Z wudaća: póndźela, 20 meje 2019

Koncert žněje dobry wothłós

Budyšin. Koncertny rjad Serbskeho ludoweho ansambla „Wobkuzłaca klasika“ žněje dobry wothłós. Wo tym informuje zamołwity za nowinske a zjawnostne dźěło Stefan Cuška. Sobotny druhi koncert rjadu w Hodźijskej cyrkwi je znowa tójšto zajimcow wopytało. Za kónc tydźenje připowědźi SLA specielne wudaće koncerta z hudźbu znatych filmow a musicalow w Bukecach a Budyšinje.

Swobodny stat spěchuje přetwar

Chwaćicy. Sakska spěchuje Chwačanske woltižěrowanske a jěchanske towarstwo z něhdźe 60 000 eurami. Pjenjezy nałoža tam za přetwar wjacefunkciskeho twarjenja, informuje zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) w nowinskej zdźělence. Chwačanske jěchanske towarstwo wukonja wot załoženja 1985 dobre dźěćace a młodźinske dźěło, Šiman podpěru wopodstatni.

Železniskej čarje wožiwić

Něhdźe 150 Smječkečanow a dalšich přihladowarjow je wčera popołdnju při najkrasnišim nalětnim wjedrje na nawsy dostojne mejemjetanje dožiwiło. Sydom dźěćacych a wosom porow młodźiny w narodnej drasće pokaza serbske reje. Na wubědźowanju wo mejsku krónu bě Johannes Jurš najspěšniši a wuzwoli sej Luisu-Marie Brankačkec za swoju kralownu. Foto: SN/Maćij Bulank

W Domizniskim muzeju Dešno blisko Choćebuza hotuja so na 14. swjedźeń słowjanskeho srjedźowěka 25. a 26. meje. Přiležnosć to Axelej Arltej, so z nawodnicu zarjadnišća Babettu Zenkerowej rozmołwjeć.

Dokal tele 14. časowe pućowanje wjedźe?

B. Zenkerowa: Wróćamy so do doby, w kotrejž sydlachu na teritoriju dźensnišeje Braniborskeje a Sakskeje we Łužicy kmjeny serbskich Łužičanow a Milčanow. Swjedźeń ma plesć syć mjez archeologiju, stawizniskimi aspektami a nazornym sposrědkowanjom stawiznow. Chcemy pokazać a wuprobować, kak je so žiwjenje tehdy začuwało, kak běchu prjedownicy je zmištrowali. Dawamy hosćom kusk identity a dohlad so swójskeje serbskeje historije sobu na puć. To je jara nazorny, ale přiwšěm wědomostny projekt.

Što chceće hosćom posrědkować?

B. Zenkerowa: Woni měli so wědy wo praserbskich stawiznach nasrěbać. Chcemy jich kulturnu wćipnosć za to zbudźić, kajke je žiwjenje našich prjedownikow před tysac lětami snadź wupadało.

Zwěsćeće mjeztym tež w Hornjej Łužicy zajim za słowjanski srjedźowěk?

Młodźi wědomostnicy wo slědźerskich projektach rěčeli

Njebjelčicy (SN/MiR). Na wsy wostać a sej tam přichod tworić, to bě jenož jedna tema, wo kotrejž su kónc tydźenja w Njebjelčicach diskutowali. Wědomostnicy ze sekcije za wjesnu, agrarnu a zežiwjensku sociologiju Němskeje towaršnosće za sociologiju a Budyskeho Serbskeho instituta běchu na dźěłarničku přeprosyli. „Nam je wažne, tajke temy do skutkowanja Serbskeho instituta zapřijeć. Aktualna strukturna změna we Łužicy žada sej přichodnje dokładnišu zaběru z tajkimi wobłukami towaršnostneho žiwjenja“, rjekny wědomostny sobudźěłaćer Budyskeho instituta dr. Fabian Jacobs.

Mjez namjetowanymi wosobami Wolerskeho zjednoćenstwa ST Lok Slepo za nowy gmejnski parlament je Stephanie Bierholdtec najmłódša. Narěčana na kandidaturu njeje 31lětna hnydom připrajiła. Wězo měli so tež w Slepjanskej gmejnskej radźe angažowani młodźi wjesnjenjo do dźěła na dobro komuny zanurić. A dokelž njeje Bierholdtec žana njeznata, jej to přicpěwaja.

