Z wudaća: štwórtk, 11 apryla 2019

štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Wöller: Debata skerje wottraša

Drježdźany (dpa/SN). Za twarstwo zamołwity sakski minister Roland Wöller (CDU) ma debatu wo wuswojenju wulkich imobilijowych firmow za škódnu. Tak na kóncu jenož inwestorow wottrašeja, kotřiž su nuznje trěbni, zo by so poskitk na bydlenskich wikach powjetšił, rjekny wón powěsćerni dpa. Po jeho posudku su wuswojenja w bydlenskej branši tež prawnisce problematiske. Přiwšěm Wöller přizna, zo je połoženje na bydlenskich wikach w Drježdźanach a Lipsku přiběrajcy napjate. Na tamnym boku we wjesnych kónčinach tójšto objektow prózdnych steji. Naležnosć měła so tuž diferencowana wobhladować. Šef Zelenych Robert Habeck bě minjeny kónc tydźenja rjekł, zo móhli wuswojenja połoženje nastupajo pobrachowace bydlenja polěpšić. W mnohich městach su ludźo přećiwo spochi přiběracym podružam demonstrowali.

Swobodni wolerjo w Sakskej mjenuja diskusiju wo wuswojenje wulkich bydlenskich koncernow „najbjezzmyslnišu debatu lěta“, kaž wčera zdźělichu.

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Choćebuz centrum prawicarjow

Policija we wjacorych zwjazkowych krajach raciju přewjedła

Choćebuz (dpa/SN). Podhlada załoženja kriminelneho zjednoćenstwa pozdatnych prawicarjow dla je policija wčera wjace hač 30 objektow we wjacorych zwjazkowych krajach přepytała. Ćežišćo bě Braniborska, předewšěm Choćebuska kónčina. Rěčnik braniborskeje policije je powěsćerni dpa přepytowanja w Berlinje, Mecklenburgsko-Předpomorskej a Sakskej wobkrućił. Zajeli při tym nikoho njejsu. Podhlad załoženja kriminelnych zjednoćenstwow měri so přećiwo 20 čłonam hooliganoweje, bojosportoweje a prawicarskoekstremneje sceny. „Zakłady su wukazy Choćebuskeho hamtskeho sudnistwa za přepytanja. Zastojnicy su tuž wčera wot 5 hodź. běrowy, přemysłowe rumnosće a bydlenja přepytali. Akcija traješe hač do popołdnja. K wuslědkam chcychu so dźensa w běhu dnja na nowinarskej konferency wuprajić.

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Na staršich njezabyć

Skónčnje je tak daloko. Z wčerawšej kubłanskej klawsuru w Choćebuzu přińdźe diskusija wo wuslědkach ewaluacije serbskeje wučby w Delnjej Łužicy do prawych kolijow. Za blidom sedźachu ći, kotřiž so hłowno- abo čestnohamtsce z delnjo­serbšćinu zaběraja. Potajkim zastupnicy zarjadnišćow, towarstwow a jednotliwcy w małym serbskim swěće, kotrymž je rěč bytostny předmjet skutkowanja. Naličene aspekty, roz­jimane w pjeć kołach, pokazuja na to, zo je směr rozestajenja z wuslědkami ewaluacije jasny: Serbska rěč ma dale wobstać. Trěbne su „jenož“ wotpowědne wuměnjenja. Zo běchu sej wčera wobdźěleni toho přezjedni, njebych z narodneje zamołwitosće sem scyła hinak wočakował. Wupłody klawsury tworja tohodla zakład wšeje dalšeje diskusije. Pedagogojo budu wo tym rěčeć, tež delnjoserbska kubłanska syć. A starši? Woni maja so jako multiplikatorojo bórze sobu zapřijeć. Ale kak? Axel Arlt

wozjewjene w: Kubłanje
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Rekord piwarnjow

Praha (ČŽ/K/SN). Čěske piwarnje nawarichu loni rekordne mnóstwo piwa. Cyłkownje naprodukowachu wone 21,3 miliony hektolitrow, štož je cyłych 4,7 procentow přirosta porno lětu do toho. Zwyšenu produkciju žadaše sej předewšěm eksport, kotryž bě přirunujo z lětom 2017 wo nic mjenje hač 11,8 procentow zrostł. To wozjewi na nowinarskej kon­ferency nawodny zastupnik Zwjazka čěskich piwarnjow a słodarnjow.

