Z wudaća: štwórtk, 18 apryla 2019

Serbske nadawki zakótwjene

Drježdźany. Naćisk knježerstwoweho programa za wólbnu periodu 2019–2024 je CDU Sakskeje wčera w Drjedźanach předstajiła. W dypku 5.5 „Serbski lud – wobohaćenje za Saksku wobchować“ je na přikład zakótwjene, zo podpěruje strona digitalizaciju serbskeje rěče, skrući ju w mnohich wobłukach, spěchuje projekt WITAJ zaměrnišo a zasadźuje so zahe za nowe financne zrěčenje Załožby za serbski lud.

Nowy intendant wuzwoleny

Choćebuz. Stephan Märki naslěduje Renéja Sergeja Munda jako intendant a operowy direktor Choćebuskeho statne­ho dźiwadla. Rada Braniborskeje kulturneje załožby je jeho wčera w Choćebuzu wu­zwoliła. Do toho bě namakanska komisija pod nawodom ministerki Martiny Münch (SPD) kmanych kandidatow namjetowała. Märki zastojnstwje najskerje k hrajnej dobje 2020/2021 nastupi.

Předmjet židowska nabožina

Hižo dźesate lěto Alena Hiccyna z Wěteńcy za Radworskich křižerjow wěnčki wije. Lětsa su to štyri zelene, pjeć slěbornych a dwaj złotej. Ćichu sobotu rano wona wšitko spřihotuje, a wječor po poswjećenju wěnčki na swjatočnej Božej mši křižerjam rozdawaja. Bujneje myrty w staršiskim domje w Radworju dla je młoda žona z tym započała. Redakcija Serbskich Nowin a Ludowe nakład­nistwo Domowina přejetej wam wšěm wjesołe jutry. Přichodne wudaće SN dóstanjeće wutoru, 23. apryla. Foto: SN/Hanka Šěnec

Bosćan Nawka

Byrnjež jutře wulki, najskerje pak nic ćichi pjatk był, chcedźa šulerki a šulerjo znowa stawkować – hačrunjež swjateho dnja dla docyła šulu nimaja. Snano tónle fakt tomu polěkuje, wuwzaćnje zaso raz wo poprawnym wotmysle w tym nastupanju kedźbyhódnje wutrajnych dźěći a młodostnych rěčeć, město toho zo so wo tym diskutuje, hač woni na tele wašnje docyła protestować smědźa. Fenomen „Fridays for future“ eksemplarisce pokazuje, kak towaršnostny diskurs tele dny wjedźemy: Wobsahi zdadźa so přiběrajcy njetrjebawši balast być, ze strukturami a zwiskami so zaběrać je přenapinace, kompleksne temy zhusćimy na jakne hesła a hotowo!

Na folklornym festiwalu wustupi mjez druhim łužiska kult-skupina

Budyšin (SN/bn). Lětuši XIII. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica 2019“ nabywa dźeń a konkretnišeje formy. Po posedźenju přihotowanskeho wuběrka wčera tydźenja su wšitke wobdźělene skupiny wěste. „Jeničce detailowy časowy wotběh hišće jasny njeje. Wotpowědny plan w přichodnych dnjach nastajamy a potom wozjewimy. Tuchwilu njemóžemy hišće dokładnje rjec, štó hdy hdźe wustupi. To zaleži w prěnim rjedźe na tym, zo chcemy wopytowarjam festiwala po zwučenym wašnju zaručić, po móžnosći wšitke skupiny sej wobhladać móc. Za to trjebamy dalše informacije, kaž na přikład, kelko wuměłcow w jednotliwych ćělesach sobu skutkuje, kajke techniske wuměnjenja woni trjebaja, kak dołho jich přinoški traja a wězo tež, kotre opcije jězbne plany dowoleja“, za zjawnostne dźěło a koordinaciju přewodźerjow zamołwity Beno Šołta na naprašowanje Serbskich Nowin zdźěli.

Załožba za serbski lud planuje, w Budyšinje na Hošic hasy nowy serbski zetkawanski centrum zarjadować. Twarjenje „Stareje póstownje“ ma so po pomniko­škitnych předpisach saněrować.

Budyšin (SN/mwe). Z wjetšinu hłosow su Budyscy radźićeljo wčera na zjawnym posedźenju měšćanskeje rady předani mě­sće słušacej ležownosći Załožbje za serbski lud přihłosowali. Płaćizna za pomnikoškitane twarjenje a k tomu słušacu ležownosć na Hošic hasy 9 – cyłkownje 1 520 kwadratnych metrow – wučinja wotpowědnje posudkej 42 000 eurow. Za dalšu, 250 kwadratnych metrow wulku ležownosć na Hošic hasy 7 płaći załožba 47 000 eurow.

