Z wudaća: wutora, 13 awgusta 2019

wutora, 13 awgusta 2019 14:00

Krótkopowěsće (13.08.19)

Prawo zastaranja sćazali

Kamjenc. Dokelž mějachu dobro dźěsća za wohrožene, su so zarjady za młodźinu loni w 1 719 padach na swójbne sudnistwa wobroćili. Za 600 małolětnych su staršim na to prawo zastaranja dospołnje sćazali, w 424 padach zdźěla zarjadej za młodźinu abo třećemu pře­nje­s­li, kaž Kamjenski krajny sta­tisti­ski zarjad Sakskeje zdźěla.

Konferenca předwidźana

Zhorjelc. Jobcenter Zhorjelskeho wo­krjesa chce z podpěru towaršnosće Europske město Zhorjelc/Zgorzelec w septembru prěnju konferencu dźěłodawarjow přewjesć. Zaměr je, sej nazhonjenja we wobłuku zdobyća fachowcow a wjazanja sobudźěłaćerjow wuměnjeć. Runje tak maja so informacije podać, kak móhli­ dźěłodawarjo fachowcow z Pól­skeje a Čěskeje přistajić.

Tankownicy zwučuja we Łužicy

wozjewjene w: Krótkopowěsće
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

Budyski sejmik dźěłać započał

Serbscy wokrjesni radźićeljo w swojej maćeršćinje spřisahani

Budyšin (SN/at). Nowy sejmik Budyskeho wokrjesa je so wčera w sprjewinym měsće konstituował. Jemu přisłuša 98 wo­krjesnych radźićelow a krajny rada Michael Harig (CDU). Wón je 93 přitomnych radźićelow spřisahał, na dobro wo­krjesa skutkować a škodu wot njeho wotwo­broćeć. Michael Harig připowědźi spři­sahanje w bloku w němskej a prěni raz na samsne wašnje w serbskej rěči. Wón předčita němski tekst, kotryž wjetšina wokrjesnych radźićelow wospjetowaše. Na to je Regina Krawcowa, wo­krjesna społnomócnjena za serbske na­lež­nosće, samsny wobsah serbsce přednjesła, a čłonojo frakcije CDU Wincenc Baberška, Dawid Statnik a dr. Robert Böhmer kaž tež radźićelej Serbskeho wolerskeho zjednoćenstwa Jan Budar a Lěwicy Hajko Kozel jón wospjetowachu. Dwurěčne spřisahanje je nowosć w sta­wi­­znach Budyskeho wokrjesneho sejmika.

wozjewjene w: Łužica
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

Jeno šěsć kandidatow za nowu radu

Hač do předwčerawšeje njedźele mó­ža­chu serbske towarstwa a gremije wólbnemu wuběrkej zapodać mjena swojich kandidatow za nowu braniborsku Radu za naležnosće Serbow w legislaturnej periodźe 2019–2024.

Choćebuz (HA/SN). Lětuše wólby serbskeje rady přewjeduja kaž hižo před pjeć lětami jako listowe wólby. 28. septembra hłosy wuliča a wuslědki wuhódnoća.

Kaž wólbny wuběrk na swojim posedźenju wčera w Choćebuskim Serbskim domje zwěsći, je dotal cyłkownje šěsć namje­tow za kandidaturu. Wšitkich kandidatow bě Domowinska župa Delnja Łu­ži­ca nominowała. Na posedźenju župneho předsydstwa minjeny tydźeń su jich wuzwolili, po tym zo běchu so čłonam předsydstwa a přitomnym hosćom předstajili.

Bohužel njejsu žane druhe towarstwa a gremije móžnosć wužiwali swójske namje­ty zapodać.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

Prašenja witane

Budyšin (SN/JaW). Wólbam Sakskeho krajneho sejma, kotrež budu njedźelu, 1. septembra, wěnuja so Domowina a Serbske Nowiny zhromadnje z wose­bitym diskusijnym forumom. Na prašenja w moderaciji šefredaktora Serbskich Nowin Janeka Wowčerja chce jutře, srjedu, 14. awgusta we 18 hodź., na žurli Budyskeho Serbskeho domu sydom kan­didatow politiskich stron wotmołwjeć. Wšitcy z nich we wólbnych wokrjesach 52 do 57, potajkim w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu, hdźež přewažnje tež Serbja sydla, k wólbam nastupja.

