Z wudaća: póndźela, 14 meje 2018

Wustajeńca podlěšena

Budyšin. Wustajeńca „Heimat – Domizna. Katolscy Sebja w Hornjej Łužicy 1992 – 2017“ w Budyskim Serbskim domje budźe dlěje přistupna hač planowane. Město kónca junija zawru ju kónc awgu­sta. Zajimawa přehladka pokazuje impresije a portrety z Łužicy. Andreas Varnhorn z Frankfurta nad Mohanom bě wobra­zy we wotstawku štwórć lětstotka fotografisce zdźěłał.

Sudnicy so schadźuja

Budyšin/Wrócław. Zastupjerjo zarjadniskich a financnych sudnistwow z Pólskeje, Francoskeje a Němskeje chcedźa so na mjezynarodnej kubłanskej konferency schadźować, kotruž wuhotuje Wrócławske zarjadniske sudnistwo wot 16. do 18. meje. Sakske wyše zarjadniske sudnistwo Budyšin budźe tam přednošować na temu „Zakaz dieseloweho jězdźenja – zarjadniskosudnistwowy prawniski škit wobswěta – wocuzbnjenje prawa?“.

Hižo přewjele rěpika?

Na wčerawšim Mjezynarodnym dnju muzejow su tež łužiske wustajenišća swoje durje wotewrěli. Na wosebitymaj wodźenjomaj w Budyskim Serbskim muzeju wobdźěli so kopica zajimcow, cyłkownje zličichu něhdźe 100 wopytowarjow. Kuratorka za kulturne­ stawizny a literaturu Andrea Pawlikowa (na wobrazu 3. wotlěwa) rozłoži skupinje turistow z Braniborskeje stajnu wustajeńcu­ institucije a wotmołwješe na prašenja hosći k historiji kaž tež přitomnosći Serbow. Foto: SN/Maćij Bulank

Praske knižne wiki skónčichu so wčera z nowym wopytowarskim rekordom. Mjez wjace hač 400 wustajerjemi bě wospjet tež LND. Wosebje zajim facho­weho publikuma na poskitku serbskeho nakładnistwa bě wulki.

Serbski kulturny turizm aktiwity w regionje zaměrnje podpěruje

Budyšin/Slepo (SN/BŠe). Towarstwo Serbski kulturny turizm ličbu swojich čłonow wobstajnje dale rozšěrja. Wot januara 2018 je mjez nimi Ines Henichowa z Ra­dworskeho Haja, kotraž poskića wodźenja po Budyšinje. Poskitk wšak njeje nowy, wot septembra 2000 do měrca 2001 absolwowaše wona wukubłanje na wodźerku. A wot toho časa tež zajimcam sprjewine město spřistupnja. Wot lěta 2005 hotowaše so za to ewangelsku narodnu drastu, wot lěta 2012 katolsku. Wodźenja pak přewjeduje w němskej rěči. Henichowa pochadźa ze swójby ze serbskimi korjenjemi. Serbsce rěčeć pak je hakle w šuli nawuknyła. Prawidłownje kemši a za swjedźenje woblěka so wona mjeztym serbsku katolsku narodnu drastu. Turistam kaž tež wobydlerjam Budyšina so to lubi. Před lětdźesatkami dźě słušeše drasta hišće k zwučenemu wobrazej. Dźensa je rědka a něšto wosebite. „Poskitk měšćanskich wodźenjow pak chcu kusk po kusku dale wutwarjeć“, ­měni Ines Henichowa.

Row městopředsydy Domowiny, rěčespytnika a fararja Bogumiła Šwjele (1873–1948) na Choćebuskim sewjernym pohrjebnišću je ponowjeny. 17. meje chcedźa tam přidatu taflu swjatočnje wotkryć. Tak zwoprawdźi so lětuši druhi pomnikowy projekt, zdźěli sobu­dźěłaćer Załožby za serbski lud John Petrik minjenu wutoru na zeńdźenju pomnikoweho wuběrka Maćicy Serbskeje.

Budyšin (ML/SN). Prěni lětuši pomnik bu 28. apryla w lěsu pola Łomska za wot Gestapo zamordowaneho pólskeho nućenca Stanisława Błażejczuka w přitomnosći 150 Polakow ze Żarow, Serbow a Němcow na ekumeniskej nutrnosći wotkryty. Wo złóstnistwje nacijow nalěto 1942 je Trudla Malinkowa dokumentaciju spisała, kotraž je zhromadnje z powědančkom Marje Kubašec „Row w serbskej holi“ trojorěčnje w LND wušła. Awtorka přednošowaše wo tym tež pólskim wobdźělnikam nutrnosće. Serbske Nowiny wo emocionalnje jara skutkownym podawku rozprawjachu.

