Z wudaća: štwórtk, 15 awgusta 2019

Europeada z 32 mustwami

Flensburg. Na klětušej koparskej europeadźe awtochtonych mjeńšin Europy wobdźěli so 32 mustwow. To zdźěli Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin, kotraž wubědźowanje organizuje. Cyłkownje 17 narodnych mjeńšinow wubědźuje so pola muži. Hosćićeljo su klětu Korutanscy Słowjency.

Boršć jako kulturne herbstwo

Kamjenc. Město Kamjenc prócuje so wo to, zo Kamjensku Boršć do němskeje lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa přiwozmu. Hač do kónca oktobra chcedźa próstwu zapodać, kotruž ma mjez druhim konferenca kultusowych ministrow a němska komisija UNESCO hódnoćić. Něhdźe dźesać wosebitych regio­nalnych swjedźenjow su wot lěta 2014 do němskeho imaterialneho kulturneho herbstwa přiwzali.

Sakska w kubłanju najlěpša

Z wólbneho foruma Domowiny a redakcije SN wčera w Serbskim domje

Budyšin (SN/at). Kak chcyli direktni kandi­daća za wólby Sakskeho krajneho sejma 1. septembra naležnosće Serbow w padźe wuzwolenja podpěrać a kak na nje hladuja? Tejle prašeni stej Domowina a redakcija Serbskich Nowin do srje­dźišća wólbneho foruma wčera w Budyskim Serbskim domje stajiłoj. Něhdźe 30 zajimcow bě přišło. A z chětro mě­šanymi začućemi su woni zarjadowanje po dobrymaj hodźinomaj wopušćili.

Suchota je tež lětsa zaso wulka tema we Łužicy. Předewšěm ratarjo su po­trjecheni. Bianka Šeferowa je so pola předsydy regionalneho burskeho zwjaz­ka Budyšin-Kamjenc Stefana Triebsa wo tuchwilnym połoženju wobhoniła.

Hižo loni mějachu ratarjo ćežke lěto. Kak nětko hladajo na žně wupada?

S. Triebs: Situacija je dale komplikowana. Zawody, kotrež picu za swój skót plahuja, maja so wosebje ćežko. Nalěto drje móžachu hišće trawu syc, štož poprawom štyri razy wob lěto činja. Mjeztym pak su mnohe łuki tak suche, zo je lědma dalša trawa rostła. Spadki mi­nje­nych dnjow móhli hišće zmóžnić, zo ju druhi króć syku. Tež nastupajo kukuricu za silažu su ćeže. W času, w kotrymž rostli­ny homoły (Kolben) wutworjeja, bě ze zdźěla 36 stopnjemi přehorco. Dale su so tež łopjena rostlin spalili. Za silažu njeje to runjewon optimalne. Wobhladaš-li sej kónčinu regionalneho zwjazka, maja ratarske zawody na sewjeru wokoło Kulowa a Wojerec wulke problemy.

Eksistuja hižo družiny płodow, kotrež su nastupajo suchotu rezistentniše?

Smjerdźaca/Budyšin (aha/SN/CoR). Mjeztym pjate lěto Smjerdźečanske kubłanske srjedźišćo LIPA stajnje w prě­nim a poslednim tydźenju lětnich prózdnin za dźěći sportowe a wočer­stwjen­ske lěhwo zarjaduje. Hdyž bě jich lětsa w prěnim tydźenju 16 wobdźělnikow, je to­ nětko samo 26 dźěći w štyrjoch sku­pinach. Wo nje staraja so nimo hłowneje zamołwiteje Annett Mickeloweje tež gymnaziastka Noëlija Brězanec, Hana Šmitec a Diana Narćikec. Wobdźělnicy w starobje šěsć do jědnaće lět su tež ze zda­lenišich wsow kaž z Worklec, Pančic-Kukowa a samo z Kulowa.

Wojerecy (SN). Župa „Handrij Zejler“ Wojerecy namjetuje Alexandera Pólka jako kandidata za wólby Rady za serbske naležnosće w Sakskim krajnym sejmje. Wo tym je dźensa Wojerowski župan Marcel Brauman zjawnosć informował.

Swój namjet wobkruća župa z tym, zo so studowany stawiznar Pólk „na wše­lake wašnje w serbskim towaršnostnym žiwje­nju angažuje“. Nimo skutkowanja jako organist naliča župan Brauman sobudźěło Pólka we Wojerowskim klubje młodych Serbow a dalši čestnohamtski angažement. „Wón je kruće w serbskich tradicijach zakótwjeny a pyta zdobom za nowymi pućemi do přichoda“, rěka we wobkrućenju. „Alexander Pólk je połny elana a čerstwych mocow zajimy serbskeho ludu napřećo sakskemu par­lamentej z krutym rjapom a ze swojim přećelnym, zdwórliwym wašnjom zastupować“. Zdobom skedźbnja župa na to, zo twori namjetowany nowe rěčne rumy „w geografisce srjedźnej Łužicy“ a so sylnje­ politisce zasadźa, mjez druhim za Serb­ski sejm. „Smy přeswědčeni, zo Alexander Pólk w serbskej radźe zajimy wšěch Serbow derje zastupuje.“

