Z wudaća: póndźela, 21 januara 2019

Wuspěšny zazběh ptačeho kwasa

Choćebuz. Zazběh wječorneho ptačokwasneho programa „To tla wěrno njej’!“ Serbskeho ludoweho ansambla bě dosć wuspěšny. 250 ludźi dožiwi premjeru minjeny pjatk w Choćebuzu kaž tež před­stajeni sobotu w Hochozy a njedźelu w Nowej Niwje. Wšitke tři zarjadowanja běchu nimale wupředate. Z wospjetnym scenowym přikleskom mytowachu přihladowarjo wukony sobuskutkowacych.

Sezona zapustow zahajena

Bórkowy. Tradicionelnje zymu wuhnali a 126. zapust woswjećili su ludźo sobotu w Bórkowach. Cyłkownje třiceći po­rikow młodostnych a tři dźěćace po­riki su w narodnej drasće po wsy ćah­nyli. Kaž zastupowacy předsyda młodźiny Do­mowiny w Bórkowach Sebastian Ahr zdźěli, słuša zapust k wjerškam lěta. Sezona zapustow w Delnjej Łužicy je nětko zahajena.

Dowol za wólbny bój

Po wólbnej zhromadźiznje wšak je župa „Jan Arnošt Smoler“ bjez župana

Budyšin (SN/at). Ze swojimi čornymi shirtami wuzběhowaše so skupina młodostnych jasnje wot druhich zastupjerjow Domowinskich skupin a towarstwow na sobotnej hłownej a wólbnej zhromadźiznje župy „Jan Arnošt Smoler“ w Budyskim Serbskim domje. „Za jednym blidom naš přichod sedźi“, praji mě­sto­župan Jurij Łušćanski we witanskich słowach a so jim přiwobroći. Wo­srjedź postupowaceho procesa zestarjenja čłon­stwa w swojich Domowinskich skupinach je Budyska župa widźomne znamjo wusyłała, zo je tež młodym cyłkam powabna. Młodostni we wonych čornych shirtach prezentowachu Ra­dworski młodźinski klub, kotryž bu nětko oficialnje jako prěni tajki do župy „Jan Ar­nošt Smoler“ přiwzaty. Katja Liznarjec, regionalna rěčnica Domowiny za te­ritorij stareho Budyskeho wokrjesa, přitomnych informowaše, zo běchu młodostni loni wo rozmołwu prosyli. Zhromadnje su lěpšiny a winowatosće taj­keho čłonstwa w župje rozjimali.

Kamjenc (SN/JaW). Sakska statna ministerska za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) je sobotu w Kamjenskej radnicy spisowaćela Marcela Beyera, awtorce Anju Kampmann a Bettinu Wilpert z lětušim Lessingowym mytom Sakskeje a spěchowanskimaj mytomaj k Lessingowemu mytu počesćiła.

Kaž ministerka wuwjedźe, je hakle minje­nu wutoru kabinet dotaciju hłowneho myta na 20 000 eurow a spěchowanskeju mytow na stajnje 7 500 eurow zwyšił. „Njeje to jenož dobra powěsć za dźen­sa a přichodnje wuznamjenjenych, ale tež kompliment mytu samomu“, dr. Stange wuzběhny.

Podstupim (SN/at). Składnostnje wčerawšeje 70. róčnicy oficialneho přizwo­lenja skutkowanja Domowiny w Braniborskej je tamniša kulturna ministerka Martina Münch (SPD) angažement třěšneho zwjazka za serbske naležnosće hódnoćiła. „Dźakuju so Domowinje a jeje čłonam za jich wulki a wjelelětny angažement, zastupować zajimy serbskeho ludu“, rěka w minjeny pjatk wozjewjenej zdźělence ministerki. Domowina by­tost­nje k tomu přinošuje rěč, kulturu a tra­di­cije zachować, znate činić a so wo to starać, zo jich zajimy w Braniborskej a Sakskej słyša. Ministerka skedźbni při tej składnosći na loni zawjedźenu hłowno­hamtskosć społnomócnjenych za serbske naležnosće w třoch wokrjesach a w bjez­wokrjesnym měsće Choćebuzu, kotraž je wot 1. januara płaćiwa. „Za Braniborsku je serbska kultura wurjadna boha­tosć, kotruž chcemy dale wobchować“, Martina Münch piše.

20. januara 1949, hišće do załoženja Němskeje demokratiskeje republiki, bě Domowina wot tehdyšeho braniborskeho krajneho knježerstwa oficialne při­zwolenje w Braniborskej dóstała.

Budyšin (CRM/SN). Nutrna naležnosć z Barta pochadźacej a nětko w Berlinje bydlacej a skutkowacej koncertnej pianistce Heidemari Wiesnerec je, spěchować a šěrić hudźbu Serbow. W 1990tych lětach załoži wuměłča w Italskej koncertny rjad „Wosebity koncert na spočatku lěta.“ Tón njeje na přiwabliwosći zhubił.

Lětsa steji rjad, kotryž předstaja wuměłča w Berlinje, Wojerecach, Lubinje, Lipsku kaž tež w Budyšinje, pod hesłom „Slědy“. Znowa přeprosy sej Wiesnerec ze spěchowanjom Załožby za serbski lud dalšich interpretow, kotřiž so tak ze serbskej hudźbnej kulturu zeznajomjeja. To zwyša tež atraktiwnosć zarjadowanjow, přetož tak je lěto wob lěto wćipnosć na hinaši program z nowymi wosobami, a to z mišterkami a mištrami swojeho předmjeta, zaručena.

