Z wudaća: pjatk, 12 januara 2018

Tójšto sej předewzali

Choćebuz. Župa Delnja Łužica a młodźinski aktiw stej tele dny lětuše zhromadne zarjadowanja planowali. Tak su na 55 wsach w Delnjej Łužicy zapusty a camprowanja předwidźane, a na 25 wsach chcedźa kokota łapać abo zabiwać. Wjeršk ma być 22. septembra „superkokot“ na Běłej Górje. Župje Delnja Łužica přisłuša dźewjeć wjetšich młodźinskich skupin z wjac hač 400 čłonami.

Přidružnicy prjedy do šule

Kamjenica. Njedostatka wučerjow na sakskich šulach dla chce kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) 400 přidružnikow prjedy přistajić hač planowane. To piše dźenik Freie Presse. Zaměr naprawy je, zo ma spočatk noweho šulskeho lěta dosć wučerjow w rjadownjach skutkować. Mjeztym trěbna třiměsačna kwalifikacija přidružnikow je dalša přičina za doprědkasćehnjene přistajenja.

Gymnaziastki znowa w finalu

Kajke to začuće, hdyž dobrowólnje jenož přihladuješ? Nimo Budyskeho su wšitke wokrjesy južneje Braniborskeje a wuchodneje Sakskeje kaž tež bjezwokrjesne město Choćebuz towaršnosći Hospo­darski region Łužica přistupili, zo bychu regionalne žadanja za strukturnu změnu zwěsćili a je z podpěru knježerstwow w Drježdźanach a Podstupimje jednohłósnje w Berlinje zwuraznili.

Hornjołužiscy wobdźělnicy na srjedownym nowolětnym přijeću města Cho­ćebuza běchu snano tróšku překwapjeni, z kotrym zapalom je tamniši wyši měšćanosta Holger Kelch (CDU) wo wulkich wužadanjach předstejaceje strukturneje změny w kónčinje rěčał a zdobom narok swojeho města na nawodnu rólu w tymle procesu přizjewił. Wězo začu­waja w Delnjej Łužicy a w Zhorjelskim wo­krjesu njesměrnje wulki ćišć nastupajo zarunanje dźěłowych městnow w hórnistwje a energijownistwje. A byrnjež Budy­ski wokrjes direktnje z toho snano mjenje potrjecheny był, płaća nimale wšitke zaměry hospodarskeho regiona njewobmjezowanje tež za njón.

Dołha přestawka w Serbskej kulturnej informaciji wuslědk předpisow

Budyšin (SN/bn). W Budyskej Serbskej kulturnej informaciji přewjeduja tuchwilu inwenturu. Hišće hač do 17. januara njezměja tuž zajimcy móžnosć, sej poskitki wobhladać abo suweněry a dalše twory kupić. Tež wosebita wustajeńca „Kak přińdźech za čas wuměnka k molowanju“ Ludmiły Bizoldoweje njeje w tym času přistupna.

We wobłuku wubědźowanja město­woko­lina podpěruje Braniborska wudo­społnjenje šulskeje infrastruktury w Brjazynje w Bórkowskim hamće. Informacija wo přizwolenju spěchowanskich srědkow bu nětko přepodata.

Brjazyn/Gołkojce (SN/MiR). Zakładna šu­la „Mato Kosyk“ w Brjazynje přija srjedu spěchowanski šek w hódnoće nimale 943 000 eurow. Spěchowanske srědki pře­wostaji Europska unija. 250 000 eurow přida zarjad Bórkowy. Tak móža Brjazynskej šuli bórze přitwarić dwuposchodowy dom w hódnoće 1,2 milion eurow. Šek přepo­dała je krajnemu radźe wokrjesa Sprjewja-Nysa Haraldej Altekrügerej (CDU) a direktorce Bórkowskeho zarjada Petrje Krautz ministerka za infrastrukturu a wjesne wuwiće Kathrin Schneider (SPD). Wšitcy w swojich postrownych słowach wobkrućichu, kotru hódnotu ma sylnjenje wsow a zo je rozšěrjenje šulskeho twara krok do praweho směra.

Zakładna šula „Mato Kosyk“, w kotrejž tež delnjoserbšćinu wuwučuja, je in­kluziwne kubłanišćo. Tak změje přitwar zdobom lift, zo bychu so dźěći z handi­capom bjezbarjernje po twarjenju pohibować móhli.

Budyšin (SN/JaW). Při Budyskim spjatym jězorje je Swobodny stat Sakska započał tamniši lěs ekologisce přetworjeć. Wo tym informuje dźensa krajny zarjad rěčnych zawěrow. Kaž ze zdźělenki wuchadźa, pušćeja za to tuchwilu na zapadnym pobrjohu jězora mjez Nowymi Małsecami a Petzbergom něhdźe 600 štomow, přewažnje topoły (Pappel). Dźěła maja hač do kónca februara trać.

