Z wudaća: wutora, 17 septembera 2019

wutora, 17 septembera 2019 14:00

Krótkopowěsće (17.09.19)

Transdev město Städtebahn

Drježdźany. Ćahi předewzaća Transdev maja přichodnje na dotalnych čarach Städtebahn Sachsen jězdźić, kaž Wobchadny zwjazk Hornje Łobjo (VVO) wčera zdźěli. Po kóncu dźěła Städtebahn a wupowědźenju wobchadneho zrěčenja přez VVO w juliju bě jeho zwjazkowa zhromadźizna nuzowe rozdaće tychle wukonow na dieselowych čarach VVO wobzamknyła. Poskitk Transdev je wuměnjenjam VVO najbóle wotpowědował.

Z hosćom w čěskej stolicy

Praha. Krabatowe towarstwo budźe 10. oktobra z hosćom w zastupni­stwje Sakskeje w Praze. Tole zdźěli předsyda towarstwa Rainer Deutschmann kónc tydźenja na lěćnym swjedźenju w Pra­skim zastupnistwje Serbskemu rozhłosej. Hesło zarjadowanja ma być „Krabat – serbski Faust“. Zdobom přihotuja wustajeńcu. Ze zarjadowanjom chcedźa tež na serbske kulturne lěto w Liberecu skedźbnić.

Mandat złožiła

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Serbski ludowy ansambl hotuje so na prapremjeru rejwanskeje hry „Za Marju – Wosrjedź nocy“. Sobotu chcedźa ju prěni raz na žurli SLA pokazać. Kruch wěnuje so žiwjenju a skutkowanju před 75 lětami wot nacionalsocialistow w kaceće Ravensbrück zamordowaneje dr. Marje Grólmusec. Wujimki z jeje listow, recitowane wot dźiwadźelnicy Gabriele-Marije Šmajdźineje, rejwane sceny na hudźbu Bohuslava Martinůwa wudospołnja. Cyłkownje je štyri předstajenjow planowanych. Foto: SLA/Martin Pižga

wozjewjene w: Kultura
wutora, 17 septembera 2019 14:00

Turneja z pjeć premjerami

Na swoju 25. literarnu kermušu přeprošuje Ludowe nakładnistwo Domowina wšitkich zajimcow přichodnu sobotu, 21. septembra do Njeswačidła. Ze sobudźěłaćerku LND Měrku Mětowej je so Cordula Ratajczakowa rozmołwjała.

Tradicionalnje je literarna kermuša wjeršk čitanskeje turneje LND — čehodla wona ju tónraz zahaji?

M. Mětowa: Prosće organizatoriskich přičin dla zahajimy nazymski čitanski rjad ze swjatkom. Lětsa mamy literarnu kermušu 25. raz a wosebitostka je, zo zwjazujemy to z knižnej premjeru „Serbskeje protyki 2020“. Jeje ćežišćo je lětsa Njeswačidło, a tuž tam smy.

Dokal wjedźe turneja dale?

wozjewjene w: Rozmołwa
wutora, 17 septembera 2019 14:00

Lětsa něšto wjac koncertow

Nazymske zarjadowanja na dwěmaj nowymaj městnomaj

Budyšin (SN/JaW). We Łužicy móža so lubowarjo serbskeje kultury lětsa na někotre nazymske koncerty wjac wjeselić. To je rešerša našeho wječornika wudała. Z cyłkownje dźesać koncertami w Hornjej a srjedźnej­ Łužicy wuhotuje Załožba za serbski lud w swojim znatym rjedźe runje telko kaž loni, zdźěli zamołwita sobudźěłaćerka w załožbje Marja Swierczekowa. „Za tradicionalny rjad je wšitko spřihotowane, terminy steja, městnosće su jasne a towarstwa su angažowane“, tak Swier­czekowa na naprašowanje wobkrući.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 17 septembera 2019 14:00

Přerězne žně

Budyšin (SN/BŠe). W jednej z najwjetšej hatnej kónčinu Němskeje, we Łužicy, móža ludźo tež lětsa zaso dožiwić, kak hatarjo lětuše žně rybow domchowaja. Tradicionelnje přewjeduja k tomu Łužiske rybowe tydźenje. Přichodnu sobotu zarjadowanski rjad w Załomskej akwakulturnej připrawje oficialnje zahaja, hdźež mjez druhim regionalne wiki přewjedu. Cyłkownje tři partnery, jědnaće hatarjow, 17 hosćencow, hotele a pensije kaž tež dalše pjeć zarjadnišća kaž biosferowy rezerwat Hornjołužiska hola a haty so z najwšelakorišimi poskitkami na 18. rybowych tydźenjach wobdźěla.

