Z wudaća: wutora, 18 septembera 2018

wutora, 18 septembera 2018 14:00

Krótkopowěsće (18.09.18)

Štó wotpadki rumuje, nětko jasne

Budyšin. Budyski wokrjes je wčera z partnerskimi předewzaćemi podpisał dojednanje wo zběranju a rumowanju wotpadkow. Nimo hłowneju nadawkipřijimarjow Neru tzwr & Co. KG a Veolia su to Bóščanske Ryćerjec předewzaće za wotstronjenje wotpadkow a transport, HLD tzwr z Wojerec a Hornjołužiska ­towaršnosć za rumowanje wotpadkow z Bukec.

NSLDź na wopyće w Čěskej

Praha/Budyšin. Němsko-Serbske ludowe dźiwadło je wčera w Praze swoju inscenaciju „Wójna – Předstaj sej, wona by tu była“ pokazało. Na přeprošenje kontaktneho běrowa Sakskeje w čěskej stolicy předstajichu ju němčinu wuknjacym šulerjam. NSLDź bě we wobłuku swojeho kóždolětneho wulěta k čěskim susodam štwórty raz z hosćom w Praze, lětsa prěni króć z němskorěčnej hru.

Japanjan chce na měsačk lećeć

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Na połsta hektarach zahonow Wučkečanski agrarny zawod Tuchorski lěs chmjel sydom wšelakich družin plahuje. Něhdźe 2 000 rostlinow steji na jednym hektaru. Hišće něhdźe tydźeń lětuše žně chmjela traja, praji jednaćel Peter Eisold. Loni nažnjachu 90 tonow. Za kotre piwo chmjel wužiwaja, nochce Eisold wězo přeradźić. Foto: Steffen Unger

wozjewjene w: Hospodarstwo
wutora, 18 septembera 2018 14:00

Klawsurne posedźenje wo koncepće 2plus

Wo wužitku koncepta 2plus ludźo wobstajnje diskutuja. To bě regionalnej wotnožce krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB) přičina wuhotować klawsurne wuradźowanje.

Budyšin (BHR/SN/MiR). Wuchadźišćo diskusije běchu někotre předstajene konkretne přikłady při postupowanju. „Šule maja kontakt k staršim dźěći w pěstowarskej starobje za wosebje wažny. Z nimi aktiwnje hromadźe dźěłaja“, rjekny koordintaor za serbske naležnosće pola LaSuB Bosćij Handrik. Mnozy wučerjo wopytuja pěstowarnju. Za dźěći wosebje zajimawe pak je, zo zetkanja na šuli wotměwaja, maja takrjec probowe šulske lěto.“ Při tym zwěsćeja wučerjo rěčny staw šulerjow a wjazuja zwisk k staršim, kotryž je zakład dobreje zhromadnosće za cyły šulski čas. Wo tym rěčachu po tym tež w dwěmaj dźěłowymaj skupinomaj.

wozjewjene w: Kubłanje
wutora, 18 septembera 2018 14:00

Posedźenje wotprajić dyrbjeli

Přeprošenje na Budyski sejmik wšudźe sčasom wozjewjene njebyło

Budyšin (SN/at). Planowane posedźenje Budyskeho wokrjesneho sejmika dyrbjachu „z formalnych přičin krótkodobnje wotprajić“. To zdźěli prěni přirjadnik krajneho rady Udo Wićaz (CDU) přitomnym žurnalistam wčera na nowinarskej rozmołwje wo wobsahu zeńdźenja w Budyskim krajnoradnym zarjedźe. Woby­dler je zarjadnistwo wčera popołdnju něhdźe w třoch na to skedźbnił, zo bě nowina Wochenkurier we Wojerowskim wudaću hakle 15. septembra přeprošenje na wčerawši wo­krjesny sejmik wozje­wiła. To pak bě tam hižo raz 8. septembra stało, za to w Budyskim a Biskopičanskim wudaću scyła nic, kaž rešerša našeho wječornika wunjese. Płaćiwosć wobzamknjenjow wo­krjes­ne­ho sejmika zwisuje z informaciju wobydlerjow. Ta dyrbi „sčasom we wudaćach Kamjenc, Radeberg, Biskopicy, Wojerecy a Budyšin“ mjenowaneho tydźenika wozjewjena być, kaž w jednanskim porjedźe sejmika rěka. To su na zakładźe sudniskich wusudow tři dny.

wozjewjene w: Łužica
wutora, 18 septembera 2018 14:00

Wo pjenjezy załožby šło

Berlin (SN/MkWj). Parlamentariska přirada Załožby za serbski lud je so wčera w Berlinskim zwjazkowym sejmje schadźowała. Na swojim mjeztym 60. posedźenju wuradźowachu čłonojo wo financowanskim zrěčenju załožby hač do lěta 2021, kaž předsyda přirady, zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman, našemu wječornikej zdźěli. Ćežišćo dźěławosće gremija je próca wo zachowanje serbskeje rěče a kultury.

Nimo toho dźěše wčera wo to, kak Serbam nowe medialne móžnosće w času digitalizacije spřistupnić. Runje za to ma załožba přichodnje dobre 600 000 eurow přidatnje k dispoziciji. Zwjazk kaž tež Sakska a Braniborska srědki podźělnje přinošuja. Z pjenjezami chcedźa najwšelakoriše digitalne rěčne projekty spěchować.

