Z wudaća: srjeda, 22 meje 2019

Wjelki tema w kabineće

Berlin. Po wjele diskusijach předpołoži zwjazkowe knježerstwo skónčnje naćisk wjelčeho zakonja. Tón je kabinet dźensa w Berlinje schwalił. Přichodnje budźe lóšo problematiske wjelki třěleć směć. Přiwšěm budźe stajnje hišće wotpowědna dowolnosć trěbna. Wowčerjo zakoń jara witaja. Wobswětoškitna organizacija BUND plany kritizuje.

Zhladuja na róčnicy

Podstupim/Choćebuz. Serbski zakoń Braniborskeje wobsteji 25 lět, pjeć lět skutkuje knježerstwowa społnomócnjena za naležnosće Serbow w susodnym zwjazkowym kraju. Přiležnosć to minis­terstwu za wědomosć, slědźenje a kulturu wuhotować póndźelu, 27. meje, zarjadowanje z přeprošenymi hosćimi w Choćebuskim Delnjoserbskim gymnaziju, zo bychu na wobě róčnicy zhladowali.

Nihdy njezabyć

Dźěła za wobnowjenje Budyskeho dwórnišćoweho twarjenja su w časowym planje. Wčera swjećachu zběhanku. Nimo twarskeju knjezow Jörga Drewsa a Geralda Lucasa běchu tam tež Budyski krajny rada Michael Harig (CDU) a dalši zastupjerjo krajnoradneho zarjada, kotryž změje w twarjenju nowy domicil. Ćěsla Sandro Beck (nalěwo) z firmy Zimmerei und Holzbau Rothenburg wupraji­ hrónčko k zběhance, Gerald Lucas (srjedźa) je symboliski hozdźik do kózłow klepał. SN/Hanka Šěnec

Budyšin (SN/mwe). Christiana Schramma, něhdyšeho wyšeho měšćanostu Budyšina jako čestneho wobydlerja wuznamjenić, to wobzamknychu radźićeljo na zašłym posedźenju Budyskeje měšćanskeje rady. Nětčiši wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) w swojim pledoajeju emocionalnje wuzběhny, zo měli so wobydlerjo jeho předchadnikej dźakować, zo je město Budyšin dźensa tajke žiwjenjahódne. Ahrens wosebje wobdźiwaše, zo bě Christian Schramm w 1990tych lětach zamóhł při běžnym dźěle fungowace zarjadnistwo wutworić.

Wuslědki njesprócniweho skutkowanja bywšeho wjelelětneho wyšeho měšćanosty wšak su dźeń wote dnja widźomne, hdyž móža Budyšenjo wopytowarjam nimale dospołnje saněrowane stare město prezentować, swoje dźěći do modernych šulow słać abo w Centeru na Žitnych wikach nakupować. Zdobom słušeše hospodarstwo k ćežišćam dźěła Schramma. Wšako dźensa wšědnje wjace hač 18 000 ludźi do Budyšina na dźěło jězdźi. 25 lět je wón sprjewinemu městu wobličo dawał a je tež jako kulturnu stolicu Serbow we wšelakich gremijach zastupował.

Za wólby Budyskeho wokrjesneho sejmika SWZ po cyłym wokrjesu nastupi

Budyšin (SN/at). K wólbam wo 98 mandatow za nowy Budyski wokrjesny sejmik nastupi 386 kandidatow w 14 wólbnych wokrjesach. Mjez nimi su tři Serbowki a 31 Serbow. Přichodna ličba wo­krjesnych radźićelow je samsna kaž ta aktualneho sejmika a złožuje so na předpisy Sakskeho komunalneho porjada, wuswětla wokrjesna wólbna nawodnica Andrea Peter. Wotum budźe hromadźe z wólbami Europskeho parlamenta, měšćanskich, gmejnskich a wjesnych radow njedźelu, 26. meje.

Dwanaće Serbow kandiduje we wólbnym wokrjesu (wk) 12, kotremuž su gmejny zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe, Kulow, Halštrow a Łaz přirjadowane. Za CDU su to Dawid Statnik, Měrko Domaška a dr. Beno Wałda, za FDP Alexander Pólk, za Zelenych Julian Nyča, za Serbske wolerske zjednoćenstwo (SWZ) Jan Budar, Ka­tharina Jurkowa, Sonja Hrjehorjowa, Měrko Korjeńk, Marko Kowar a Clemens Škoda, za Łužisku aliancu Ignac Wjesela.

Něšto dlěje hač třištwórć lěta tomu je, zo bě Šwedowka Greta Thunberg loni 20. awgusta prěni króć před twarjenjom Šwedskeho rajchstaga za lěpšu klimu stawkowała.

Budyšin (SN/MiR). Zajutřišim, pjatk, chcedźa nětko w Budyšinje šulerjo prěni króć přikład 16lětneje Grety sćěhować a stawkować. Akcija je zapřijata do globalneho klimoweho stawka k wólbam Europskeho parlamenta. Budyska městna skupina Fridays-for-future chce zhromadnje z wobdźělnikami stawka na to pokazać, zo ma so politika hibać, chcedźa-li nětko rozsudźacy swět přichodnym generacijam zachować.

