Z wudaća: wutora, 19 februara 2019

Za zhromadny kubłanski wjeršk

Ćisk. Serbski sejm je Zwjazkowe předsydstwo Domowiny, županki a županow na kubłanski wjeršk přeprosył. Zaměr je wuhódnoćić studiju wo serbskich kubłanskich poskitkach na braniborskich šulach, w přeprošenju rěka. Předsydka wuběrka za kulturu a kubłanje Serbskeho sejma Aneta Zahrodnikowa namołwja, wobsahowe a strukturne prašenja rozjimać a trěbne naprawy zhromadnje zwoprawdźić.

Přidatna podpěra muzejam

Drježdźany. Sakska podpěruje muzeje, kotrež njejsu w statnym nošerstwje, přidatnje z něšto wjace hač milionom eurow. To zdźěli dźensa statna ministerska za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD). Lětsa předwidźi swobodny stat za to wjac 700 000 eurow. Prěni raz spěchuje Sakska tež předewzaća digitalizacije a inkluzije, za čož je lětsa a klětu 250 000 eurow k dispoziciji.

Powjetša jadrowu milinarnju

Čiłe žiwjenje knježi tuchwilu we wowčerni Gerata Šmita. Minjene tydźenje móžeše wón tójšto jehnjatkow na swět witać. Bě to rjany, ale tež napinacy čas. Tónraz su młodźata trochu mjeńše hač hewak, štož drje zaleži na mało picy loni w lěću a nazymje. Nadźijomnje­ lětsa wjace trawy narosće, zo móhli jehnjatka mocy nabyć a so derje wuwić. Foto: SN/Maćij Bulank

Budyšin (SN/bn). Lětušej ptačokwasnej programaj Serbskeho ludoweho ansambla stej dohratej. Minjenu njedźelu pokazachu hrajerjo, spěwarjo-solisća, chór a orchester inscenaciju „To tla wěrno njej’!“ posledni raz. Dohromady je sej kruch z pjera Jěwy-Marje Čornakec 1 800 wopytowarjow w Delnjej, Hornjej a srjedźnej­ Łužicy wobhladało. Dwanaće króć je jón SLA předstajiło.

Program za dźěći „Ptačokwasny són“ stej orchester a chór ansambla 25 razow wuhotowałoj. Cyłkownje něhdźe 8 000 přewažnje młódšich přihladowarjow je produkc po cyłej Łužicy dožiwiło. Dramaturgowka SLA Jěwa-Marja Čornakec běše za inscenaciju program Juraja Šiški a Konrada Naumanna wobdźěłała a aktualizowała.

„Z ličbami přihladowarjow smy jara spokojom. Wone lěto wob lěto stupaja, štož nam pokazuje, zo je naš ptači kwas mjeztym kruty termin spočatk lěta mnohim­ Serbam a Němcam. Wosebje zwjeselił je nas nowy wopytowarski rekord w Kulowje a Radworju“, zdźěla Julija Dórnikowa w mjenje nawodnistwa SLA.

Domowina podpěruje ludowe požadanje wo dlěše zhromadne wuknjenje

Budyšin (CS/SN). Dlěje zhromadnje wuknyć ma tójšto lěpšin. Toho běchu sej wobdźělnicy wčerawšeho foruma w Budyskim Serbskim domje na temu „zhromadna šula“ přezjedni. Pozitiwne nazhonjenja w naležnosći su mjez druhim na kubłanišću w Husce (Gaußig) zběrali, kotrež drje po mjenje žana zhromadna šula njeje, ale de facto tak funguje. Šula je mjez zajimcami njesměrnje požadana.

Facit wčerawšeho wječora je, zo dobre a přeswědčiwe pedagogiske koncepty wo tym rozsudźeja, kelko staršich swoje dźěći­ na kubłanišću přizjewi. To drje jeno za němske šule płaći. Kaž mjenujcy někotři wobdźělnicy diskusije zwuraznichu, móhło to mjez serbskimi kubłanišćemi ke kanibalizmej wjesć, maja-li so wone wo wobmjezowanu ličbu serbskich šulerjow wadźić. Stejnišća móhli tak wosłabić, a zachowanje serbskeje rěče bychu tuž na hrački stajeli.

Budyšin (JK/SN). Zwjazkowe předsydstwo Domowiny je so na wuradźowanju minjeny pjatk z namołwu Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“, Serbski dom jako srjedźišćo Serbow zachować, zaběrało. K tomu bě direktor Załožby za serbski lud Jan Budar před gremij prošeny.

Pozadk namołwy je wobzamknjenje załožboweje rady za nowotwar Serbskeho instituta (SI), hdźež chcedźa tohorunja Serbsku kulturnu informaciju (SKI) zaměstnić. Župa so boji, zo so Serbski dom hladajcy wuprózdni. We wopodstatnjenju namołwy mjez druhim rěka, zo bu Serbski dom jako towarstwowy dom Maćicy Serbskeje natwarjeny a ma być duchownokulturne srjedźišćo Serbow. Wuwiće minjeny čas je narok domu zanjechało. Po tym zo běchu tam kofejownju a klubownju zawrěli, je wěste, zo tež MDR wućehnje. Hdyž tež SKI wućehnje, dom hižo jako srjedźišćo njeskutkuje.

