Z wudaća: wutora, 08 januara 2019

Berlin (dpa/SN). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za naležnosće wuchodnych zwjazkowych krajow Christian Hirte so za to wupraja wjace institucijow Zwjazka w nowych zwjazkowych krajach zasydlić, zo by so wuchod zesylnił.

„Wulka prezenca stata ze swojimi zarjadnišćemi a zarjadami je wuměnjenje za to, zo maja ludźo dowěru do tutoho stata“, rjekny parlamentariski statny sekretar w hospodarskimi ministerstwje powěsćerni dpa. „Hladajo na zasydlenje zarjadow na wuchodźe dyrbimy so polěpšić. Tuchwilu je tam jara mało zwjazkowych institucijow. Hladajo na brunicowe kónčiny móhł to wažny mozaikowy kamušk za perspektiwu być.“

Wot zwjazkoweho knježerstwa zasadźena wuhlowa komisija ma hač do spočatka februara móžny puć k skónčenju zmilinjenja brunicy we Łužicy předstajić. Při tym stajnje zaso wo tym rěča, tam wjace zwjazkowych zarjadow zaměstnić. Hirte skedźbni w tym zwisku na to, zo bu „w Lipsku zwjazkowy zarjad za dalokodróhi w tutej legislaturnej dobje zaměstnjeny. To pak dawno hišće njedo­saha.“

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

„Zamordowanje nowinarja Jana Kuciaka a jeho njewjesty Martiny Kušníroveje bě lěto 2018 změniło. Po tutym hroznym njeskutku su Słowakojo dyrbjeli róžojte bryle wotpołožić. Towaršnosć pak je wužadanje wobstała.“ Tule bytostnu naležnosć je prezident Słowakskeje Andrej Kiska­ w swojej nowolětnej narěči ludnosći do pomjatka zwołał.

Kónc stareho lěta měješe pak tež swoju pozitiwnu powěsć paratnu. Ludźi bjez dźěła bě to w kraju jenož hišće 5,1 procent. To woznamjenja, zo je so wot lěta 2013 ličba bjezdźěłnych wo dobre dźesać procentow pomjeńšiła. W pjeć wokrjesach zapadneje Słowakskeje bě mjenje hač dwaj procentaj dźěło pytacych. Po cyłym kraju je spochi mjenje ludźi bjez dźěła. Předewzaća maja samo wulke ćeže,­ nadeńć dźěławych za swobodne městna. Najwjace zajimcow za dźěło w Słowakskej je ze Serbiskeje, z Ukrainy, Rumunskeje kaž tež z Čěskeje. Tele spomóžne wuwiće na dźěłowych wikach wuskutkuja dobre hospodarske wuměnjenja we wobłuku Europskeje unije.

Hač z wosebitym pućowanskim ekspresom Sakskeje měšćanskeje železnicy abo z regionalnymi busami: Za hodźinu sy z Drježdźan při loipach w Altenbergu a wokoliny, a hižo móžeš po derje přihotowanych skłoninach dele smalić. Ćěridłowe wozy jězdźa tež sobotu a njedźelu kóždu hodźinu z Kamjenca a Kinsporka do sakskeje stolicy a wróćo. Tak móžeš awto tež w Bischheimje abo Połčnicy na parkowanišću před dwórnišćom wotstajić a so w sněhakowarskim wobleku a ze sněhakami pod pažu do ćaha sydnyć. By-li tónle serwis hišće wjele wjace ludźi wužiwało, móhł sej derje předstajić, zo přichodnje tež přidatne busy do wjesnych kónčin po nich přijědu. Zo pak bychu lubowarjo zymskeho sporta radšo z ćahom abo busom do Drježdźan abo Choćebuza jěli, je trjeba, zo wšitke wobchadne zwjazki za jedyn postronk ćahnu. Hakle potom drje wuhladamy mjez pućowacymi tež tych z „hłubokeje prowincy“. Měrćin Weclich

