Z wudaća: wutora, 23 apryla 2019

Zahrodkowa přehladka wabi

Frankenberg. 8. krajna zahrodkowa přehladka Sakskeje přeprošuje wot minjeneje soboty hač do 6. oktobra zajimcow do srjedźosakskeho Frankenberga. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) mjenowaše wustajeńcu při wotewrjenju „mustrowy přikład za naslědnje měšćanske wuwiće“. Organizatorojo su ze za­zběhom spokojom, wšako předachu prěnjej dnjej 4 700 dnjowych a 139 trajnych zastupnych lisćikow.

Podpismo za škit klimy

Njebjelčicy. Njebjelčanski wjesnjanosta Tomaš Čornak (CDU) je jako prěni podpisał namołwu za zhromadne stejnišćo němskich měšćanostow a wjesnjanostow w naležnosćach demonstrowacych šulerjow a šulerkow za lěpši škit klimy. Z dalšimi zastupjerjemi komunow žada sej wón wot politikarjow Zwjazka a krajow trěbne naprawy zawjesć.

Daloki puć do lěkarnjow

Serbja swjate dny po cyłej Łužicy na dostojne wašnje swoje starodawne nałožki pěstowali

Budyšin (CS/SN/mwe). Bamž Franciskus swjećeše jutrowničku na Pětrowym naměsće w Romje z tysacami wěriwych z cyłeho swěta jutrownu Božu mšu. Po tym spožči wón kaž kóžde lěto žohnowanje „Urbi et Orbi“. W swojim jutrownym poselstwje je bamž po cyłym swěće knježa­cu namóc zasudźił a k měrliwemu rozrisanju konfliktow namołwjał. Tež na se­riju terorowych nadpadow w Sri Lance so swjaty wótc wulce zrudźeny poća­­howaše, hdźež bě kónc tydźenja něhdźe 300 ludźi swoje žiwjenje přisadźiło.

Nowej flajeraj Rěčneho centruma WITAJ­ (RCW) šěritej w němskej rěči infor­macije wo serbskorěčnym kubłanju w šuli a pěstowarni. Poskitk to mjez druhim za staršich w Budyšinje a wokolinje sprjewineho města.

Budyšin (SN/MiR). Za RCW bě wažne, wudać flajeraj z jadriwymi informacijemi, po kotrej metodźe a kotrym koncepće dźěći we wšelakich starobach serbskorěčnje respektiwnje dwurěčnje ku­błaja. Mnohim němskim staršim njeje wědome, zo je za dźěći při přiswojenju druheje rěče runje zažna faza za čas w dźěćacym dnjowym přebywanišću jara wažna a zo měli šansu dóstać, tute swoje znajomosće w šuli dale wuwiwać.

Wojerecy (SiR/SN). Hosćo połni wočakowanja a wupředate zarjadowanje. Tajka běše atmosfera na zelenym štwórtku na spočatku wosebiteho wječora na žurli Wojerowskeho hrodu. We wobłuku 54. Wojerowskich hudźbnych swjedźenskich dnjow steješe „wosebity“ instrument w srjedźišću – dudy. Ansambl z „Prěnjeho łužiskeho barokneho orchestra“ ze Stefanie Fröde, Handrijom Henčlom a Henryjom Güntzelom kaž tež z hóstnym hudźbnikom Peterom Kaulom njedachu jeno zaćišćapołne twórby na dudach zaklinčeć, ale wzachu wopytowarjow sobu do stawiznow wuwića instrumenta. K tomu často słyšany klišej kru­tych dudy piskacych muži w suknjach z kašćikatymi mustrami pak ansambl z bliskosće Budyšina njeposłuži.

Kamjenica (dpa/SN). Strach lěsnych wohe­njow w Sakskej ma dale jasnje přiběrać. Prognoza statneho zawoda Sachsenforst a Němskeje wjedroweje słužby wěsćeja dźensa w dźělach štyrjoch wo­krjesow najwyši schodźenk pjeć. W sewjernych kónčinach wokrjesow Sewjerna Sakska, Mišno, Budyšin a Zhorjelc njesmědźa ludźo hižo do lěsow chodźić. Mjeztym zo budźe so połoženje jutře trochu wolóžić, ma so situacija zajutřišim zaso přiwótřić.

Šćěpjensku kampanju zahajili

Johannesburg (dpa/SN). Po nimale třoch lětdźesatkach dźěła zahaja w Africe wot dźensnišeho šćěpjensku kampanju přećiwo malariji. We wobłuku pilotneho pospy­ta chcedźa w Malawiju, Ghanje a Keniji hač do lěta 2022 kóžde lěto ně­hdźe 360 000 mjeńšich dźěći přećiwo strašnej chorosći šćěpić. Lěto wob lěto su ně­hdźe 250 000 dźěći chorosće dla ze­mrěli. Ko­ordinatorka programa Mary Hamel zdźěli, zo maja wulku nadźiju dźesać tysacy dźěći wuchować.