Studij kulturnych wědomosćow na BTU w Choćebuzu je z masterskim dźěłom lěta 2013 zakónčiła a so po krótkim intermecu na Budyskim Serbskim instituće do ródneho Slepoho wróćiła. Tu ma swoje žiwjenske srjedźišćo, tu so angažuje. Přistajena je přez župu „Jakub Lorenc-Zalěski“ w tamnišim Serbskim kulturnym centrumje. Zo tón dale wobsteji, na tym Slepjanka njedwěluje. Skerje starosći ju personalne połoženje zarjadnišća. Ludźi zaručić, zo bychu turistiske nadawki spjelnili, „to tuchwilu přeco lochko njeje. Ličba sobudźěłaćerkow je jara wote­běrała.“ Wona stara so wo naležnosće turizma w gmejnje a nimo toho předsyduje wot lěta 2017 Serbskemu folklornemu ansamblej Slepo.

Budyšin (SN). „Serbske pomniki“ rěka nětko w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła nowa kniha Trudle Malinkoweje. Přewodnik po serbskich wopomnišćach nawjazuje na kompendij „Serbske pomniki“ Jurja Młynka z lěta 1965. Tru­dla Malinkowa je tójšto zajimaweho kołowokoło pomnikow, taflow a bustow zezběrała. Wona wěnuje so stawiznam a wuhotowanju jednotliwych pomnikow, předstaja počesćenu wosobu resp. podawki, na kotrež wopomnišćo dopomina. Wjele wobrazow publikaciju skulojća.

Nastupajo přibliženje třěšneho zwjazka serbskich towarstwow Domowiny a Serbskeho sejma započina so něšto hibać.

Wochozy (SN/JaW). Čłonojo Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny su na wuradźowanju minjeny pjatk we wopytowarskim centrumje Wochožanskeho parka błudźenkow wobzamknyli, „zastupjerjow na dźěłowu rozmołwu přeprosyć. Rozmołwa ma słužić mjezsobnej wuměnje pozicijow.“ To zdźěli nowinska rěčnica Domowiny Borbora Felberowa po wuradźowanju. Gremij sćěhowaše namjet předsydy Domowiny Dawida Statnika, kiž tak swoje přilubjenje spjelni ze sejmarjemi rěčeć chcyć, kotrež bě na hłownej zhromadźiznje třěšneho zwjazka 30. měrca w Chrósćicach dał.

Kijew (dpa/SN). Nowy ukrainski prezident Wolodimir Zelenskij je parlament kraja rozpušćił a nowowólby za dwaj měsacaj wukazał. Bjezposrědnje do toho běchu 41lětneho Zelenskeho jako noweho prezidenta spřisahali. Z nowowólbami su ličili, dokelž nima Zelenskij žanu wjetšinu w parlamenće, zo móhł reformy přesadźić. W swojej narěči připowědźi wón wotwołanje šefa tajneje słužby a generalneho statneho rěčnika. Ministrow knježerstwa wón namołwi wotstupić.

Ćěkancy na kraj přińć směli

Rom (dpa/SN). Přećiwo woli italskeho nutřkowneho ministra Matteja Salvinija su zamołwići přistawneho města Lampedusa 47 migrantam na němskej priwatnej wuchowanskej łodźi „Sea-Watch-3“ dowolili na kraj přińć. „Wjeselimy so, zo ma w Italskej­ wustawa wjace mocy hač minis­ter, kiž mjezynarodne prawo rani“, Sea-Watch internetnje zdźěli. Pomocnu łódź je policija mjeztym sćazała. Salvini bě wuchowanskim łódźam zakazał, jedyn z italskich přistawow wužiwać.

Konferenca wo wuchodźe

Wjace hač 2 500 ludźi z Němskeje, Pólskeje, Nižozemskeje a Ukrainy je so kónc tydźenja na Němskim drastowym swjedźenju w delnjołužiskim Lubinje wobdźěliło. Wjeršk bě wčerawši swjedźenski ćah 70 drastowych skupin. Nimo toho zwosta chwile za zabawu­, kaž za obligatorisku reju „Hanamarja“, tule před hłownym jewišćom. Foto: Michael Helbig

Kokoš na hłownej dróze je w pfalcskim Frankenecku zasadźenje policije a wo­hnjoweje wobory zawiniła. Swědk bě wobkedźbował, kak kokoš po dróze błudźi, a wołaše policiju. Zastojnikam, kotřiž chcychu wěstotu ptaka kaž tež nadróž­neho wobchada zaručić, pak so njeporadźi, jeho popadnyć. Hakle přiwołanym wohnjowym wobornikam so to ze­šlachći. Woni dowjezechu kokoš na to do zwěrjatownje.

Cyłe polo truskalcow wotšćipali su paduši w porynsko-pfalcskim Lambsheimje. Policija z toho wuchadźa, zo běchu wjacori skućićeljo na akciji wobdźěleni, a pyta nětko za swědkami. Paduši su w nocy na pjatk­ wjacore jězdźidła wužiwać dyrbjeli, zo móhli rubiznu wottransportować. Snano je něchtó podhladne hibanja wokoło pola truskalcow wobkedźbował. Nastata škoda wučinja 700 eurow.