Z wudaća: wutora, 18 februara 2020

Texasčenjo pjelnja serbski kurs

Budyšin. Zajim za lětuši lětni kurs za serb­sku rěč a kulturu Serbskeho instituta bě tak wulki, zo su wšitke městna hižo wobsadźene. Tak wočakuja 42 wobdźělnikow z wosom krajow a štyrjoch kon­tinentow, jeničce z Texasa dźesaćoch. Woni su potomnicy Serbow, kotřiž běchu w 19. lětstotku z Łužicy wupućowali. Dalši­ su z Chiny, USA a Kanady. Kurs wotměje so wot 24. julija do 8. awgusta.

Šwika dominancu zapadnikow

Berlin. Nowy społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wuchod Marco Wanderwitz (CDU) wobžaruje, zo su načolne zastojnstwa w zjawnej słužbje dale hłownje ze zapadnymi Němcami wobsadźene. „Po 30 lětach njehodźi so docyła hižo wopodstatnić, čehodla so z pobrachowacej reprezentancu wuchodnych Němcow dale pokročuje“, rjekny wón dźensa Redakciskej syći Němska.

Dźeń a wjace brónjow w Sakskej

Elektrokolesa stejachu w srjedźišću 17. wólnočasnych wikow minjeny kónc tydźenja w Choćebuzu. Mjez łužiskimi wustajerjemi-producentami a wikowarjemi bě Heßlichec kolesowy center, kotrehož mějićel je znaty bywši kolesowar na čarje Lutz Heßlich. Jeho syn Nico Heßlich (druhi wotlěwa), kiž bě hač do lěta 2018 sam aktiwny, poradźuje zajimca při wuběrje jemu hodźaceho so e-bika. Nětko njehlada jenož Łužica na Mjezynarodnu turistisku bursu spočatk měrca w Berlinje. Foto: Michael Helbig

Nětko njejsu to hižo žane spekulacije, ale wobkrućene informacije. Francoski koncern Alstom je wčera wozjewił, zo jednaja tuchwilu z kanadiskim koncernom Bombardier wo tym, jeho železnisku spartu přewzać.

Budyšin (SN/BŠe). Němska hospodarska nowina Handelsblatt bě minjeny tydźeń informowała, zo chce předewzaće Bombardier swój železniski wobłuk za ně­hdźe sydom miliardow eurow­ zhotowjerjej železniskeje techniki Alstom předać. Hač do wčerawšeje póndźele běchu to hišće­ ryzy spekulacije, doniž njeje francoske předewzaće informacije wobkru­ći­ło. Přiwšěm Alstom zdźěli, zo hišće ničo doskónčnje rozsudźene njeje.

Załožba za serbski lud zaměrowe dojednanja z institucijemi wotzamknyła

Budyšin (SN/CoR). Hižo w lěće 2018 je rada Załožby za serbski lud wobzamknyła, zo ma załožba ze spěchowanymi institucijemi tak mjenowane zaměrowe dojednanja wotzamknyć. Lětsa je tomu prěni raz, zo su wotpowědne zrěčenja podpisali. „Hižo něšto lět diskutujemy, kajki wuslědk spěchowanje serbskich institucijow ma a kak hodźi so to měrić. W Němskej je mjeztym z wašnjom, zo maja pjenjezydawarjo z institucijemi, kotrež spěchuja, zrěčenja. A w nich mjenuja konkretne zaměry, kotrež maja institucije zwoprawdźić. Dźe wo měrjomne kriterije wuspěcha“, rozłožuje zastupjerka direktora Załožby za serbski lud Michaela Mošowa.

Budyšin (SN/mwe). W Budyskim Kamjentnym domje zahaji so wčera dalši projekt, kotryž mjenuja „Sceniska hudźba – Hip:Fancy.Sorbian.Art“. Zaměr prěnjeho tajkeho zarjadowanja je, modu młodych tworjacych wuměłcow z pólskeje a němskeje pomjezneje kónčiny Zhorjelskeho a Budyskeho wokrjesa z pomocu modoweje přehladki předstajić. Na tym so šěsć modowych labelow regiona z najwšelakorišimi produktami wobdźěli – wot kompletneho outfita hač k wačokej z płatu. Wuměłcy wužiwaja za to tradicionalne domjace mustry a formy.

