Z wudaća: pjatk, 20 apryla 2018

Serbski institut w Drježdźanach

Drježdźany. Na konferency „Slědźenski design 4.0“ Instituta za sakske stawi­zny a ludospyt w Drježdźanskej Sakskej krajnej bibliotece je so wčera tež nawoda Serbskeho instituta dr. Hauke Bartels wobdźělił. Jutře přednošujetaj tam mjez druhim dr. Annalena Schmidt a Marek Slodička. Zaměr konferency je, wuskutki medializacije slědźenja na wědomostne dźěło rozjimać.

Ample na lětanišću?

Brno. Rjadowanje lětadłoweho wobchada w morawskej stolicy Brno móhło so z (nimale) swětowej raritu stać. Přihotowana trasa wobjězdki města ma zdźěla tež do koridora tamneho lětanišća Tuřany sahać. Planowarjo tuž chutnje wo tym rozmysluja, – z móžnosću znatej hižo z Gibraltara – wobchad awtow při starće a přizemjenju lětadłow z pomocu amplow rjadować.

FSG wicemišter

Z wulkim wotmachom je zašłe dny přiroda ze zymskeho spara wotućiła. Wšudźe překwapjeja nas kćějate rostliny a štomy. W běhu­ jenož někotrych dnjow smy runjewon lětnje poměry dóstali. Přichodny tydźeń pak připowědźeja wjedrarjo tempe­ratury, kotrež počasej potom wotpowěduja. Foto: SN/Maćij Bulank

Axel Arlt

„Ze sobu rěčeć je w konfliktach spomóžny srědk.“ Tale sada, wuprajena w zwisku ze zarjadowanjemi składnostnje lětušeje 1 000. róčnicy Budyskeho měra, je mi tele dny zaso do myslow přišła, jako słyšachmy na nimale wšitkich kanalach wo zaměrnym nadpadźe USA na tři syriske cile­, dokelž bě syriske wójsko pozdatnje jědojty płun přećiwo ciwilistam w měsće Duma zasadźiło. Wusprawnjace reakcije knježerstwow zapadneho swěta na tónle podawk ludźi zatraša. Tež němske knježerstwo měješe so bohužel po hesle „najprjedy třěleć dać, potom rěčeć chcyć“.

Z Budyskeho měra móžemy dale wu­knyć, štož su njeličene sčasom rjadowane konflikty po Druhej swětowej wójnje zas a zaso potwjerdźowali: Ze sobu rěčeć zadźěwa krejpřeliwanju. W najmłódšim mjezynarodnym wuwiću, tak to mnozy ludźo z přiběracym strachom wo měr začuwaja, je diplomatija jenož druhi najwažniši srědk. Jim so tež zdawa, zo tale zasada statnikam wjace wažna njeje. Tak jeno starosć ludźi njepřiběra, ale zdobom jich bjezradnosć. Wobě stej špatnej poradźowarce, dźe-li wo to, měr zachować .

Žiwu diskusiju mjez hosćimi a filmowcami dožiwili

Budyšin (SN/MiR). Dźewjeć filmow, kóždy z nich něhdźe 16 mjeńšin dołhi, sej w běhu połdra hodźiny wobhladać, to zdawa so być njemóžne. A tola su runje tole wčera wječor zwoprawdźili – na prěnim filmowym wječorku pod hesłom „Łužiske filmowe talenty“ w Budyskej Röhrscheidtowej bašće.

Ideju, dźěl Choćebuskeho festiwala wu­­chodoeuropskeho filma (CFF) do Hornjeje Łužicy transportować, měješe spočatk lěta sobudźěłaćerka Załožby za serbski lud Sylka Laubensteinowa-Polencojc. Z podpěru Anne-Kathrin Rensch, zamołwiteje za nowinarske dźěło CFF, so ideja kruće do jeju myslow zakótwi a na zbožo łužiskeho filmowstwa přesadźi. Jimaj słuša dźak za iniciatiwu, kotraž změje wu­­płody tež při zwoprawdźenju němsko-serbskeho syćoweho zetkanja łužiskich filmowcow, na kotrež skedźbni mjez druhim Cosima Stracke-Nawka ze Sakskeho krajneho zarjada za priwatny rozhłós a nowe medije SLM.

Budyšin (SN/MiR). Statne kubłanske zarja­dy maja přichodnje swoje nadawki při zdobywanju wučerjow z wukraja za Łužicu doraznje přesadźić. Z tym zwja­zane je tež zwoprawdźenje Serbskeje rěčnej­e šule. Wobkedźbować maja so při tym přilubjenja swobodneho stata Sakska čěskemu knježerstwu, nastupajo při­stajenje wučerjow ze susodneho kraja. Tole žada sej zapósłanc Sakskeho kraj­neho sejma Marko Šiman (CDU) hladajo na dotal njedosahacy angažement při zdobywanju a zarjadowanju wukrajnych wučerjow, kotřiž chcedźa w Serbach skutkować. „Tež hdyž mamy po cyłej Sakskej starosće z wučerskim zastaranjom, zwobraznja situacija na serbskich ku­błanišćach wěsty mikrokosmos“, rozłoži serbski zapósłanc wčera składnostnje in­for­maciskeho zarjadowanja nowinarjam. „Mam nadźiju, zo so nowy sakski statny minister za kultus Christian Piwarz na hinaše wašnje problematice wěnuje hač jeho předchadnicy.“

