Z wudaća: póndźela, 20 januara 2020

Nowy předsyda

Róžant. Zwjazk CDU gmejny Ralbicy-Róžant ma nowe předsydstwo. Pjatk su w Róžeńće Eduarda Luhmanna za předsydu wuzwolili. Wón naslěduje Tila Žura. Za naměstnika wuzwolichu Dawida Statnika, pokładnica je dale Halena Jancyna, nowy zamołwity za čłonow je Tilo Žur. Za najwažniši nadawk w gmejnje nowy předsyda ma, zwoprawdźić nowotwar Ralbičanskeje pěstowarnje.

Přebywanišćo wuznamjenili

Huska. Kubło Sommereichen w Husce je najwoblubowaniši dowolowy statok Sakskeje. Wotpowědny pječat dósta mě­jićelka přebywanišća w Budyskim wo­krjesu Erika Busch sobotu na Zelenym tydźenju w Berlinje. Wuznamjenjenje spožča nakładnistwo znateho časopisa LandLust, kotrež kóžde lěto za dowolowymi statokami a wosebitymi kwartěrami we wjesnych kónčinach pyta.

Do šule hakle w dźewjećich?

„Wosebity koncert na spočatku lěta“ z „Rekwiemom“ za Hinca Roja

Budyšin (SN/bn). Rjad lětušich, mjeztym 25. raz wuhotowanych „wosebitych koncertow na spočatku lěta“ je zahajeny. Něhdźe połsta zajimcow wopyta prěnje zarjadowanje sobotu na žurli Budyske­ho Serbskeho muzeja, na Wojerowskim hrodźe zličichu wčera něhdźe 60 hosći. Pod hesłom „Wšě dobre duchi“ bě organizatorka Heidemarja Wiesnerec program zestajała, wopřijacy štyri prapremjery serbskich komponistow.

Zazběh koncerta twori na baseń Kita Lorenca skomponowany spěw Detlefa Kobjele „Melodija“. Heidemarja Wiesnerec na křidle a tenor Stephan Gähler předstajištaj twórbu najprjedy serbsce a na to němsce. W samsnej wobsadce za­nje­seštaj „Pastyrsku ariju“ z „Hodowneho oratorija“ Johanna Sebastiana Bacha.

Kamjenc (BG/SN). Na přeprošenje Kamjenskeho wyšeho měšćanosty Rolanda Dantza (njestronjan) schadźowachu so čłonojo Serbskeho sejma sobotu prěni raz w nowym lětdźesatku w radnicy Lessin­goweho města. W swojich witanskich słowach skedźbni hosćićel na zhromadnosć wobydlerjow wokoło města. „Kamjenc je přeco hižo k serbskej kul­tu­rje słušał“, Dantz wuzběhny. Wón wjeseli so nad dotalnym wuwićom Serb­skeho sejma. „Wy, moje damy a moji knježa, sće so na puć podali, zo byšće woprawnjenej naležnosći serbskeho ludu sylniši hłós dali. Přeju wašemu dźěłu wjele wuspě­cha“, přinjese wyši měšćanosta swoje mysle na dypk. Jemu je jasne, zo chowa so za tym naročny puć. Tohodla přeje Serbam zdobom trěbnu přezjednosć. Wón chwaleše sej dobre zhromadne dźěło­ z Njebjelčanskim wjesnjanostu To­ma­šom Čornakom (CDU), kiž je swoju komunu mjez tradiciju a modernu jara derje nastajił.

Drježdźany (dpa/SN). Sakske zawody zwě­­sćeja woteběrace naprašowanje za wukubłanskimi městnami. Změnu sakskich wukubłanskich wikow wot wikow poskitkow k wikam naprašowanja wjetšina předewzaćow w swobodnym staće dźeń a bóle začuwa, rěkaše wčera z ho­spo­darskeho ministerstwa w Drježdźanach. Naje­bać stabilny poskitk porno předlětu bě naprašowanje snadniše. Zwjazkowa agentura za dźěło wozjewi ličbu 21 146 požadarjow (-5,3 procenty) a 21 562 wukubłanskich městnow. Ličba njewobsadźenych městnow je wo 13,1 procent wote­běrała. Ličba tych młodych ludźi, kotřiž žane wukubłanje nastupili njejsu, pak je na 17,2 procentaj rozrostła.

Sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD) kładźe na runohódnosć powołanskeho a akademiskeho wukubłanja wulku wažnosć. „Potajkim najprjedy wukubłanje, potom karjeru“, minister młodym ludźom poruča. Pozadk je přehladka „Karriere Start“, kotraž so přichodny pjatk w krajnej stolicy zahaji a hač do njedźele traje. Za staršich ludźi je dalekubłanje puć, zo bychu nowe powołanske wužadanje zmištrowali.

Na nimale wšěch šulach wotměwaja w zymje dźeń wotewrjenych duri, zo by­chu za nje wabili. Na Radworskej wyšej šuli maja z temu sensibelnje wobchadźeć, wšako wulki dźěl šulerjow hakle tam serbšćinu wuknje.

Radwor (SN/BŠe). Wokolina, zwotkelž dźěći do Serbskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“ Radwor přichadźeja, je chětro wulka a saha wot Haslowa, Njeswačidła, Wulkeje Dubrawy hač do Małeho Wjelkowa. Často su to tež šulerjo, kotřiž njejsu dotal žanu serbšćinu wuknyli, a tuž je wosebje wažne jich na rěčny poskitk skedźbnić a za njón sensibilizować.

