Z wudaća: srjeda, 08 awgusta 2018

Mysteriozne kruhi na sportnišću wuhladali su nětko w badensko-württembergskim Bad Buchauwje. Brune blaki mjez zelenymi kruhami su nastali, dokelž bě dźěl krjepjenskeje připrawy skóncowany. Ludźo, kotřiž móhli to reparować, pak su w dowolu. Ćišć wody pry­skača je přeniski, a tak njehodźi so cyłe sportnišćo krjepić. Městna zwonka kruhow su tuž zeschnyli. Tež na kumštnym trawniku njemóža koparjo horcoty a suchoty dla trenować. Njewědźa tuž, hdźe swoju testowu hru přewjesć.

Budyšin (SN). Tesla pyta tuchwilu so hodźace stejišćo za twar jednoho z prě­nich europskich zawodow Giga Factory, w kotrychž maja so produkować wulke mnóstwa modernych litiumo-ionowych bańkow a baterijow za elektroawta a sta­cionarne milinowe składy. „To je šansa w prawym času za strukturnu změnu we Łužicy. Njesměli ničo skomdźić, tajku firmu k nam dóstać.“ Takle pisa dr. Měrćin Krawc, předsyda SPD w Budyšinje a sam powołansce dźěłacy we wobłuku inowatiwnych energijowych technikow, w nowinskej zdźělence iniciatiwy Serbski sejm, kotraž SN předleži. „Sym za to hižo zwisk k sakskemu hospodarskemu ministerstwu nawjazał. Statne spěchowanje tajkeje wulkoinwesticije móhło paralelnje k mnohim projektam w hórnistwje dźěłacym časowje bliske wurjadne perspektiwy skićić.“ Hanzo Wylem-Kell, předsyda Łužiskeje aliancy a tohorunja předewzaćel we wobłuku solarneje a skła­dowanskeje techniki, měni: „Kompetency w chemiji, awtomatizaciji abo wuporjedźenju, kotrež w brunicowych jamach a milinarnjach maja, tworja za to najlěpše wuměnjenja.“

Berlin (dpa/SN). Po płaćiwych nowych sankcijach přećiwo Iranej warnuje němski zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) před přiwótřenjom konflikta a hrožacym chaosom w krizowym regionje. „Mamy to za zmylk, nuklearne zrěčenje z Iranom spušćić“, praji wón dźensa w nowinje Passauer Allgemeine. Zrěčenje njeje perfektne, ale lěpša alternatiwa, hač scyła žane njeměć. W lěće 2015 wotzamknjene dojednanje ma wuwiću iranskeje atomoweje bomby zadźěwać. Za to měli zapadne kraje sankcije zběhnyć a tak mjez druhim inwesticije w Iranje zmóžnić. Maas wojuje dale za zrěčenje, dokelž wone tež wěstotnym zaměram słuži. Iran dźě leži w susodstwje Europy. Izolacija Irana móhła fundamentalistam pohon być.

W Budyskim wokrjesu lěsy ze stražniskich wěžow wobkedźbuja

Židźino/Wojerecy (dpa/SN). Ze 36,8 stopnjemi nad nulu su minjeny tydźeń we Wojerecach nowy horcotny rekord Sakskeje naměrili. Lěsny inženjer Thomas Sobczyk hlada z wulkimi starosćemi na jasne módre njebjo. „Zo hižo tak zahe lisćo ze štomow pada, nas starosći. Dlěje trajaceje horcoty je na zemi lědma hišće wegetacije. Měšeńca wotpadaneje jehliny, zeschnytych łopjenow, wrjosa a trawy móže so při tajkej horcoće spěšnje za­palić“, wujasnja sobudźěłaćer delnjeho lěsneho zarjada Budyskeho wokrjesa.

Thomas Sobczyk steji w lěsu pola Židźi­noho, tři kilometry wot Wojerec zdalenym. Na mnohich městnach dyrbješe wón za wobłuk, kotryž zamołwja, najwyši schodźenk stracha lěsneho wohenja postajić. 28 tajkich wohenjow pjelni­ dotalnu lětušu statistiku. Loni bě jich w dwanaće měsacach wšo dohromady 18. Lěs so tuž prawdźepodobnje žehli.

Zaso raz warnuja wědomostnicy před sćěha­mi klimoweje změny. Skeptikarjo wšak najnowše dopóznaća znowa wotpokazuja – hdyž nic impulsiwnje, da snano na měnjenja móličkeje mjeńšiny fachowcow so złožujo. Wothladajo wot wěsteje horstki pumpotacych politikarjow a jich přiwisnikow, kotřiž fenomen dospołnje prěja a jón jako dalokowuchodne wu­namakanje wopisuja, dźe w zjawnej diskusiji runje hladajo na tuchwilnu hor­cotu a suchotu hłownje wo prašenje, hač a w kotrej měrje čłowjek móžnu katastrofu zamołwja. Wotwidźeć tež je, zo – dožiwimy-li přichodny dešćikojty a chłódniši tydźeń – diskurs do eksaktnje napře­ćiw­neho směra poběži. Fakt je: Přerězna temperatura wobstajnje stupa, konsekwency su fatalne. Poprawny problem w tym zwisku: Chcemy so wo tym rozmołwjeć, štó je na wobstejnosćach wina, abo wo tym, štó móže na nich ewentualnje (hišće) něšto změnić? Bosćan Nawka