Budyšin (SN/JaW). Dypkownje k jutram je Załožba za serbski lud digitalnu nowostku zjawnosći přepodała. Wot dźensnišeho je hosćom Budyšina móžno so z pomocu internetneho portala z mobilnymi nastrojemi po „serbskim“ Budy­šinje wodźić dać. Pod www.sorben-erleben.de móža zajimcy mjez pjeć čarami k serbskim drohoćinkam wolić a to k wosebitym ćežišćam, kaž na přikład serbska kultura, slědy serbskich stawiznow abo serbske institucije. „Integrowany mě­šćanski plan wjedźe hosći k wšelakim historiskim městnam, na kotrychž skutkowachu Serbja abo kotrež su přez lětdźesatki na wosebite wašnje ze serbskimi kulturnymi stawiznami zwjazane“, rěka­ w nowinskej zdźělence załožby.

Zestajał a programěrował je wodźenja po sprjewinym měsće Budyšan Bosćij Bena­da. Fachowc turistiskeho marke­tinga a managementa je cyłkownje 44 historisce wuznamnych dypkow wupytał a trojorěčne – němske, hornjoserbske a jendźelske – teksty zestajił kaž tež z historiskimi a aktualnymi fotami wudospołnił.

Drježdźany/Plusnikecy (SN/at). Woba­ra­nje Plusnikečanskeje wobydlerskeje iniciatiwy přećiwo zornowcowej skali předewzaća ProStein w Malešanskej gmejnje běše wčera předmjet słyšenja peti­ciskeho wuběrka w Sakskim krajnym sejmje. Kaž wobdźělnicy rozprawjachu, chce gremij nětko pola zwjazkoweho zako­njedawarja změnu hórnistwoweho zakonja nastorčić w tym nastupanju, zo maja hórnistwowe předewzaća přichodnje dopokazać, zo njejsu škody na přikład na twarjenjach wobydlerjow zawinyli. Hišće płaći, zo dyrbja škodowani to firmam dopokazać. Za to trěbny posudk płaći jich něhdźe 7 500 eurow.

Kedźbliwje přiwzachu zastupjerjo wobydlerskeje iniciatiwy informaciju za­stupjerja statneho ministerstwa za wobswět a ratarstwo, zo steja tam moderne nastroje za měrjenje poćeženjow z procha a hary k dispoziciji, kotrež móže wobydler sam posłužować a kóždy do swojeho domu dóstać.

Dotalne postupowanje Plusnikečanskeje wobydlerskeje iniciatiwy hódnoćachu w peticiskim wuběrku jako „woprawdźe efektiwne a fairne“.

Berlin (dpa/SN). Situacija nowinarskeje swobody w Europje je so po měnjenju repor­terow bjez mjezow pohubjeńšiła. Systematiske škaranje přećiwo žurnalistam je k tomu wjedło, zo dźěłaja nowinarjo w stajnej klimje stracha, organi­zacija potwjerdźa. Předewšěm płaći to za kraje, hdźež móžachu zastupjerjo medijow dotal wěsće dźěłać. Situacija w Němskej drje je so wo dwě na nětko 13. městno polěpšiła, w tamnych krajach pak jasnje pohubjeńšiła. Najwěsćišo čuja so žurnalisća w Norwegskej, Finskej a Šwedskej.

Grjekska žada sej reparacije

Athen (dpa/SN). Grjekski parlament je wčera wječor rozsudźił, sej wot Němskeje oficialnje reparacije za škody Druheje swětoweje wójny žadać. Kaž grjekscy fachowcy twjerdźa, jedna so wo sumu cyłkownje 290 miliardow eurow. Tamniše knježerstwo ma nětko nadawk, wšitke diplo­matiske a prawniske kročele zahajić. Nětko zdźěłaja pisomnu powěsć zwjazkowemu wonkownemu ministerstwu. Kaž šef grjekskeho knježerstwa Alexis­ Tsipras zdźěla, je žadanje historiska a moraliska winowatosć.

Ma knježerstwo wutworić

Slubjenja zwjazkoweho ministra za strowotnistwo Jensa Spahna (CDU) na popjelnej srjedźe su so wčera zwoprawdźili. Sakska statna ministerka za socialne Barbara Klepsch (CDU) bě sej do Budyskeje chorownje dojěła a ze zastupjerjemi klinikuma wo mediciniskim zastaranju a ćežach financowanja wukonow dla rěčała. Tež zapósłanc sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU, 3. wotl.) bě pódla. Foto: SN/Hanka Šěnec

Wojerecy (SN). Zastupjer Europskeje komisije generalneje direkcije za energiju prof. dr. Klaus-Dieter Borchardt je dwaj dnjej Łužicu wopytał a so wo situaciji hladajo na strukturnu změnu informował. Wčera bě wón we Wojerecach, hdźež rozłoži jemu wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU), zo ma město wulke brěmjo njesć. Hižo jónu bě strukturny łamk dožiwiło. Nětko su spěšne naprawy trěbne. Konkretne ideje wšak su w kónčnej rozprawje brunicoweje komisije hižo pomje­nowane. Wyši měšćanosta wuži zdobom składnosć, prěnje konkretne projektne ideje města zastu­pjerjej sakskeje statneje kenclije Ste­phanej Gößlej přepodać.