Wustup najmłódšich Radušanow bě jedyn z wjerškow 20. přistawoweho swjedźenja kónc tydźenja w błótowskej wsy blisko Wětošowa. Wšako je dźěćace zarjadnišćo „Marjana Domaškojc“ za swoje angažowane zwoprawdźenje projekta Witaj znate. Dźěći pokazachu, kak su wjesnjenjo zhromadnje z přirodu žiwi. Žaba, baćoń, liška a husyca stejachu při tym w srjedźišću. Předsydka domizniskeho towarstwa Stephanie­ Buchanowa rozłoži hosćom wosebitosće Radušanskeje serbskeje drasty, při kotrejž­ z parličkami wobsadźeny pas najbóle napadnje. Ze wšitkich přinoškow prudźe­štej lubosć a zwjazanosć Błótowčanow z jich stawiznami. Foto: Peter Becker

Kamjenc (SN). W Kamjenskim přede­wzaću Litarion bórze swěcu hasnu. Po­trjechenych 120 sobudźěłaćerjow ma přichodne dny wupowědźenje dóstać. Insol­wencny zarjadnik Rüdiger Wienberg je zawodnu radu hižo informował, kaž medije rozprawjeja.

Z nowinskeje zdźělenki wuchadźa, zo su­ jednanja mjez mějićelom imobilije a móžnymaj inwestoromaj wo dalšim wužiwanju kompleksa na sewjeru Lessingoweho města zwrěšćili. Bjez wuhlada na rozrisanje z inwestorom pak njeje dalewjedźenje z přičin insolwencneho prawa móžne, tam dale rěka.

Za přistajenych złe wuwiće bě so ze zapodaćom próstwy wo insolwencu w januarje zahajiło. Koncernej Daimler přisłušacy mějićel zawodneje imobilije Li-Te­c bě bytostnych podružnych zastatkow dla podružny poměr wupowědźił. Insolwencny zarjadnik so wot toho časa wo to prócowaše, zawodej perspektiwu zaručić. To pak njeje so poradźiło.

Litarion tzwr je jedyn z najwjetšich europ­skich zhotowjerjow komponentow za litiumo-ionowe bańki za mobilne a stacionarne energijowe składowaki.

Teheran/Berlin (dpa/SN). Iran je Europskej uniji 60 dnjow trajacy ultimatum dał. W tym času měła EU zaručić, zo atomowe zrěčenje dale dodźerži. To zdźěli internetny portal iranskeho parlamenta po posedźenju, na kotrymž bě so tež zastupowacy wonkowny minister Abbas Araghchi wobdźělił. Atomowe zrěčenje z Iranom budźe tohorunja tema jutřišeho zetkanja wonkownych ministrow Němskeje, Francoskeje a Wulkeje Britaniskeje w Brüsselu. Prezident USA Donald Trump bě zrěčenje minjeny tydźeń jednostronsce wupowědźił.

Rěča wo přichodźe wójska

Berlin (dpa/SN). Němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa zjězd Zwjazkoweje wobory w Berlinje zahajiła. Na nim chcedźa wodźacy zastupnicy wójska wo jeho přichodźe diskutować. Hłowna rěčnica bě popołdnju zakitowanska ministerka Ursula von der Leyen (CDU), wěnowaca so „wobrazej Zwjazkoweje wobory přichoda“. Tež transatlantiske zwjazkarstwo a digitalizacija matej tema być. Dźěłarnistwo Zwjazkoweje wobory bě do zahajenja zjězda před přežadanjom wojakow warnowało.

Altmaier energije dla po puću

Najrjeńše słónčne wjedro je wčera tysacy ludźi pohnuło sej do Sakskeje Šwicy wulećeć, hdźež běchu njedawno nowu pućowansku šćežku wotewrěli. Wulki nawal knježeše při přewozach, kaž tu w Rathenje. Sčasami tworjachu so dołhe rynki čakacych, ­dokelž njemóžeše přewoz telko ludźi naraz transportować. Foto: Daniel Schäfer

Burger za runje jedyn cent a wustup rappera Eno183: Tutón poskitk je minjeny pjatk we Wiesbadenje 3 000 ludźi přiwabił. Zamołwići pak běchu k wotewrjenju noweho spěšnohosćenca z 200 hosćimi ličili. Přepjelnjenja dla dyrbjachu zarjadowanje po 40 mjeńšinach skónčić, a policija ludźi namołwi domoj hić. Zo by to spěšnišo šło, je samo dróhu zaraćiła. Njespokojni wopytowarjo pak so hišće cyłu hodźinu ze zastojnikami nasadźowachu.

Awto město ryby popadnył je wudźer w bayerskim Karlskronje. 35lětny bě wudu w něhdyšej pěskowej jamje wućisnył. Kótwička pak wosta hnydom tčacy a so hižo njepušći. Na to muž něhdźe wosom metrow hłuboko awto wuhlada a zawoła policiju. Kran je skónčnje z wody wućahny. Policija zwěsći, zo njebě wóz hižo přizjewjeny. Prawdźepodobnje je jón něchtó ilegalnje wotbyć chcył.