Kaž referent Domowiny za nutřkowne naležnosće Werner Sroka zdźěli, su Marko Šiman za CDU, Hajko Kozel za Lěwicu, Harald Baumann-Hasske za SPD, Jörg Urban­ – wón je zdobom načolny kandidat – za AfD, Gerd Kirchhübel za Zwjazk 90/Zelenych, Mike Hauschild za FDP a Dirk Nasdala za Swobodnych wolerjow swoje wobdźělenje na diskusijnym forumje Domowiny a SN připrajili.

W srjedźišću maja předewšěm serbske naležnosće stać, kaž na přikład jich wobkedź­bowanje we wólbnych programach. Witane su nimo dobreho wobdźělenja tež prašenja zajimcow kandidatam za wólby Sakskeho krajneho sejma.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

Nětko Kaponica w srjedźišću

Budyšin (SN). „A srjedźa Kaponica – Mittendrin der Hahneberg“ − rěka dźensa w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła třeća zabawna dwurěčna čitanka wudawaćela Marka Grojlicha. Tónkróć wěnuje so wón kónčinje ewangelskich wosadow Rakecy, Njeswačidło a Minakał-Łupoj. Znowa je wubrał kopicu zajima­wych přinoškow ze starych serbskich nowin a wurězki z literatury wo wšědnym dnju a njewšědnych podawkach. Kniha je myslena za serbske a němske čitarstwo Hornjeje Łužicy, kotrejž matej zdźěla samsne korjenje. Knižna premjera budźe 18. oktobra w Rakecach.

wozjewjene w: Kultura

Stróža (SN/BŠe). W Sakskej plahuja dźeń a wjac maka. Běchu-li to w lěće 2016 hišće 104 hektary, je so płonina loni na cyłkownje 155 hektorow rozšěriła. Lětsa je so tež agrarne drustwo Zdźěrjanska holanska farma na to zwažiło a rostlinu plaho­wało. Biosferowy rezerwat Hornjołužiska hola haty je při tym podpěra a přewodźa. Pod idealnymi wjedrowymi wuměnjenjemi, kaž Philipp Schlachte z agrarneje towaršnosće zdźěla, su tam nětko mak žnjeli. Na třoch hektarach role je holanska farma podłu přirodoweje dožiwjenskeje šćežki „Hućinjanske haty a Olbaski jězor“ wosebity mak Dubina za pječenje wusyła. Mjeztym zo je zawod dźensa jenički tajki w regionje, běchu mak w Hornjej Łužicy hižo prjedy raz plahowali, biosferowy rezerwat infor­mu­je. „Nětko přepruwujemy, hač ma pło­dowa družina pod dźensnišimi wikowanskimi, hospodarskimi a klimatiskimi wuměnjenjemi scyła šansu so přesadźić“, rozprawja sobudźěłaćerka rezerwata Eva Lehmann.

wozjewjene w: Hospodarstwo
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

Dalši protest na lětanišću

Hongkong (dpa/SN). Dźeń po blokadźe Hongkongskeho lětanišća su so tam dźensa znowa sta demonstrantow k prote­stam zhromadźili. Zwjetša čornje zdrasće­ni protestowacy zesydachu so na špundowanje hale za wotlět a přize­mjenje, zo bychu přećiwo knježerstwu demonstrowali. Tysacy z nich běchu hižo wčera halu blokowali. Lětanišćo, jedne z najwažnišich regiona, je za dźensniše popołdnjo a nóc wšitke lěty wotprajiło.

Znowa ćěkancow wuchowali

Rom (dpa/SN). Pomocnej organizaciji SOS Méditeranée a Lěkarjo bjez mjezow stej dźensa znowa ćěkancow w Srjedźnym morju z wulkeje nuzy wuchowałoj. Jenož něšto mjeńšin po tym zo běchu pomocnicy migrantam wuchowanske lacy­ rozdźělili, so hadźica jich čołma pukny a ludźo padachu do wody, SOS Méditeranée zdźěla. Wšitkich 105 ćěkancow móžachu po „kritiskim wuchowanju“ na łódź „Ocean Viking“ wzać. Tam je jich nětko mjeztym 356.

