Z wudaća: srjeda, 15 januara 2020

Předsydari mjeńšinowej radźe

Budyšin. Předsyda Domowiny Dawid Statnik přewozmje lětsa tež předsydstwo mjeńšinoweje rady, wozjewi wčera mjeńšinowy sekretariat w Berlinje. Statnik naslě­duje Dana z Južneje Schleswigskeje Jona Hardona Hansena, kiž je gremij po wje­lelětnym angažemenće wopušćił. Prěnje posedźenje z nowym předsydu budźe 10. februara w Berlinje.

Solarny park LEAG dźěła

Choćebuz/Wjelcej. Prěni swójski so­lar­ny park energijoweho koncerna LEAG je kónc lěta 2019 dźěłać započał, kaž pře­dewzaće dźensa zdźěli. Fotowoltaikowu připrawu „Wjelcej III“ z kapacitu dźesać megawattow je koncern loni na swójskich płoninach na lětanišću Wjelcej natwarił. Nazhonita firma „juwi“, kotraž bě tam hižo dwě solarnej připrawje stajiła, je tež nowu připrawu LEAG natwariła.

Manewer tema w krajnym sejmje

Wobydlerjo móža sej dobry přehlad tworić

Budyšin (SN/BŠe). Ofensiwa, wšitke domjacnosće Budyskeho wokrjesa ze spěšnym internetom zastarać, derje postu­puje. Někotři hižo dołho na to čakaja, wšako bjez interneta dźensniši dźeń hižo njeńdźe. Zo móhli so ludźo wobstajnje informować, kak twarske dźěła postu­puja a hdy budu šěrokopasmowej syći přizamknjeni, Budyski wokrjes na internetnej stronje www.bautzen-breitband.de wotpowědnje informuje. Njepodawa tam jenož twarski staw wjesnych dźělow, tež do­kładnu adresu móža sej zajimcy cyle jednorje wotwołać. „Jednotliwe fazy běchu­ dotal jenož na wjetšich płoninach woznamjenjene. Ze zahajenjom twarskich naprawow pak to hižo dosahało njeje“, rěka z krajnoradneho zarjada Budy­­skeho wokrjesa na naprašowanje. W někotrych městach a wjeskach jenož jednotliwe puće syći přizamknu. Tuž su zamołwići wokrjesa rozsudźili, kóždu jednotliwu adresu podać, hdźež je předwidźane domjacnosć šěrokopasmowemu internetej přizamknyć.

Budyšin (SN/JaW). 34 předstajenjow pta­če­ho kwasa – 22 za dźěći a dwanaće za dorosćenych – Serbski ludowy ansambl lětsa w Hornjej a Delnjej Łužicy planuje. To zdźěli wčera jeho intendantka Judith Kubicec žurnalistam w Budyšinje.

Za dźěćace předstajenje „Zabyty ptači kwas“ je Jěwa-Marja Čornakec libreto spisała. „Hudźbu stworiła je Conny Wolf, kotruž móžachmy prěni raz za to zdobyć“, rjekny Judith Kubicec. Režiju změje Hauke Tesch. „Mamy štyri rěčne warianty přihotowane“, praji Jěwa-Marja Čor­nakec. Nastupajo předstajenja w Delnjej Łužicy su so z Choćebuskej wotnožku Rěč­neho centrumaj WITAJ dorozumili, zo měła kóžda wosoba jednu rěč wu­ži­wać a mjez rěčemi njeskakać. Dźěćacy ptači kwas jedna wo jěžiku, kotryž njemóže so na ptačim kwasu wobdźělić, dokelž­ ma zymski spar dźeržeć. Kak so jemu tola zešlachći kwas sobu swjećić, to zhonja dźěći na předstajenju.

Na nawiju přichoda 2020 póńdźe 1. februara w Budyskej powołanskej akademiji wo powołanske wukubłanje a studij, ale tež wo praktikumowe městna a móžnosće prózdninskeho dźěła.

Budyšin (CS/SN). Nawi přichoda zarja­duja w Budyskej powołanskej akademiji mjeztym sedmy raz, a to 1. februara. Informaciski dźeń nastupajo orientaciju za powołanje abo studij je drje předewšěm na šulerjow a młodych dorosćenych wu­směrjeny. Móže pak runje tak tym trochu staršim ludźom zajimawy być, kotřiž chcedźa powołansce něšto nowe započeć. Ze 101 wustajerjom­ zwěsćeja zarjadowarjo lětsa rekordny wuslědk. Wobdźělene su nimo hosćićela, statneje studijneje akademije, powołanskošulske centrumy Budyšin, Kamjenc a Radeberg.

Swoje stejnišća natwarja­ tež dźěłodawarjo a wukubłanske zawody z wobłukow industrija, rjemjesło, posłužby runje tak kaž ze socialnistwa a strowotnistwa. Runje z poslednjeje branše je přirost widźom­ny, měni prof. Barbara Wuttke, direktorka Bu­dyskeje studijneje akademije. Njezrozumjenje pak zbudźa fakt, zo žani zastupjerjo gastronomije a hotelerije wjace pódla njejsu.

Ralbicy (JK/SN). Po znatym wašnju a po dobrych nazhonjenjach zašłych lět su tež wčera zaso na Serbskej wyšej šuli Ralbicy dźeń wotewrjenych duri přewjedli. Wo­sebje chcyše tamniši kolegij wokoło nawodnicy Milenki Koberoweje přichodnym šulerjam 5. lětnika a jich staršim šulu­ z jeje wobšěrnymi wuknjenskimi a kubłanskimi móžnosćemi předstajić.

