Z wudaća: srjeda, 12 septembera 2018

Ze schowanej kameru wobšudźić spytał je młody muž při teoretiskim jězbnym pruwowanju. 21lětny bě we westerwaldskim Hachenburgu prašenja z kameru – měješe ju w pasu schowanu, kumpanej pósłał, kiž prawe wotmołwy wróćo sćeleše. Byrnjež technika chětro rafinowana była, to pruwowarjej napadny. Po tym njemóžeše 21lětny na žane prašenja wjace prawje wotmołwić a wězo přepadny.

Drogi w hódnoće 33 000 eurow je rjedźerka w papjerniku nakupowanskeho centruma w hessenskim Neu-Isenburgu našła. Tři kilogramy kokaina, cannabisa, hašiša a amfetaminow běchu we wjacorych titach zapakowane. Swědomita žona je tity při rjedźenju wuhladała a policiju informowała. Kak bě wopojny jěd do wotpadkow přišoł, njeje dotal jasne. Zo so wobsedźer drogow hišće přizjewi, do toho policija skerje njewěri.

New York (dpa/SN). Do wočakowaneho nadpada syriskeje armeje přećiwo poslednjemu zepěranišću zběžkarjow w Idlibje je generalny sekretar UNO António Guterres před „wulkim krejpřeliwanjom“ warnował. Wón ma za „absolutnje trěbne“ wojerskej wulkoakciji zadźěwać, kaž wčera w New Yorku rjekny. Hladajo na Rusku, Iran a Turkowsku Guterres zwurazni: Bój přećiwo terorizmej wójnske strony z toho njewuwjaza, zakładne směrnicy a mjezynarodne prawo dodźeržeć. Idlib je posledni wućek zběžkarjow w Syriskej. Wójsko je minjeny čas nowe jednotki do kónčiny přepołožiło a hrozy z wojerskej akciju, po tym zo běchu diplomatiske prócowanja zwrěšćili.

Budyšin (SN). Dźeń do zahajenja konferency wo strukturnym wuwiću we Łužicy su wotběh, referenća a moderatorojo dźěłarničkow jasni, kaž zdźěli referent Domowiny Pětr Brězan w Budyšinje. Konferenca wotměje so jutře a zajutřišim, pjatk, na Braniborskej techniskej uniwersiće (BTU) w Złym Komorowje. Zarjadowanje je zjawne a zastup darmotny.

Konferencu wo strukturnym wuwiću we Łužicy organizujetej zhromadnje Dźěłarnička přichod Łužicy w nošerstwje Zhorjelskeho wokrjesa a Domowina – Zwjazk Łužiskich Serbow. Decernentka wokrjesa Heike Zettwitz a předsyda Domowiny Dawid Statnik dwudnjowske wuradźowanje jutře w 9 hodź. zahajitaj.

Schadźowanje lubi wotměnjawy program, kotryž wobswětla transformaciju Łužicy přez „serbske nawoči“, wjacerěčnosć a regionalne wuwiće w serbskim sydlenskim rumje runje tak kaž digitalizaciju a socialne změny. Kóždy zajimc, kiž chce so na diskusiji wobdźělić, je ­wutrobnje witany, praji Brězan.

Přichod Nišćanskeje wagonownje přichodne pjeć lět zaručeny

Montreal/Niska (dpa/SN). Sakskemu hospodarskemu ministrej Martinej Duligej (SPD) je wagonotwarc Bombardier w Kanadźe přilubił, zo stej tworni Bombardier w Budyšinje a Zhorjelcu dołhodobnje wěstej. To wuchadźa ze zdźělenki ministerstwa. Dulig bě so w Montrealu ze zamołwitym koncerna za personal Danielom Brennanom zetkał. A tón dźakowaše so Duligej za pomoc, kotruž koncern ze stron Sakskeje a mjenowaneju komunow dóstawa. Bombardier sej derje wukubłanych fachowcow waži a chce dale w Sakskej aktiwny wostać. Wobě tworni chcedźa dale wutwarić, kaž rěkaše.

Sobudźěłaćerjo Nišćanskeje wagonownje móža so tohorunja dobreho přichoda nadźijeć. Kaž zamołwita kenclija za rjadowanje insolwency WallnerWeiß póndźelu zdźěli, chcedźa předewzaće w Zhorjelskim wokrjesu słowakskemu wagonotwarcej Tatravagónka w Popradźe předać. „Smy idealneho kupca namakali. Tak su dźěłowe městna něhdźe 300 přistajenych zaručene“, w zdźělence rěka. Karteloprawniske přihłosowanje wočakuja přichodny tydźeń.