CDU za lěpšu mobilnu syć

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

Dźensa senatorojo skazani byli

Rom (dpa/SN). W knježerstwowej krizy w Italskej měješe senat dźensa wo terminje móžneho wotuma njedowěry přećiwo ministerskemu prezidentej Giuseppej Contemu rozsudźić. Za to su senatorow z dowola do Roma skazali, dokelž njemóžachu so frakciscy šefojo na swojim wčerawšim posedźenju na termin dojednać. Prawicarska Lega nutřkowneho ministra Matteja Salvinija na tym wobstawa, zo senat wo wotumje njedowěry přećiwo Contemu hišće tutón tydźeń wothłosuje. Napřećo žurnalistam Salvini indirektnje z tym hrožeše w druhim padźe ministrow swojeje strony z knježerstwa cofnyć, zo by ćišć dale powjetšił.

Poboku Salvinija stejitej konserwatiwna strona Forza bywšeho ministerskeho prezidenta Silvija Berlusconija a prawicarskonarodna strona Fratelli d‘Italia. Hiba­­nje Pjeć hwězdow, socialdemokra­tiska PD a lěwicarska Liberi e Uguali pak so Salvinijej spjećuja. Tón chcył na kóncu nowowólby přesadźić, zo móhł swoju tuchwil­nu sylnu poziciju w poli­tiskim spektrumje dale wutwarić.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

„Integrujće tla najprjedy nas!“

Petra Köpping žada sej připóznaće žiwjenskeho wukona wuchodnych

Budyšin (SN/CoR). Čehodla stej njedo­wěra a distanca k demokratiji a politice w Sakskej a wuchodnej Němskej tak wulkej? Zwotkel pochadźa wulki hněw? Na tajke a podobne prašenja je wčera sakska ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) na połnej žurli Budyskeje měšćanskeje rady spytała wotmołwić, jako předstaji swoju loni prěni raz a mjeztym w pjatym nakładźe wušłu knihu „Inte­grujće tla najprjedy nas! Polemiski spis za wuchod“. Politikarka, kotraž bě po přewróće wjesnjanostka a krajna radźićelka Lipšćanskeho regiona, sej tam žada čas přewróta wobdźěłać a znowa pohódnoćić. W njezmištrowanych sponiženjach a njesprawnosćach, w biografiskich łamkach bjezdźěłnosće a wukorjenjenja wuchodoněmskeho wobydlerstwa dla widźi wona poprawnu přičinu dźensnišeje dilemy – a wothłosa za AfD. Zarjadowanje wotmě so we wobłuku kubłanskopolitiskeho projekta Cyrkwinskeho žónskeho dźěła sakskeje ewangelskeje krajneje cyr­kwje w kooperaciji z Budyskej zamołwitej za runostajenje Andreju Spee-Keller.

wozjewjene w: Socialne
wutora, 13 awgusta 2019 14:00

To a tamne (13.08.19)

Wóz ze sydom pčolacymi ludami wotpalił je pčołar w braniborskim Neustadće nad rěku Dosse, po tym zo bě we wozu swój kurjak zabył. 81lětny bě wčera z tak mjenowanym smokerom w pčolacym wozu dźěłał. Jako chcyše sej něšto wobstarać, je zabył kurjak sobu wzać. Tak so wóz zapali a zniči, a z nim spali so sydom pčolacych ludow. Stary bydlenski wóz, kiž pódla steješe, so tohorunja wotpali. Škoda wučinja 5 000 eurow.

Bywšeho jateho su w awstriskim Linzu na šulu za jastwowych stražnikow při­wzali. Předchłostanja muža – mjez nimi dwě lěće jastwa w Němskej – njeběchu nikomu na justicnej šuli napadnyli. Požadar sam je swoje dotalne chłostanja wězo zatajił. Wukopało so wšitko hakle je, po tym zo bě znaty muža šulu wo před­chłostanjach informował. Tak su wobšudnika nablaku ze šule wupokazali.

wozjewjene w: To a tamne

Serbska debata

nowostki LND