Z wudaća: srjeda, 24 junija 2020

srjeda, 24 junija 2020 14:00

Rozšěrjena jama Nysu a Wódru wohroža

Choćebuz (SN/at). Plany, brunicowu jamu w pólskim Turowje blisko Bogatynje a němskeje Žitawy rozšěrić, dale kritiku wuwabjeja. W srjedźišću steji porok, zo hroža wu­twarjeneje jamy dla ćežkometale Nysu a Wódru zanjerodźić. Hač do lěta 2040 chce susodny kraj tam brunicu wudobywać.

Znapřećiwjenska doba k planam Polskeje Grupy Energityczneje bu póndźelu we wobłuku Wódra-konsultacije europskeje wódneje wobłukoweje směrnicy na mjezynarodnej runinje zakónčena. Wuchodobraniborscy a łužiscy čłonojo Zwjazka 90/Zelenych mjenowanu kritiku podpěruja a su znapřećiwjenja zapodali, kaž rěčnica wokrjesneho zwjazka Sprjewja-Nysa Heide Schinowsky rozprawja.

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 24 junija 2020 14:00

Skedźbliwje dale postupować

Sakska wčera dalše wolóženja wobmjezowanjow připowědźiła

Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej je ličba na koronawirus nowoinficěrowanych snadna. Wčera přizjewi tudyše knježerstwo cyłkownje 5 429, šěsć padow wjace hač dźeń do toho. Ličba zemrětych wosta z 220 konstantna. Sakska ma tuž wšu přičinu rozmyslować, wobmjezowanja pandemije dla dale wolóžić. Wčera je sakske knježerstwo nowe škitne postajenja wozjewiło, kotrež maja wot 30. junija do 17. julija płaćić.

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 24 junija 2020 14:00

Teoretiske swětło

Dźiwadła, kina a koncertne žurle su mjeztym zaso přistupne, znajmjeńša teoretisce. Bórze slěduja kluby – tohorunja znajmjeńša teoretisce. Bjezdwěla to swětło w tunlu njeličomnym swobodnje skutkowacym hudźbnikam, wuměłcam małeje formy, zwukowym a wobswětlenskim technikarjam. Hač Biskopičanski East-Club, Budyski Kamjentny dom, Kamjenski Safe Club abo Wojerowska Kulturna fabrika – wšudźe po nimale štyrjoch měsacach ćišiny zawěsće rěka: radšo mjeńši koncert resp. DJjowy set bjez rejow abo kabaretny wječor hač docyła žadyn poskitk. Strowotniske kaž tež financne riziko přiwšěm zbywa. Zarjadowarjo maja za dodźerženje předpisow hygieny rukować, a je dwělomne, hač móža pod tajkimi wuměnjenjemi zmysłapołnje hospodarić. Přiwšěm a tónle mikrokosmos překročejo pak mamy sej wuwědomić, zo njesměli nětko mróčele łójić. Přichodny lockdown je dale stajna opcija. Bosćan Nawka

wozjewjene w: Kraj a swět

Kamjenc (SN/mwe). Wot lěta 2011 słuša Kamjenska Lessingowa biblioteka k wjace hač sto knihownjam Sakskeje, kotrež přeco we wulkich prózdninach knižne lěćo organizuja. Jara woblubowane je zarjadowanje tež mjez serbskimi holcami a hólcami, šulerjemi z Ralbic, Chrósćic a Pančic-Kukowa.

Byrnjež Kamjenska biblioteka serbske dźěćace a dalše knihi w swojim wobstatku njeměła, maja wjacore serbske swójby wuski poćah k domej. To zaleži tež na dobrym niwowje kóždolětneho knižneho lěća. Po cyłej Sakskej bě so na nim loni něhdźe 7 000 šulerjow wobdźěliło, w Kamjencu samym něhdźe 100. Sakske statne ministerstwo za wědomosć a wuměłstwo projekt spěchuje, sakski zwjazk bibliotekow jón koordinuje.

W bibliotece Lessingoweho domu so lětuše knižne lěćo póndźelu, 6. julija, zahaji. Zarjadowanje jědnaće- do 16lětnych animěruje, do raja pismikow so podać. Za to je Kamjenska knihownja za 1 200 eurow topaktualne wudaća kupiła. Dorosćacy móža při čitanju daloke galaksije přeslědźić, zajimawe wosobiny zeznać a wjesołe dyrdomdejstwa dožiwić. Štóž tři knihi přečita, dóstanje wot kultusa wosebity certifikat.

wozjewjene w: Łužica
srjeda, 24 junija 2020 14:00

Gerat Kašpor

24. smažnika 1930 narodźi so wjelelětny šef serbskeje redakcije rozhłosa, diplomowy towaršnowědnik Gerat Kašpor, dźěłaćerskej swójbje w Brězynce. We wsy bydleše prěni předsyda Domowiny Arnošt Bart, kiž bě so nazymu 1945 sobu wo to postarał, zo poda so Kašpor na tři lěta na serbski gymnazij w Českej Lípje a Varnsdorfje. Tam bě wón jedyn z najaktiwnišich młodych Domowinjanow. Bě soburedaktor we Varnsdorfje wuchadźaceho młodźinskeho časopisa Naš puć. W lěće 1948 zwoła Domowina jeho wróćo do Łužicy za funkcionara Serbskeje młodźiny a přistajeneho w Serbskim zarjedźe. Lěto pozdźišo bu za 2. sekretara Swobodneje němskeje młodźiny (SNM) Budyskeho wokrjesa wu­zwoleny. Bě wotrjadnik w Serbskim zarjedźe, zamołwity za wudawanje młodźinskeho časopisa Chorhoj měra a za přihot serbskich rozhłosowych wusyłanjow. Na to bě woblubowany redaktor Chorhoje měra a wot lěta 1957 načolnik serbskeje rozhłosoweje redakcije. Wot 1963 bě direktor Choćebuskeho sćelaka Radija DDR a bě čłon Zwjazkoweho předsydstwa Domo­winy. 21. oktobra 1967 poćerpje Kašpor tragisku smjerć a bu na Budyskim Hro­dźišku pochowany.
wozjewjene w: Spomnjeće
Na dźěłowe zasadźenje je wčera spěchowanske towarstwo Łazowskeho Domu Zejlerja a Smolerja přeprosyło. Tak stej Gerlinde Schwerdtner a Sabine Polk (wotlěwa) za cyrkwju wokoło rowa Handrija Zejlerja rjedźiłoj. Druzy starachu so wo pomnik basnika na nawsy. Před Domom Zejlerja a Smolerja wurjedźichu ławku a w domje samym připrawichu předźěłanu informacisku taflu wo stawiznach Zejlerjoweho pomnika. Foto: Andreas Kirschke

