Z wudaća: póndźela, 11 junija 2018

Berlin (dpa/SN). Zastupowaca předsydka zwjazkoweje frakcije Lěwicy Sevim Dagdelen je turbulentny stronski zjězd kónc tydźenja w Lipsku jako wuspěch hódnoćiła. „Wšitke pospyty, Sahru Wagen­knecht izolować, njeběchu wuspěšne“, wona zwurazni. Na stronskim zjězdźe bě so konflikt nawodnistwa strony přiwótřił. Wagenknecht wupraji so w Lipsku znowa přećiwo njewobmjezowanemu připućowanju ćěkancow, štož wuwabi wulku diskusiju. Předsydstwo frakcije a strony připowědźatej nětko zhromadny pospyt wujednanja. Tak je mjez druhim zhromadna klawsura planowana. „Zo chce so předsydstwo strony z temu migracija a ćěkańca wěcownje rozestajeć, jara witam“, Dagdelen potwjerdźi. Štóž pak dale přećiwo najpopularnišej politikarce Lěwicy wustupuje, tón drje na bazy dowěru zhubi.

Frakciska předsydka Lěwicy Sahra Wagenknecht sama ma kontrowersny stronski zjězd tohorunja za wuspěch. „Wothłós, kotryž sym na swoju narěč dóstała, pokazuje, zo njejsym w stronje scyła izolowana“, wona wčera wječor wuzběhny.

Spěšne rozrisanja hladajo na zapławjenja trěbne

Budyšin (SN/MkWj). Njewjedro kónc meje ze zapławjenjemi je serbskeho zapósłanca CDU w Sakskim krajnym semje pohnuło jednać. Minjeny pjatk je wón z teje přičiny „termin na městnje“organizował a zastupnikow Drježdźanskeje krajneje direkcije, krajnoradneho zarjada, Budyskeho měšćanskeho zarjadnistwa a potrjechenych wjesnych předste­jićerjow přeprosył.

Bjezposrědnje po njewjedrje bě sej Marko Šiman zawostajene škody w Budyšinje, Słonej Boršći a Delnim Wunjowje wobhladał. „Hižo wospjet dožiwjenu situaciju po zliwkach njemóža ani wobydlerjo ani ja akceptować“ w zdźělence Šimana k planowanemu zetkanju rěka. Zešli su so minjeny pjatk mjez druhim při Jordanowej rěčce njedaloko hladarnje na Budyskim Židowje. Jordanowa rěčka, kotruž ludźo na Židowje jenož „rěčka“ mjenuja, bě po zliwkach přeběžała a tež hladarnju zdźěla zapławiła. Šiman chcyše wot přichwatanych zamołwitych wědźeć, što chcedźa za lěpši škit ludźi činić a kak daloko planowanja su.

Kónc tydźenja bě zaso jónu typiski za lěćny čas. Po wšej Łužicy su swjećili. Ducy do Hórkow jědźech nimo plakatow, pokazowacych na wjesne swjedźenje, na wuměłstwowe, kulturne a sportowe wjerški. Tuž je ćim chwalobniše, zo bě swjedźeń Serbskeho šulskeho towarstwa wosebje serbskim swójbam wospjet njeparujomne zarjadowanje. A serbske hodźi so wone mjenować, wšako přitomni – hač na mało wuwzaćow – serbsce rěčachu. Wšako su někotři starši ze swojimi dźěćimi swoju maćeršćinu nałožowali, mjez druhim tež španišćinu a słowakšćinu. Tele wuwzaća pak potwjerdźeja princip imersije, dospołneho zanurjenja do jedneje rěče. Je to koncept Witaj, kotryž SŠT w swojich dźěćacych přebywanišćach wšědnje zwoprawdźa, mjenujcy princip, zo wužiwa jedna wosoba z dźěsćom jednu rěč. Na tymle swjedźenju je so tak kruh pola nas nałožowaneju rěčow, serbšćinu a němčiny, rozšěrił – a to je derje tak. Milenka Rječcyna

Ratarjo měli so ze zaměrnymi strategijemi za škit rostlin, skotu a wobswěta na změnu klimy nastajić. To podšmórny dr. Walter Schmidt, nawoda referata plahowanje rostlin Sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju minjeny štwórtk na pólnym dnju w Pomorcach.