„Runowaha zaruča wobstajnosć. Pušćeš-li wjac štomow, hač sadźeš, pak přirodu ničiš.“ To je objektiwne zhladowanje Christiana Budera na strowy wobswět. Jeho mjeno steji na lisćinje zjednoćenstwa Rjemjesło a přemysło za Njeswačansku gmejnsku radu.

Lubosć k přirodźe staj staršej dźensa 61lětnemu do kolebki połožiłoj. Runja jemu bě nan blidar, mać pochadźeše ze serbskeje ratarskeje Panachec swójby we Łomsku. Přirodoškit wobhladuje Buder jako wužadacy nadawk tež na komunalnej runinje. „Maš jenož hišće mało łastojčkow, a scyła je so w přirodźe wjele pohubjeńšiło. Dyrbimy sej swojeje zamołwitosće wědomi być a njesměmy ničenju stwórby bjezradni přihladować.“

Choćebuz (AnK/SN/MiR). 21 wučerkow a wučerjow z 13 šulow Choćebuskeho regiona je so zaběrało z eksternej ewaluaciju serbskich poskitkow w primarnym, to rěka zakładošulskim schodźenku wot lěta 2015 do 2017 w Braniborskej. Na njedawnu cyłodnjowsku dźěłarničku běštej Statny šulski zarjad Choćebuz a tamniše Dźěłanišćo za serbske kubłanske wuwiwanje (ABC) přeprosyłoj. W rumnosćach šulskeho zarjada roz­jimachu přitomni w skupinach prašenje, kak aktualnu situaciju wučby delnjoserbšćiny polěpšić. Poćahowachu so při tym na pozitiwne nazhonjenja a perspektiwy serbskorěčneho kubłanja na primarnych šulach. Wobdźělnicy zběrachu tuž namjety za wuwučowanje. Na dalši dźěl dźěłarnički bě ABC přeprosyło dr. Fabiana Kaulfürsta z Choćebuskeho Serbskeho instituta. Wón rozjasni přitomnym najnowšu prawopisnu reformu. Přikład za to je wužiwanje mjechkeho pismika „ŕ“ w delnjoserbšćinje, kotryž pisa so zaso tež wosrjedź słowa wotpowědnje prawemu wurjekowanju a po tradiciji.

Berlin (dpa/SN). Ze stron CDU a CSU jewi so razna kritika na planach SPD nastupajo financowanje zakładneje renty za mało zasłužacych. Financowanje zakładneje renty wobsteji jeničce z fantazijowych ličbow, praji Eckhardt Rehberg, eta­to­politiski rěčnik frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje. Ani jenički cent njepředleži. Městopředsyda frakcije SPD Sören­ Bartol porno tomu twjerdźi, zo su financy za koncept zaručene.

Röttgen: Ničo noweho

Berlin (dpa/SN). Nowy namjet britiskeje premierministerki Theresy May za rjadowany wustup kraja z Europskeje unije zbudźa w Němskej wulke wobmyslenja. „Boju so, zo nowy namjet wobsahowje ničo njezměni“, rjekny předsyda wonkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma Norbert Röttgen (CDU) powěsćerni dpa. „May wostawa sej swěrna, to samsne stajnje zas w nowych pospytach namjetować.“ Wona je wčera namjetowała wo nowym referendumje wothłosować.

CDU w Bremenje před SPD

Nižozemska kralowna Maxima je so dźensa do złoteje knihi braniborskeje statneje kenclije zapisała, runje tak kaž hižo do toho jeje mandźelski Willem-Alexander (naprawo). Nižozemski kralowski por je tuchwilu w Němskej. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD, nalěwo), tule z mandźelskej Susannu, bě jeju do Podstupima přeprosył. Foto: dpa/Bernd Settnik

Přemało mnichow na wideju dla chcedźa w Thailandskej oficialny film wo narodnej hymnje znowa nawjerćeć. Premierminister Prayut Chan-o-cha je widejo skazał, kotryž pokazuje wjace mnichow, kak swoju wěru praktikuja. Film, hakle spočatk meje znowa nahrawany, pokazuje zastupjerjow wšelakich worštow thailandskeho ludu při spěwanju hymny. Buddhistiska organizacija je so na to hóršiła, dokelž­ su na wideju lědma mniša widźeć.

Wjace hač 300 hudźbnikow a skupin je so lětsa za požadanu dowolnosć hudźenja w New-Yorkskej podzemskej železnicy přizjewiło. Něhdźe 70 z nich změje składnosć, swoje hudźbne kmanosće komisiji předstajić. 20 skupin a jednotliwcow přiwozmu potom do kruha něhdźe 350 hudźbnych cyłkow, kotrež smědźa na 30 wuzwolenych podzemskich dwórnišćach koncertować, štož je 7 500 wustupow wob lěto.