Z wudaća: pjatk, 21 septembera 2018

Ochranowske hesła 2019 wušli

Budyšin. Ochranowske „Wšědne hesła“ su nětko dźewjatnaty raz w LND wušli. Čitaš za kóždy dźeń krótke, jadriwe hrono ze Stareho zakonja a dalše z Noweho zakonja. Runja SMSkam a twitterowym powěsćam su Ochranowske hesła tajke krótke powěsće, kotrež wot lěta 1731 do swěta sćelu. Knižka je znowa zhromadne wudaće ze Serbskim ewangelskim towarstwom, zestajał je ju Hinc Šołta.

Přichod hladanja rozjimali

Wojerecy. Nadrobnu syć z informacijemi wo hladanju chorych a starych w Budyskim wokrjesu je jeje koordinatorka Kerstin Janke na zarjadowanju žonjaceje unije CDU wčera we Wojerecach předstajiła. Nastupajo starosće a wužadanja hladanja w přichodźe rozestajachu so tam praktikarjo z přednoškom wotrjadnika sakskeho socialneho ministerstwa. Jako facit sformulowachu konkretne namjety politikarjam a chorobnym kasam.

Serbski přinošk nominowany

Dołho trajaca suchota je tež w Kromolanskim rododendrowym parku wulke škody načiniła. Mnohe starše kerki su zeschnyli. Dźakowano iniciatiwje Kromolanskeje a Mužakowskeje wohnjoweje wobory, kotraž kerki prawidłownje krjepi, njejsu straty ­hišće wjetše. Kameradojo kaž Fred Adamsky a Axel Paulick dyrbjachu pak swój tankowy wóz lětsa jara často z nowej wodu ­pjelnić. Wšitcy so tuž bórzomneho a wunošneho dešća nadźijeja. Foto: Joachim Rjela

Milenka Rječcyna

To je ći powěsć! 21 młodych ludźi chce lětsa započeć na fakulće za kašubsku rěč a kulturu na Uniwersiće Gdańsk studować. Ta pak chce studijny směr zawrěć – po tym zo bě hižo loni njedosahaceje ličby studentow dla z tym hrozyła. Na kóncu pak da so zmjechčić, a nowačcy móžachu so dale kašubšćiny nasrěbać. Lětsa pak chce Gdańšćanska wysoka šula kašubšćinje takrjec swěcu hasnyć. Dwě ličbje stejitej sebi napřećo. W Pólskej je z wašnjom, zo ma za jedyn studijny směr 25 studentow być. Za kašubšćinu pak maja dotal jenož 21 zajimcow. Što nětko? Za potrjechenych tuž rěka protestować. Wšako je lědma druheje móžnosće na problem skedźbnić.

Žiwa integracija twori srjedźišćo zazběha 9. interkulturnych tydźenjow

Kamjenc/Wojerecy (KD/SN/bn). Lětuše Interkulturne tydźenje Budyskeho wo- krjesa su wčera w Kamjenskim měšćanskim dźiwadle wotewrěli. Moderator wječora, fachowy referent nowinarskeho běrowa krajnoradneho zarjada Tobias Schilling (CDU), je přitomnych powitał. Po nim měješe nawoda zarjada za wukrajnikow krajnoradneho zarjada Lars Eibisch narěč. Wón prašeše so za přičinami stracha w towaršnosći, kotrež widźi w „njewěstosći w nas samych. Móžemy so jim podać – abo so jim spjećować. To dźe najlěpje z humorom, ze sćerpnosću a w rozmołwje. Přichodne tydźenje su za to idealne.“ Nimo toho dźakowaše so Eibisch čestnohamtsce skutkowacym za jich wobstajny angažement: „Wy přihotujeće maltu, kotraž kamjenje našeje towaršnosće hromadźe dźerži.“

Jednaćelski direktor Instituta za sora­bistiku Lipšćanskeje uniwersity prof. Edward Wornar podpěruje protest přećiwo zawrjenju wobłuka kašubskeje ­etnofilologije na Gdańšćanskej uniwersiće ze zjawnym listom tamnišemu ­rektorej.

Lipsk (LW/SN). Přičina protesta je postupowanje Uniwersity Gdańsk. Zarjadnistwo chce studijny směr kašubska etnofilologija, kotryž je zakótwjeny do fakulty za rěče, zawrěć z argumentom, zo je znajmjeńša 25 studowacych trěbnych.

