Z wudaća: wutora, 13 měrca 2018

Přinoški nominowane

Berlin/Waršawa. Narodnej juryji stej w Berlinje a Waršawje 30 přinoškow za wuznamjenjenje z Němsko-Pólskim žurnalistiskim mytom Tadeusza Mazowieckeho nominowałoj. Sćelak RBB je tam z pjeć namjetami we wšěch kategorijach nimo printa zastupjeny, MDR tónkróć ­ze žanym. Lětušich lawreatow mytuja 6. junija w Stralsundźe we wobłuku Němsko-Pólskich medijowych dnjow.

Darmotnje z ćahom jězdźić?

Praha. Ministerski prezident Čěskeje Andrej Babiš (strona ANO) je žurnalistam tele dny nowy knježerstwowy program předstajił. Z jeho wobstatkom je tež darmotne wužiwanje železnicy za studentow a za seniorow, staršich hač 65 lět. Podobnu naprawu praktikuja hižo wot lěta 2014 w Słowakskej, hdźež pak ju dotal jako populistiske postajenje husćišo kritizuja.

Hinaše žiwjenje

We wobłuku akcije „Pohladaj nutř“, kotruž hač do 17. měrca mjez druhim w Budyskim wokrjesu přewjeduja, smědźa zajimcy někotre hodźiny w zawodach přebywać a tam dźěłowe wotběhi dožiwić. Tajku składnosć wužiwajo je so tež šuler 8. lětnika Nico Eggeling ze Sepic w Budyskim dentalnym laborje K.L. přizjewił. Tu jemu Andrej Grezinger zubnotechniske kajkosće rozkładuje. Sobudźěłaćerka labora Monika Völklowa je jimaj poboku. Foto: SN/Maćij Bulank

Spočatk měrca su čłonojo towarstwa Serbski kulturny turizm (SKT) na wólbach w Slepom Domowinskeho re­fe­ren­ta Pětra Brězana za noweho před­sydu wuzwolili. Měrćin Weclich je so z nim rozmołwjał.

Kak sće k tomu přišoł, zastojnstwo nastupić?

P. Brězan: Dokelž mje kultura a turizm we Łužicy jara zajimujetej, sym so po naprašowanju rozsudźił nawodnistwo SKT přewzać. Dotalny nawoda Manfred Hermaš je druhich nadawkow dla funkciju złožił. Móžu so na předsydstwo spušćeć. Wšako wěm, zo sam njesteju.

Jako kajki turizm we Łužicy posudźujeće?

P. Brězan: Widźu wulki rozdźěl mjez Hornjej a Delnjej Łužicu. Delnja Łužica je turizm nastupajo jara aktiwna a tuž za nas Hornjołužičanow z přikładom. Tu dźě přeco zaso začuwaš, zo mnozy hišće tak prawje spóznali njejsu, kak wažny turizm je. Nadźijam so, zo móžemy w zhromadnym skutkowanju z Delnjej Łužicu dale doprědka kročić.

Čehodla turisća Serbow často jenož jako „jejka molowacy lud“ widźa?

Dr. Hartmut Leipner: „Njewidźu žanu šansu wjace za Serbski sejm“

Rowno/Njeswačidło (SN/JaW). Rěčnik rady starostow za Delnju Łužicu dr. Hartmut Leipner njewidźi hižo žanu šansu za Serbski sejm. To rjekny wón wčera Serbskim Nowinam. „Iniciatiwa nima žadyn zwisk k ludej. To je hłowny problem cyłka. Je to izolowana skupina serbskich intelektualnych, kotraž ma jara mało zwiska do ludu“, tak Leipner. Za přeradikalnych pak wón čłonow iniciatiwneje skupiny za serbske ludowe zastupnistwo Serbski sejm nima. „Woni su skerje iluzionisća.“

Depsk (HA/SN). „Najsylniši motor w serbskim žiwjenju je Domowina. Wona je tohodla tež naša najwažniša partnerka w komunalnej politice na tym polu.“ To rjekny Harald Altekrüger (CDU), krajny rada wokrjesa Sprjewja-Nysa ­a zdobom čłon Domowiny, na hłownej zhromadźiznje župy Delnja Łužica minjeny pjatk w Depsku, měšćanskim dźělu Choćebuza. Tele zwěsćenje je so tež w rozprawje župneho předsydstwa, kotruž poda prěni raz župan Wylem Janhoefer, a w diskusiji wotbłyšćowało.

