Z wudaća: wutora, 21 meje 2019

wutora, 21 meje 2019 14:00

Krótkopowěsće (21.05.19)

Bórze nowa terminowa protyka

Budyšin. Załožba za serbski lud je kooperaciske zrěčenje z firmu SAXO’Phon GmbH podpisała. Tak chce serbsku kulturnu protyku dalewuwić, kaž zdźěla. Předewzaće ma nazhonjenja z kalendrom dźenika Sächsische Zeitung a je tuž kompetentny partner za wuwiwanje protyki. Nastać ma nowa trojorěčna homepage za serbske terminy, kotraž ma wot septembra přistupna być.

Poslednja šansa podpisać

Drježdźany. Za podpismowu akciju „Zhromadne šule w Sakskej – dlěje zhromadnje wuknyć“ bu dotal 35 757 wobkrućenych podpismow zezběranych. Posledni dźeń, na kotrymž budźe po cyłej Sakskej składnosć tajke hromadźić, je Mjezynarodny dźeń dźěsća 1. junija. To zdźěli wčera Burkhard Naumann, koordinator mjenowaneje akcije.

Šupiznak město pandy

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Wjace hač 20 kameradow Ralbičanskeje a Róžeńčanskeje wohnjoweje wobory je pjatk na ležownosći Matješkec zawoda PowerTool w Sernjanach zwučowało, kak w awće zatłusnjeneju wuswobodźić. Pod realistiskimi wuměnjenjemi mějachu ćežke graty wužiwać a zranjenymaj prěnju pomoc skićić. Nimale dwuhodźinske zwučowanje je nawoda woborow Achim Měrćink pozitiwnje­ bilancował. Za dwaj tydźenjej móža wobornicy swoje zamóžnosće na dalšim treningu skrućić. Foto: Tomaš Šołta

wozjewjene w: Łužica
wutora, 21 meje 2019 14:00

Prawniska wěstota trěbna

Su wsy na kromje Wochožanskeje brunicoweje jamy škitane? Tak rěka jedne z prašenjow Mułkečanskeje wjesneje rady. Wona je tuž hižo w měrcu Zhorjelskemu krajnemu radźe Berndej Lanzy (CDU) a sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej list pisała­. Wo wobsahach je so Andreas Kirschke z wjesnym radźićelom Ingom Hersch­mannom rozmołwjał.

Kotry zaměr ma list z 13.měrca?

I. Herschmann: Wón poćahuje so na zhromadne posedźenje gmejnskich radźićelow Slepoho a Trjebina před nimale lětomaj. Zastupjerjo sakskeho knježerstwa a regionalneho planowanskeho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska běchu tohorunja pódla. Tehdy diskutowachmy wo konsekwencach a trěbnych naprawach noweho rewěroweho koncepta předewzaća Łužiska energija a milinarnje (LEAG), kotryž bu 30. měrca 2017 předstajeny. Hižo tam smy sej planowansku wěstotu za přichod Trjebina, Slepoho-juh, Rownoho a Mułkec žadali. Dwě lěće po tym so nětko prašamy, hdy skónčnje konkretne skutki slěduja.

Wotbagrowanje tuž hišće z blida njeje?

wozjewjene w: Rozmołwa
wutora, 21 meje 2019 14:00

Skónčnje prawo wužiwać

Šulske přepytowanje bjez wobmyslenjow w serbšćinje móžne

Budyšin (SN/MiR). W Budyskim wokrjesu běchu so lětsa tři staršiske domy za šulskim přepytowanjom za swoje dźěćo w serbskej rěči naprašowali. „Na kóncu pak je jenička swójba při tym wostała, za swoje dźěćo prawo na serbskorěčne přepytowanje wužiwać.“ To rjekny na naprašowanje SN nawodnica wotrjada Budyskeho krajnoradneho zarjada za wěcny wobłuk lěkarska słužba za młodostnych Ulrike Menzel. „Druzy starši su na kóncu swoje dźěćo němskorěčnje přepytować dali.“ Dokelž njebě za zbywace dźěćo na prěnim podatym terminje we Wojerecach móžno serbskorěčneho přełožowarja zaručić, bu termin časowje přestorčeny, a přepytowanje dźěsća wotmě so w Kamjencu z přełožowarjom, přetož lěkarka serbšćinu njewobknježeše. Tež přichodnje budźe tajke přerjadowanje městnosće a termina trěbne, ručež sej starši serbskorěčne přepytowanje přeja.

wozjewjene w: Kubłanje

Kruty termin w dźěłowym planje Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ je wuprawa ze šulerjemi 4. lětnika , kotřiž na šulach­ w Barće, Bošecach, Bukecach a Rakecach serbšćinu wuknu. Jich lětuši cil bě Budyšin.

Budyšin (SN/at). 40 šulerjow je dźensa do redakcije Serbskich Nowin přišło, zo bychu wo dźěle serbskich nowinarjow zhonili. Wulke wjeselo mějachu Bartske dźěći na staciji fotografija, wšako su so někotre z nich na wobrazach z njedźelneho mejemjetanja we wsy spóznali. Stajachu pak zdobom někotre praktiske prašenja: Čehodla je wulka wobrazowka za wobdźěłanje fotow ze sćinidłom wuhotowana? Fotowy redaktor na to jenož njewotmołwi, ale je runje tak demonstrował, što wšo kompjuterowy program zmóžnja. Bošečanscy šulerjo wobdźiwachu wušiknosć layouterki, hdyž, bjez­toho zo na tastaturu hlada, teksty pisa. A dyrbješe to hnydom hišće raz pokazać. Wšitcy su na tej staciji sćěhować móhli, kak so najprjedy strona, na to cyła nowina z tekstami a fotami pjelni.