Prof. Edward Wornar wobroća so na dr. Jerzyja Piotra Gwizdału, rektora Gdańšćanskeje uniwersity mjez druhim ze słowami: „Studij kašubskeje etnofilologije njezahajić mamy za rozsud, kotryž łama prawa etniskich mjeńšin ... To je jenička fakulta po cyłej Pólskej a swěće, w kotrejž móžeš so wukubłać dać, zo by kašubsku rěč a kulturu wučić móhł, štož je wažny faktor šěrjenja a podpěry kultury a regionalneje identity.“

We wobłuku nazymskeje čitanskeje turneje Ludoweho nakładnistwa Domowina je Benedikt Dyrlich zawčerawšim w Drježdźanach a wčera w Nowej Wjesce prěni zwjazk swojich memoarow „Doma we wućekach“ předstajił. W sakskej stolicy, hdźež bě z hosćom towarstwa Stup dale, kaž tež w ródnej wsy Dyrlicha – dźak miłemu wječorej pod hołym njebjom – bě zajim na podawiznach z NDRskeho časa wulki. Wosebje młódši wopytowarjo chcychu wědźeć, kak je (nje)typiski kubłanski puć w realnym socializmje wupadał. Wjacori hosćo potwjerdźichu, zo Dyrlicha po čitanju z cyle hinašimi wočemi widźa, samo ći, kotřiž jeho hižo dołho znaja. Foto: Feliks Haza

Budyšin (SN). Po dwulětnych, zdźěla ­chětro kontrowersnych diskusijach je město Budyšin wčera měšćansku halu „Krónu“ pod dohladom notara wot Berlinskeje předewzaćelskeje skupiny Onnasch za cyłkownje 2,1 milion eurow kupiło. Město wotpowěduje rozsudej swojeje rady, kotraž bě na posedźenju 29. awgusta přizwoliła, halu a ležownosć z parkowanišćom a twarjenjomaj čisło 9 a 15 na Kamjentnej kupić.

Jednaćelka Budyskeje bydlenjotwarskeje towaršnosće Kirsten Schönherr, kotraž je zrěčenje wčera podpisała, zdźěli, zo su tydźenje trajace jednanja z mějićelom nětko zakónčene, štož ju jara zwjesela. „Smy jara fairnje mjez sobu wobchadźeli“, wona wuzběhny.

Ležownosć a měšćanska hala stej nětko za měšćanske wuwiće předwidźanej. Konkretnych planow tuchwilu hišće žanych njeje. Wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) pak skedźbni na to, zo njebudźe město objekt subwencionować. Nimo swójskich srědkow dyrbješe Budyska bydlenjotwarska towaršnosć za kup milion eurow kredita wzać, za čož ma dwaj procentow danje płaćić.

Podstupim (dpa/SN). Hladajo na zwadu prezidenta zwjazkoweho wustawoškita Hansa-Georga Maßena dla je so braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) za to wuprajił, zo wulka koalicija ze swojim dźěłom pokročuje. „Sym wo wulku koaliciju wojował a budu to dale činić“, rjekny Woidke rozhłosej RBB. Zdobom wón nowowólby wotpokazuje. „Knježerstwo, kotrež nětko dźěłać přestanje a nowowólby wukaza, by hladajo na wužadanja a problemy kraja z wěstosću wopačna wotmołwa było.“

RWE chce štomy dale pušćeć

Essen (dpa/SN). Najebać tragiske smjertne njezbožo w Hambachskim lěsu energijowy koncern RWE na tym wobstawa, kaž planowane štomy dale pušćeć. By-li so koncern toho wzdał, by to pjeć miliardow eurow płaćiło, rjekny šef RWE Ralf Martin Schmitz wčera w telewiziji ZDF. „Nadźija, zo móžeš lěs wuchować, je iluzoriska“, Schmitz rjekny. Zo je za tajku iluziju čłowjek zemrěł, jeho přiwšěm jara hnuje. Zawčerawšim, srjedu, bě 27lětny žurnalist smjertnje znjezbožił, jako 15 metrow do hłubiny padny.

Pušćenje zajatych sej žadali

Choćebuski wyši měšćanosta Holger Kelch (CDU, naprawo) wotmě wčera dźěłowu rozmołwu ze zastupnikami Serbow. Na wuradźowanju wobdźělichu so zastupnicy Domowiny, Rady za serbske naležnosće a serbskich institucijow. Anna Kosacojc­Kozelowa (nalěwo), społnomócnjena za serbske naležnosće města Choćebuza, přewodźeše jeho do Serbskeho domu na Augusta Bebelowej. Foto: Michael Helbig

Berlin (dpa/SN). Něhdźe sto zastupjerjow Zwjazka, krajow, twarskeje branše, komunalnych a powołanskich zwjazkow a zwjazkow podružnikow wotmě dźensa w kanclerskim zarjedźe tak mjenowany „bydlenski wjeršk“. Wobdźělnicy chcychu wo naćisku zwjazkoweho knježerstwa k „bydlenskej ofensiwje“ wuradźować, z kotrejž ma w Němskej wjace zapłaćomnych bydlenjow nastać. Knježerstwo chce hladajo na pobrachowace bydlenja hač do kónca legislaturneje doby 1,5 milionow nowych bydlenjow twarić. Runočasnje k wjerškej pola kanclerki přewjedźechu „alternatiwny bydlenski wjeršk“. Na nim žadachu sej naprawy přećiwo rosćacym podružam w městach.