Budyšin (SN/bn). „Njebě lochko insce­naciju zwoprawdźić. Dyrbjachmy mnohe zadźěwki – tež interne – přewinyć. Ćim zbožowniši sym, kak wuběrnje je so nam wšitko­ šlachćiło.“ To rjekny wyši hrajny nawoda Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Stefan Wolfram minjeny pjatk na premjernym swjedźenju krucha „Čěski paradiz“. Jemu přihłosujo chwa­leše intendant NSLDź Lutz Hillmann wosebje­ wuhotowarku Katharinu Lo­rencec kaž tež jědnaće na jewišću skut­kowacych dźiwadźelnikow: „Sće wul­kotny ansamblowy wukon pokazali. Byrnjež we wobłuku přihotow wšitko tak jednorje njeběžało, je wuslědk kedźbyhódny.“

Paris (dpa/SN). Přećiwo pósłancej bamža w Parisu eksistuje podhlad seksualneho znjewužiwanja. Bywši sobudźěłaćer města je to policiji wozjewił, kaž francoske medije informuja. Njeskutk bě so spočatk lěta 2018 na swjedźenju w radnicy stolicy kraja stał. Powěsć wozjewili su runje nětko do wjerškoweho zetkanja zajutřišim we Vatikanje, hdźež chce něhdźe 190 duchownych swěta z bamžom Franciskusom na temu znjewužiwanje wuradźować.

Skorža přećiwo prezidentej USA

Washington (dpa/SN). Spřećiwjenje napřećo planam prezidenta USA Donalda Trumpa, kiž chce murju na mjezy k Mexiku twarić, so dale a přiwótřa. Wčera je koalicija 16 zwjazkowych krajow, mjez nimi Kaliforniska a New Mexico, přećiwo wozjewjenju Trumpa nuzoweho stawa dla, skóržbu zapodało. Minjeny pjatk je prezident nuzowy staw na južnej mjezy USA wuwołał, zo by swoje plany k twarej namjezneje murje pohonjał. Z wozje­wjenjom móže wón pjenjezy za murju ze wšelakich wobłukow brać, čemuž so zwjazkowe kraje wobaraja.

Zetkanje wotprajene

Zajimawe tradicije haja tež w Bayerskej. Minjeny kónc tydźenja wabjachu syły ludźi do juhowuchodneho Pettinga na wubědźowanje z mjenom Preisschnalzen. Z dołhim křudom šwikaja žony w narodnej drasće wosebity rytmus, kotryž jury hódnoći. Poprawny­ woznam nałožka je, zo chcedźa z nim zymu wuhnać. Foto: dpa/Diether Endlicher

Nimale měsacaj po hodźoch přeco hišće wobswětleny hodowny štom w saksko-anhaltskim Merseburgu zdaše so pasantce njedźelu trochu dźiwny być. A kaž so wukopa, bě jeje starosć woprawnjena. Wona informowaše policiju, kotraž nańdźe mějićelku jednoswójbneho domu mortwu w pincy. Po wšěm zdaću bě so 76lětna hižo před dlěšim časom z woporom njeskutka stała. 51lětneho syna njeboćičkeje nablaku zajachu.

Italske awto w hódnoće 250 000 eurow měć, ale žane pjenjezy za ćěriwo – tak zeńdźe so w oberfrankskim Bergu 65lětnemu šoferej, kiž njeje zličbowanku tankownje zapłaćił, ale radšo dale jěł. W Bayreuthu jeho policija zadźerža. Při přepytowanju zastojnicy zdobom zwěsćichu, zo njeje awto ani zawěsćene a zo za mužom hižo z chłostanskim wukazom pytachu. Wón njebě mjenujcy pokutu dźesać eurow zapłaćił.

Strasbourg (SN). Poradźowacy wuběrk Europskeje rady je so spočatk februara z narodnymi mjeńšinami Azerbaj­dźana zaběrał a rozprawu podał. W njej rěka, zo ćerpja mjeńšiny tam pod dale a wjetšimi wobmjezowanjemi demokratije, pod pobrachowacym zakonjedawstwom a pod přiběracej hidu a šćuwanjom. Powšitkownje drje knježi toleranca w towarš­nosći, a mjeńšiny dóstawaja na přikład podpěru zarjadow, zo móhli swoju narodnu identitu zwuraznjeć. Nimo toho je stat naprawy sensibilizacije młodych ludźi za multikulturnosć a tolerancu za­hajił. Přiwšěm pobrachuja zakonje a mechanizmy, kotrež su nuznje trěbne, mjeńšiny zachować.