Hižo dopoł­dnja měješe něhdźe 50 šulerjow tuchwilneho 4. lětnika z wokolnych zakładnych šulow składnosć, wučerjow a rjadownje zeznać kaž tež wotběh wučby na móžnym přichodnym kubłanišću dožiwić. Wot 17 hodź. přichadźachu přewažnje starši, zo bychu so wo wobstejnosćach móžneho dalšeho kubłanišća swojich dźěći informowali. K tomu da jim Milenka Koberowa z pomocu šulerkow 10. lětnika přehlad wo kubłanskim wotběhu, předewšěm pod aspektom wuknjenja serbšćiny. Kaž wona wuzběh­ny, je zajim za Ralbičansku šulu dosć dobry a wjele staršich ma wotpohlad, swoje dźěćo tam do 5. lětnika pósłać. Jeli pak ličba přizjewjenjow móžnosće šule překroči, budu dyrbjeć zajimcow wotpokazać abo losować.

New Delhi/Berlin (dpa/SN). Ruska je konfliktne strony w Libyskej, hdźež howri wobydlerska wójna, namołwjała na wjerškowe zetkanje do Berlina přijěć. Jenož tak hodźało so zaručić, zo so wšitke dojednanja dodźerža, rjekny wonkowny minister Sergej Lawrow na wopyće w Indiskej. „To je wažny dypk.“ Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chce njedźelu wjerškowe zetkanje přewjesć. Přeprošenaj staj tež ministerski prezident Fajis al-Sarradsh a jeho přećiwnik, wotpadnjeny general Chalifa Haftar.

Chcedźa zrěčenje wuchować

Brüssel (dpa/SN). W konflikće atomoweho zrěčenja z Iranom dla jednaja Němska, Francoska a Wulka Britaniska wo tym zrěčenje wuchować. Kraje nochcedźa přiběracym ranjenjam dojednanja ze stron Irana hižo dlěje přihladować, rjekny wonkowny minister Heiko Maas (SPD). „Hłowny zaměr wostanje, tomu zadźěwać, zo Iran atomowe brónje wuwiwa.“ Iranski wonkowny minister Mohammed Dshawad Sarif mjenowaše rozsud Europjanow „strategiski zmylk“.

Nowe dopokazy

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU, 2. wotprawa) je wčera Drježdźanski­ Powołanskošulski centrum za ratarstwo a zežiwjenje wopytał. Zhromadnje ze šulskej nawodnicu Anju Unger (naprawo) poby wón w rěznistwje (hlej foto)­ a piwarni kubłanišća. Foto: dpa/Sebastian Kahnert

Bonn (dpa/SN). Do jutřišeho wothłosowanja zwjazkoweho sejma wo noworjadowanju darowanja organow je so Centralny komitej němskich katolikow (ZdK) přećiwo tak mjenowanemu „rozrisanju spřećiwjenja“ wuprajił. „Płaćić dyrbjała dale zasada, zo je branje organow na wuraznu dowolnosć zemrěteje wosoby abo jeje přiwuznych wjazane“, rjekny prezident ZdK Thomas Sternberg powěsćerni dpa. „Jenož potom je darowanje dobrowólne.“ Skupina zapósłancow ze strowotniskim ministrom Jensom Spahnom (CDU) na čole chcyła noworjadowanje. Po nim měł kóždy awtomatisce darićel swojich organow być, njeje-li to za čas žiwjenja wuraznje wotpokazał.

Prědowanje do fitnesoweho studija wusyłała je cyrkwinska wosada mylnje něšto­ dnjow w sewjerorynsko-westfalskim Solingenje. Mikrofonaj duchowneho a sportoweho trenarja w susodnym studiju běštej na samsnu frekwencu nastajenej. Ludźo w studiju so tuž njemało dźiwachu, jako słyšachu přez wótřerěčaki dźěle prědowanja. Wosada je problem mjeztym rozrisała a frekwencu změniła.

120 kilometrow před policiju ćěkał je w Bayerskej 60lětny smalak z Berlina. Policisća chcychu jeho awto na awtodróze A 92 pola Mnichowskeho lětanišća kontrolować. Muž pak spyta ćeknyć. Při tym jědźeše zdźěla do wopačneho směra – a to ze 180 km/h. Pola Wörtha zrazy do policajskeho awta. Wón njeměješe žanu jězbnu dowolnosć, a awto njebě zawěsćene. Nimo toho předležeše wukaz zajeća přećiwo mužej.

Seeon/Berlin (dpa/SN). Hladajo na rekordny nadbytk w zwjazkowym etaće je sej předsyda Bayerskeje CSU Markus Söder žadał, „milinu w Němskej potuńšić. Z toho bychu wšitcy něšto měli – předewzaća runje tak kaž přetrjebarjo.“ To rjekny wón na klawsurje CSU w klóštrje Seeon. Němska ma mjezynarodnje najwyše płaćizny miliny, zniženje by tuž dobry signal za škit klimy był, Söder doda. „Hoberski nadbytk“ móhli wužiwać, popłatk­ za wobnowjomne energije abo milinowy dawk znižić. Zwjazk bě loni naje­bać słabu konjunkturu rekordny nadbytk 13,5 miliardow eurow docpěł. Dotalny rekord 12,1 miliardy eurow pochadźa z lěta 2015.