Z wudaća: wutora, 11 februara 2020

Žadaja sej wyšu mzdu

Budyšin. W Budyskim wokrjesu maja sobudźěłaćerjo fastfood-hosćencow dóstać wjace pjenjez. Dźěłarnistwo cyroba-požitk-hosćency (NGG) žada sej z aktualnych tarifowych jednanjow znajmjeńša dwanaće eurow na hodźinu jako „mzdu přećiwo chudobje“. Dotal běchu dźěłodawarjo čujomne zwyšenje mzdy blokowali. Sobudźěłaćerjo dóstawaja dotal na hodźinu zwjetša minimalnu mzdu we wysokosći 9,35 eurow.

Wutworja wukubłanišćo

Budyšin. Budyski předewzaćel Jörg Drews je připowědźił wutworić lětsa powołansko-kubłanski centrum za potrjebu w swójskim předewzaću. Wuchadźišćo za to bě lońši dźeń wotewrjenych duri,­ na kotrymž běštej předewšěm mnohostronskosć rjemjesła a předstajenje jako wukubłanski zawod zajimcow přiwabiłoj. Ličba sobudźěłaćerjow rosće runje tak kaž twarske projekty a wobrot.

Zaměstnja slědźenišćo

Budyski Serbski muzej zwjazuje aktualnu wustajeńcu a nałožk

Budyšin (SN/MiR). Na prózdninsku zabawu „Helaw-Alaaf-Ahoi! Póstniske nory witajće“ přeproša Budyski Serbski muzej. Štó wě, što mataj baćon a jejkowy muž z póstnicami činić? Z kotreje přičiny so póstnicy runje nětko wotměwaja? A kotry wuznam měješe přaza něhdy za zahajenje póstniskeho časa? Wotmołwu na tele a mnohe dalše prašenja su muzejownicy hižo dźensa dali. „Za poskitk přizjewili su so předewšěm wowki z jich wnučkami. Dźěći njebydla we Łužicy a tuž maja pola nas składnosć, wo zašłosći zhonić a so ze serbskimi nałožkami, z jich stawiznami ale tež jich pěstowanjom w dźensnišim času zaběrać“, rjekny sobudźěłaćerka za kulturne sposrědkowanje a zjawnostne dźěło muzeja Mónika Ošikowa. W běhu krótkeho přednoška su muzejownicy mosćik wědy wo něhdyšej přazy, přez póstnicy hač k póstnemu časej tworili. „Informacije móža dźěći wužiwać pozdźišo tež we wobłuku šulskeje wučby“, tak Mónika Ošikowa. Hač do zahajenja zarjadowanja njebě hišće jasne, kelko wobdźělnikow změja.

Minjenu sobotu je lětuša hłowna hornjoserbska inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Dołhož fenki běža“ swoju premjeru dožiwiła. Cordula­ Ratajczakowa je so mjez přihladowarjemi wobhoniła, kak je so jim zaměnjowaca­ komedija Michaela Cooneyja­ spodobała.

Ignac Wjesela z Chrósćic: Hač dotal – smy nětko w přestawce – so mi kruch jara lubi. To je cyle jendźelski humor a tón woprawdźe lubuju. Snadź so mi tohodla lubi, dokelž dyrbjach sej jako dźěćo filmy Rosamundy Pilcher w telewiziji sobu wobhladać, mějachmy tehdy jenož tři programy. Předstajenje je absolutnje top. Kóždemu radźu, so do Budyšina podać a sej kruch wobhladać.

Monika Nukowa z Radworja: To bě wšitko zašmjatane, přiwšěm bě to wje­soła hra. Wšitcy dźiwadźelnicy běchu woprawdźe při wěcy, su jara derje hrali. To móžeš sej woprawdźe wobhladać. Wuzběhnyć­ chcu Měrka Brankačka we hłownej róli kaž tež – jemu poboku – Jurja­ Šimana. Wonaj staj wuběrnje hrałoj.

Berlin (SN/JaW). Mjeńšinowa rada Němskeje je na swojim prěnim zetkanju lěta 2020 wčera w Berlinje registrowanje přisłušnosće k mjeńšinam jasnje wotpokazała. To zdźěli jeje předsyda Dawid Statnik na naprašowanje. Sintojo a Romojo běchu zwěsćili, zo je Berlinska policija za swoju kriminalnu statistiku přisłušnosć wosobow k jich narodnej mjeńšinje zapisowała. „Tak buchu tež nadproporcionalnje w policajskich rozprawach mjenowane. Tež dalše mjeńšiny su registrowane, mjez nimi Serbja“, wuswětli Statnik. „Prócujemy so, zo so zwjazkowy nutřkowny wuběrk z naležnosću zaběra a nutřkownemu ministrej a konferency nutřkownych ministrow nadawk da, tole změnić.“ Wobroćić chce so mjeńšinowa rada w naležnosći tež na Berlinski senat. „Wočakujemy, zo knježerstwo naprawy přećiwo tajkemu postupowanju iniciěruje.“

Choćebuz (HA/SN). Na dokładnje tym dnju, na kotrymž bě so znaty delnjoserbski moler a grafikar Fryco Latk narodźił, su dostojnje na njeho spominali a jeho počesćili. Minjeny pjatk wotewrichu składnostnje 125. narodnin wuměłca wosebitu personalnu wustajeńcu „Fryco Latk – Domownja“ w nowej „Galeriji Braniborska“ w bywšim „Großenhainskim dwórnišću“ w Choćebuzu. Partnerski wuhotowar přehladki je Serbski muzej w Choćebuzu, kiž je za nju cyłkownje 16 twórbow ze swójskeho wobstatka kaž tež z priwatneho wobsydstwa k dispoziciji stajił. Wjetšina wobrazow je runje tak kaž 25 dalšich požčonkow prěni raz docyła zjawnje wustajenych. Mnoho eksponatow pokazuje krajiny kołowokoło Picnja a Noweje Jsy, zwotkelž Fryco Latk pochadźa.