W kraju samym su ludźo 16,5 milionow hektolitrow piwa wupili. To je 2,9 procentow wjac hač 2017 a 141 litrow na kóždeho wobydlerja Čěskeje. Najwjace piwa dźěše do Słowakskeje a Němskeje, wjace hač milion hektolitrow do kóždeje z njeju. Južnemu „bratrowskemu“ krajej dodawachu 14 procentow, zwjazkowej republice dźewjeć procentow wjac. Do Madźarskeje su nimale 60 procentow wjac piwa eksportowali. Nastupajo kraje zwonka Europskeje unije je wuwoz piwa wosebje do Ruskeje wo 54 procentow nahladnje přibył, štož wučinješe 575 000 hektolitrow. Najebać rekordnu swójsku produkciju je Čěska loni tež 395 000 hektolitrow piwa importowała.

wozjewjene w: Słowjanski wukraj

Huska (CS/SN). Filmowy režiser a producent Konrad Herrmann bě zwjeseleny a překwapjeny, jako widźeše wulku ličbu wopytowarjow na špihelowej žurli Hušćanskeho hrodu. Na filmowy wječor přichwatali su zwjetša ludźo, kotřiž běchu Němsku demokratisku republiku hišće sami jako dorosćeni dožiwili. Film, kotryž 1948 w Budyšinje rodźeny a mjeztym wjele lět w Berlinje bydlacy Konrad Herrmann předstaji, dótka so ćěmneho kapitla jeje stawiznow. „Honeckerowy trašacy plan“ wotkrywa pozadki w dalokej měrje zatajeneje woprawdźitosće: Něhdźe 85 000 wobydlerjow NDR steješe na tajnych lisćinach. Jich chcychu w padźe wójny abo katastrofow zajeć a do lěhwow tyknyć. Při tym jednaše so wo opozicionelnych, kotřiž chcychu NDR wopušćić, abo wo cyrkwinsce angažowanych. Zasłužba Herrmanna je, zo njepokazuje jenož dokładnje rešeršowane wobsahi aktow, ale zo je zamóhł potrjechenych před kameru dóstać: Tych, kiž stejachu na lisćinach, a tež tych, kotřiž su lisćiny zestajeli. Runje w poslednim padźe bě to njesměrnje ćežko, dokelž bě lědma štó zwólniwy něšto k temje rjec.

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Dwurěčne pućniki su wobohaćenje

Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za prašenja wusy­dlencow a narod­ne mjeńšiny prof. dr. Bernd Fabri­tius je njedawno prěni króć Łužicu a Serbow wopytał. Nimo Choćebuza běštej dalšej jeho staciji wsy Dešno w Delnjej a Chrósćicy w Hornjej Łužicy. W Chrósćicach wobdźěli so politikar 30. měrca zdobom na hłownej zhromadźiznje Domowiny. Janek Wowčer je so z nim na kromje zetkanja delegatow třěšneho zwjazka rozmołwjał.

Knježe Fabritiuso, sće prěni króć we Łužicy, hdźež móžeće so na městnje ze Serbami a jich žiwjenskimi wobstejnosćemi ze­znajomić. Z kotrymi zaćišćemi so domoj wróćiće, što je Was tu wosebje hnuło?

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Doma znowa njepřeswědčili

SJ Chrósćicy – SC 1911 Großröhrsdorf 1:1 (0:1)

Zestawa domjacych: T. Cyž – Püschel (61. G. Zahrodnik), F. Cyž, Sentiwan, L. Zahrodnik, Špitank, M. Zahrodnik, Młynk (84. Šiman), Henčl (58. Bogusz), Runt, ­Beneš

Při rjanym słónčnym wjedrje njedźelu běchu hrajerjo SC Großröhrsdorfa na dypkowy duel prěnjeho koparskeho mustwa Chróšćanskeje SJ přijěli. Kuriozum par­tije bě, zo je 49lětny Tadej Cyž po třoch lětach přestawki znowa we wrotach stał – a to čerwjeneje karty poprawneho wrotarja, chorosće a zranjenja dalšich hra­jerjow dla.