Dobre wuwiće Domowiny w Delnjej Łužicy a jeje přiběraca akceptanca w serbskej a němskej ludnosći pokazuje so mjez druhim w tym, zo župa a młode skupiny a towarstwa w swojim dźěle po nowych pućach kroča a zo su fasety w Domowinskim skutkowanju dale a wobšěrniše. To płaći wosebje za rewitalizaciju a pěstowanje delnjoserbšćiny w młodej a młódšej generaciji. Tak su dalše mjeńše skupiny załožili, hdźež zhromadnje serbšćinu rěča abo ju wuknu. Štóž chce w Delnjej Łužicy serbsce powědać, tón přeco jednoho za to namaka, župan zwěsći.

Budyšin (SN/bn). Na zhromadnej nowinskej konferency Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła a štyrjoch hornjołu­žiskich nakładnistwow wčera w foyeru wulkeho domu Budyskeho NSLDź předstaji intendant Lutz Hillmann staw planowanja k 19. swětowemu dnjej šulerskeho dźiwadła. Nawodojo nakładnistwow prezentowachu nowostki, kotrež chcedźa na Lipšćanskich knižnych wikach mjez druhim wustajeć. Najwažniše zarjadowanje toho razu we wuchodnej Němskej zahaji so zajutřišim, štwórtk.

Berlin (dpa/SN). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wuchodnu Němsku Christian Hirte ma zrozumjenje za dwělomne wuprajenja Jensa Spahna (CDU) w zwisku z podpěru Hartz IV. Hirte sam drje njeby to tak formulował, na druhim boku njejsu słowa Spahna „dospołnje wopačne“, rjekny wón rozhłosej RBB. Spahn bě ze swojim přispomnjenjom, zo ma z Hartzom IV „kóždy to, štož za žiwjenje trjeba“, z mnohich stron kritiku na so sćahnył.

Město Afrin wobkružene

Istanbul (dpa/SN). Nimale wosom tydźenjow po zahajenju swojeje ofensiwy přećiwo milicam kurdiskeje organizacije YPG na sewjeru Syriskeje su turkowske jednotki město Afrin wobkružili a je nětko wob­lěhuja. To zdźěla turkowska powěsćernja Anadolu, powołaca so na informacije wójska. Syriska wobkedźbowarnja za zachowanje čłowjeskich prawow pisa, zo je 300 000 ciwilistow zawrjenych. Knježerstwo w Ankarje zastopnjuje YPG jako teroristisku organizaciju a twjerdźi, zo wojerske zasadźenje Turkowskeje w Syriskej mjezynarodne prawo njerani.

Bomba pódla kolony premiera

Mjeztym 8. króć su w Radušu minjenu sobotu swój nowočasny zapust swjećili. ­Cyłkownje 42 porow ćehnješe z přewodom kapały po wsy. To je zamołwitym hla­dajo na hajenje nałožka wosebje wažne. Tradiciju zapusta běchu angažowani ­wobydlerjo zhromadnje z towarstwami wsy lěta 2010 wožiwili. Foto: Peter Becker

Karlsruhe (dpa/SN). Žony nimaja prawo, w formularach w femininej formje narěčane być. To je Karlsruheske Zwjazkowe sudnistwo dźensa rozsudźiło. Najwyše ciwilne sudnistwo je tak rewiziju žony z Posaarskeje wotpokazało. 80lětna Marlies Krämer nječuješe so z muskimi formulacijemi kaž „klient“ abo „mějićel konta“, kotrež lutowarnja wužiwa, hižo narěčana a žadaše sej wurazy kaž „klientka“ abo „mějićelka konta“. Sudnistwo pak tomu njewotpowědowaše: Wužiwać powšitkowne muske formy njewunjese žonam žanužkuli njelěpšinu. Tež wosobinske prawa abo prawidła runostajenja njejsu ranjene, sudnicy měnjachu.

Kenguru Viggo, kiž hižo dlěje hač tři lěta pola swójby w delnjosakskim Bergnje bydli, dyrbi wućahnyć, njemóhła-li swójba wše­lake wuměnjenja spjelnić. To je krajnoradny zarjad města Celle připowědźił. „­Zahroda, po kotrejž Viggo skaka, je přemała. Nimo toho trjeba kenguru partnera, zo njeby wosamoćił.“ Swójba, kotraž bě zwěrjo po smjerći jeho maćerje přiwzała, argumentuje, zo je jej Viggo mjeztym kaž dźěćo.

Nic pawk, ale drogi běchu wina na wobchadnym njezbožu w šwabskim Gersthofenje. To je policija zwěsćiła, po tym zo bě po njezbožu wulkeho pawka w awće wuhladała. Tón pak njeje jědojty, kaž mjeztym zwěsćichu. 33lětny bě wopak do kružneho wobchada zajěł a do hromady drjewa prasnył. Dospołnje apatiskeho šofera dowjezechu do chorownje.