Z wudaća: srjeda, 09 januara 2019

Nowy stan dóstał je před sto lětami załoženy šwicarski „Circus Knie“. Dźakowano crowdfundingej móže so na tradicije bohate předewzaće nětko z nowym stanom na turneju podać. Nimale 500 fanow bě minjene štyri měsacy ně­hdźe 226 000 eurow znosyło. Nowy stan chcedźa na zahajenju turneje 21. měrca nad Zürichskim jězorom poswjećić. Swójba Knie wjedźe cirkus mjeztym w sedmej generaciji.

Prěni króć woči wočinił je młody běły mjedwjedź w Berlinskim zwěrjencu, pjeć tydźenjow po porodźe. Wot zwěrjenca wozjewjene wobrazy pokazuja mjedwjedźatko z wotewrjenymaj wočomaj při maćeri. Zo by dorost trěbny měr měł, jón sobudźěłaćerjo dotal jeno ze zatwarjenymi kamerami a mikrofonami wobkedźbuja. Spočatk februara chcedźa młodźo prěni króć lěkarsce přepytować.

Bremen (dpa/SN). Po nadpadźe na Bremenskeho krajneho předsydu AfD Franka Magnitza přepytuja zamołwići podhlada strašneho ranjenja ćěła dla. Na­hrawanja wobstražowanskeje kamery wokoło městna njeskutka pokazuja, kak so dwě wosobje 66lětnemu wotzady bližitej. Třeća wosoba běžeše trochu zdalena. To zdźěli wčera wječor statne rěčnistwo. Jedyn z njeznatych wopor wotzady biješe, na čož Magnitz pady. Zapósłanc AfD w zwjazkowym sejmje poćerpje při tym sylnje krawjacu ranu na hłowje. Na to třo skućićeljo ćeknychu.

„Njemóžachmy na widejomaterialu zwěsćić, zo bu retl wužiwany“, zdźěli rěčnica policije. Bremenska AfD bě spočatnje twjerdźiła, zo su njeznaći Magnitza z drjewjanym retlom bili, doniž njeje tón do womory padnył. Hač běchu sku­ćićeljo na wideju spóznać, nochcyše po­licija z taktiskich přičin přeradźić.

Nawodnistwo strony dwudnjowske posedźenje přewjedło

Frankfurt n. W. (dpa/SN). Bližace so wólby třoch krajnych sejmow w Durinskej, Sakskej a Braniborskej běchu hłowna tema wčerawšeho a dźensnišeho posedźenja zwjazkoweho předsydstwa Zelenych w Frankfurće nad Wódru. Jako hosći běchu sej dźiwadźelnika Charlyja Hübnera („Polizeiruf“) a dalšich kulturnikow wuchodneje Němskeje přeprosyli. Na planje stejachu wjacore wobzamknjenja nastupajo bórzomne wólby Europskeho parlamenta.

We wuchodoněmskich krajach maja Zeleni dotal wo wjele mjenje přiwisnikow hač na zapadźe. To ma so z politiku „noweje němskeje zhromadnosće“ změnić. Při tym chcedźa so Zeleni w prěnim rjedźe za wurunanje žiwjenskich wobstejnosćow na wuchodźe a zapadźe kaž tež za dokładne předźěłanje popřewró­toweho časa zasadźeć.

Jěducy dźensa rano z awtom do Budyšina so prašach, čehodla někotre sněženki dołhe rynki čakacych jězdźidłow zawinuja. Zo běch mjez hodami a Nowym lětom spěšnišo hač hewak w měsće, bě jasne. Wšako w tym času lědma štó dźěła. Tež prěnjej dwaj dnjej tohole tydźenja bě wšo normalne. Dźensa rano trjebach dwaceći mjeńšin dlěje. Hač na trochu mokreho sněha na pućach pak bě wšo kaž přeco. Žane wějeńcy, kotrež bychu snadź zadźěwali, zo móža awta dale jěć, a znajmjeńša na mojej čarje žane prěki stejace nakładne awta, kotrež bychu wobchad haćili. Njemóžu sej tež předstajić, zo bě dźensa mjenje parkowanskich městnow w Budyšinje. A nimo toho njewěrju, zo je so sto ludźi rano spontanje rozsudźiło z awtom do města jěć, dokelž so jim runje raz chcyše. Kak potajkim móža někotre – připowědźene – sněženki tajkile chaos zawinić? Snano mi raz něchtó tónle fenomen plawsibelnje rozłoži. Marian Wjeńka

Waršawa (dpa/SN). Pjeć měsacow do wólbow Europskeho parlamenta je so italski prawicarski nutřkowny minister Matteo Salvini dźensa we Waršawje z nawodu pólskeje knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć Jarosławom Kaczyńskim zetkał. Tež zetkanje z pólskim nutřkownym ministrom Joachimom Brudzińskim bě planowane. Po informacijach italskich medijow planuje Salvini zwjazk euroskeptikarjow, ke kotrymž Kaczyński słuša. Salvini chce, zo sej tónle zwjazk wjetšinu w Strasbourgu zdobudźe, zo by EU změnić móhł.

