Z wudaća: pjatk, 04 oktobera 2019

W Ptačecach domchowanku z kemšerkami w serbskej narodnej drasće swjećili

Ptačecy (UH/SN). Po dołhim a wospjet jara suchim lěću bilanca žnjow na polach runjewon optimalna njeje. Přiwšěm sej na mnohich městnach rjanu tradiciju domchowanki abo žnjowodźakneho swjedźenja zachowuja. Wšako sej tón dźeń wosebje wuwědomjeja, kak wotwisny čłowjek wot přirody je. Tomu bě minjenu njedźelu tež w Ptačecach w gmejnje Halštrowska Hola tak. Mnozy wobydlerjo tam wulku wažnosć na to kładu serbske nałožki hajić, a angažowane domizniske towarstwo swjatočnu Božu słužbu dokładnje přihotuje.

Ptačečanska cyrkej bě z wjele sobupřinjesenymi płodami wupyšena. Wosebje spodobny napohlad pak skićachu kemšerki w serbskej narodnej drasće. Tejle serbskej tradiciji so tež nowozapokazany farar dr. Stefan Reichelt wutrobnje zwjazany čuje. Wšako wón na te wašnje dźěl łužiskeho regiona zeznawa, kaž sam rjekny. Mjeztym zo běchu starše žony Wojerowsku cyrkwinsku drastu zhotowane, pokazachu so młodostne we wšědnej drasće, dźěći pak w šulskej.

Na wjacorych městnach Hornjeje Łužicy steješe wčerawši 3. oktober w najšěršim zmysle słowa w znamjenju žnjow. Tak móžachu­ sej wopytowarjo na Jitkowskim Helmec statoku wobhladać, kotry skót su tam lětsa plahowali. Tule składnosć wuži mjez druhim Rjedźic swójba z Pančic-Kukowa (na wobrazu). Pola Rynčec w Jaseńcy je 35 swójbnych a znatych kisykał dźěłało. Za to předźěłachu něhdźe 300 kilogramow kałowych hłójčkow. A w Němskich Pazlicach dožiwi něšto stow ludźi najebać zdźěla pan­cate wjedro wułójenje rybow z tamnišeho wulkeho hata. Foto: Feliks Haza

14 wotchadnicow a wotchadnikow Serbskeje rozšěrjeneje wyšeje šule ­Mały Wjelkow wotmě njedawno w Budyskej Kehelerni rjadowniske zetkanje. Maturowali běchu před 55 lětami a swjećachu potajkim połkulojty jubilej. Wšitcy narodźichu so bjezposrědnje po Druhej swětowej wójnje w druhej ­połojcy lěta 1945 hač do nalěća 1946. Tak přisłušeja woni tej generaciji, kotraž je jako prěnja wot poroda hač do dźensnišeho w měrje žiwa. Mjez tehdyšimi maturantami bě spisowaćel a ­basnik Beno Budar. Wón swojich bywšich sobušulerjow překwapi a dari ­kóždemu eksemplar swojeje lěta 2016 w swójskim nakładźe wušłeje knihi „Jub die Geige 2“.

Zajimawe bě, kotre powołanja su bywši šulerjo, kotřiž su hižo dlěši čas w rentnarskej starobje, wukonjeli. ­Jedna bě w ćišćerni Nowa Doba ­chemigrafku nawuknyła a je tam wjele lět jako korektorka skutkowała, dalša jako baba wjele dźěćom na swět ­pomhała. Dwaj skutkowaštaj jako produkciskaj nawodaj, jedyn w ratarstwje, dalši w industriji. Za blidom sedźachu tež bywši inženjerojo, wučerki, přistajeni w zjawnym zarjadnistwje a dalši.

Njewobydlenej domaj so paliłoj

Kamjenc. Na Połčničanskej dróze w Kamjencu je so wčera rano prózdny bydlenskim dom palił. Płomjenja rozpřestrěchu so na susodny, tohorunja njewobydleny dom. Wobornikam so na zbožo poradźi tomu zadźěwać, zo woheń na třeću, ale woby­dlenu chěžu přeskoči. Dokelž hrožeše so prěni dom sypnyć, dyrbješe jón Techniski pomocny skutk podeprěć. Hač jedna so wo zapalerstwo, policija nětko přepytuje.

foto: konrad skatula

Serbskopazličanska a Njebjelčanska młodźina wuhoto­wa­štej kónc septembra mjeztym hižo 6. party při klu­bowym haće w Serbskich Pazlicach. Lětsa traje­še wona dwaj dnjej­. Pjatk wječor zahajichu ju z techno-fetu. To je DJ Beatcap młodostnych ze swojimi tačelemi zaba­wjał. Na to hraještaj za nich DJjej Simplexx a Scala techno-hudźbu. Za sobotnu party wotewrichu dalši stan, tak mje­nowanu šlagrowu stage. Melodia- diskoteka je młodźinu kaž tež staršu generaciju na rejowanski parket ­wabiła. Na hłownej stage hraješe

team DJjow BassSquad.

