Z wudaća: štwórtk, 19 septembera 2019

štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

Krótkopowěsće (19.09.19)

Mały Muk so rozžohnował

Budyšin. Serbske dźěćace dźiwadło při NSLDź je wčera jědnaty a zdobom posledni raz swoju inscenaciju „Mały Muk“ po přełožku Dorotheje Šołćiny hrało. Dohromady je sej hru 1 275 šulerjow a pěstowarskich dźěći z Chrósćic, Ralbic, Worklec, Pančic-Kukowa a Budyšina wobhladało. 2. oktobra wotměja w NSLDź casting, na kotrymž pytaja nowych hrajerjow za přichodnu hru.

Na naprašowanju so wobdźělić

Budyšin. Dźěłarnistwo rjedźerjow IG BAU namołwja něhdźe 1 470 rjedźerjow a rjedźerki Budyskeho wokrjesa so na po cyłej Němskej zahajenym internetnym naprašowanju wobdźělić. Dźe wo to wuslědźić, štó a hdźe su přeńdźenja dźěłowych wuměnjenjow. Ramikowe zrěčenje je wupowědźene. Mnozy dźěłodawarjo spytaja tuž dźěłowe zrěčenja změnić.

Zarjadowanje tež w Zhorjelcu

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Pilnje zwučuja čłonojo rejwanskeje skupiny Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor pod nawodom Kornela Kolembusa (štwórty wotlěwa) w internaće Serbskeho gymnazija za prapremjeru oratorija „Hrodźišćo“ 28. septembra w Chróšćanskej „Jednoće“. Hudźbu noweje twórby je Měrćin Weclich komponował, teksty Madlena Nasticcyna spisała. Foto: SN/Maćij Bulank

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

„W srjedźišću rady njesteji“

Budyšin (SN/at). Štwórć lětstotka bě Christian Schramm měšćanosta, potom wyši měšćanosta Budyšina. Z jeho mjenom je rozkćěw města po towaršnostnym přewróće zwjazany. Jako hłowa komuny ma wón zasłužby. Toho­dla je skupina wobydlerjow, mjez nimi dr. Ines Kellerowa a Jan Budar, namjetowała, Christianej Schrammej čestne wobydlerstwo spožčić. Měšćanska rada bě namjetej přihłosowała. Wčera wotmě so swjatočnosć w Dźiwadle na hrodźe.

Wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) wobkrući swojemu předchadnikej „njetypiske za mějićela zastojnstwa: wón rady w srjedźišću njesteji.“ Swoje připó­znaće wupraji mandźelskej Sabinje Schramm, kotraž jeho jara podpěrowaše. Fotowa pokazka wołaše wokomiki ze skutkowanja Christiana Schramma do pomjatka. Lawdator, wjelelětny financny měšćanosta Michael Böhmer, so jemu dźakowaše. Wón wobswětli žiwjenje a skutkowanje počesćeneho a pokaza z widom přitomnosće na přiběrace polarizowanje w towaršnosći. „Zacpěće demokratiskich institucijow je do towaršnosće kmane“, Böhmer skonstatowa.

wozjewjene w: Łužica
štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

Kóždej žonje dać dowěru

Tež zažne přizjewjenje njegarantuje přichodnej maćeri babu

Budyšin (SN/MiR). W sakskich klinikach a chorownjach stara so wulka ličba babow zhromadnje z lěkarjemi a dalšim medicinskim personalom wo derjeměće maćerjow při porodźe. Ličba babow pak dawno njedosaha. „Dyrbju přeco zaso maćerje wotpokazać, kotrež mje wo to proša, je w přihotach na porod, při porodźe a tež po tym zastarać. A to mje přewšo boli“, praji Tereza Wokowa, kotraž skutkuje we Łužiskim jězorowym klinikumje. „Někotre žony so pola mje přizjewja ručež wědźa, zo dźěćo wočakuja. Mamy pak tež pady, zo wone to hakle jara pozdźe činja.“ W Sakskej je 75 procentow babow, kotrež swobodnje dźěłaja, husto w kombinaciji z přistajenjom w klinikach. „Situacija, tak je mój zaćišć, so přiwšěm stajnje a bóle přiwótřa. Baby cyle jednorje pobrachuja. Tam maja zamołwići wo pućach rozmyslować, powołanje w zjawnym rumje lěpje připóznać“, praji Hanka Pawlikec. Wona a Christina Smolina stej babje w Drježdźanskej chorowni swjateho Józefa. „Pola nas w klinice na dobre zastaranje maćerjow a ćěšenkow dźiwamy.

wozjewjene w: Socialne
štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

Twórby Mětška tež w Berlinje

Wuznamny serbski komponist a lawreat Myta Ćišinskeho Juro Mětšk swjeći lětsa swoje pjećašěsćdźesaćiny. Ze składnostnje wuhotowanym koncertom „Gesta – dych – kosmos“ počesćichu jeho spočatk meje na žurli Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje. Nětko změja zajimcy zwonka Łužicy přiležnosć, swjedźenske zarjadowanje wopytać.

