Z wudaća: póndźela, 10 februara 2020

Brüssel (dpa/SN). Prawidłowne zapławjenja w Rotterdamje, Le Havre abo Londonje, k tomu wjace lěsnych wohenjow, suchota a wichory. Sćěham klimoweje změny njemóže so po posudku wobswětoweje agentury EU w Europje nichtó dlěje wuwinyć. Staty EU dyrbjeli so na to nastajić a zdobom wšitko činić, dalšemu woćoplenju zemje zadźěwać, agentura w Brüsselu zdźěli. „Klimowa změna so hižo nětko pokazuje a změje přichodnje hišće razniše wuskutki, samo hdyž bychu globalne prócowanja k zniženju wustorka klimje škodźacych płunow wuspěšne byli“, rjekny zarjad, kiž ma swoje hłowne sydło w Kopenhagenje.

Agentura je za přichodne lětdźesatki wjacore scenarije zdźěłała. Po tym bychu wuskutki kaž přiběracy staw wody w morjach a z tym zwjazane zapławjenja na pobrjohach kaž tež ekstremne wjedrowe połoženja kaž suchoty, wichory a lěsne wohenje wo wjele hórše byli, čim wjace klimje škodźacych płunow so do atmosfery dóstanje. W Němskej liča z přiběracej suchotu a z wjace lěsnymi wohenjemi.

Ewangelska krajna cyrkej Sakskeje woli kónc měsaca noweho nawodu

Drježdźany (dpa/SN). Ewangelska krajna cyrkej Sakskeje hotuje so na wólby noweho biskopa. Minjeny tydźeń su so třo kandidaća na zjawnym forumje w Drježdźanach zjawnosći předstajili. Při tym su so superintendent Andreas Beuchel (56) z Mišnja, Ulrike Weyer (46) z Plauena kaž tež wyši krajny cyrkwinski rada Tobias Bilz (55) za to wuprajili, debatu wokoło dotalneho biskopa Carstena Rentzinga sprawnje a na wotewrjene wašnje předźěłać. Wotstup Rentzinga bě w nutřkocyrkwinskich kruhach a w zjawnosći kontrowersne diskusije zbudźił.

Wobydlerjo Radworskeje gmejny su so rozsudźili a wčera 43lětnu Madeleinu Rentsch za nowu wjesnjanostku wuzwolili. Lědma štó bě wočakował, zo budźe rozsud hižo w prěnim wólbnym kole takle jasny. Wjace hač 55 procentow ludźi dwurěčneje gmejny bě so za młodu žonu rozsudźiło. Při tym bě jedyn fakt překwapjacy. Zo změje wona w přewažnje němskorěčnej Minakałskej kónčinje dobre wuhlady, bě zwoprědka jasne. Zo pak dóstanje gmejnska radźićelka tež w Radworju, hdźež njebě wona w zašłosći wulce prezentna a aktiwna, wjace hłosow hač jeje serbski kontrahent Jovan Hrjehor, je na kóncu mnohich zadźiwało. Nam Serbam njech je wólbny wuslědk signal a pohon, swoje zajimy napřećo nowej nawodnicy Radworskeje gmejny sebjewědomje zastupować. Za to trjebamy partnerow a formy zastupnistwa. Měli tež rozmyslować, hač su dotalne hišće načasne abo hač trjebamy nowe. Marko Wjeńka

Ze zapozdźenjom stej dóšłoj lońšej dwójnej čisle 7/8 a 9/10 Praskeho časopisa Česko-lužický věstník. K wšěm přinoškam na cyłkownje 32 stronach njemóžemy so wuprajić. Pod nadpismom „Lužickosrbský parlament“ předstaja Lukáš Novosad, předsyda Towarstwa přećelow Serbow, dowólbnu diskusiju, wuslědki hłosowanja a komentuje rěč čłona sejma Alexandera Pólka na hłownej zhromadźiznje Domowiny 30. nalětnika 2019 w Chrósćicach. Z časa do wólbow wuzběhuje awtor dwanaće wobmyslenjow Fabiana Kaulfürsta a jasne 95 procentow wotpokazowanja k prašenju „Chcu ja TUTÓN Serbski sejm?“. Wo wólbach samych 3. nazymnika 2018 čitamy, zo bě wobdźělenje z 908 hłosami „tristní“, štož rěka serbsce „zrudne, bjeztróštne“. (Přispomnjenje: Hišće mjeńša ličba płaćiwych hłosow – 828 – ani hišće podata njeje. – M.K.).

Chór Lipa a jeho přećeljo publikumej njezapomnity wječor wobradźili

Haslow (SN/MWj). Z trójnej „Sławu“ ­dźakowaše so publikum sobotu w Haslowje za njewšědnje wurjadny koncert chóra Lipy. Pod hesłom „“ ­dožiwi 220 wopytowarjow přewšo wotměnjaty a zabawny hudźbny wječor, na kotrymž chór pod nawodom dirigentki Jadwigi Kaulfürstoweje jeno swoje spěwne kmanosće njepředstaji, ale tež swoje žortne stronki pokaza. Wo dwurěčnu moderaciju postara so šarmantnje a čerstwje Julija Jankowscyna.