Wosebitostka bě

fotowa boks, w kotrejž móžachu hosćo

sami njezapomnite wobrazy

„třěleć“. Jakub Langa

35 studentow je srjedź septembra w Praskim Serbskim seminarje za lětušu schadźowanku zwučowało. Wo tym informuje referent Domowiny za kulturu a wukraj Clemens Škoda. Přewjedła je probowy kónc tydźenja župa „Jan Skala“ – Zwjazk serbskich studowacych. Nimo probow studentskeho chóra pod nawodom Symana Hejduški su mło­dostni swoje kabarety kaž tež satiriski časopis Šeršeń přihotowali, za čož běchu sej Fabiana Kaulfürsta a Michała Cyža přeprosyli. Župan Damian Dyrlich dźakowaše so předsydźe Praskeho Towarstwa přećelow Serbow Lukášej Novosadej a jeho pomocnikam z łužiskim mjedom a rěz­ba­rjenym lipowym łopješkom za to, zo su přebytk sobu organizowali. Projekt podpěrała je Załožba za serbski lud. foto: clemens škoda

 

fota: elias bětkaPanorama Matterhorn DufourspitzeArlberg-přesmykW awstriskim LeutaschuBiwak na DufourspitzePod wjerškom GatterlHrana (Grat) wjerška DufourspitzeNa wjeršku Dufourspitze

Elias Bětka z Drježdźan bě sej w aprylu ze swojim kumplom spektakularny són spjelnił. Wotpowědnje wuhotowanaj podaštaj so ekstremnaj sportowcaj na kolesu z Drježdźan

do Alpow. Jeju­ cil: we wšěch sydom krajach Alpow na naj­wyšu horu pućować.

W septemberskim wudaću smy hižo zhonili, zo docpěštaj w Słowjenskej

(Triglav) předwjeršk a w Awstriskej (Großglockner) wjeršk. W dźensnišim

artiklu rozprawja nam Elias Bětka wo wjerškach w Němskej (Zugspitze),

Liechtensteinje (Vordere Grauspitze) a Šwicarskej (Dufourspitze).

Z Awstriskeje do Němskeje jěć bě trochu komplikowane, dokelž dyrbjachmoj wjele sněha dla chětro dołhi wokołopuć na so wzać. Dypkownje ju­trowny kónc tydźenja dojědźechmoj do Ehrwalda, kotryž je wuchadźišćo za najwyšu horu Němskeje Zugspitze (2 962m). Jutry póndźelu rano w 1 hodź. dowjezechmoj swojej kolesy na staciju w dole Ehrwald.

fota: maria zahoneckupa CoronApo Island

Port Barton

Coconut beach

Z rołku nurić

blisko Corona

Mórske hwězdy

na přibrjohu

Słódna připołdniša přestawka

Wodopad

na kupje Bohol

Chowanje słónca

w El Nido

Po měsacu w lubowanej Awstralskej podach so na Filipiny. Zo pak stanu so runje Filipiny z mojim faworitom w juhowuchodnej ­Aziji, a zo budu tam telko po puću – z tym njeběch ličiła. Filipiny ze swojimi wjac hač 7 000 kupami njejsu runjewon lochki kraj za přepu­ćowanje. Na zbožo dóstach wot přećelki, kotraž bě tam štwórć lěta po puću, někotre dobre pokiwy. Filipiny su definitiwnje paradiz nurjakow.

Foće: Feliks HazaP ettersson a Findus měještaj minjenu pón­dźelu rano swój wulki wustup we Wor­klečanskej zakładnej šuli „Michał Hórnik“. Lětsa je mjenujcy serbskorěčna kniha „Findus a hara z honačom“ w Ludowym nakładnistwje Domo­wina wušła. Poprawom wšak su stawizny Petterssona a Findusa w šwedskej rěči spisane. Mjeztym pak móža je dźěći po cyłym swěće a w naj­wšelakorišich rěčach čitać, wšako su do nich přeło­žene. Jednu stawiznu je Diana Šołćina zeserbšćiła. W 1. a 2. lětniku Wor­­klečanskeje šule, předčita wona šulerjam wurězki z kni­hi „Findus a hara z honačom“. Klance Petters­son a Findus při sebi, čerstwy napa­rjeny kofej a kryte blido za překlepane kokoški – to bě kulisa pisaneho a rjaneho dopołdnja. Na wjesołe, hibićiwe a wobku­złace wašnje je přełožerka dźěći do stawiznički sobu zapletła. Tak mějachu wone kaž tež wučerki swoje wulke wjeselo, byrnjež dźeń chětro šěry a wichorojty był. Wšitcy mějachu potaj­kim prawe wjedro, do na­pjateje knihi so zanurić. Janina Mikławškowa