wozjewjene w: Hospodarstwo

Budyšin (ap/SN). Młodźinskeho towarstwo Pawk je sobotu w Budyšinje nowe předsydstwo woliło. Nowy předsyda je Radworčan Jakub Wowčer. Wón naslěduje Francisku Grajcarekec z Chasowa, kotraž je cyłk tři lěta nawjedowała. Ju wuzwoli něhdźe dźesać přitomnych čłonow za městopředsydku. Radworčan Fabian Šěrak je dale pokładnik. Wobsadku wudospołnitej nowej čłonaj předsydstwa Helena Hejduškec z Hory a Marta Hantušec z Radworja.

wozjewjene w: Towarstwa
wutora, 17 septembera 2019 14:00

Serbska protyka 2020 předleži

Budyšin (SN). W srjedźišću runje wušłeje Serbskeje protyki 2020 steji Njeswačidło. Tak předstaja Handrij Wirth stawizny wsy, Arnd Lehmann tamniši domizniski muzej, Lubina Malinkowa žiwjenje tule skutkowaceho Jurja Mjenja a Franc Šěn basniske spočatki rodźeneho Njeswačana Jana Hajncy. Ale tež druhich awtorow a temow poskići redaktor Pětr Šołta w zešiwku. Mjez druhim pisa Toni Bruk wo Słowjenjach w Italskej, Šćěpan Ričel wo wotprawišćach w Hornjej Łužicy a Měrćin Ptasiński wo pólskich přiwěrkach.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 17 septembera 2019 14:00

Thunberg wuznamjenjena

Washington (dpa/SN). Šwedsku aktiwistku za škit klimy Gretu Thunberg a protestne hibanje Fridays for Future su we Washingtonje z najwažnišim mytom pomocneje organizacije Amnesty International „Pósłanča swědomja“ wuznamjenili. Myto je za „wšěch njebojaznych młodostnych, kotřiž wo swój přichod wojuja“, rjekny 16lětna Thunberg při wuznamjenjenju. Młodostna protestuje hižo dlěje hač lěto za lěpši škit klimy.

Trump tuka na Iran

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump na to tuka, zo je Iran zamołwity za nadpady na najwjetšu wolijowu rafineriju Sawdi-Arabskeje. „Cyle za tym wupada“, rjekny Trump w Běłym Domje we Washingtonje. Wón zdobom potwjerdźi, zo nochcedźa USA wójnu z Iranom.­ Při wšěm su USA na wjetši konflikt přihotowani, wón rjekny. Nětko dyrbjeli zamołwići zwěsćić, štó je nadpad skućił. Iran kóždežkuli wobdźělenje prěje. Sawdi-Arabska pad dale přepytuje.

Israel woli parlament

wozjewjene w: Kraj a swět
Po prěnjej sonděrowanskej rozmołwje mjez CDU, SPD a Zelenymi su sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU, 3. wotlěwa), načolnej kandidataj Zelenych Wolfram Günther (nalěwo) a Katja Meier (2. wotlěwa) a Martin Dulig (SPD, naprawo), hospodarski minister kraja, wčera na nowinarskej konferency w Drježdźanach zjawnosć informowali. Foto: dpa/Robert Michael

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 17 septembera 2019 14:00

To a tamne (17.09.19)

Časowy skok do zašłosće je sej sobudźěłaćer železnicy na Lipšćanskim hłownym dwórnišću dowolił: Wón změni taflu z časami wotjězdow a informowaše pućowacych, zo njejědźe přichodny ćah do Kamjenicy, ale do Karl-Marx-Stadta. Wón chcyše na to dopominać, zo nošeše město nimale 40 lět mjeno Karla Marxa. Wotpowědujo tomu bě regionalna železnica, kotraž čaru wobhospodarja, staru parnu lokomotiwu před ćah powěsnyła.

Zwada wo pokład Wikingow w Šotiskej zaběra nětko tamniše sudnistwo. Cyrkej je namakarja pokłada Dereka McLennana wobskoržiła. Muž bě před pjeć lětami z pomocu metaloweho detektora pokład na polu našoł, kotryž cyrkwi słuša. Za wjace hač dwaj milionaj eurow muž pokład pozdźišo Šotiskemu narodnemu muzejej předa. Cyrkej njedósta ničo. Pokład wopřija wjace hač sto eksponatow, kotrež běchu Wikingojo swój čas rubili.

wozjewjene w: To a tamne

nowostki LND