Z wudaća: pjatk, 10 januara 2020

Pilsenske dale faworit

Hamburg. Institut za wične slědźenje Splendid research je tak mjenowany „piwo­wy monitor 2020“ publikował. Studija wujewja, zo přerěznje něhdźe dwě třećinje piwo pijacych w Němskej napoj znajmjeńša kóždy třeći dźeń konsumu­jetej. Najwoblubowaniša družina je dale po pilsenskim wašnju warjena.

Pjeć zajimčow za wučerstwo

Lipsk. Na wčerawši dźeń wotewrjenych duri je so tójšto zajimcow na uniwersitach, wysokich šulach a akademijach rozhladowała. Z Budyskeho Serbskeho gymnazija je pjeć šulerkow, kotrež chcedźa lětsa po maturje wučerstwo studować, Institut za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity wopytało. Zwonka oficialneho programa nawjazachu wone wosobinski zwisk docentam a dožiwichu wosebite wučbne zarjadowanje.

Najlěpša nowina pytana

Statny sekretar Tobias Dünow na nastupnym wopyće pola Delnjoserbow

Choćebuz (SN/at). Jako rěčnik abo posoł za zajimy našeho ludu čuje so statny sekretar Tobias Dünow (SPD) jako nowy braniborski knježerstwowy społnomócnjeny za naležnosće Serbow. Wutoru bě so wón na posedźenju serbskeje rady w Podstupimje wobdźělił, wčera měješe swój nastupny wopyt w Choćebuskim Serbskim domje.

Dünow zetka so wčera ze zastupje­rjemi Załožby za serbski lud, Serbskeho instituta a Domowiny, zeznajomi so ze Serb­skej kulturnej informaciju Lodku kaž tež z Delnjoserbskej biblioteku. Nimale třihodźinsku wizitu zja wón ze słowami „njesměrna to mnohotnosć. Mamy we woprawdźe wulkotnym domje wot mjezynarodnje připóznateho zakładneho slědźenja přez organizaciju ciwilnotowaršnostneho angažementa hač k institucijam, kotrež kulturne žiwjenje w regionje bytostnje wobwliwuja, wšitko pod jednej třěchu. To je wuběrne.“

Měrćin Weclich

Byrnjež lěto 2020 hišće jara młode było, maja ludźo na wsach ruce połnej dźěła, doma kaž při organizowanju, wuhoto­wanju a přewjedźenju najwšelakorišich swjedźenjow. Tajkich terminow je tež lětsa zaso dosć a nadosć. Mnozy njemóža so po zdaću podawkow kaž jutřišeho jolka-swjedźenja w Nuknicy, kapičkowych wječorow w Njebjelčicach a Kulowje dočakać. Wšudźe ludźo swoje dźěło zwjetša čestnohamtsce wukonjeja. Kaž mi hižo Jakub Brězan njedawno při přihotach w Nukničanskej Brězanec bróžni přišepta: „To je kaž doma, jeno za druhich, štož pak rady činimy.“

Wulku zahorjenosć a njewšědny zapal dožiwich 5. januara tež na Horje, hdźež su 6. zetkanje wlečakow wotměli. Kelko to prócy, sćerpnosće a wutrajnosće, tajki podawk spřihotować. Na wšo myslić a potom přez cyły dźeń za sta hosći kołbaski pražić a jim přećelnje napoje naliwać, so runje tak wo wěstotu a porjad starać. To su woprawdźita žadosć pěstować zhromadnosć, přichilnosć druhim a wjeselo nad tym, zo su wopytowarjo zahorjeni a spokojom. A hižo steja wjesne swjedźenje, koncerty a dalše kulturno-historiske wjerški na planje.

Budyšin (SN/BŠe). Ličba wučomnikow, kotřiž su loni wukubłanje w rjemjesl­niskich zawodach Budyskeho wokrjesa zahajili, je wo 52 rozrostła. Cyłkownje je jich­ 96 žonow a 373 muži. „Ličba je wuslědk prócowanja rjemjeslnikow, młodostnych za tónle wobłuk zahorić“, wuswětla hłowny jednaćel Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory Andreas Brzezinski. Přiwšěm je dale wjele wukubłanskich městnow njewobsadźenych.