Drježdźany (dpa/SN). Sakski minister za ra­tarstwo Wolfram Günther (Zeleni) chce hromadźe z burami docpěć, zo skót naslědnišo plahuja. Najebać to, zo je so hižo něšto hibało, ma Günther za trěbne jednać, kaž wón powěsćerni dpa w Drježdźanach rjekny. Problemy hodźa so jeno zhromadnje z branšu rozrisać. „Smy so w koaliciskim zrěčenju na to dorozu­mi­li zdźěłać strategiju za plahowanje wu­žitneho skotu, při čimž chcemy wšitkich akterow zapřijeć – nimo ratarjow tež přetrjebarjow, wikowanje a zwěrinoškitne zwjazki. A planujemy program za wosebje dobre dźerženje skotu.“

London (dpa/SN). Britiski princ Harry rozžohnowanje z čłonami wušeje kralowskeje swójby wobžaruje. „Jako smój so Meghan a ja zmandźeliłoj, běchmoj rozpjeršenaj, nadźijepołnaj a chcychmoj něšto rozumneho činić“, rjekny Harry sobudźěłaćerjam britiskeje pomocneje organizacije. Tohodla je zrudny, zo je wšitko tak daloko přišło. Kralowski palast bě sobotu zdźělił, zo so Harry a Meghan wot nalěća swojeho titula „kralowska wyšnosć“ wzdataj a zo hižo žane oficialne nadawki za kralownu njepřewozmjetaj.

Njeznaty wirus so rozšěrja

Seoul (dpa/SN). Strowotniske zarjady w Južnej Koreji informuja wo prěnjej chorosći z dotal njeznatym corona-wirusom z Chiny. Potrjechena je 35lětna Chinjanka.­ Žona bě z centralnochinskeho města Wuhan, zwotkelž najwjetši dźěl zwěsćenych infekcijow pochadźa, do Južneje Koreje přijěła. Mysteriozne schorjenje płucow bě w decembru we Wuhanje wudyriło. Infekcija je so mjeztym tež w Thailandskej a Japanskej jewiła. Ličba schorjenych ludźi w Chinje je na 200 rozrostła. Třo pacienća su dotal zemrěli.

Rozdźěle dale wulke

Při wohenju w hladarni zbrašenych w čěskim rudnohórskim městačku Vejprty je wčera rano wosom wobydlerjow žiwjenje přisadźiło, štyrjo so ćežko zranichu. Ministerski prezident Andrej Babiš, kiž bě w běhu dnja přijěł, rěčeše wo „žałostnej katastrofje“. Na wuchowanju ludźi běchu tež pomocnicy Čerwjeneho křiža z Annaberga-Buchholza wobdźěleni. Foto: dpa/Slavomír Kubeš

Šěsć ponyjow nachwilnje zajała je policija we Werdauwje pola Zwickauwa. Zwěrjata běchu z pastwy ćeknyli a „zaměrnje do směra na policajsku stražu běželi“, kaž policija zdźěla. Jako běchu ponyje dwór rewěra docpěli, su zastojnicy jenož hišće wrota za nimi zawrěli. Konje wostachu w „aresće“, doniž wobsedźer njepřińdźe a je tam njewotewza.

Trjebany konopej je so pola noweho wobsedźerja w staće USA Michiganje jako přewšo drohotny wopokazał. Jako chcyše muž z dźowku chětro twjerde zawki wutřasć, namakaštaj wonaj w nich 43 000 dolarow (38 000 eurow). Wot wikowarja trjebanych meblow zhoništaj wonaj wo dotalnej wobsedźerce: Wnučka bě po smjerći swojeho dźěda stary konopej preč dała, bjeztoho zo by wo schowanych pjenjezach wědźała. Nowaj wobsedźerjej staj jej pjenjezy přewostajiłoj.

Podstupim (dpa/SN). W Braniborskej chcedźa tomu zadźěwać, zo afriska swinjaca mrětwa wudyri, a tak budu tam dźiwje­ swinje bóle třěleć. „Hajnicy su namołwjeni dale wšitke móžnosće za to połnje wučerpać“, zdźěla ratarske ministerstwo w Podstupimje. „Za to hodźa so wosebje tajke hońtwy z pomocnikami a psami, we wobłuku kotrychž dźiwinu honja. Při tym móža wobdźělnicy runočasnje za zahinjenymi­ dźiwimi swinjemi pytać.“ Za ludźi njeje wirus strašny, za domjace a dźiwje swinje pak smjertne.

Dokež hońtwjerske psy dźiwinu njerozeznawaja a tak tež sorny, jelenje a muflony honja, kotrež hajnicy hnydom sobu zatřěla, chcedźa škitny čas za nje wot 16. do 31. januara zběhnyć. Wuwzaćne rjadowanje płaći za wuchodne wokrjesy Braniborskeje. Dźiwje swinje smědźa hońtwjerjo tak a tak cyłe lěto třěleć. „Kóžde dźiwje swinjo mjenje k tomu přinošuje, zo so mrětwa njerozšěrja“, rjekny nawoda lěsniskeho referata ministerstwa Carsten Leßner powěsćerni dpa.