Z wudaća: štwórtk, 09 awgusta 2018

Praha (ČŽ/K). Wčera popołdnju krótko do štyrjoch je wosebite lětadło wójska do do­mizny přiwjezło ćěła přez sebjemordarski nadpad w Afghanistanje zahinjenych třoch čěskich wojakow. W chwili, hdyž specialna mašina w Praze-Ruzyně přizemi, zwonjachu ze wšěch wěžow katolskich cyrkwjow stolicy zwony. Hižo připoł­dnju bě po cyłej Čěskej na wšě 8 000 sirenow dlěje hač dwě mjeńšinje wuło. Na přijimanskim žarowanskim ceremonielu wobdźělichu so nimo přiwuznych za­hinjenych wojakow prezident Miloš Ze­man,­ ministerski prezident Andrej Babiš­, zakitowanski minister Lubomír Metnar a hišće dalši zastupnicy politiki a wójska. Nutrne słowa hłubokeho žarowanja, rudźenja, ale tež pozbudźenja přednjese hłowny wojerski kapłan Jaroslav Knichal. Z chorhojemi stata wob­rubjene kašće z ćěłami padłych wojakow buchu potom na katafalkach z přewodom hrodowskeje straže a wojerskeje policije do Centralneje wojerskeje chorownje přewjezene. Tysachy ludźi podłu drohow so z njeboćičkimi rozžohnowachu, mnozy ze sylzami we wočach.

Saarbrücken (dpa/SN). Za hibanje strony Lěwicy „Stawać“ je so w prěnich dnjach 50 000 ludźi přizjewiło. „Smy přewšo spokojom. Z tajkej rezonancu njejsmy liči­li“, zdźěli dźensa bywši šef Lěwicy Oskar Lafontaine powěsćerni dpa. Předsydka frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje­ a mandźelska Lafontaina Sahra Wagen­knecht bě hibanje załožiła, a chce předewšěm ludźi narěčeć, kotřiž su hižo lěta z politiki zludani. K tomu słušeja tajcy­, kotřiž běchu z protesta AfD wolili. „Wolerjow, kotřiž politiku AfD zakładnje wotpokazuja a stronu přiwšěm wolichu, chcemy wróćo zdobyć“, bywši šef Lěwicy wuzběhny.

Oficialny start hibanja je za 4. sep­tember připowědźeny, hdźež budźe zjawnosći předstajene. Po tym su po cyłej Němskej kongresy planowane.

Minjene měsacy bě Wagenknecht wospjet njespokojnych přiwisnikow SPD a Zelenych wabiła, kotřiž so z kursom swojeje strony hižo njeidentifikuja. Lafontaine skedźbni hišće raz na to, zo je „Stawać“ strony přesahowace hibanje.

Minister za kultus Christian Piwarz je w Budyšinje starosće rozjimał

Budyšin (SN/MiR). Statneho ministra za kultus Christiana Piwarza (CDU) wočakowaše na žurli Budyskeho hotela „Residence“ wčera wječor na wšě 60 zajimcow. Mjez přitomnymi běštaj serbski zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman a nawoda Sakskeho krajneho zarjada za šule a kubłanje Mathias Peter. Zastupjerjo za Serbow wažnych kubłanskich zarjadnišćow přitomni njeběchu.

Móže wyši měšćanosta tak derje dźěłać, zo wzdadźa so politiscy kontrahenća toho jeho scyła wužadać? W Kamjencu je so to nětko stało: Wólbny wuběrk města je dotalneho jako jeničkeho kandidata za wólby měšćanskeje hłowy 23. septembra wob­krućił. Dalšich namjetow njebě. To wězo rěči we wěstym nastupanju za mějićela zastojnstwa, pod kotrehož nawodom su minjene lěta tójšto na dobro Lessingoweho města docpěli. Pod aspektom demokratije pak je to słabosć. Wolerjo nimaja šansu wšelake koncepty přirunować a tam zakótwjene argumenty wotwažować. Zdobom so někotři starosća: Hdyž wólbo­kmani měnja, zo snano sami wolić hić njetrjebaja. Zawěsće budźe dosć dalšich swój křižik na hłosowanskim lisćiku za mjenom kandidata činić. Wolerjo pak winu nimaja. Strony a wolerske zjednoćenstwa w Kamjencu njezamóchu zaručić, zo bychu lětuše wólby wyšeho měšćanosty znowa tež napjate byli. Axel Arlt

Nimale 14 dnjow po wohenju w Złym Komorowje, hdźež so wobruče awtow pala­chu­, dyrbjachu wohnjowi wobornicy zańdźenu nóc na samsnym městnje hašeć. Wjac hač 100 ludźi bě tam zasadźene, při hašenju mějachu znowa wulke ćeže, wšako nimaja njeposrědnje składźišća wobručow žanu wodu. Tuž dyrbjachu ju z tankami dowožować. Tónkróć paleše so hromada wobručow, kotrež su před tydźenjomaj hišće­ wuchowali. Po štyrjoch napinacych hodźinach bě woheń, hač na mjeńše płomje­nja­, zhašany. Mjeztym wuchadźeja fachowcy z toho, zo je woheń něchtó ilegal­nje zapalił. Policija to nětko přepytuje. Foto: Toni Lehder