Marko Šiman pokaza napřećo Serbskim Nowinam na to, zo při tuchwilnych etatowych jednanjach w zwjazkowym kaž tež w sakskim a braniborskim sejmje srědki za serbsku załožbu přidatnje zaplanuja. „To je dobra składnosć, wo tym rěčeć, kak pjenjezy najefektiwnišo zasadźeć a što měli w přichodźe wobkedźbować,“ Šiman podšmórny.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 18 septembera 2018 14:00

Industrijne namrěwstwo Sakskeje wobchować

Sakska industrijna kultura je jónkrótna w Němskej. Tuž chcedźa ju za přichodne generacije wobchować. To wobkrući sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) na swjedźenskim zarjadowanju „20 lět zaměrowy zwjazk sakski industrijny muzej“ wčera w Hórnikecach. Dohromady něhdźe 23 milionow eurow chcedźa swobodny stat a wokrjesy za to nałožić.

Hórnikecy (AK/SN).„Swobodny stat Sakska wuznawa so k swojej zamołwitosći za wobchowanje a hajenje industrijneje kultury. Chcemy tuž financowanje dołhodobnje podpěrać“, podšmórny ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) na swjedźenju „20 lět zaměrowy zwjazk Sakski industrijny muzej“. „Smy so z wokrjesami kruće na financowanje kulturneho ruma dojednali. Tři miliony eurow nałožimy za direktne, praktiske kulturne dźěło. Dźesać milionow eurow je za kulturne dźěło na přikład muzejow a zarjadowarjow zaplanowanych“.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 18 septembera 2018 14:00

Šule adoptuja pomniki

Wóspork (SN/MiR). Swobodna srjedźna šula Wóspork wobdźěli so na programje „PEGASUS – Šule adoptuja pomniki“. Tamniši wuknjacy su mjez 200 wobdźělnikami z 15 sakskich šulow, mjez kotrymiž je tež jedna zakładna w Zhorjelcu. Woni podadźa so štwórtk na wotkry­wansku turu po sakskej stolicy. Jich zaměr je zbližić sej pod pomnikoškitom stejace twarjenja w Drježdźanach. Eksperća zmóžnjeja dźěćom a młodostnym dohlad za kulisy a wotewru jim hewak zawrjene durje. Dwórska cyrkej, měšćanski muzej, Piatta Forma a twarska hěta Cwingera su jenož někotre stacije jich ekskursije.

Šulerske skupiny su wšitke dobyćerjo mjenowaneho sakskeho programa. Wone dóstachu premiju po 500 eurach a wobdźěla so na kubłanskim dnju, kotryž steji lětsa pod hesłom „Drježdźany, Europa a cyły swět – Europske lěto kulturneho namrěwstwa 2018“. Sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) skedźbni na to, zo njeńdźe wo to, zo sej šulerjo twarjenja a připrawy jenož wobhladaja, ale zo so ze swědkami stawiznow aktiwnje roze­stajeja. „Chcemy młodych ludźi za kul­turne namrěwstwo twarjenjow zahorić.“

wozjewjene w: Kubłanje
wutora, 18 septembera 2018 14:00

Wuradźuja wo Maaßenje

Berlin (dpa/SN). Na wjerškowym zetkanju w kanclerskim zarjedźe w Berlinje chcychu dźensa wo přichodźe prezidenta zwjazkoweho wustawoškita Hansa-Geor- ga Maaßena wuradźować. K tomu chcychu so zwjazkowa kanclerka a předsydka CDU Angela Merkel, nutřkowny minister a šef CSU Horst Seehofer kaž tež předsydka SPD Andrea Nahles zetkać. SPD sej žada, pušćić Maaßena jeho dwělomnych wuprajenjow k podawkam w Kamjenicy dla. Seehofer to wotpokazuje.

Mjenje ćěkancow do USA

Washington (dpa/SN). Knježerstwo USA chce klětu wjele mjenje ćěkancow do kraja dać. Washington planuje najwjace 30 000 ludźi za hospodarske lěto 2019 (wot oktobra 2018 do septembra 2019), kaž wonkowny minister Mike Pompeo zdźěli. To je 15 000 mjenje hač w tuchwilnym hospodarskim lěće. Najebać to Pompeo twjerdźeše, zo wostawaja USA dale jedyn z najwulkomyslnišich krajow napřećo migrantam. Za čas prezidenta Baracka Obamy smědźeše naposledk 110 000 ćěkancow wob lěto do kraja.

Planuja wosebite pasmo

wozjewjene w: Kraj a swět
Demonstranća su sej dźensa z transparentami a traktorami we wobłuku akcije „Traktory přećiwo brunicy“ před zwjazkowym ministerstwom za hospodarstwo w Berlinje hnydomny kónc wudobywanja brunicy žadali. Zdobom protestowachu přećiwo ­ničenju Hambachskeho lěsa w Sewjerorynsko-Westfalskej brunicoweje jamy dla. Foto: dpa/Fabian Sommer

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 18 septembera 2018 14:00

To a tamne (18.09.18)

Mylnje psa sobu pokradnył je paduch awta w delnjosakskim Goslaru. Dakl Dolores čakaše w małym awće wobsedźerja, po tym zo bě tón před hosćencom pozastał. Klučik awta pak bě šofer w jězdźidle ležo wostajił, tak zo měješe sej paduch chětro lochko. Po něšto času wobsedźer pytny, zo stej awto a Dolores preč. Dźeń pozdźišo dósta wón znajmjeńša psycu nastupajo dobru powěsć: Šoferka bě ju při pobóčnym wohrodźenju zwjazkoweje dróhi pola Clausthala-Zellerfelda přiwjazanu našła. Za awtom wšak dale pytaja.

Chětro wopojeny je 45lětny w durinskim Ilmenauwje meble z woknom mjetał a by bjezmała pěška trjechił. Přičina spodźiwneho błuda: Muž je hriby jědł, kotrež bě sam zběrał. Te jemu prawdźepodobnje tyli njejsu. Sćěhi toho běchu mylenja zaznaćakmanosće a agresije. Muža dowjezechu do chorownje.

wozjewjene w: To a tamne

Serbska debata

nowostki LND