Drježdźany (SN/at). Ministerski prezident Michael Kretschmer je načolny kandi­data sakskeje CDU za wólby kraj­neho sejma 1. septembra. Wobdźělnicy zhromadźizny zastupjerjow sakskeje unije­ su jeho sobotu w Drježdźanach ze 96,3 procentami na městno 1 krajneje lisćiny wuzwolili.

Na prěnich 16 městnach su mužojo a žony paritetisce zaměstnjeni. Mjez nimi je z Budyskeho wokrjesneho zwjazka Patricia Wissel na městnje 10. Budyšan Marko Šiman docpě lisćinowe městno 19, Wojerowčan Frank Hirche 31. Lisćina wopřijima mjena cyłkownje 57 kandidat(k)ow. Mjez nimi staj dale Kulowčan Mathias Kockert (městno 40) a Ralbičanka Halena Jancyna (městno 53).

Do zarjadowanja běchu diskusije, dokelž­ njebě krajne předsydstwo CDU při zestajenju namjeta za krajnu lisćinu prezidenta sakskeho sejma dr. Matthiasa Rößlera wobkedźbowało. Rößler pak je so po přemyslowanju bojowniskeje kandi­datury wzdał, mějo nadźiju, swój Mišnjanski wólbny wokrjes znowa zdobyć móc. Serbski zapósłanc Alojs Mi­kławšk­, kiž w swojim wólbnym wo­krjesu znowa direktnje nastupi, tohorunja na krajnej lisćinje mjenowany njeje.

Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwa a dźěłodawarjo su dźensa tarifowe jednanja za zjawnu słužbu zwjazkowych krajow zahajili. Runočasnje je so na městnje jednanjow w Berlinje něšto stow čłonow dźěłarnistwow k protestam zhromadźiło. Dźěłarnistwo ver.di a zwjazk zastojnikow žadatej sej šěsć procentow wjace mzdy, znajmjeńša pak 200 eurow měsačnje wjace. Dźěłodawarjo to wotpokazuja. Wot jednanjow su 3,3 miliony přistajenych potrjechene.

May z nowym planom

London (dpa/SN). Britiska premierministerka Theresa May chcyše hišće dźensa nowy plan wustupa kraja z Europskeje unije předpołožić, po tym zo bě parlament mjez Londonom a Brüsselom wujednane zrěčenje minjeny tydźeń z wulkej wjetšinu wotpokazał. Powšitkownje wšak ličachu z tym, zo May žane zasadne nowe namjety nima. Město toho chcyła wona dalše rozmołwy wjesć, zo móhła zapósłancow tola hišće wo swojim planje brexita přeswědčić.

Israelski nadpad w Syriskej

Z něhdźe 170 traktorami na čole je sobotu po informacijach zarjadowarja 35 000 ludźi w Berlinje za wobswětej bóle wotpowědowace ratarstwo a za strowe žiwidła demonstrowało. Pod hesłom „Mamy dosć wot ratarskeje industrije“ ćehnjechu wobdźělnicy składnostnje lětušeho Zeleneho tydźenja z wjacorych směrow k Braniborskim wrotam. Konferency ratarskich ministrow přepodachu protestny spis na dobro tradicionalneho a stroweho ratarstwa. Foto: dpa/Ralf Hirschberger

Z tradicionalnym kupanjom w lódzymnej wodźe je sej w nocy na sobotu w Ruskej wjace hač dwaj milionaj prawosławnych wěriwych symbolisce swoje hrěchi wotmyło. Jeničce w Moskwje zličichu při temperaturje wokoło nule 270 000 wobdźělnikow ceremonije. Po wšěm kraju běchu jich 2,4 miliony. W stolicy mějachu 60 kupanišćow. Z městnami dyrbjachu lód rozbić. Wot duchownych žohnowana woda ma ludźi wučisćić a nakazać. Nałožk je dale a woblubowaniši.

Přećelneho paducha je wobydler jednoswójbneho domu w sewjerorynsko-westfalskim Beckumje zeznał. Skućićel bě so namócnje z woknom do domu zadobył. W rumnosćach pak jeho wobydler lepi. Na to so paduch pola njeho zamołwi a so přez chěžine durje zminy. Njeznaty je po informacijach wobydlerja ně­hdźe 20 lět stary a šwižneje postawy.

Gdańsk (dpa/SN). Z jimacej žarowanskej swjatočnosću su so dźesaćitysacy Polakow z morjenym měšćanostu Gdańska Pawełom Adamowiczom rozžohnowali. Bjezstronskeho nawodu sewjeropólskeho města su sobotu w tamnišej Marianskej cyrkwi pochowali. „Ty sy nas wote­wrjenosć, lubosć a empatiju wučił a ludźi tu w małej domiznje Gdańska k dobrym skutkam pohonjał“, wuzběhny wudowa Magdalena Adamowicz swojeho mandźelskeho. Po namócnym njeskutku je w Pólskej politiska diskusija wo hidźe w zjawnosći wudyriła. Kritikarjo su sej wěsći, zo je rozestajenje mjez knježacej stronu Prawo a sprawnosć (PiS) a opoziciju k eskalaciji namocy přinošowało.

Něhdźe 3 500 žarowacych bě so w cyrkwi zhromadźiło, mjez nimi zastupnicy politiki kaž statny prezident Andrzej Duda, ministerski prezident Mateusz Morawiecki a prezident Rady EU Donald Tusk. Z Němskeje bě bywši zwjazkowy prezident Joachim Gauck přijěł. Nawoda PiS Jarosław Kaczyński so porno tomu njewobdźěli. Wjace hač 45 000 wobydlerjow w nutřkownym měsće Gdańska ceremoniju sćěhowaše.