Waršawa (dpa/SN). Jako reakciju na mjasowy skandal w jednej z pólskich rězarnjow howjadow přepytuja fachowcy komisije Europskeje unije nětko na městnje. Delegacija z Brüssela chce pjeć dnjow zhromadnje ze zamołwitymi w Pólskej połoženje analyzować, zdźěli nawoda pólskeho weterinarneho dohladowanskeho zarjada Pawel Niemczuk wčera we Waršawje. Tak planuja kontrole weterinarnych zarjadow a rězarnjow. Za měsac ma wotpowědna rozprawa předležeć, rěčnica europskeje komisije w Brüsselu doda.
Pozadk su informacije pólskeho powěsćoweho sćelaka TVN24 wo skandaloznych praktikach w rězarni we wojewódstwje Mazowieckie. W mjeztym zawrjenym zawodźe su pječa w nocy chore zwěrjata tajnje rězali. Po informacijach zamołwitych su po tym znajmjeńša 9,5 tonow howjazeho mjasa w Pólskej a druhich krajach EU rozdźělowali. Komisija EU z tym liči, zo je znajmjeńša 15 krajow potrjechenych. K nim słušeja po dotalnych přepytowanjach nimo Pólskeje tež Němska, Francoska, Španiska, Grjekska, Estiska, Finska, Madźarska, Letiska, Litawska, Rumunska, Słowakska, Šwedska, Čěska a Portugalska.
Weimar (dpa/SN). Sto lět po nastaću Weimarskeje wustawy su dźensa prěnju parlamentarisku demokratiju w Němskej wopominali. K tomu su so wodźacy politikarjo we Weimaru zetkali. Tam bě so 6. februara 1919 prěni króć nowowuzwolena němska narodna zhromadźizna zešła a wustawu młodeje republiki schwaliła, kiž běchu politikarjo měsacy do toho zdźěłali. W měsće płaća razne wěstotne postajenja.
Na swjatočnym zarjadowanju ze sta hosćimi w Narodnym dźiwadle wobdźělichu so zwjazkowa kanclerka Angela Merkel, prezident zwjazkoweho sejma Wolfgang Schäuble a prezident zwjazkoweje rady Daniel Günther (wšitcy CDU). W swojej narěči zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wudobyća tehdyšeje wustawy wuzběhny. Zdobom wón apelowaše, demokratiju zakitować a so tym spjećować, kiž chcyli ju wotstronić.
Berlin/Budyšin (SN/JaW). Zwjazkowe knježerstwo dwurěčne němsko-serbske popisanje pućnikow a taflow na awtodróhach nimo praktikowanych wuwzaćow dale wotpokazuje. To wuchadźa z wotmołwy na aktualne naprašowanje frakcije Zelenych w zwjazkowym sejmje.
Kijew (ČŽ/K/SN). Rada za rozhłós a telewiziju Ukrainy je generalneho direktora zjawno-prawniskeje telewizije Zuraba Alasanija wotsadźiła. Za zawrjenymi durjemi su jemu wumjetowali, zo je w telewiziji dopušćił „mylny princip wottorhnjenja wot mocy, wjeducy hač k wotpolitizowanju informacijow“.
Budyšin (CS/SN). Pod hesłom „Přichod Budyšin“ je Friedricha Ebertowa załožba loni trójce ze wšelakorymi hosćimi na podiju wobydlerski forum w Budyšinje wuhotowała. Tam rozjimachu fachowcy, politikarjo a kulturnicy koncepty za wuspěšny přichod sprjewineho města a wokoliny. We wobłuku slědowacych diskusijow su wopytowarjo swójske namjety a předstawy zwuraznili. Minjeny štwórtk je załožba na bilancowe zarjadowanje přeprosyła.
Kaž w mnohich druhich gmejnach tež w Slepjanskej tuchwilu hospodarski plan 2019 nastajeja. A kaž wšudźe druhdźe dyrbja tež tu hladać, hdźe móža něšto zalutować.
Slepo (AK/SN). Wo swój zaměr, nastajić dwójny hospodarski plan 2019/2020, so Slepjanska gmejna hižo dale njeprócuje. Město toho ma so po poručenju Zhorjelskeho wokrjesa etat jenož za lětsa nastajić. To pak je ze zalutowanjemi zwjazane. „Dyrbimy wo wšěm rěčeć“, rjekny wjesnjanosta Reinhard Bork (njestronjan) na wčerawšim posedźenju gmejnskeje rady. Někotre inwesticije dyrbja na klětu přestorčić a swoje dobrowólne wukony redukować. Zo bychu wjace dochodow docpěli, maja so komunalne ležownosće předać. „Tež gmejnske objekty njebudźemy hižo za wužiwanje darmotnje přewostajić móc“, wjesnjanosta připowědźi. Diskutowali wo tym hižo su, rozsudźene pak hišće ničo njeje, dokelž pobrachuja ličby z towarstwow.
Hišće před 50 lětami słušeše pjerjodrěće k tradicionalnym nadawkam, kotrež mějachu žony na dołhich zymskich popołdnjach a wječorach, hdyž dźěło na polu wotpočowaše, wobstarać. W Ćisku so Adelheid Herrmannowa dopomina, zo krótko do kwasa jeje sotry pjerjodrěće w swójbje ze znatymi a susodami cyły tydźeń traješe. K njewjesćinskemu wěnu dźě słušachu tehdy poslešći a hłowakaj. Za to trjebachu něhdźe dźesać kilogramow pjerja.
Mjeztym drje su zdźěla nowe maćizny do lěharnjow zaćahnyli, potrjeba žonow za zetkanje w ćopłej stwě pak so pozhubiła njeje. Před 14 lětami měješe Rose- marie Böhmowa ideju, nałožk pjerjodrěća w Ćisku wožiwić. Wot toho časa jeje dźowka Astrid Wittowa tónle podawk kóžde lěto w Ćisku organizowaše. Hač do lěta 2015, jako jenož hišće dwě žonje přińdźeštej. Zajim mjez ludźimi popušći a organizatorka měješe z nowym dźěłowym městnom tež mjenje chwile.
Malešecy. Domowina, Rada za serbske naležnosće Sakskeje a Załožba za serbski lud přeprošuja jutře, štwórtk, w 19 hodź. na rozmołwne koło wo serbskich prašenjach do Malešanskeho hosćenca Wódny muž. Na rozmołwje wobdźěla so Dawid Statnik, Marja Michałkowa, Leńka Thomasowa a Jan Budar.
Sobotu na premjeru
Chrósćicy. „Čeplski recept“ rěka nowa komedija Serbskeje lajskeje dźiwadłoweje skupiny Chrósćicy, kotraž změje sobotu, 9. februara, w 19.30 hodź. premjeru na Chróšćanskej Krawčikec žuli. Wuměłski nawod ma Tomaš Cyž. Zastupne lisćiki w předpředani dóstanu zajimcy pola wjesneho časnikarja Jürgena Njeka. Hnydom nazajtra, 10. februara, budźe na Krawčikec žurli dalše předstajenje w 16 hodź. Pjatk, 15. februara, pokazaja Chróšćenjo swoju komediju w 19 hodź. w Sulšečanskim kulturnym domje.
Za swjedźeń so přizjewić