wozjewjene w: Towarstwa
wutora, 21 meje 2019 14:00

Z widom bjez předsudkow

Byrnjež dotal nazhonjenja na polu komunalneje politiki njeměła, njetrjebaše Jadwiga Ledźborjowa dołho wo tym rozmyslować, so sama z kandidatku za přichodnu gmejnsku radu w Chrósćicach stać. Na naprašowanje tamnišeho wjesnjanosty Marka Klimana (CDU) so wona zwólniwa wuprajił, na lisćinje Křesćansko-demokratiskeje unije k wólbam nastupić. „Sprěnja chcu z kandidaturu žónsku kwotu w radźe zwyšić. Zdruha je to za mnje jako socialnu pedagogowku logiska konsekwenca, cyłkowno-towaršnostnje so angažować. Jedyn z hłownych nadawkow socialneho dźěła je, prewentiwnje na přikład na socialne deficity skedźbnjeć, poskitki we wobłuku kubłanja kaž tež za wólny čas iniciěrować a na zakładźe politiskeho wobwliwowanja tomu polěkować, wuměnjenja towaršnostnych wobstejnosćow změnić“, 38lětna rodźena Prawočanka rozłožuje. Jeli ju wólbokmani wuzwola, chce so Ledźborjowa „wosebje na socialnym a kulturnym polu angažować. Dokelž sym wjacore lěta zwonka Łužicy powołansce skutkowała, mam wid bjez předsudkow na tudyše poměry.

wozjewjene w: Łužica
wutora, 21 meje 2019 14:00

Macron potwjerdźa přećelstwo

Paris (dpa/SN). Krótko do wólbow Europskeho parlamenta je francoski prezident Emmanuel Macron wuznam přećelstwa z Němskej wuzběhnył. Europa njemóže so dale wuwiwać, stej-li Němska a Francoska zwadźenej, rjekny prezident Ma­cron w rozmołwje z regionalnymi nowinarjemi w Parisu. Kónc apryla bě wón přiznał, zo stej wobaj krajej we wjacorych naležnosćach rozdźělneho měnjenja. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) bě porno tomu zwurazniła, zo ma dobry poćah k Macronej.

Wahl-O-Mat zawrjeny

Köln (dpa/SN). Tak mjenowany Wahl-O-Mat njesmě so najprjedy raz dale wužiwać. Kölnske zarjadniske sudnistwo je Zwjazkowej centrali za politiske kubłanje w Bonnje přikazało, internetny portal k přirunowanju pozicijow wšelakich stron w tuchwilnej formje zawrěć. Sudnistwo wotpowědowaše tak skóržbje strony Volt Deutschland, kotraž njeje mjez stronami portala naličena a ma to za njelěpšinu.

Wjele dešća na zapadźe kraja

wozjewjene w: Kraj a swět
Kulturny festiwal „Bouncować w Budyšinje“ su minjenu njedźelu ze zjawnej rozmołwu w Kamjentnym domje zakónčili. Mjez druhim staj čłonaj skupiny Silbermond Johannes Stolle a Stefanie Kloß (2. a 3. wotprawa) na prašenja zajimowaneho hudźbneho dorosta wotmołwjałoj. Zarjadowarjo hódnoća tydźeń trajacy festiwal jako wuspěch, byrnjež měšćanska frakcija strony AfD zarjadowanje kritizowała a prawicarscy ekstremisća pjatkowne reje mylili. Foto: SN/Maćij Bulank

wozjewjene w: Kultura
wutora, 21 meje 2019 14:00

To a tamne (21.05.19)

Runje narodźene dźěćo staj staršej w Hamburgu po puću z chorownje domoj w taksiju zabyłoj. Hakle po tym zo bě awto wotjěło, staršej to pytnyštaj. Ani šoferej taksija dźěćko njenapadny, dokelž kruće spaše. Po wobjedowej přestawce jědźeše wón k lětanišću po dalšeho pasa­žěra, a tón ćěšenka wuhlada. Policija móžeše jeho skónčnje dospołnje zadwělowanymaj staršimaj přepodać.

Za wodźidłom wusnjeneho šofera je policija w Nižozemskej lepiła, jako awtopilot elektrojězdźidło typa Tesla po nocy wodźeše. Dokelž jědźeše 50lětny napadnje wusko za dalšim awtom, policija jězdźidło­ přesćahny a spjaceho wuhlada. Z policajskej sirenu jeho wubudźi. Muž bě wopity a dyrbješe jězbnu dowolnosć wotedać. Tesla stajnje zaso na to skedźbnja, zo ma šofer najebać awtomatiski system­ kontrolu wobchować.

wozjewjene w: To a tamne

Budyšin (SN/MkWj). Rěčne wuwiće Ludoweho nakładnistwa Domowina bě jedne z ćežišćow wčerawšeho wuradźowanja parlamentariskeje přirady Załožby za serbski lud. Na swoje posedźenje w Budyskim Serbskim domje běchu čłonojo rady tuž jednaćelku LND Marku Maćijowu přeprosyli. Při tym dźěše wo to, kak hodźało so spěchowanje serbšćiny z modernymi srědkami zwoprawdźić. K tomu měli wobdźěleni, tež załožba, ze swojimi namjetami přinošować. Přezjedni sej běchu, zo ma nakładnistwo ze swojimi wudźěłkami wulki podźěl na zachowanju serbskeje rěče.

W dalšim dźělu posedźenja zhoni parlamentariska přirada wo mjezystawje jednanjow nastupajo financowanje Załožby za serbski lud, kaž předsyda přirady, zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman, našemu wječornikej zdźěli. Hač do kónca junija chce sakske knježerstwo zapósłancow a zjawnosć wo aktualnym stawje informować.

wozjewjene w: Kraj a swět

Serbska debata

nowostki LND