Horty w serbskich a serbšćinu posrědkowacych dźěćacych dnjowych přebywanišćach su w zymskich prózdninach woblubowany cil šulskich dźěći. Wšako poskićeja tam kubłarki a kubłarjo jara wotměnjawy program.

Chrósćicy/Ralbicy (SN/MiR). W Chrósćicach na přikład su dźěći hromadźe wa­rili a sej filmowu komediju wobhladali. Dalši dźeń pućowachu po wsy, doniž njejsu na piknik pola kubłarki załožili. W Budyšinje dožiwichu wone w dźěćacej knihowni putace čitanje.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Peter Altmaier (CDU) wupraja so za spěšny natwar noweje twornje awtotwarca Tesla pola Berlina. Zawod je wažny za škit klimy a je zdobom jedne z najwažnišich industrijnych zasydlenjow minje­nych lět w nowych zwjazkowych krajach, rjekny Altmaier nowinarjam. Dźěła su nachwilnje přetorhnyli, po tym zo bě Berlinsko-braniborske wyše zarjadniske sudnistwo zakazało dalše štomy na twarnišću pušćeć.

Epidemija dale traje

Peking (dpa/SN). Epidemija noweje chorosće płucow w Chinje budźe so po posudku wodźacych fachowcow kraja hakle kónc apryla stabilizować. Hač do kónca februara so wirus hišće po cyłej Chinje rozpřestrěje, štož budźe zdobom wjeršk mrětwy, su sej woni wěsći. Mjeztym je ličba na wirus schorjenych ludźi na wjace hač 72 000 rozrostła. Cyłkownje 1 868 pacientow je mjeztym wumrěło.

London za njewotwisnosć

Z wjacorymi zarjadowanjemi a akcijemi su minjeny kónc tydźenja w Choćebuzu nadpad anglo-ameriskich bombowcow před 75 lětami wopominali. Demonstranća podachu so we hwězdnym pochodźe k Hłownemu dwórnišću, hdźež wotmě so swjedźenski koncert. Bombardowanje 1945 bě sej tysac smjertnych woporow žadało a wulke škody zawostajiło. Foto: Michael Helbig

Dale njerozrisany je problem krokodila z wobruču wokoło šije. Awstralski fachowc za zwěrjata Matt Wright přebywaše ze swojimi kolegami podarmo na kupje Sulawesi. Tam chcychu krokodila z pomocu paslow popadnyć a wobruč wotstronić. Reptil pak so paslow wo­hlada. Mjeztym su so pomocnicy zaso do Awstralskeje wróćili. W meji chcedźa znowa spytać krokodilej pomhać.

Najwjetšu fosilnu nopawu swěta wu­stajeja wot dźensnišeho w hornjofrankskim Bambergu. Jeje pancer je 140 centimetrow dołhi, normalne wšak je 30 centimetrow, tamniši přirodowědny muzej zdźěla. Fosil běchu sobudźěłaćerjo lěta 2018 při wurywanjach w skale nama­kali. Dokelž bě skelet při transporće rozpad­nył, su fachowcy w tysac hodźin trajacym dźěle 154 milionow lět staru nopawu zaso hromadu sadźili.

Berlin (dpa/SN). Předsyda wonkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma Norbert Röttgen je swoju kandidaturu jako naslědnik předsydki CDU Annegret Kramp-Karrenbauer přizjewił. To je Röttgen, kiž pochadźa kaž dalši móžni kandidaća Friedrich Merz, Armin Laschet a Jens Spahn ze Sewjerorynsko-Westfalskeje, wjacorym powěsćernjam zdźělił. Z ně­hdyšim zwjazkowym ministrom za wobswět je prěni prominentny křesćanski demokrat oficialnje swój zajim za zastojnstwo předsydy CDU zwuraznił, po tym zo bě Kramp-Karrenbauer swój wotstup připowědźiła.