Šesćo na jednym, jedyn na tamnym boku: Tajka konstelacija njeje na nowinarskej konferency njewšědna. Zwjetša rěči potom jednotliwc a wotmołwja na prašenja zastupjerjow medijow. Wčera bě to nawopak, wuhotowarjo rozjimachu jeničkemu reporterej wobšěrny program interkulturnych tydźenjow. Je zajim na dobrym, často čestnohamtskim dźěle iniciatiwow, towarstwow kaž tež zastojnikow městow a wokrjesa woprawdźe tajki snadny? Organizatorojo móža wabić, kelkož chcedźa – dołhož nichtó njerozprawja, jich projekty jenož tych docpěja, kotřiž tak a tak hižo wo nich wědźa. Wusměrjene pak je zarjadowanje na (snano hižo starosćiwych) wobydlerjow. Zetkanje a wuměna wo wjele wjace wuskutkujetej hač žadanja, zakonje, namołwy a skanděrowanje parolow, dźe-li wo to, z „cuzymi“ so zeznajomić a předsudki přewinyć. Bohužel dyrbju so wospjetować: Integracija njeje jedno­směrowa hasa. Bosćan Nawka

Praha (ČŽ/K). Přerězna měsačna mzda je w Čěskej w druhim kwartalu 2018 z 8,57 procentami znowa nadpřerěznje přibyła a wučinja nětko rekordnych 31 851 krónow. Dźiwajo na inflacisku ratu a zwyšenja płaćiznow zwyši so realna mzda wo 6,2 procentaj. To wozjewi Čěski statistiski zarjad tele dny.

Postupili su mzdy bjez wuwzaća we wšitkich hałžkach industrije, wo 13,1 procent wosebje sylnje w kulturnym, zabawjenskim a turistiskim sektorje. Najwyšu přerěznu mzdu 39 668 krónow maja tradicionalnje w Praze. Najniša je wona ze 27 741 krónami w Karlovarskim wobwodźe. Nastupajo jednotliwe branše płaća w bankownistwje a zawěsćerni­stwje najwyše přerězne mzdy, mjenujcy 58 591 krónow. W Morawsko-šleskim wobwodźe zasłužeja dźěłopřijimarjo z 28 585 krónami přerěznje najmjenje.

Přerězna mzda w Čěskej wot lěta 2014 njepřestajnje přibywa. Tele wuwiće pohonjatej dobre hospodarske połoženje kraja kaž tež ćišć na mzdy čućiweho njedostatka fachowych dźěłowych mocow dla. Fachowcy su sej wěsći, zo dobre wuwiće tež přichodne lěta dale traje.

We wobłuku swjedźenskeje Božeje słužby składnostnje 750. róčnicy Wojerec su minjenu njedźelu w tamnišej Janskej cyrkwi na stawizniske wuwiće města zhladowali. Žony činjachu to w historiskich drastach. Wojerowsku drastu woblečena bě Židźinjanka Weronika Boswankowa (naprawo). Zhromadnje z Annett Hansetz, tohorunja ze Židźinoho, wona rysowaše, kak běchu Serbja a Němcy wot lěta 1850 w dźens­nišim Božim domje, něhdyšej měšćanskej cyrkwi, zhromadne kemše swjećili. ­We Wojerecach tele dny z mnohimi zarjadowanjemi na 750lětne wobstaće města spominaja. Foto: Gernot Menzel

Měrko Šołta z Budyšina kritizuje wopačne wužiwanje wobrotow w našim wječorniku:

Stajnje znowa čitam w Serbskich Nowinach słowa a wobroty, kotrež so po mojim měnjenju wopak wužiwaja. Často trjebaja so we wopačnym zmysle, druhdy njetrjebawši. Hdys a hdys njerozumju zmysł sady ani wospjet ani pomału čitajo. Jedne tajke słowo je „prawdźepodobnje“. My je trjebamy za něšto, štož njeje wěste, abo štož so nam jako wěste nje­zda. Pjatk, 7. septembra, pod wobrazom na 1. stronje, so wone wospjet jewješe: „Wysoke jehlinowe štomy tam prawdźepodobnje prěki a podłu leža.“ Na wobrazu wšak jara jasnje widźimy, zo to nječinja „prawdźepodobnje“, ale woprawdźe! Mam zaćišć, zo bjerje redaktor často prěni najlěpši, „prawdźepodobny“, wotpowědnik ze słownika za něšto, štož runje wopisuje abo přełožuje.

Kóždej dwě lěće organizuje hońtwjerske a lěsne drustwo w Nowym Měsće nad Sprjewju tak mjenowany zeleny swjedźeń. Minjeny kónc tydźenja steješe tam znowa lěs ze swojimi rozdźělnymi wobłukami, kaž hońtwu a hospodarstwom, w srjedźišću. Mjez ­druhim předstajichu najwšelakorišu techniku za wobhospodarjenje lěsa, kaž tónle mobilny rězak. Foto: Jost Schmidtchen

Hinak hač na druhich wsach su sej w Ralbicach tradiciju wobchowali, zo kóžde lěto swój wjesny swjedźeń přewjeduja, kotryž babylěćo mjenuja. ­Minjeny kónc tydźenja poskićichu tam wjesna rada a mnozy pomocnicy wotměnjawy program za wšitke generacije

Ralbicy (mbr/SN). Přijomne lětnje wjedro skićeše najlěpše wuměnjenja za Ralbičanske babylěćo. Pjatk so tróšku pode­šćowa, tak zo so na wubědźowanju wohnjowych woborow njepróšeše. Jako najspěšniši wopokazachu so kameradojo z delnich Sulšec před wobornikami z Konjec a Brěžkow.