Z přetworjenjom lěsa ma wěsty, stej­nišću wotpowědny a na družiny bohaty lěs při spjatym jězorje nastać. Fachowcy wotstronjeja štomy tuž w etapach, zo njebychu lěsnu strukturu wobškodźili, kaž krajny zarjad rěčnych zawěrow pisa. Na tak nastawacych holinach móžachu so hi­žo dalše družiny lisćowcow, mjez druhim pólny klon (Feldahorn) a wjaz (Ulme), rozpřestrěć.

Njeswačanska přirodoškitna stacija přetworjenje lěsa fachowje přewodźa. W lětach 1968 do 1977 bu při Budyskim spjatym jězo­rje topołowy lěs připrawjeny. Mjeztym pak je zestarił a wětřik móhł štomy lochce spowaleć. Tohodla dyrbja zwostate topoły podrězać a wobstatk štomow womłodźić.

Drježdźany (SN/at). Wo rozpalitosći a zahoritosći w rjemjesle swědčeše wčerawše počesćenje najlěpšich Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory (HWK) w krajnej stolicy. Na wšelakich runinach spěchuja wuznamjenjeni z načolnymi wukonami zdobyće powołanskeho dorosta we wuchodosakskim rjemjesle, kaž HWK in­for­muje. 24 z nich docpě prědnje městna we „Wukonowym wurisanju němskeho rjemjesła – profije něšto zdokonjeja“ w Drježdźanskim komornym wobwodźe. Dwaj staj samo podestne městno na zwjazkowej runinje wobsadźiłoj. Štwór­ćina počesćenych pochadźa z Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa.

18 kwalifikowaše so za stipendij „Spěchowanje wobdarjenych w powołanskim kubłanju“ zwjazkoweho knježerstwa. Tu je­ třećina wuspěšnych młodych ludźi z Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa.

30 firmow počesćichu jako „Přikładny wukubłanski zawod 2017“. Nimale po­łojca, 14, ma swoje sydło w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu. Mjez tule wu­znamjenjenymi je frizerski mišter Heiko Schneider z Wojerowskeho salona „HaarSchneider“.

Washington (dpa/SN). Prezident USA je z wulgarnymi wuprajenjemi nowe rozhorjenje zbudźił. Na wuradźowanju wo migraciskej politice USA za zawrjenymi durjemi mjenowaše wón Haiti, El Salvador a afriske kraje „mazane dźěry“. Tole rozprawja Washington Post, powołaca so na informacije dweju wobdźělnikow posedźenja. Trump bě z wjacorymi senatorami wo statusu zapućowarjow rěčał. Přesłapjeny wot namjetow senatorow bě so jemu „kornar puknył“.

Dalše miliardy za lětanišćo

Berlin (dpa/SN). Za dalši wutwar noweho Berlinskeho wulkolětanišća BER su hač do lěta 2030 nimale tři miliardy eurow trěbne. To rjekny financna statna sekretarka Margaretha Sudhof w domje zapósłancow. Nimo toho liča z přidatnymi kóštami, dokelž so wotewrjenje lětanišća dale dliji. Lětanišćo chcedźa w oktobru 2020 wotewrěć. Dotal su 6,5 miliardow eurow zaplanowali. Nawoda lětanišća Engelbert Lütke Daldrup chcył kapacitu objekta hač do lěta 2040 na 55 milionow pasažěrow wob lěto podwojić. Zamołwići přilubjeja, zo budźe BER jara profitabelny.

Češa wola prezidenta

Po nimale 140 lětach je Nižozemska telefonowu knihu wotstroniła. Wudawaćel to wčera připowědźi. Interneta dla je tele wudaće zbytne. „Je to jenička kniha, w kotrejž je praktisce kóždy raz zapisany był“, rjekny wudawaćel Erik Wiechers w rozhłosu. Najwjetši dźěl Nižozemjanjow pyta za telefonowymi čisłami w interneće pod „Telefoongids“, kaž nakładnistwo zdźěli. Jenož mała skupina staršich ludźi we wjesnych kónčinach knihu woprawdźe hišće wužiwa. Jim chcedźa nětko dalekubłanje poskićić, zo móhli čisła­ tohorunja online namakać.

Powětr z wobručow pušćił je 82lětny muž w badensko-württembergskim Murrje pola wopak parkowaceho awta. Po tym wołaše policiju, zo by so wo naležnosć starała. Kaž zastojnikam rjekny, chcyše wón tomu zadźěwać, zo so šofer zminje. Za to wšak dóstanje skóržbu nuzowanja­ dla. Wodźerjej wopak parko­waceho awta napołoža chłostanku.