Wojerecy (SN/bn). Na tuchwilu so wotměwacych 53. „Wojerowskich swjedźenskich dnjach hudźby“ je publikum wčera na tamnišim hrodźe z hudźbno-literarnym programom „Sym Serbow serbske holičo, mi Hanka rěkaja“ prěni serbski wjeršk dožiwił. Pianistka Christine Hesse, docentka Drježdźanskeje Wysokeje šule za hudźbu „Carl Maria von Weber“, a huslerka Drježdźanskeje statneje kapały Anette Thiem stej basnje a wujimki dlěšich tekstow z twórbami nimale bjezwu­wzaćnje słowjanskich komponistow wobrubiłoj. Rěčnica a moderatorka wječora bě Ines Hommann, tohorunja ze sakskeje stolicy. Tři wuměłče, kotřiž běchu program tež zestajeli – wuraznje dźakowachu so sobudźěłaćerkomaj Budyskeje Smolerjec kniharnje za podpěru – wobdźělichu so lětsa hižo třeći raz na Wojerowskich swjedźenskich dnjach hudźby.

Bremen (dpa/SN). Zwjazkowy zarjad za migraciju a ćěkancy (BAMF) je drje wot daloko sahaceho korupciskeho skandala potrjecheny. Nawodnica Bremenskeje wotnožki je po informacijach statneho rěčnistwa we wjace hač 1 200 padach próstwam wo azyl přizwoliła, byrnjež njeměješe za to žadyn prawniski zakład. Sobudźěłaćerku su mjeztym suspendowali. Do skandala splećeni su tež třo prawiznicy, kotřiž su jej systematisce požadarjow azyla pósłali. Hač su so při tym wobohaćeli, njeje dotal hišće znate.

Ewakuacija bomby dla

Berlin (dpa/SN). Hobersku ewakuowansku akciju su dźensa rano wokoło Berlinskeho hłowneho dwórnišća zahajili, zo móhli bombu znješkódnić. Něhdźe 10 000 ludźi, kotřiž bydla we 800 metrowskim pasmje wokoło bomby, dyrbjachu swoje bydlenja wopušćić. Hłowne dwórnišćo bě dospołnje zawrjene. 500 kilogramow ćežku bombu z Druheje swětoweje wójny, kotruž běchu při twarskich dźěłach namakali, chcychu w připołdnišich hodźinach znješkódnić.

Zranjeni při zražce ćahow

Hrózbna to namakanka Frankej Ulbrichtej wčera rano: W nocy na štwórtk bě so wjelk do jeho plahowarnje sornow w Jědlicy zadobył a wjacore zwěrjata zakusał. Tři sorny běchu nablaku mortwe, dalšej dyrbjachu zatřělić. Sobudźěłaćer Budyskeho krajnoradneho zarjada zběraše slědy. Tež Carola Tuschmo wot zjednoćenstwa „Wjelk – ně dźakuju“ sej njeskutk wobhlada. Foto: SN/Maćij Bulank

Köln (dpa/SN). Krótko do wuzwolenja za nowu předsydku SPD ma po najnowšim woprašowanju jenož kóždy druhi wobydler Němskeje Andreju Nahles za dobru kandidatku. 47 procentow woprašanych njewěri, zo je wona kmana, jako nowa předsydka zasadne změny na dobro strony přesadźić. Tole je wuslědk woprašowanja instituta Infratest w nadawku sćelaka ARD. Wjace optimizma knježi mjez čłonami SPD. Tam wěri 50 procentow, zo Andrea Nahles stronu z tuchwilneje krizy powjedźe. SPD chce zajutřišim, njedźelu, we Wiesbadenje nowu předsydku wuzwolić. Nimo Nahles kandiduje Flensburgska wyša měšćanostka Simone Lange za zastojnstwo. SPD bě při wólbach zwjazkoweho sejma 2017 runje hišće 20,5 procentow hłosow zdobyła.

Něhdźe 2 300 zběrarjow twjerdych pjenjez je so w Berlinje-Charlottenburgu nastupiło, zo bychu sej nowy pjećeurowski pjenjez Zwjazkoweje banki kupili. Wot wčerawšeho wudawa pjenježny institut nowu ediciju „Subtropiske pasmo“, wobstatk pjećdźěloweje serije „Klimowe cony zemje“. Hižo rano w 4 hodź. so zajimcy nastupichu. Nawala dla předawaja kóždemu jenož jedyn pjenjez wob dźeń.

Drjewjane třěski w cyrkwi lětaja zajutřišim, njedźelu, we Wjernarjecach pola Załomja. Tamniša ewangelska wosada zarjaduje Božu słužbu rjemjeslnikow. Z rudnohórskeho Seiffena přijědźe tružer Christian Werner. Wón demonstruje zhotowjenje w hodownym času woblubowanych drjewjanych zwěrjatow a chce wo swojim dźěle a wěrje porěčeć.