Pomorcy (AK/SN). Mnozy ratarjo z Budyskeho wokrjesa su so w Pomorcach wobhonili a sej nazhonjenja wuměnjeli. Fachowe informacije pólneho dnja su na hłowne kultury, kaž su to ječmjeń, pšeńca, rožka, rěpik a kukurica, runje tak kaž na hroch, buny a len wusměrjene.

W Pomorčanskim pospytowanišću plahuja, pruwuja, dokumentuja a přirunuja nowe družiny. Čuja so kaž załožba za testowanje tworow. „Pruwujemy družiny jara dokładnje. Přinjesu-li wone tři lěta dołho nadpřerězne wunoški, móžemy je oficialnje poručić“, rozłoži nawoda zarjadnišća Pierre Seiboldt. Nazymski ječmjeń, nazymsku pšeńcu, triticale a nalětni ječmjeń pruwuja zaměrnje na proteiny, wunošnosć, rezistencu pře chorosće a na spřećiwjenjakmanu móc.

Drježdźany (ML/SN). „Serbja liča k wosebje tradicionelnemu a pobožnemu ludej, kotryž je sej swoje nałožki a wašnja přez lětstotki zachował. Tola tež za nich je digitalizacija wulka tema, předewšěm jeli dźe wo zachowanje maćeršćiny.“ Pod nadpismom „Šef Domowiny Statnik sej žada: Přiswojće wirtuelnym asistentam kaž Alexy skónčnje serbšćinu“ pisaše ­nowina Dresdner Morgenpost zawčerawšim. W přinošku z fotom předsydy Domowiny dale čitamy: „Něhdźe 40 000 Serbow je doma w sakskej Łužicy. A wo nich budźe póndźelu zjawne słyšenje w Sakskim krajnym sejmje. We wuběrku za wědomosć, wysoke šulstwo, kulturu a medije dźe potom předewšěm wo zachowanje serbskeje rěče. Serbja čuja dźeń a wjetše barjery w digitalnym swěće, ­praji předsyda Domowiny Dawid Statnik. Tohodla je jedyn z najwažnišich nadawkow politiki, rěč narodneje mjeńšiny do digitalneho swěta 21. lětstotka přewodźeć. Idealne by było, bychu-li tež rěčni asistenća kaž Siri a Alexa na zapodaća w hornjo- abo delnjoserbšćinje reagowali.“

Zetkanje swójbow na swjedźenju Serbskeho šulskeho towarstwa

Hórki (SN/MiR). Napřećo Hórčanskemu sportnišću je so wčera popołdnju wulka syła swójbow zešła. Serbske šulske towarstwo bě na swój 13. swójbny swjedźeń přeprosyło. Wosebitosć lětušeho podawka bě, zo steješe pod hesłom „Swět fantazije“. Mnohe dźěći, ale tež kubłarki běchu so swój najlubši kostim woblekli. „Smy so tónraz rozsudźili, swjedźeń hinak hač hewak wuhotować. Njemějachmy kaž dotal program dźěći ze wšelakich pěstowarnjow, ale wjacore překwapjenki za našich chowancow“, rjekny předsydka SŠT Ludmila Budarjowa. Nam bě wažne dźěćom zmóžnić, zo su kreatiwne. Zdobom su zhromadnje ze staršimi rjane dožiwjenja měli.“

Dźěwin (AK/SN). Přinošk gmejnow Slepo, Dźěwin a Trjebin za Slepjanske zarjadniske zjednoćenstwo wostanje w dalokej měrje stabilny. Wón wučinja za loni a lětsa po 160 eurach na woby­dlerja. To rozłoži komornica Carmen Petrick na zašłym posedźenju Dźěwinskeje gmejnskeje rady. „Bilanca za 2017 je dosć pozitiwna“, wona rjekny. Jedna přičina bě, zo móžachu personalne kóšty zalutować. Wjace pjenjez wudać dyrbjachu porno tomu za wobdźěłanje datow. Za to dyrbjachu 42 000 eurow nałožować.

Ličba wobydlerjow w Slepjanskej wosadźe je cyłkownje wot 4 650 na 4 575 spadnyła. W Trjebinskej gmejnje wote­běraše wona wot 932 na dźensa 919 woby­dlerjow a w Slepom wot 2 640 na 2 570.