Podobnje kaž w Budyskim wokrjesu wupada wuwiće tež w komornych wo­krjesach Zhorjelc, Mišno, Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horiny a Drježdźany. Mjez młodostnymi w Budyskim wokrjesu je powołanje mechatronikarja jězdźidłow najwoblubowaniše. Cyłkownje 53 žonow a muži w tym wobłuku wu­knje. Slěduja powołanje blidarja, hdźež mějachu loni 36 podpisanych wuku­błanskich zrěčenjow. Tež elektronikarjo so nad 35 nowymi wučomnikami wjesela, mechatronikarjo připrawow sanitarneho, tepjenskeho a klimotechniskeho wobłuka nad 29. W Budyskim wokrjesu tuchwilu ně­hdźe 1 200 młodostnych w rjemjeslniskich zawodach wukubłuja.

Z nowej internetnej stronu njeinformuje Chróstawska ewangelsko-lutherska wosada zajimcow wotnětka jenož wobšěrnje wo swojim hudźbnym pokładźe, wo 1732 twarjenych pišćelach Gott­frieda Silbermanna. Imageowy film, kotryž je Serb Rajner Nagel zhotowił, da barokny instrument tež zaklinčeć.

Chróstawa (SN/CoR). „Naša internetna strona bě mjeztym 20 lět, zastarska a hižo njeatraktiwna. Bě tuž trjeba cyłe internetne předstajenje wobnowić, štož je so nam skónčnje dźakowaneho spěchowanju přez Leaderowy program zešlach­ćiło“, wjeseli so Chróstawski cyrkwinski hudźbnik Lucas Pohle. „Fachowcy su nam poručili, nimo strózbych informa­cijow z imageowym filmom za Silbermannowe pišćele wabić, je zaklinčeć dać a takrjec apetit wuwabić, je woprawdźe dožiwić.“ Wupisanje zhotowjenja filma doby z Radworja pochadźacy Rajner Nagel­ ze swojej firmu „ostwärts-film“. „To nas wězo wosebje zwjesela, wšako bydli wón njedaloko cyrkwje w Chróstawje. Bě to woprawdźe rjane zhromadne dźěło“, podšmórny mjeztym dźesać lět we wosadźe skutkowacy Pohle. Něhdźe wosom mjeńšin dołhi wabjenski film je.

Kamjenica/Budyšin (SN/BŠe). Kamjeničanski propst Clemens Hrjehor nawróći so spočatk junija do Łužicy, kaž Drježdźansko-Mišnjanske biskopstwo na swojej internetnej stronje informuje. „Wotpowědujemy přećam propsta Hrjehorja. Wón so do Budyšina přesydli a budźe wottam měšniske nadawki wukonjeć“, zdźěli biskop Heinrich Timmerevers. Zdobom dźakuje so Hrjehorjej za procesy, kotrež je ze swojim dowěrliwym a rozsudnym skutkowanjom w Kamjenicy zahajił. Wot lěta 2015 bě Clemens Hrjehor tam propst. Do toho bě dekan a Chróšćanski wosadny farar. Kamjeničanscy wěriwi zhonichu hižo minjenu njedźelu z lista wo wotchadźe swojeho duchowneho. Nadawk w Kamjenicy přewozmje wot junija farar Benno Schäffel, tuchwilny nawoda hłowneho personalneho wotrjada w Drježdźanach. Biskop Timmerevers prosy wosadnych, personelne změny konstruktiwnje přewodźeć a rozžohnowanje sobu wuhotować. Z nowymi duchownymi měli přichodnje derje hromadźe dźěłać. Za serbski pastoralny rum je nawrót fararja Clemensa Hrjehorja wulki dobytk, su sej tudyši wěriwi přezjedni.

