Z wudaća: pjatk, 09 februara 2018

Berlin (dpa/SN). Po dojednanju CDU, CSU a SPD na nowu wulku koaliciju widźi předsyda Młodeje unije Paul Ziemiak na bazy unije wulku njespokojnosć. „Poprawom so wšudźe chětro wari“, rjekny wón dźensa w rozhłosu. Wón žadaše sej „znamjo ponowjenja“ w knježerstwje, w ministerstwach a mjez statnymi sekretarami. Hač k stronskemu zjězdej CDU žada sej Ziemiak wot zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel jasne předstawy, kak měło personelnje dale hić.

Njezdwórliwe zwuki

London (dpa/SN). Dźeń do zakónčenja najnowšeho jednanskeho koła wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije je britiski minister za Brexit David Davis ton přiwótřił. W rozmołwje z rozhłosownikami BBC wón přez „chětro njezdwórliwu rěč“ skoržeše, kotraž so w lisće z Brüssela jewi. Brüssel w pismje namjetuje, po Brexiće wikowanske prawa Wulkeje Britaniskeje na europskich wikach wobmjezować. Zastojnicy wobeju stron běchu cyły tydźeń wo nadrobnosćach wustupa z EU jednali.

Njewěrja do „čistych hrow“

Kaž w mnohich druhich městach su wčera tež w Choćebuzu póstnicy zahajili. Čłonki Choćebuskeho towarstwa „Wjesołych norskich žonišćow“ wobsadźichu radnicu. Při tym wšitkim mužam šlips wottřihachu. K narunanju předstajichu jemu žony swój lětuši póstniski program (hlej wobraz). Foto: Michael Helbig

Hannover (dpa/SN). Amtěrowacy wonkowny minister Sigmar Gabriel je mjezsobny wobchad w SPD raznje kritizował a swoje přesłapjenje zwuraznił, zo dyrbi zastojnstwo Martinej Schulzej přewostajić a zo drje nowemu knježerstwu přisłušeć njebudźe. W rozmołwje z nowinarjemi wón wobžarowaše, kak „bjezrespektnje“ so w stronje postupuje a prašeše so, „što je date přilubjenje hišće hódne“.

Dyrbjeli-li čłonojo SPD wujednanemu koaliciskemu zrěčenju z CDU a CSU přihłosować, by so Schulz z wonkownym ministrom stał, byrnjež loni přilubił, zo wo ministerske zastojnstwo w koaliciji njerodźi. Za njeho bě Gabriel před lětom zastojnstwo stronskeho předsydy złožił. Tež kanclerskeje kandidatury bě so Gabriel na dobro Schulza wzdał.

Mylnje 15 000 jejow skazało je norwegske mustwo na Olympiskich zymskich hrach w juhokorejskim Pyeongchangu. Tam běchu chětro překwapjeni, zo přiwjeze nakładne awto město skazanych 1 500 jejow dźesać króć telko, norwegska powěsćernja NTB rozprawja. Zamołwići běchu jeja internetnje skazali. Při tym drje je so zmylk při přełoženju do korejšćiny stał. Wulki dźěl jejow móžachu zaso wróćo dać. Zbytk dyrbja zjěsć.

Dźěl hoberskeje hory tuka Londonskeje kanalizacije je wot dźensnišeho w měšćanskim muzeju wustajeny. 250 metrow dołhi kolos pjelchow, lapow, kondomow a stołstnjeneho tuka bě loni kanal zatykał. Sobudźěłaćerjo města trjebachu tydźenje, zo bychu 130 tonow ćežki monstrum wotstronili. Tójšto wobydlerjow swoje wotpadki a tež horcy tuk přez toaletu wotstroni. Njerjad so tam zlěpi.

Damaskus (dpa/SN). Syriske knježerstwo je wot USA nawjedowanej koaliciji přećiwo milicam Islamskeho stata wumjetowało, zo je ze swojim nadpadom na knježerstwu přichilene mocy „brutalny masaker“ skućiła, kaž w lisće syriskeho wonkowneho ministerstwa generalnemu sekretarej UNO a prezidentej Bjezstrašnostneje rady UNO rěka. Koalicija přećiwo IS bě jednotki prezidenta Bashara al-Assada nadběhowała, zo by so sama zakitowała, kaž po tym rěkaše. Wójsko USA trochuje, zo je při nadpadźe znajmjeńša sto syriskich wojakow žiwjenje přisadźiło. Damaskus potwjerdźi, zo jedna so pola koalicije přećiwo IS wo „ilegalne mocy“, kotrež teroristow podpěruja.

