Z wudaća: srjeda, 05 decembera 2018

Berlin (dpa/SN). Nawoda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Ralph Brinkhaus wupraja so do zjězda strony za jeje modernizaciju a za sylniše wobdźělenje čłonow na rozsudach. Na cyłkownje wosom regionalnych konferencach k předstajenju kandidatow za naslědnistwo Angele Merkel jako předsydki CDU je so pokazało, zo su čłonojo jara angažowani a chcedźa sobu skutkować, rjekny Brinkhaus powěsćerni dpa.

Kmane formy sobuskutkowanja čłonow měli na zjězdźe w Hamburgu intensiwnje rozjimować. „To je rozsudne prašenje za to, hač móžemy status ludoweje strony wobchować“, měni Brinkhaus. Regionalne­ konferency běchu čłonam přijomne, dokelž čujachu so na te wašnje zapřijeći. „To je wažny signal. Tutón zapal dyrbimy wobchować.“

Zajutřišim, pjatk, chcedźa mjez třomi kandidatami – generalnej skretarku Annegret­ Kramp-Karrenbauer, bywšim frakciskim šefom Friedrichom Merzom a strowotniskim ministrom Jensom Spahnom – předsydu CDU wuzwolić.

Změna Zakładneho zakonja digitalizacije šulow dla chětro njewěsta

Berlin (dpa/SN). Dźeń a wjetšeho spjećowanja zwjazkowych krajow dla je tuchwilu chětro njewěste, zo Zakładny zakoń Němskeje mjez druhim za digitalizaciju šulow w planowanej formje změnja. Po Bayerskej, Badensko-Württembergskej, Hessenskej, Sewjerorynsko-Westfalskej a Sakskej su so wčera dalši přećiwnicy změny přizamknyli.

Ze zawodnej radu su w Kulowskej meblowej tworni Maja sobupostajowanje w předewzaću zawjedli, štož je DGB Sakskeje spočatk septembra z druhim městnom swojeho sobupostajowanskeho myta připóznał. Nětko namołwja dźěłarnistwo IG metal wuchodneje Sakskeje jednaćelstwo Maje k tarifowym jednanjam. Krok je logiski. Čehodla njeměli tež sobudźěłaćerjo Kulowskeho zawoda lěpšiny přestrjenjoweho tarifoweho zrěčenja drjewoweje a kumštnomaćiznoweje industrije Sakskeje wužiwać? Hnydom pak so přećiwk jewi: Dotalnych mjeńšich mzdow sobudźěłaćerjam dla bě zawod Maja na wikach swoju nišu našoł. Nětko so někotryžkuli boji, zo bychu z wyšej mzdu wobšěrniše nadawki, kaž na přikład za přede­wzaće IKEA, a tak na kóncu tež dźěłowe městna wohrožene byli. Tónle strach wuwědomja ći cyłu niskomzdowu kalamitu. Zawodne sobupostajowanje pak zdobom rěka, ćežke naležnosće zhromadnje rozrisać, tež w tworni Maja. Axel Arlt

Dwacety raz su wčera, na dnju swj. Borbory, z nyšporom w Hórnikečanskej Energijowej fabrice znjezboženych hórnikow wopominali. Wobdźělnicy dopominachu so na rozbuchnjenje w Hórnikečanskej briketowni 16. měrca 1978, při čimž su štyrjo sobudźěłaćerjo žiwjenje přisadźili, abo na smjerć hórnika 1970 w Škodowskej brunicowej jamje. „Najwjace znjeboženych je dawno zabytych. Jenož mjeno hišće na nich dopomina“, podšmórny něhdyši Wojerowski superintendent Friedhard Vogel (na­lěwo) w prědowanju. Něhdźe 900 mjenow w hórnistwje łužiskeho rewěra znje­zboženych čitaš na taflach w kapałce dźensnišeho muzeja. Foto: Andreas Kirschke

ZA HODOWNE DARY wotmysla Češa lětsa přerěznje 6 137 (240 eurow) krónow wudać. To je wo cyłu pjećinu wjace hač loni. Za hodowne wupyšenja, cyrobizny a alkoholiske napoje nałoža dalšich 4 850 krónow (200 eurow), štož je tohorunja něšto wjace hač minjene lěto. Cyłkownje wuda čěski konsument k hodownym swjatym dnjam přerěznje dobrych 11 000 krónow (440 eurow). Popřeć móža sej wobydlerjo šćedriwiše hodowne nakupy dźakowano lětušemu jara spomóžnemu wuwiću hospodarstwa kraja a nahladnemu róstej mzdow.