Lipsk (dpa/SN). Wuchodoněmska twarska branša zhladuje pozitiwnje na nowe lěto. „Posudk je cyłkownje dobry, při­wšěm přiběra starosć, hač při dobrym wuwiću dołhodobnje wostanje“, rjekny hłowny jednaćel wuchodneho industrijneho twarskeho zwjazka Robert Momberg powěsćerni dpa. Zwjazk zastupuje 260 předewzaćow z něhdźe 20 000 dźěławymi w Sakskej, Saksko-Anhaltskej, Berlinje a Braniborskej. Hłownje so Momberg starosći, zo bydlenjotwar poněčim wosłabnje a zo njejsu zjawne srědki ruče k dispoziciji, dokelž nimaja w twarskich zawodach hižo dosć fachowcow. Tež dlijacy so wutwar spěšneho interneta je mjerzacy, čehoždla njemóža nadawki spěšnje dosć zwoprawdźić a planowanske kóšty lutować. Dalši problem wostanje po słowach Momberga wulka běrokratija na twarstwje. Tak dyrbja twarske firmy wobšěrne dokumentacije zapodać a dołho na twarske dowolnosće čakać. Jeničce w mjenowanych zwjazkowych krajach dyrbi so 17 000 dźěławych w zawodach wo to starać, zo so wot EU, Zwjazka a kraja napołožene předpisy dokumentacijow dla dodźerža.

Jěwa-Marja Čornakec swjeći dźensa 60ćiny. W Röhrscheidtowej bašće gratulowachu jej nimo kolegow mjez druhim nawodnica Serbskeho rozhłosa Bogna Korjeńkowa, předsyda Maćicy Serbskeje Jurij Łušćanski kaž tež Jan Bělk (nalěwo) a Jan Cyž (naprawo) w mjenje Zwjazka serbskich wuměłcow. Spisowaćelka, kotraž tuchwilu jako dramaturgowka­ w Serbskim ludowym ansamblu dźěła a kotraž je libretistka lětu­šeho wječorneho ptačokwasneho programa, bě wjele lět šefredaktorka kulturneho časopisa Rozhlad. Jako čłonka předsydstwa ZSW je so w minjenymaj lětomaj wo­sebje wo čitanja kaž tež wo rjad tracTare starała. Foto: SN/Maćij Bulank

Praha (ČŽ/K/SN). Loni je w Čěskej při wobchadnych njezbožach 571 ludźi žiwjenje přisadźiło, štož je 69 wjace hač lěto do toho. Tragiska bilanca je najhórša mi­njenych třoch lět. W hodowniku samym bě 51 wosobow na dróze zemrěło, pjeć z nich dźeń do patoržicy. Najwjace smjertnych woporow běštej pak sej měsacaj awgust a september po 64 mortwych žadałoj, najmjenje porno tomu měještej februar z 21 a měrc z 28 woporami.

Mjenowane ličby sposrědkował je direktor čěskeje wobchadneje policije Tomáš Lerch powěsćerni čtk. Po rešeršach organizacije BESIP, kotraž w Čěskej wěstotu w nadróžnym wobchadźe koordinuje, su k negatiwnej lońšej bilancy najbóle ćežke njezboža jězdźerjow motorskich přinošowali. Na železniskich přechodach wudycha přez zražku awta z ćahom cyłkownje 33 wosobow. Přibyło je tohorunja woporow mjez pěškami.

Najčasćišej přičinje wobchadnych njezbožow běštej njepřiměrjena spěšnosć a njedosahaca wobhladniwosć šo­ferow. W njerědkich padach pak je tež „čert alkohol“ na njezbožach wina był.

Zymsku přirodu sej spočatk januara poprawom hinak předstajiš. Ale tež hdyž njedźelu skerje za dešćom hač za sněhom wupadaše, mějachu Róžeńčanske dźěći rjany termin, kotryž je won do přirody­ wabješe. A tam su so samo na hońtwjerskim róžku pospytali.