„Jeničce w Dźěwinskej gmejnje je ličba wobydlerjow wo wosom na 1 086 přiběrała“, Carmen Petrick rozłoži. Wjace wobydlerjow dla pak měješe gmejna tež wjace wudawkow. Tak dyrbjachu něhdźe 4 000 eurow wjace za zarjadniske zjednoćenstwo płaćić. Cyłkownje bě to w gmejnje Dźěwin něhdźe 174 000 eurow.

Skónčnje zaso wjesny swjedźeń! Tele wuprajenje bě w minjenych dnjach časćišo w Jaseńcy słyšeć. Widźu w nim tři pozitiwne asepkty. Sprěnja: Teren wokoło swjedźenišća so dokładnje wurjedźi a sporjedźa. Zdruha: Přihoty a přewjedźenje swjedźenja skrućeja wjesnu zhromadnosć. Střeća: Něhdyši wjesnjenjo přijědu zaso raz na wopyt. Hdyž bě pjatk horcota tróšku popušćiła, swjedźeń z natočenjom piwa a rejemi zahajichu.

Sobotu připołdnju zahwizdachu koparski turněr wjesnych mustwow. Mjez šěsć cyłakmi bě jedne žónske a jedne mustwo ze susodneje Čěskeje. Bě to mustwo z našeje partnerskeje gmejny Srbsko. Po zakónčenju wšěch hrow, kotrež Tomaš Paška jako sudnik suwerenje nawjedowaše, wopokazachu so Worklečenjo jako najlěpši. Za to přepoda jim hłowny zamołwity swjedźenja Guido Zahrodnik rjane myto. Tola tež tamne mustwa dóstachu rjany dar, wšako běchu wšitcy strapacy wulkeje horcoty přetrali.

Zabrod (JoS/SN). Horcota zašłych dnjow njemóžeše dźěći a młodostnych kaž tež jich staršich w Zabrodźe minjene dny wot pilneho dźěłoweho zasadźenja wotdźeržeć. Namołwjała bě k tomu młodźinska wohnjowa wobora we wobłuku 48hodźinskeje akcije. W běhu dweju dnjow chcychu něšto za swoju wjes wuskutkować. Mjeztym zo młodźi wobornicy swoju kubłansku rumnosć ponowichu, wurjedźichu druzy wjesne hrajkanišćo a zelenišćo kołowokoło njeho. To měješe tež cyle konkretnu přičinu, přetož bórze změja tam wjesny swjedźeń. Něhdźe 20 dźěći a młodostnych bě namołwu sćěhowało. Bowy, hrabje a seršćowcy su sej wot doma sobu přinjesli.

Po tym zo běchu hrajkanišćo w lěće 2009 přepodali, so wo nje starši wjesnych dźěći zhromadnje staraja. Stajnje nalěto a nazymu je zhromadnje rjedźa. 48hodźinska akcija bě nětko přidatne zasadźenje. Za to staj so jim wčera zastupjer Wuchodosakskeje lutowarnje Drježdźany a wjesnjanosta Halštrowskeje Hole Dietmar Koark (CDU) dźakowałoj.

Smochćicy. W rjedźe Smochčanske jewišćo přeproša Dom biskopa Bena jutře, wutoru, w 19.30 hodź. na dalše zarjadowanje. Pod hesłom „Pokleće abo žohnowanje“ póńdźe wo financowanje cyrkwjow w Němskej. Referent je dr. Norbert Feldhoff. Wón bě wot lěta 1979 hač do 2004 generalny wikar Kölnskeho arcybiskopstwa a w tym zastojnstwje zamołwity za jeho financy. Feldhoff zaběra so z prašenjom, kak měła cyrkej dźensa z pjenjezami a zamóženjom wobchadźeć a kak bohata smě abo kak chuda ma ­cyrkej być. Zastup je darmotny.

Zaběraja so z ptačkami

Wojerecy. Přichodna akademija seniorow Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka wotměje so štwórtk, 14. junija, w 10 hodź. na Wojerowskej dźěćacej ­a młodźinskej farmje. Tam móža mnohotnosć ptačkow w biosferowym rezerwaće ze­znać a zhonja wot Herberta Schnabela, kak móžeš je škitać.