Na adwentnych wikach minjenu sobotu w Ćisku je telewizijny team z Lipska nahrawał za reportažu wo hodźoch we Łužicy. Mjez druhim zaběrachu so z prašenjom, kak zhromadne žiwjenje Serbow a Němcow nałožki wokoło hód wobwliwuje. Widźeć budźe film hakle klětu patoržicu na MDR. W pasku jewi so tohorunja Nico Thäle, kiž je z pomocnikami w drjewowej pjecy wjace hač połsta chlěbow z wosebiteho ćěsta napjekł a na wikach předawał. Foto: Johann Tesche

Z aktualnym stawom němsko-serbskeho šulskeho centruma je so Slepjanska gmejnska rada wčera wospjet zaběrała. To pak njebě jenički twarski projekt, kotryž we wsy tuchwilu maja.

Slepo (CK/SN). Po tydźenje trajacych wokołopućach za wobchad twara wopłóčkoweho kanala w Slepom dla je projekt nětko w dalokej měrje dotwarjeny. Wo tym informowaše nawoda twarskeho zarjada gmejny Steffen Seidlich wčera gmejnskich radźićelow na jich posedźenju. Młynski puć a Zawodowy puć stej hač na małe zbywace dźěła hotowej, wotrězk na Měrowej je hižo asfaltowany. Dźensa chcyše tam krajny zarjad za dróhotwar a wobchad pruwować, hač je wšitko w porjadku. Potom su jenož hišće markěrowanja na puću trěbne. „Planowane je, Měrowy puć pjatk wobchadej přepo­dać“, Seidlich připowědźi.

Wona bě drje najmłódša, móžeše so pak najbóle wjeselić: Fortuna je pjećlětnu Helenu Brězanec (cyle nalěwo) ze Smječkec za dobyćerku prěnjeho myta we wupisanju mytow składnostnje dźesaćlětneho wobstaća Budyskeho wokrjesa wulosowała. Z mytom zwjazany je kołolět nad wokrjesom. Helena kaž tež dobyćerjo dweju druheju­ a dźesać třećich městnow su myta minjeny pjatk we wobłuku kónclětneho zarjadowanja w Budyskim krajnoradnym zarjedźe přijeli. Foto: Peter Stange

Spěšny internet w zarjadniskim zwjazku wšitcy njedóstanu

Chrósćicy (JK/SN). Tójšto dwělow, prašenjow a wobmyslenjow nastupajo projekt k wutwarej spěšneho interneta w Budyskim wokrjesu wujasni wčerawše informaciske zarjadowanje předewzaća Telekom a Budyskeho krajnoradneho zarjada w Chróšćanskej „Jednoće“. Wulke přeće woby­dlerjow, přichodnje ze spěšnosću hač do 50 megabitow na sekundu w interneće surfować móc, drje so njespjelni. To bě zdobom wotmołwa zamołwiteho Telekom na prašenje wjacorych wobydlerjow, kotřiž naprašnik za přizamk na spěšnu škleńčnonićowu syć dóstali njeběchu. Wšitcy ći, tak rjekny regionalny manager Sten Pinkert, maja hižo zakładne zastaranje z minimalnej spěšnosću 30 Mbit/s zaručene. Dalši wutwar njehodźi so spěchować a njeje wobstatk tučasneho projekta. Najebać to pak dóstanu tež woni wo něšto spěšniši internet přez wobstejace koporowe kable. Wutwarić chcetej Telekom a ENSO syć ze škleńčanymi nićemi jenož tam, hdźež njebě dotal hišće móžno, ze znajmjeńša 30 Mbit/s w interneće po puću być.

Po dobrym wothłosu loni wotmě so minjenu sobotu znowa škotowy turněr we Wěteńcy. Mikławš Zahon je sej młódšich kaž tež staršich přećelow zbliska a zdaloka přeprosył, zo bychu najlěpšich kartyplacarjow ze swojich rjadow zwěsćili. Wubědźowali su so wo pućowanski pokal. Cyłkownje wobdźěli so 22 lubowarjow škota.

Po tym zo bě po prěnim kole z 21 wobdźělnikami dobyćer wječora z 1 827 dypkami hižo nimale wěsty, popřachmy sej přestawku z ćopłym přikuskom. ­Nalada při rozmołwje a wosebje napjatosć na wuslědk druheho koła w běhu wječora widźomnje přiběraše. 22. hrajerjej, kiž so hakle druhemu kołu přidruži, přiznachu přerězk dypkow prěnjeho koła ze šwarnymi 1 008 dypkami. W prěnim kole bě so za sydom blidami ze stajnje třomi škotowarjemi 36 hrow wotměło. W druhim kole rozrjadowachu so hrajerjo na štyri blida ze stajnje štyrjomi a na dwě blidźe z třomi hrajerjemi.