Magdeburg (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) wobžaruje, zo njeje mjez ministerskimi kandidatami noweje wulkeje koalicije ani jenički politikar z nowych zwjazkowych krajow. Tež po nimale třoch lětdźesatkach jednoty Němskeje su zajimy a potrěbnosće na wuchodźe a zapadźe dale rozdźělne, rjekny politikar CDU powěsćerni dpa. Jako přikład mjenowaše wón hospodarske wuwiće. „Hladajo na to je napadne a wobžarujomne, zo njeje dotal žadyn politikar z wuchoda w kabineće zastupjeny, byrnjež so tam nimale wšitke regiony Němskeje wobłyšćowali.“ CDU, CSU a SPD běchu so zawčerawšim, srjedu, na koaliciske zrěčenje dojednali.

Mjeztym je braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) připowědźił, zo nima wotpohlad, jako minister do zwjazkoweje stolicy přińć.

Pólske knježerstwo spyta dwělomny zakoń wo holocausće rozłožić

Waršawa. Pólska čuje so noweho zakonja k holocaustej dla přiběrajcy izolowana. Nimo Israela su mjeztym tež USA přez swojeho wonkowneho ministra Rexa Tillersona, Kanada a druhe kraje swoje njezrozumjenje a přesłapjenje signalizowali. Tež Ukraina je přewšo raznje reagowała, wšako namaka so w zakonju tež wotrězk wo „złóstnistwach ukrainskich cwólbow přećiwo Polakam“ za čas Druheje swětoweje wójny. Žurnalisća sarkastisce komentuja, zo ma Pólska mjeztym problemy „z cyłym swětom“. Prezident Andrzej Duda bě zakoń spočatk tydźenja podpisał. Tón mjez druhim zakazuje, Polakam sobuwinu na złóstnistwach přećiwo Židam dawać.

Reakcije na srjedu wujednane koaliciske zrěčenje pokazuja, kak wšelako móžeš jedyn a samsny dokument posudźować. Ći jedni skorža, zo so na wuchod njedźiwa a zo njeje ani jenički wuchodny Němc w nowym knježerstwje. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer njeje porno tomu hišće nihdy tak dobre koaliciske zrěčenje­ na dobro wuchoda widźał.

Štož tónkróć napadnje, je njeměr a njespokojnosć na bazy SPD kaž tež CDU. Młodźi socialdemokraća su swoju kampaniju „NoGroKo“ zahajili, z kotrejž chcedźa čłonow pohonjeć, přećiwo sobudźěłu SPD we wulkej koaliciji hłosować. Tola tež pola CDU so wari, wosebje dokelž je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) financne ministerstwo do rukow SPD dała. A dotal jónkrótne drje je, zo su sej nimale wšitcy wěste, zo budźe nowe zwjazkowe knježerstwo poslednje z Angelu Merkel na čole. Marko Wjeńka

Washington (dpa/SN). Najebać nadstronske zasadne dojednanje na nowy etat je w USA minjenu nóc njewočakowano k „shutdownej“ dóšło. Zawrjenje zjawnych institucijow falowacych pjenjez dla bu trěbne, dokelž bě minjenu nóc doba wotběžała, w kotrejž bychu zakoń wobzamknyć dyrbjeli. W senaće pak so republikanski zapósłanc Rand Paul ze zwjazkoweho stata Kentucky tomu spjećowaše. Z hodźiny trajacej narěču so wón wo to postara, zo njebě w 1.00 hodź městneho časa zakoń přeco hišće schwaleny. Prawidła komory tajke přewšo dołhe narěče dowoleja. Hakle před třomi tydźenjemi běchu w USA „shutdown“ wukazali, dokelž njemóžachu so na etat dojednać.

Praha (ČŽ/K/SN). W hotelach, hosćencach a na campingowanišćach Čěskeje republiki je loni rekordnych 20 milionow turistow přenocowało, štož je nic mjenje hač 9,1 procent wjace było hač lěto do toho. Tole wozjewja Čěski statistiski zarjad (ČSÚ). Z wukraja bě dobrych dźewjeć procentow wjace wopytowarjow přijěło, wšo dohromady 10,2 milionaj. Tradicionalnje přichadźa ze susodneje Němskeje najwjace hosći do Čěskeje. Přibližnje dwaj milionaj je jich loni było, štož je přirost wo 3,9 procentow. Na druhim městnje sćěhuja Słowakojo ze 698 000 wopytowarjemi, štož wučinja přibytk wo 7,2 procentaj. Třeći su turisća z Pólskeje, kotrychž bě 578 000 do Čech přijěło. „Po někotrych lětach stagnacije jězdźi tež zaso wjele wjace Rusow k nam. Porno 2016 je ličba turistow wottam minjene lěto wo 35,3 procenty přiwzała, tak zo zaběraja Rusojo štwórtu poziciju“, přispomni sobudźěłaćer ČSÚ Pavel Vančura. Zrostł je zajim wo Čěsku tohorunja w rjedźe aziskich krajow, tak w Chinje, Južnej Koreji a na Taiwanje. „Poněčim tež ličba turistow-wopytowarjow z Ukrainy zaso přiběra“, Vančura doda.