SN zaso online

Internetne strony Serbskich Nowin njeběchu dlěši čas přistupne. Přičina bě ćežki techniski zmylk, kotryž lokalizować bě chětro wobćežne, zdźěli wčera poskićer inter­netnych posłužbow. Tohodla je po­rjedźenje tež dwaj dnjej trało. Mjeztym su SN-online zaso bjez problemow přistupne a wšitke wudaća Serbskich Nowin abonentam w archiwje předleža. SN

Pirna (Łu/SN). Zańdźenu sobotu je katolska wosada swjateje Kunigundy w Pirnje na wječornej Božej mši swojeho wjele­lětneho arcyměšnika dr. Bena Šołtu wopominała. Beno Šołta, w Radworju rodźeny, je wosadu 24 lět do a po Druhej swětowej wójnje nawjedował. Zakazaneje podpěry pólskim nućenym dźěłaćerjam dla sćaza jemu Gestapo słowjansku biblioteku a zawleče jeho do koncentraciskeho lěhwa Dachau, hdźež je štyri lěta tradać dyrbjał. W Dachauwje běštaj tež serbskaj farar Jan Cyž-Hajničanski a kapłan Alojs Andricki. Kapłan Andricki, pochadźacy tohorunja z Radworja, wšak so z koncentraciskeho lěhwa nawróćił njeje.

Na kóncu Božeje mšě zhromadźichu so wosadni před cyrkwju, hdźež „kopolak“ na Bena Šołtu dopomina. Tam po­rěča duchowny na wotpočinku Eckhard Wagner wo spomóžnym skutkowanju bywšeho wosadneho fararja, wosada modleše so próstwy a połoži běłu róžu.

Byrnjež arcyměšnik dr. Beno Šołta čas žiwjenja zastojnstwo w Serbach njewukonjał, angažowaše so wón we Łužisko-serbskim narodnym wuběrku a w serbskich towarstwach.

Horcota a suchota tež zelenišćam w městach jara přisadźatej

Budyšin/Wojerecy (SN/mwe). Budyska wobdźělenska a wobhospodarjenska towaršnosć (BBB) je jeničce za hladanje měšćanskich zelenišćow zamołwita – nic pak za dróhi a ležownosće, kotrež mjez druhim Zwjazk, kraj abo priwatni wob­sedźerjow wobhospodarjeja. Na starosći ma mjenowana towaršnosć něhdźe 800 000 kwadratnych metrow zelenišćow, 100 000 kwadratnych metrow rostlinowych płonin a šěsć měšćanskich po­hrjebnišćow. W měšćanskich dźělach dyrbja tuchwilu dwanaće wulkich měnjenskich wobsadźenskich arealow krjepić, kotrež wučinjeja něhdźe tysac kwadratnych metrow. Nimo toho dyrbja tež při tuchwilnej horcoće wšědnje kwětki w něhdźe 30 horncach města kidać.

Ruce połnej dźěła maja přistajeni BBB při ekstremnej suchoće nimo naspomnjenych naprawow z krjepjenjom nowozwosadźanych kerčkowych ležownosćow a alejow.

Na swojej lětušej lětnjej turje je sakski nutřkowny minister Roland Wöller (CDU) hromadźe z Christianom Hartmannom, nutřkopolitiskim rěčnikom frakcije CDU krajneho sejma, póndźelu mjez druhim Budysku powołansku wohnjowu woboru wopytał.

Hnašecy (CS/SN). Wot Budyšina poda so Wöller do Hnašečanskeho gmejnskeho zarjada. Tam wočakowachu jeho jako hosći­ćeljo wjesnjanosta Dobruše-Huski Alexander Fischer (CDU) a někotři radźićeljo gmejny. Přitomni běchu tež wjesnjanosća z Bukec, Rakec, Wulkeje Du­brawy a Budyski financny měšćanosta Robert Böhmer kaž tohorunja přirjadnik wokrjesa Udo Wićaz. Nutřkowny minister chcyše wědźeć, hdźe wjesnjanostow črij tłóči. Bohužel pak měješe wón jenož hodźinu chwile, tak zo njehodźachu so wšitke problemy narěčeć.

Wojerecy (SN). Hakle njedawno we Wo­jerowskim zwěrjencu narodźeny hrjebak (Erdmännchen) rěka Lia-Mark. Při mjenoswjećbje minjeny pjatk staj jednaćel Wojerowskeje bydlenskeje tzwr Steffen Markgraf a jednaćel towaršnosće Zwěrjenc, kultura a kubłanje Arthur Kusber čiłe zwěrjatko wukřćiłoj. Mjeno wupytał bě Lukas z Bad Wurzacha. Jako dar dósta wón nětko lětnu kartku za Wojerowski hród a coologisku zahrodu kaž tež słónčne nawoči a frisbee.

Hrajkanišćo planować