Berlin/Podstupim (SN/bn). Renoměrowany a na swojim polu wodźacy komornohudźbny ansambl unitedberlin prezentuje njedźelu, 22. septembra, pod nawodom Ericha Wagnera w 19 hodź. w Berlinskej wili Elisabeth tři kompozicije Mětška „SESTETTO“, „SYNDROM“ a „STIGMA“.

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

Nowinka z RCW

„Lećće z časom!“ rěka nowy temowy zešiwk za šulerki a šulerjow 8. do 10. lětnika. Wobsahowje zaběra so wuwučowanski srědk za serbske wyše šule z klasikarjom serbskeje literatury, Jakubom Bartom-Ćišinskim. Wučerce-serbšćinarce Kerstin Klingnerowa a Milenka Ertelowa stej awtorce dźěłoweho materiala. Zešiwk wopřija na 66 stronach dźěłowe łopjena a nadawki za maćernorěčnych kaž tež za 2plus-šulerjow. Wudał je jón Rěčny centrum WITAJ. Zajimcy móža sej jón w Smolerjec kniharni abo přez online-shop Ludoweho nakładnistwa Domowina wobstarać.

wozjewjene w: Kubłanje
štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

Wo ewangelskich Serbach zhonili

Hosćencarka Monika Lukašowa witaše biskopa Heinricha Bedforda-Strohma, předsydu Rady ewangelskich cyrkwjow w Němskej wčera do Wjelbika. Hromadźe z biskopomaj Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje Carstenom Rentzingom (nalěwo) a Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica Markusom Drögu (naprawo) je wón we wuchodnej Němskej po puću. Do zarjadowanja w Pětrowskej wosadźe zetkachu so woni we Wjelbiku z městopředsydu Serbskeho wosadneho zwjazka Matom Krygarjom a stawiznarku dr. Lubinu Malinkowej, zo bychu wo aktualnym połoženju ewangelskich Serbow zhonili. Foto: SN/Maćij Bulank

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

Přepytowanja sami zapłaćić?

Berlin (dpa/SN). Maja samodruhe žony do poroda přepytowanje kreje dźěsća dale sami płaćić abo přewozmu tole přichodnje chorobne kasy? To chce strowotniski gremij dźensa w Berlinje rozsudźić. Při tym dźe jenož wo pady, hdźež předleži riziko, zo móhło njenarodźene dźěćo down syndrom měć. Do rozsuda je gremij hižo signalizował, zo maja kasy kóšty w jednotliwych medicinskich padach přewzać. Dokładne postajenja za to budu nětko wobzamknjene. Klětu nazymu měli prawidła potom płaćić.

Jednaja zhromadnje

Brüssel (dpa/SN). Z posrědkowanjom EU stej so Ruska a Ukraina dźensa zešłoj a jednaja zhromadnje wo łoskoćiwej temje kołowokoło dodawanja płuna. Při tym dźe wo zrěčenje mjez krajomaj, kotrež so lětsa skónči, kaž tež wo nowy płunowód Nord Stream 2, z kotrymž chce Ruska płun do zapadneje Europy dodawać. Za ludźi w Europje je wažne, kajke su dodawanske puće a mnóstwo płuna, wšako to płaćiznu wobwliwuje. Poćahi mjez Ukrainu a Ruskej su wójny dla chětro napjate.

Managerow wuwinowali

wozjewjene w: Kraj a swět
Elektriski čołm z mjenom Sea Bubbles abo Flying Taxi jězdźi na rěce Seine w Parisu, hdźež jón dokładnje testuja. Futuristiske jězdźi­dło, w kotrymž je městno za štyri wosoby, chcedźa tam přichodnje jako taksi wužiwać. Tuchwilu pak zarjady hišće zasadźenje pruwuja. Nimo Parisa móhło sej předewzaće Bringdal, kotrež čołmy twari, tež zasadźenje w Hamburgu předstajić. Foto: pa/Francois Mori

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 19 septembera 2019 14:00

To a tamne (19.09.19)

Hubjeneho zadźerženja dla staj dwaj turistaj w italskim měsće Venedig wysoku pokutu dóstałoj. Tam staj mužej z Čěskeje nahej do kanala skočiłoj a so wochłódniłoj. Zdobom spytaštaj pasantow na so skedźbnić. Kóždy z nich dyrbješe za přeń­dźenje chłostanje we wysokosći 3 000 eurow zapłaćić. W italskich historiskich městach dźiwaja zastojnicy na porjad. Hakle w juliju dyrbještej muž a žona z Berlina 1 000 eurow zapłaćić, dokelž stej sej na znatym Rialto-mosće kofej wariłoj.

W padźe pokradnjeneho złoteho hajzla w jendźelskim Cheltenhamje bu dalši muž zajaty, kotremuž wumjetuja, zo je pomhał 5,4 miliony eurow hódnu drohoćinku rubić. Po přesłyšowanju pak bu zaso pušćeny. Do toho su zastojnicy hižo 66lětneho muža zajeli. Złoty nuznik wuměłca­ Maurizioa Cattelana wostanje dale zhubjeny.

wozjewjene w: To a tamne

nowostki LND