Brüssel (dpa/SN). Wonkowni ministrojo Europskeje unije su dźensa krizowe posedźenje nastupajo Bliski wuchod a Libysku přewjedli. Ze schadźowanja ma signal zhromadnosće wuchadźeć. Němsku zastupuje wonkowny minister Heiko Maas (SPD). Napjatosće na Bliskim wuchodźe běchu so naposledk přiwótřili. Mjeztym drje jewja so pokazki na to, zo so konflikt mjez Iranom a USA zaso wotputa. Fachowcy wšak z tym liča, zo je to jenož nachwilnje, dokelž problemy dale wobsteja.

Trump ma parlament zapřijeć

Washington (dpa/SN). Dom reprezentantow USA je rezoluciju schwalił, z kotrejž chcedźa swojowólnemu wojerskemu postupowanju prezidenta Donalda Trumpa přećiwo Iranej zadźěwać. Z wjetšinu komory hłosowachu za wotpowědne wobzamknjenje, kotrež ma Trumpa nuzować parlament do wojerskich rozsudow zapřijeć. W rezoluciji mjez druhim rěka, zo njesmě prezident wojerske jednotki USA bjez dowolnosće kongresa přećiwo Iranej zasadźić.

Předsydka SPD lědma znata

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je dźensa wubědźowansku čaru za sněhakowarski swětowy cup podłu Łobja wopytał. Zarjadowanje w sakskej stolicy wotměje so jutře a njedźelu. Kretschmer porěča mjez druhim ze wubědźowanskej sudnicu­ Andreju Winkler. Tajki sportowy podawk při nimale nalětnich temperaturach spřihotować bě předewšěm organizato­riske wužadanje,­ dokelž dyrbjachu za to trěbny sněh wobstarać. Foto: dpa/Sebastian Kahnert

Mjeno swojeho města změnić chcedźa wobydlerjo kanadiskeho sydlišća Asbestos a francoskorěčnej prowincy Quebec. Wčera su tam wobydlerjo z čłonami měšćanskeje rady prěnje informaciske zarjadowanje přewjedli. Nowe mjeno hišće nimaja. Přezjedni pak sej su, zo mjeno woneje jědojteje twarskeje maćizny asbest nahladnosći města škodźi a inwesticijam zadźěwa. W podkopkach njedaloko města běchu asbest wjele lět wudobywali.

Wot kralowskeje swójby dźělenej stej wotnětka wóskowej postawje britiskeho princa Harryja a jeho mandźelskeje Meghan w Londonskim kabineće wóskowych figurow „Madame Tussauds“. Mějićeljo kabineta reaguja tak na jeju připowědźenje, zo chcetaj so přichodnje kralowskich winowatosćow wzdać a „normalne“ žiwjenje wjesć. Poprawom wšak kralowska swójba hromadźe steji.

Podstupim (dpa/SN). Financny wuběrk Braniborskeho krajneho sejma je kupne zrěčenje ležownosće planowaneje twornje ameriskeho awtotwarca Tesla schwalił. „Prěni zadźěwk je přewinjeny“, rjekny financna ministerka Katrin Lange (SPD) widźomnje wolóžena po wčerawšim rozsudźe. „Mamy wobzamknjenje, byrnjež z někotrymi hłosawzdaćemi.“

Krajny sejm tuž krajnemu knježerstwu zmóžnja, zasydlenje tak mjeno­wa­neje „gigafactory“ w Grünheidźe we wokrjesu Wódra-Sprjewja zwoprawdźić. Tam chce Tesla wot klětušeho kóžde lěto 150 000 elektroawtow typow 3 a Y twarić. Přiwšěm ma předsydstwo awtotwarca kupnemu zrěčenju za 300 hektarow wulki areal hišće přihłosować. Doskónčnu płaćiznu njejsu hišće postajili. W prěnim posudku statneho lěsniskeho zarjadnistwa rěčachu wo płaćiznje 41 milionow eurow. Po słowach ministerki su sej z Teslu zasadnje přezjedni.