Zrudźaca powěsć dóńdźe do Łužicy, zo je dr. Alfred Krawc-Dźěwinski 15. decembra 2018 po ćežkej chorosći doma w Berlinje zemrěł. Jako syn swójby „połbura“ na­rodźi so wón 7. februara 1934 w Dźěwinje, hdźež we wójnskim času do wjesneje šule chodźeše. Hižo jako hólčec rysowaše wušiknje na kromje nowiny, kotruž Krawcecy abonowachu. To bě snano z přičinu, zo da jeho mać, wudowa – nan w poslednich dnjach wójny zahiny – na molerja škleńcy w bliskim Derbnje wukubłać.

Alfred Krawc studowaše stawizny wuměłstwa a archeologiju na Humboldtowej uniwersiće w Berlinje. Studij zakónči wón z disertaciju dr. phil. a habilitaciju. Ze swojim wobšěrnym wukubłanjom namaka sej dźěło najprjedy w domizniskim muzeju we Łukowje a druhdźe. Sta so z wědomostnikom wuměłstwa a skutkowaše wosebje na Wysokej šuli za film a telewiziju w Podstupimje-Babelsbergu a w Statnym filmowym archiwje NDR, pozdźišo w Zwjazkowym archiwje w Berlinje. Wottam su wušli wjacore publikacije wo filmach NDRskeho předewzaća DEFA­ a k stawiznam filmow.

Runja dalšim wosadam su tež w Chróšćanskej tuchwilu hwězdni spěwarjo po puću, zo bychu wobydlerjam žohnowanje přinjesli a sej wot nich pjenježny dar wuprosyli. W srjedźišću steji lětsa pomocna akcija za dźěći w Peruwje. Po tym zo su spěwarjow minjenu­ njedźelu w Chróšćanskej cyrkwi wužohnowali, pobychu woni mjez druhim pola Krawžic we wsy. Foto: Feliks Haza

Po ekumeniskim nyšporje na swjedźenju Třoch kralow minjenu njedźelu w Budyskej cyrkwi Našeje lubeje knjenje wotmě so na žurli swj. Bena na Tzschirnerowej tradicionalna hodownička Serbow katolskeje tachantskeje wosady. Přeprošenje pak běchu tež ewangelscy wěriwi sćěhowali, mjez nimi wospjet superintendent Jan Malink. Tak móžeše tachantski farar Wito­ Sćapan přibližnje 120 wobdźělnikow witać, mjez nimi něhdźe połsta dźěći a młodostnych.

Wězo słušeja hodowne pječwo a kofej a rjenje wupyšene blida dlěje hač poł lětstotka k tutomu schadźowanju zwonka Božeho domu. Tola dźakowano iniciatiwje wučerki na wuměnku Ludmiły Bizoldoweje dožiwichu wopytowarjo zaso tohorunja dosć bohaty kulturny program, po kotrymž wjedźeštej šulerce Sahra a Josefina­ Bretschneiderec.

Chróšćansku „Jednotu“ dyrbja ponowić – zwotkel pak pjenjezy brać?

Chrósćicy (JK/SN). Wjacezaměrowa hala „Jednota“ móhła so za Chróšćansku gmejnu přichodny čas na porjadny problem wuwić. W minjenych 25 lětach wobstaća hale njeje so přewjele na njej činiło, tež čas je slědy zawostajił. Nimo njedosahaceje a njekmaneje izolacije pod třěchu fachowcy zwěsćichu, zo dyrbja wodowody kaž tež přewětrjensku techniku ponowić. Dalši problem je njedosahacy škit před mokrotu w sanitarnym wobłuku. Dale by trjeba było halowe špundowanje wobnowić. Fachowcy su sej škody na twarjenju wobhladali a trochuja wudawki za ponowjenje a wotstronjenje njedostatkow na nimale 2,3 miliony eurow.

Do wysokeje šule pohladnyć

Rózbork. Na wysokošulski informaciski dźeń přeproša Wysoka šula sakskeje policije Rózbork jutře, štwórtk. Wot 10 do 15 hodź. móža so zajimcy po kubłanbišću rozhladować. Nimo informacijow wo konkretnym wotběhu studija poskića tam dohlad do najwšelakorišich rumnosćow kaž tež do studentskeho žiwjenja. Wobhladać móža sej wopytowarjo mjez druhim čitansku žurlu, kriminalnotechniski kabinet, biblioteku, sportowu fitnesowu rumnosć a nic naposledk studentske by­dlenja.