Hižo spočatk koncerta bě hinak hač zwučeny, jako Lipjenjo hwizdajo na jewišćo přińdźechu a na to ze šlagrowym hitom „Nětk zaklinči zas“ přitomnym připowědźichu, zo jich tón wječor hłownje popularne a zwjetša z radija znate melodije wočakuja. To běštej mjez druhim „Quo vadis Łužica“ a „Maći luba“. Jako premjera zaklinča šlager „Raj mój ródny raj“. Při spěwje „Nastajnosći mysl ćěka“ wusahowaše Michaela Melcerowa jako solistka.

Budyšin/Hórki (SN/MiR). Ze swjedźenjom swěčk Marje je za křesćanow hodowny čas zakónčeny. Mnozy wěriwi tuž božodźěsćowy štom hač do 2. februara stejo wostaja. Wjele wjace ludźi pak hodowny štomik hnydom po hodźoch rozhotuje. Tak su hižo mjez hodami a Nowym lětom a tydźenje po tym wosebje w městach Budyskeho wokrjesa štomiki widźeć, kotrež po bokach dróhow ležo na to čakaja, zo bychu je sobudźěłaćerjo smjeće wotwožowacych předewzaćow sobu wzali. „Poskitk wokrjesa, štomiki w regularnych wotstawkach bjez přidatneho popłatka wotwozyć, wobydlerjo rady wužiwaja“, praji na naprašowanje Sarah Günther z krajnoradneho zarjada, „ličby a statistiki wo tym, kelko štomikow to je, abo wo rozdźělnym wužiwanju poskitka po regionach njepředleža. Po našim nazhonjenju wjetšinu štomikow w prěnjej połojcy januara wotwožeja. Tele, separatne wotwoženje štomikow je přidatny nadawk. Za to mamy jako wo­krjes z posłužbowymi zawodami krute zrěčenja.“ Na wsach je tomu trochu hinak. Mjeztym wjesela so wjesnjenjo na prěni swjedźeń lěta – na palenje štomikow.

Budyšin. Po změnje jězbneho plana loni w decembru budu tak mjenowane plus-busy čarow 101, 102, 112 a 305 tež w prózdninach dale jězdźić, zdźěli wobchadny ­zaměrowy zwjazk Hornja Łužica-Delnja Šleska. Z Budyšina do Wopakeje ­(Oppach), do Kamjenca a do Wjernarjec (Wehrsdorf) a z Biskopic do Drježdźan budźe tež w přichodnymaj tydźenjomaj woty­dźenja wob dźeń znajmjeńša 15 busow w hodźinskim wotstawku do kóždeho směra zasadźenych. Nowy poskitk je hižo po prěnich tydźenjach derje přiwzaty, zaměrowy zwjazk zdźěli.

Wopity z awtom jěł

Kulowc. W póstniskim času dyrbja šoferojo z tym ličić, zo jich policija zadźerži, dokelž za alkoholowymi hrěšnikami slědźi. Ćim bóle je to w karnewalowych centrumach móžno. To wě nětko tež 37lětny wodźer Forda, kotrehož zadźeržachu sobotu wječor w Kulowcu. Při kontroli napadny zastojnikam jeho „chorhojčka“. Z alkoholowym testom naměrichu pola njeho 2,4 promilow alkohola w kreji. Logiska konsekwenca bě, zo dyrbješe muž swoju jězbnu dowolnosć wotedać a ju tak spěšnje tež zaso njedóstanje. Nimo toho změje so 37lětny swojeho zadźerženja dla na sudnistwje zamołwić.

Tři Hwězdy (CK/SN). Za přemysłownišćo w Třoch Hwězdach ma so twarski plan nastajić. To je Hodźijska gmejnska rada na swojim zašłym posedźenju z jednym wzdatym hłosom wobzamknyła. Budyska firma za twarske transporty a posłužby chce tam parkowanišćo za nakładne awta twarić. Teren bywšeje hlinoweje jamy mjez statnymaj dróhomaj S 106 a S 111 bu hižo rekultiwowany a jako skład wužiwany.

W planje wužiwanja ležownosćow ­Hodźijskeje gmejny je płonina hižo lěta jako „wočakowana přemysłowa kónčina“ zapisana. ­„Hižo tehdy běchu perspektiwisce myslili“, rjekny nawoda techniskeho zarjada gmejny André Laue. Komuna móhła z twarskim ­planom porjadne ­měšćanskotwarske wuwiće zaručić. Nimo toho by takrjec ­twarske prawo za wšitkich wobydlerjow nastało. Dotal bě jara ćežko we wonkownym wobłuku samo za garažu twarsku dowolnosć dóstać, měnjachu wjacori gmejnscy radźićeljo Hodźija.

W póstniskim času njedožiwjamy jenož kapičkowe wječory a dalše zarjadowanja karnewalowych towarstwow, ale na dźeń a wjace městnach tohorunja camprowanje. Tomu bě sobotu tež w Ralbicach tak. Tam zetkachu so maćerje ze swojimi dźěćimi před starej šulu a ćehnjechu wottam po wsy. W jednotliwych domjacnosćach sej tójšto chłóšćenkow a druhich darow naspěwachu. Po tym zo běchu so wšitcy naběhali, so w sportowej hali na skakanskim hrodźe zabawjachu. Wukónc bě wječor we wohnjowobornej gratowni, hdźež pizza wšitkim zesłodźa. Foto: Feliks Haza