London (dpa/SN). Nawoda britiskeje opo­ziciskeje strony Labour Jeremy Corbyn chce po informacijach medijow nachwilnje zastojnstwo premierministra přewzać, zo by njerjadowanemu wustupej kraja z Europskeje unije zadźěwał. Mjenje hač 80 dnjow do brexita planuje wón premierministra Borisa Johnsona z wotumom njedowěry ze zastojnstwa wutłóčić. Jako nowy premier by Corbyn nowowólby wukazał a nowy referendum wo brexiće organizował, medije pisaja.

Trump namjetuje zetkanje

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chcył so hladajo na krizu w Hongkongu z chinskim prezidentom Xi Jinpingom zetkać. Trump njedwěluje na tym, zo móhł Xi krizu w Hongkongu „spěšnje a čłowjesce“ rozrisać a chce najradšo „wosobinske zetkanje“, kaž wón twitterowaše. Trump a Xi běštaj so naposledk na wjeršku G 20 w Osace zetkałoj. W Hongkongu hižo tydźenje dołho přećiwo knježerstwu protestuja. Stajnje zaso dochadźa tam k zražkam z policiju.

Wodu z honača pić

Wo swojoraznu turistisku atrakciju bohatši budu bórze w Berlinje: Tam změja hosćo stolicy składnosć, so zhromadnje z wobydlerjemi w parkach wo porjadk starać. Tak chcedźa turistow za łahodny turizm sensibilizować, kaž zamołwići mě­šćanskeho dźěla Pankow zdźěleja. Po­dob­ne akcije w Edinburghu, Parisu, Barcelonje a Amsterdamje žněja pječa dobry wothłós. Nazhonjenja wuča, zo sej wobdźělnicy „dožiwjenje, so jako dźěl města čuć móc“, jara waža, w zdźělence rěka.

Na wšě 40 ćeknjenych koni su policisća w Hannoveru popadnyli. Skoćata běchu wčera z pastwy w měšćanskim dźělu Bothfeld twochnyli. Prawdźepodobnje njebě płót w porjadku był. Po informa­cijach policije trjebachu zastojnicy cyłu hodźinu, doniž njeběchu wšitke konje zaso na swojej kopli. Wobsedźerjo su policistam při akciji pomhali.

Kiel/Drježdźany (dpa/SN). Schleswigsko-Holsteinska a Sakska so za to zasadźatej, zo so škit narodnych mjeńšin a lu­do­wych skupin w Zakładnym zakonju zakótwi. Na wotpowědnu iniciatiwu w Zwjazkowej radźe staj so ministerskaj prezidentaj Schleswigsko-Holsteinskeje a Sakskeje, Daniel Günther a Michael Kretschmer (wobaj CDU) dorozumiłoj, kaž Günther powěsćerni dpa zdźěli. Někotre krajne wustawy, na přikład na sewjeru Něm­skeje, maja hižo wotpowědne postajenja na dobro tam bydlacych narodnych mjeńšin a ludowych skupin. Slědowacu formulaciju měli do artikla 3 Zakładneho zakonja zapisać: „Stat dźiwa na identitu awtochtonych mjeńšin a ludowych skupin, kotrež su po ramikowym dojednanju Europskeje rardy wo škiće narodnych mjeńšin w Němskej připóznate.“

Moskwa (dpa/SN). Ruske pasažěrske lětadło z wjace hač 230 ludźimi je po zražce z ptačkami na kukuricnišću přizemiło. Při tym su so dźensa rano wjacore wosoby, mjez nimi tři dźěći, snadnje zrani­li, rozprawja powěsćernja Interfax, powołaca so na informacije zamołwitych. Zranjeni běchu zwjetša wobodrěća a dyrjenja poćerpjeli.

Črjóda ptačkow bě so prawdźepodobnje bjezposrědnje po starće do turbiny mašiny lětanskeho předewzaća Utair dósta­ła. To wjedźeše k wobšěrnym techniskim defektam, na čož bě pilot nuzowany so zawróćić a so k lětanišću Šu­kowski před wrotami Moskwy wróćić. Turbinje lětadła je wón krótko do přizemjenja we ku­kuricowym polu hasnył.

Na fotach a widejach je widźeć, kak Airbus 321 něhdźe kilometer wot betonoweje pisty lětanišća zdalene na kukuricowym polu steji. Powěsćernja Ria Nowosti cituje pasažěra je słowami: „Sym křiž kruće dźeržał, nětko definitiwnje do Boha wěrju.“ Mašina bě po puću z Moskwy do Simferopola na połkupje Krim.