wozjewjene w: Sport
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Hry a wuslědki (11.04.19)

Kopańca muži, krajna klasa

13.04. 15:00  VfB Běła Woda 1909

– ST Ćisk

13.04. 15:00  LSV Nowe Město

– SG Weixdorf

13.04. 15:00  SC Großröhrsdorf

– Laubegast

13.04. 15:00  ST Horni kraj-Sprjewja

– FC Neugersdorf II

14.04. 11:00  TSV Rotacija Drježdźany – SZ Drježdźany-Strěžin

14.04. 15:00 ST Trjebin

– FSV Wódrjeńca II

14.04. 15:00  SC Borea Drježdźany

– SJ Chrósćicy

Kopańca, regionalna liga žonow

Viktoria Berlin – Aue5:0 (2:0)

BSC Marzahn – Biskopicy 0:0 (0:0)

1. Union Berlin 18 71 : 11 49

2. FC Viktoria Berlin 18 63 : 10 48

3. RB Lipsk 18 60 : 12 42

4. Magdeburgski FFC 18 42 : 18 40

5. Hohen Neuendorf 18 45 : 23 32

6. Steglitzski FC Stern 18 40 : 37 25

7. USV Jena II 18 21 : 19 24

8. Biskopičanske KT 18 14 : 60 15

9. FC Rudne horiny Aue 18 22 : 54 14

10. Přezjednota Lipsk-juh 18 21 : 44 12

11. BSC Marzahn 18 15 : 65 8

12. Fortuna Drježdźany 18 11 : 72 4

wozjewjene w: Sport
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Zapal a zahoritosć wuprudźeli

Sobuskutkowacym – profijam kaž lajkam – so předstajenje oratorija „Israelowa zrudoba a tróšt“ wulce poradźiło

Wolóženosć a hordosć nad zdokonjanym rozpřestrěwaštej so minjenu sobotu po Chróšćanskej cyrkwi, jako běchu spěwarki a spěwarjo chórow Meje, Lipa a chóra Serbskeho ludoweho ansambla kaž tež solisća Romy Petrick (sopran), Britta Schwarz (alt), Jens-Uwe Mürner (tenor) a prof. Matthias Henneberg (bas) oratorij Korle Awgusta Kocora „Israelowa zrudoba a tróšt“ kaž tež hudźbnicy orchestrow SLA a Drježdźanskeje Sinfonietty pod cyłkownym nawodom intendantki SLA Judith Kubicec jara naročnu twórbu dokónčili.

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 11 apryla 2019 14:00

Wjace hač wučer mjez ludom

Mysle k 50. posmjertninam docenta a spisowaćela Jurja Wjele

Jurij Wjela (4. měrca 1892–6. apryla 1969) je w mojim spomnjeću přećelny, dostojny a měrny čłowjek z wysokim etosom a wobšěrnej wědu, a wón njebě jeno za mnje čłowječny a narodny přikład.

Zeznach česćeneho wučerja Wjelu, jako nastupi wón 1948 městno jako direktor Serbskeje wyšeje šule. Přińdźech do 9. lětnika a wón bě naš rjadowniski wučer. Wobaj běchmoj štyri lěta na šuli. Wón dźěše 1952 jako docent na Serbski pedagogiski institut do Małeho Wjelkowa, ja podach so na studij do Lipska.

Wězo zeznach tež literata Wjelu, kiž bě jako prozaist a dramatikar připóznaty. Powědančka běše hižo do Prěnjeje swětoweje wójny wozjewił, a mjez wójnomaj nastachu po zaběranju ze serbskimi stawiznami hry kaž „Knjez a roboćan“ (1931), wo bědźe w serbskej wsy za čas feudalizma, a „Naš statok“ (1937), wo žiwjenju Serbow w Třicećilětnej wójnje. A přećiwo hitlerskemu režimej měritej so „Zhubjena njewjesta“ (1935) a „Paliwaka“ (1936).

wozjewjene w: Kubłanje

Serbska debata

nowostki LND