Berlin (dpa/SN). Po tym zo je předsydka CDU Annegret Kramp-Karrenbauer připowědźiła, zo zastojnstwo předsydki złoži a zo njebudźe klětu za zwjazkowu kanclerku kandidować, wodźacy politikarjo CDU, CSU a SPD z toho wuchadźeja, zo wulka koalicija unije a SPD dale wobsteji. Tež wicekancler Olaf Scholz (SPD) je „přeswědčeny“, zo je stabilne knježerstwowe dźěło dale móžne. Tójšto personalnych a wobsahowych prašenjow pak je dale njerozrisanych.

Söder warnuje před dlijenjom

Nürnberg (dpa/SN). Předsyda bayerskeje CSU Markus Söder je CDU hladajo na cofnjenje předsydki Annegret Kramp-Karrenbauer před měsacy trajacej personalnej debatu warnował. „Njemóžemy sej nětko tři štwórć lěta trajacu personalnu debatu dowolić“, rjekny Söder na přijeću krajneho knježerstwa w Nürnbergu. „To wšón politiski proces zlemi.“ Kramp-Karrenbauer bě připowědźiła, zo chcyła jako předsydka strony wotstupić, ručež je naslědnik namakany.

Dalše předwólby w USA

Z wulkej swětłowej instalaciju su kónc tydźenja w Mužakowskim hrodźe tamniše „Zymske jewišćo 2020“ wotewrěli. Do toho běchu so wobydlerjo na Mužakowskim torhošću hromadźili, zo bychu ze smólnicami a lampionami k hrodej ćahnyli. Na programje mjeztym druheho zymskeho jewišća steja opery, koncerty a wosebite poskitki za dźěći. Foto: Joachim Rjela

Chětro wojerski póstniski kostim je w Karlsruhe zasadźenje policije zawinił. Kaž policija rozprawja, bě 22lětny muž z „třělbomaj“ wobrónjeny do tramwajki zalězł. Woblečeny bě čorny škitny lac, kaž jón ameriski FBI wužiwa. Policisća muža po pokiwje sobujěducych při zastanišću w nutřkownym měsće zajachu. Brónje wukopachu so jako hrajki. Při přepytowanju namakachu zastojnicy hišće kapsnej nožej. Muž dyrbi ze skóržbu ličić.

W hosćencu dźěćo porodźiła je młoda žona w Oberhausenje – bjez lěkarja, za to z pomocu pinčnicy a wobsedźerki lokala. Prjedy hač lěkar dojědźe, bě mała Angelina na swěće. W hosćencu swjećachu runje šlagrowu party. Ludźo na žurli ani njepytnychu, što so na toaleće stawa. Hakle, jako nuzowy lěkar přijědźe, wo porodźe zhonichu. „Mać a dźěćo dóstaštaj aplaws swojeho žiwjenja“, medije pisaja.

Budyšin (SN/MkWj). Serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman sej žada, procesy nastupajo strukturnu změnu we Łužicy w zwisku ze skónčenjom zmilinjenja brunicy pospěšić a konkretizować. Tuchwilny staw jeho njespokoja, wón na dźensnišej nowinarskej rozmołwje w swojim Budyskim běrowje potwjerdźi. Hłownej ćežišći stej jemu wutworjenje nowych dźěłowych městnow a dawkowe prawo.

Najwažniše prašenje Šimanej w tym zwisku je: Wotkal bjerjemy 10 000 nowych industrijnych dźěłowych městnow a štó měł je wutworić? Šiman je sej wěsty, zo móža tutón nadawk poprawom jenož předewzaća same zmištrować. Jim pak měli při tym pomhać. Jedyn móžny pomocny srědk by wosebite dawkowe pasmo być móhło. W nim bychu předewzaća niše dawki płaćić trjebali. Inwesticije bychu na dźesać lět wot dawkow wuswobodźene być dyrbjeli. Hłowny zaměr je, młodych ludźi pohnuć, zo bychu w regionje wostali. Za to pak trjebaja powołansku perspektiwu a dobre žiwjenske wuměnjenja kaž pěstowarnje, šule a dobre wobchadne přiwjazanje.

Erfurt (dpa/SN). Młoda unija Durinskeje je sej wurjadny stronski zjězd CDU w kraju žadała – zwjazany z nowowólbami krajneho předsydstwa. Zo by sej strona nowu dowěru zdobyć móhła, je trjeba, tež wo personalnych prašenjach rěčeć, rěka w zjawnym lisće krajneho předsydstwa Młodeje unije. „Nowowólby krajneho předsydstwa mamy za njewobeńdźomne, dokelž trjebamy za nowozapočatk tež nowe wobliča.“

Awtorojo lista rěča wo žołmje wustupow ze strony, štož jich jara znjeměrnja. Krajny předsyda Mike Mohring steji po wjele diskutowanym wuzwolenju Thomasa Kemmericha (FDP) pod ćišćom.

Po najnowšim woprašowanju je Lěwica po wólbnym debaklu w Durinskej tójšto hłosow přidobyła. Tak by wona aktualnje 39 procentow hłosow dóstała, wosom wjace hač w oktobru. Zhromadnje z SPD (10 %) a Zelenymi (5 %) by to za wjetšinu w sejmje dosahało. Porno tomu by CDU runje hišće 13 procentow měła. FDP by ze štyrjomi procentami z krajneho sejma zlećała.