Maas debatu nawjeduje

Žony a mužojo w narodnej drasće su so wčera mjez druhim w bayerskim Traunsteinje na tak mjenowanym Georgi-jěchanju wobdźělili. K česći swjateho Jurja wuhotowane konjace putnikowanje je lětdźesatki stara tradicija. Ze swjedźensce pyšenymi konje­mi jěchaja wobdźělnicy ke kapałkam a cyrkwjam, hdźež konje a jěcharjow žohnuja. Po tym přewjedu často hišće wšela­ke wubědźowanja, kaž kałanje wěncow. Foto: dpa/Matthias Balk

Wulku wěcnu škodu je dwanaćelětny hólc ćichu sobotu w Rakecach zawinił. Tak je z awtom swojeje ćety z parkowa­nišća wujěł, štož bě jemu 23lětna samo do­woliła. Po informacijach policije pak je hólčec borzdźidło a płun zaměnił a za­jědźe přez dróhu na ležownosć, hdźež tam wotstajene awto wobškodźi. Cyłkowna škoda njepřemysleneje akcije wučinja 33 000 eurow.

Po wjac hač dźesać lět trajacej ćěkańcy je so 64lětny złóstnik z dwěmaj kófromaj pod pažu wčera w Awstriskej pola policije přizjewił. Tam wón přizna, zo bě cyły čas na kupje Teneriffa bydlił. Nětko pak so jemu tam hižo njelubi a tuž so na­wróći. 64lětny bě před wjac hač dźesać lěta­mi z Wienskeho jastwa twochnył.

Kijew (UŽ/K/SN). Z runjewon přemóžacym wuslědkom je předstajer „prezidenta“ w telewizijnej komediji „Słužownik naroda“, dźiwadźelnik-njepolitikar Wladimir Zelenskij prezidentske wólby na Ukrainje dobył. We wurisanskim kole nažnja wón 73 procentow hłosow, mjeztym zo so za dotalneho prezidenta Petra Porošenka jeno 25 proc. wupraji. Wólbny wuspěch tajkeho kalibra před Zelenskim hišće žadyn kandidat na prezidenta njeje docpěł, a k tomu je wón z 41 lětami najmłódša hłowa stata ně­hdyšeje sowjetskeje republiki. Čućiwa poražka Porošenka ma so porno tomu jako kwitowanje Ukrainjanow za jeho njes­pjelnjene lubjenja nastupajo hospodarski postup, masiwne pohubjeńšenje žiwjenja, podróšenja, njeskónčenje wojowanjow w Donbasu. W Donjeckim a Luganskim regionje njejsu wolili. Po čěskich medijach je Zelenskij we wšěch wólbnych wokrjesach dobył. We wuchodźe wučinja přihłosowanje zdźěla wjac hač 80 procentow, w zapadnych regionach něšto wjac hač 50, w stolicy Kijewje dobrych 60 %.

Colombo (dpa/SN). Dwaj dnjej po seriji cyłkownje wosom nadpadow na cyrkwje a hotele w Sri Lance je so ličba mortwych na 310 zwyšiła, policija dźensa rano zdźěli. Wjac hač 500 zranjenych su w chorowni. Mjeztym je policija hižo 35 wosobow zajała. Wjac hač 20 domow su zastojnicy přepytali. W nocy na dźensa bu nuzowy stał wuwołany. Tak su wjacore nuzowe postajenja płaćiwe. Statny prezident Maithripala Sirisena wozjewi, zo su w zajimje wěstoty a zachowanja zjawneho porjada a zastaranja nuznje trěbne. Dźensniši dźeń wuwołachu jako žarowanski. Hižo rano wot­měchu tři mjeńšiny ćišiny. Tohorunja su prěnje chowanja ćěłow předwidźane.

Mjez wjac hač 30 mortwymi wukraj­nikami je tež Američan němskeho pochada, wonkowne ministerstwo zdźěli. Knježerstwo w Sri Lance je gremij zasadźiło, kotryž ma nadpady přepytować. Prěnja rozprawa měła hižo za dwaj ty­dźe­njej předležeć. Mjezynarodna orga­nizacija Interpol připowědźi, skupinu fachow­cow do kraja pósłać.

Fachowcy za wobchad koncept za lěpši powětr w městach předpołožili

Berlin (dpa/SN). Wodźacy wědomostnicy maja zakazy dieselowych awtow na jednotliwych dróhach za mało wunošne, powětr w městach polěpšić. Woni rěča wo „krótkodobnym akcionizmje“. Fachowcy Narodneje wědomostneje aka­­demije Leopoldina poručeja město toho wobšěrnu strategiju a zasadnu změnu wobchadneje politiki – předewšěm z wu­twarom zjawneho bliskowobchada.

Wědomostnicy nimaja za prěnjorjadny nadawk, hornje hranicy dusykowych dioksidow přiwótřić, kotrež su w mnohich městach dieselowych wotpłunow dla pře­kročene. Najebać to dyrbjeli wjace činić, wustork škódnych maćiznow pomjeńšić.