předań.