Róžant (jh/SN). Hońtwjerjo přewjedźechu prěnju njedźelu noweho lěta zhromadnje z maćerjemi a nanami Róžeńčanskich dźěći swoje tradicionalne pućowanje k Staremu hatej pola Smjerdźaceje. Po dopołdnišej Božej mši w Róžeń­- čanskej swjatnicy poda so wulka skupina na puć a docpě po něhdźe hodźinje městnosć w lěsu mjez Pěskecami, Róžantom a Smjerdźacej.

Třo ćežko zranjeni po njezbožu

Sprjewiny Doł. Ćežke wobchadne nje­zbožo sta so wčera po připołdnju na zwjazkowej dróze B 97 pola Sprjewineho Doła. Ze swojim Citroënom chcyše 81lětny muž před nim jěduce nakładne awto přesćahnyć. Wón pak njewobkedźbowaše při tym napřećo přijěducy Opel kaž tež za nim jěducy Mazda a zrazy do wobeju. Jeju­ šoferaj w starobje 70 resp. 77 lět so runje tak ćežko zraništaj kaž 81lětny zawinowar. Wšěch třoch dowjezechu do wokolnych chorownjow.

Chróšćanski cyrkwinski chór hodowny hudźbny nyšpor wuhotował

Chrósćicy (JK/SN). Dokelž maja hodowne koncerty Chróšćanskeho cyrwinskeho chóra dobru tradiciju, su wočakowanja na nje stajnje wulke. Te so tež zawčerawšim spjelnichu. Zahorjace přinoški chóra samoho, serbskeje a němskeje šole, klawěrneje solistki kaž tež dujerjow a organista zaručichu spo­dobnu a wulce wokřewjacu hodźinu wuměłskeho a ludoweho spěwa.

Ze znatymi a derje interpretowanymi serbskimi hodownymi twórbami zahaji chór pod nawodom Michała Cyža koncert, w běhu kotrehož so napjatosć publikuma a kwalita hudźbnych přinoškow stopnjowaštej. Spodobnej běštej přinoškaj serbskeje a němskeje dźěćaceje šole. Wobě stej z jara wobdarjenymi spěwarjemi wobsadźenej a pokazaštej, zo njetrjeba so cyrkwinski chór wo dorost starosćić. Štož młodźi spěwarjo předstajichu, bě tohorunja wuraz wuspěšneho nawodnistwa Gabriele Brězanoweje pola serbskeje kaž tež Claudije Wirthoweje a Veroniki Bartoweje pola němskeje šole.

Pančicy-Kukow. Kubłarki dwurěčneho dźěćaceho dnjoweho přebywanišća Pančicy-Kukow, kotrež je w nošerstwje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka (CSB), přeprošeja na dźeń wotewrjenych duri do noweho horta, a to pjatk, 11. januara, wot 14 do 18 hodź. Wšitcy zajimcy su wutrobnje witani po wulkomyslnych rumnosćach so rozhladować. Kubłarki wjesela so na zajimawe rozmołwy wokoło hortoweho žiwjenja a noweho domu a rady na prašenja wotmołwja.

Paliatiwna stacija hotowa

Wojerecy. Po něhdźe wosom měsacach twarskeho časa je na 3. poschodźe Wojerowskeho jězorinoweho klinikuma nowa paliatiwna stacija nastała. Tam maja městno za šěsć pacientow a jich přiwuznych. Techniske wuhotowanje rumnosćow kaž tež barby a meble w nich su na to wu­směrjene, wobydlerjam přijomnu atmosferu skićić a runočasnje najlěpše lěkarske zastaranje zaručić. Za twar paliatiwneje stacije nałožichu dohromady 1,32 milionow eurow, z čehož je sakske socialne ministerstwo 1,04 miliony eurow spěchowało.