Praha (ČŽ/K). W Čěskej republice produkuja spochi wjace awtow. Hdyž bě před něšto lětami milion wozydłow hišće wulce sławjeny cyłolětny rekord był, je w prěnim połlěće 2018 hižo 758 475 nowych jězdźidłow awtotwornje kraja wopušćiło. Najwjetši přirost ze 477 131 eksempla­rami docpě předewzaće Škoda Auto, štož je zwyšenje produkcije wo nahladne 3,8 procentow. To zdźěla powěsćernja čtk, powołaca so na informacije Zjednoćenstwa awtomobiloweje industrije.

Kolínski zhotowjer miniawtow TPCA pomjeńši produkciju wo 1,6 procentow na 110 094 wozydłow. Jeničce w Nošo­vickej tworni Hyundaijow je produkcija wo 9,5 procentow na 171 259 jězdźidłow spadnyła, štož wšak bě přez planowane wobšěrne rekonstrukcije twornje spočatk lěta zawinowane. Minus je tohorunja po­la­ nakładnych awtow, kotrychž su ze 431 wozydłami 44,5 proc. mjenje hač su je loni w samsnym času zhotowili. Produkcija awtobusow porno tomu wo 2,5 proc. přiby a rozrosće na 2 375 wozydłow. Spad je tež­ pola motorskich Jawa, kotrychž su ze 746 mašinami 14 procentow mjenje zmontowali.

Nahladne Radworske dwórnišćo

W druhej połojcy 19. lětstotka za čas industrializacije twarjachu tež w Hornjej Łužicy železniske čary. Runočasnje nasta­chu dwórnišća, stražniske chěžki a wuhibkarnje. W lětnjej seriji so rozhladujemy, kak trěbne wone něhdy běchu­ a što je so z nimi stało. (14)

W juniju 1846 witaše wulka syła ludźi na Budyskim dwórnišću prěni ćah z Drježdźan, z kotrymž bě samo tež sakski kral Friedrich Awgust II. přijěł. Po tutym historiskim podawku su čaru hišće 1846 krótko do hód hač do Lubija dale wutwarili. Nastupajo rozšěrjenje železniskeje čary tež sewjernje Budyšina běchu wokoło lěta 1870 rozdźělne předstawy.

Čłonojo Chróšćanskeho wjesneho towarstwa domizna wija wot zawčerawšeho na farje žnjensku krónu. W přichodnych třoch tydźenjach změja z tym na wotpowědnych wječorach dale ruce połnej dźěła. Wšako wobdźěla so Chróšćenjo lětsa zaso na wubědźowanju wo najrjeńšu žnjensku krónu, kotruž srjedź septembra na sakskej domchowance w Coswigu mytuja. Foto: Feliks Haza

Alojs Mikławšk a Marko Šiman 10. króć z kolesom w regionje po puću

Ralbicy/Malešecy (SN/JaW). Swoju mjeztym tradicionalnu kolesowarsku turu – lětsa je to dźesata – po swojimaj wólbnymaj wokrjesomaj 52 a 53 staj dźensa rano zapósłancaj Sakskeho krajneho sejma Alojs Mikławšk a Marko Šiman (wobaj CDU) w Ralbicach z wopytom Božeje mšě zahajiłoj. Po kemšach podaštaj so politikarjej k molerskemu předewzaću Steffena Frencla we wsy. Jich zajimowaše, hdźe młodeho předewzaćela, kotryž bě 2002 swójsku firmu załožił, črij tłóči. Tuchwilu ma Frencl dźewjeć sobudźěłaćerjow a wu­čomnika, kotrehož chce tež přewzać. Najbóle jeho trapi, zo je dale a mjenje wučomnikow. „Za dźěło w twarstwje powšitkownje so wjac telko młodych njezajimuje.“ Tule chcyłoj zapósłancaj pomhać a ze šulemi wo móžnosćach projektowych dnjow rěčeć, z pomocu kotrychž móhli mjez młodostnymi zajim za rjemjesło budźić. Na prašenje, hač so na wupisanjach nadawkow kraja wobdźěla, dyrbješe Frencl z „ně“ wotmołwić. „Běrokratija je prosće přewulka.“ Načał je Frencl hišće pobrachowacy zwisk k šěrokopasmowemu internetej.

Izolowanje domskeho zhašeli

Porchow. W Porchowje je so wčera w nocy na Nakromnym sydlišću izolowanje domskeho paliło. Něhdźe štyri kwa­drat­nych metrow styropora steješe w płomjenjach. Kameradojo Porchowskeje wohnjoweje wobory woheń zhašachu.

Dźěłaćer granatu našoł

Slepo. Při kopanskich dźěłach je dźěłaćer w Slepom na Grodkowskej dróze wutoru připołdnju granatu z druheje swětoweje wójny našoł. Specialisća ju wotwjezechu.