wozjewjene w: Łužica
srjeda, 24 junija 2020 14:00

Fabriku pozdźišo znowa wotewru

Koronapandemija wšo a wšitko w zjawnym žiwjenju wobwliwuje. Nětko je wona tež Hórnikečansku Energijowu fabriku dosćahnyła, kotruž chcychu po wob­šěrnym přetwarje poprawom přichodny tydźeń znowa wotewrěć.

Hórnikecy (SN/MWj). Hižo dlěje hač dwě lěće trajetej přetwar a pomjeńšenje Hórnikečanskeje Energijoweje fabriki. 3. ju­lija bě planowane ju swjatočnje znowa wotewrěć. To pak dyrbja nětko koronoweje pandemije dla na 15. oktober přestor­čić, zdźěli zastupowacy jednaćel zarjadnišća Marcel Linack. „Z wulkim angaže­mentom su wšitke wobdźělene twarske předewzaća, Budyski wokrjes, za­měrowy zwjazk Sakskich industrijnych muzejow a cyły team Energijoweje fabriki w minjenym času dźěłali. Za to dźakujemy so wšěm, kotřiž su planowali, rjemjeslniske dźěła wukonjeli a cyłkowny projekt zwoprawdźili.“, rěka w nowinskej zdźělence.

wozjewjene w: Łužica
srjeda, 24 junija 2020 14:00

Za wjesnu zhromadnosć

Slepjanska wjesna rada chce stary twarski zawod mnohostronsce wužiwać

Slepo (AK/SN). Stary Slepjanski twarski zawod měli towarstwa na najwšelakoriše wašnje wužiwać. Za to zasadźa so tamniša wjesna rada. „Z hinašim wužiwanjom rumnosćow chcemy dołhodobnje nowe potenciale wotkryć a lěpše wućeženje docpěć“, podšmórny wjesny předstejićer Wolfgang Goldstein na zašłym posedźenju gmejnskeje rady.

Wjetšina gmejnskich radźićelow so hižo dlěši čas za dalše wužiwanje stareho twarskeho zawoda wupraja. Zjawnje woni hinaše měnjenje zastupuja hač wjesnjanosta Reinhard Bork (njestronjan). Napjateho hospodarskeho połoženja a hinašich rumnostnych móžnosćow dla by wón zawod radšo předał, kaž je w zašłosći časćišo zwuraznił. Konflikt je potajkim dale na blidźe.

wozjewjene w: Łužica
srjeda, 24 junija 2020 14:00

Přepodadźa nowy móst a zahaja projekt

Worklecy (SN/MWj). Cyle w srjedźišću zjawneho zajima Worklec steji zajutřišim, pjatk, tamniša kupa. Wjesnjanosta Franc Brusk (CDU) přeproša za 15 hodź. wšitkich wobydlerjow na oficialne přepodaće noweho mosta, kotryž wot wulkeje kupy na mału wjedźe. Hižo loni su­ projekt zwoprawdźili, po tym zo běchu móst z gmejny Sprjewiny Doł darjeny dóstali. Nětko budu sej wobydlerjo po nim na mału kupu dóńć móc, tam přebywać a so wočerstwjeć.

Bjezposrědnje po tym zahaja projekt „Geocaches Michał Hórnik/Přirodźe bliska rewitalizacija“, rěka w nowinskej zdźělence wjesnjanosty a koordinowanskeje skupiny fondsa „Čiń sobu“. Wot wjesneje zhromadnosće zapodaty projekt je jury sakskeho wubědźowanja „Čiń sobu!“ z 5 000 eurami mytowała.

Na sym­boliskim zahajenju projekta wobdźě­litaj so přisłušny statny sekretar dr. Frank Pfeil a zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Alojs Mikławšk (wobaj CDU). Wopytowarjo změja składnosć, sej ideju projekta zbližić a so z iniciatorami wo přichodnym wužiwanju areala kupoweho hata rozmołwjeć. Při kofeju a tykancu předstaja nimo toho mysličku, nowe towarstwo załožić.

wozjewjene w: Łužica
srjeda, 24 junija 2020 14:00

Policija (24.06.20)

Jastwo runje tak wotwobarał

Kamjenc. Zo je lěpje stajnje připasany za wodźidłom awta sedźeć, dyrbješe wčera dopołdnja 33lětny muž na Kamjenskej dróze Při wětrniku nazhonić. Při wobchadnej kontroli jeho mjenujcy bjez škitneho pasa lepichu. To pak bě hišće najmjeńši problem Bołharja. Přećiwo njemu předležeše mjenujcy wukaz zajeća. Dokelž pak je dotal wotewrjenu pokutu 300 eurow nablaku zapłaćił, móžeše wón jastwo wotwobarać.

wozjewjene w: Policija

nowostki LND