Z wudaća: pjatk, 26 junija 2020

Zo piwo tež rostlinam tyje, pokaza přikład z Irskeje. Statysacy sudow napoja su zawrjene korčmy piwarni Guinness wróćili. Předewzaće pak njeje tónle nadbytk preč kidało, ale wulke mnóstwo jehlinowcam přiliwało, kotrež su na to jara derje narostli. Tež do biopłunowych připrawow su piwo dali. Wot 4. julija smědźa korčmy-puby w Jendźelskej zaso wotewrěć, štož piwarnju jara zwjesela. Hinak hač rostliny wšak ludźo, kotřiž sej Guinness jara chwala, piwo zapłaća.

Fenomenalny wustup we wulkej wysokosći mějachu hudźbnicy nětko w balonje nad Cloppenburgom. Dokelž njemóža publikum tuchwilu z koncertami zawjeselić a tuž tež žane fenki njezasłuža, chcychu z akciju na swoje ćežke połoženje skedźbnić. Cyłe město je wutoru wječor jónkrótne předstajenje dožiwiło.

Slepo (SN/JaW). Nastupajo zbliženje Domowiny a Serbskeho sejma počina so pomału něšto hibać. To wujewi minjene wuradźowanje Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny w Slepom. Kaž předsyda třěšneho zwjazka Dawid Statnik informowaše, přihotuja zetkanje. Poprawom chcychu je přichodny měsac wotměć, štož pak njepóńdźe. Wšako maja tež w Do­mowinje koronapandemije dla nastate zastatki w dźěle nachwatać. „Přihotujemy tuž zetkanje ze zastupnikami sejma skerje za awgust“, předsyda připowědźi.

Tež přichodne lěto – lěto župow – nastupajo ma třěšny zwjazk zastatk nachwatać. Kaž referent Domowiny za nutřkowne naležnosće Werner Sroka zdźěli, „móžachmy proces powołanja čłonow do přihotowanskeho wuběrka zakónčić. Prěnje wuradźowanje bě hižo planowane, njejsmy pak je korony dla přewjedli. Mamy je tuž ručež móžno nachwatać.“

Zaměrowy zwjazk chce přiwšěm hač do kónca lěta čorne ličby pisać

Łaz (AK/SN). Turistiski wobłuk při Zło­komorowskim jězoru měješe minjene tydźenje koronapandemije dla jasnje mjenje dochodow. To wuswětli minjenu wutoru předsyda zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Braniborska Detlev Wurz­ler we Łazu. „Wjac hač 80 procentow přenocowanjow smy hač k jutram zhubili. Hač do kónca meje so tele wuwiće njezměni“, wón rozkładźe. W struchłych ličbach so połoženje dokładnje wotbły­šćuje. Cyłkownje bě to 57 pro­cen­tow mjenje hosći. „Přiwšěm smy hladajo na kónc sezony hišće optimistiske. Tak móžemy hač do kónca lěta přiwšěm hišće čornu nulu docpěć, najebać to zo mějachmy 800 000 eurow mjenje wobrota“, Wurzler rjekny.

Nic jenož w Budyskim, ale tež w tamnych sakskich wopomnišćach je wjeselo zawěsće wulke, zo Siegfried Reiprich swoje za­stojn­stwo jako jednaćel Załožby sakskich wopomnišćow kónc lěta złoži. Interne roze­stajenja z nim a jednotliwymi sobu­dźěłaćerjemi, zawodnymi radami kaž tež personalnej radu załožby su w minjenych lětach prawidłownje před sudnistwom wunosyli. Nadregionalne medije kaž Die Zeit njejsu hižo wo politiskim dźěle wo­pom­nišćow, ale wo njeznjesliwych wobstejnosćach tam rozprawjeli. A jako zwonka­stejacy sy so druhdy prašał, hač so sobudźěłaćerjo docyła hišće z poprawnej ­maćiznu zaběraja abo jenož hišće wojuja, so chory pisać dadźa abo swój přichod na druhim městnje přihotuja. Nětko změje­ běda kónc. Hač su nowe politiske poměry w knježerstwje tomu polěkowali, móžeš jenož tukać. Šansa za nowoza­počatk za sakske wopomnišća pak to na kóždy pad je. Cordula Ratajczakowa

Wiesbaden (dpa/SN). Žiwjenje w Němskej je hladajo na přerězk EU droha naležnosć. Niwow płaćiznow we wobłuku priwatnych wudawkow je wo 6,8 procento wyši hač w tamnych 27 sobustawskich krajach Europskeje unije, statistiski zarjad we Wiesbadenje zdźěla. Přiwšěm zasłužeja přetrjebarjo tam tež mjenje pjenjez hač w Němskej. Jenož w Pólskej a Čěskej su žiwjenske kóšty nastupajo žiwi­dła, bydlenje a energije jasnje niše. Hižo lěta dołho je z wulkim wotstawkom Dan­ska­ kraj, hdźež maja ludźo jara wjele pjenjez za přežiwjenje nałožować. Tam le­žeše niwow płaćiznow w minjenych lětach 41,3 procenty nad přerězkom EU. Po tym slěduja Irska z 33,7 procentami, Luxemburgska z 31,1 procentom, Finska z 26,7 a Šwedska z 20,6 procentami.

Wot 26. do 28. junija 1930 wotmě so w Běłohrodźe 1. wšosokołski zlět kralestwa Juhosłowjanskeje. Na nim wobdźěli so sylna delegacija Serbskeho Sokoła (22 muži, dźesać žonow) pod nawodom starosty Jakuba Šajby a jednaćela Gu­stawa Janaka. W Radworju běchu do wuprawy scenu z narodnymaj rejomaj nazwučowali. „Bratr Mjeltka měješe zbožownu ruku při zestajenju zwučowanja“, pisachu Serbske Nowiny po zlěće.

We wulkim měšćanskim stadionje je so wustup 14 bratrow a štyrjoch sotrow derje poradźił. Wujimki zdźeržaneho materiala su w lěće 1990 do filma „Sokoł. P.S. ke kapitlej našich stawiznow“ (scenarij Alfons Wićaz/Toni Bruk) za­přijeli. Hosćo z Łužicy pochodowachu na poslednim dnju zlěta w swjedźenskim ćahu w sokołskich uniformach, žony w narodnej drasće. Šajba, Janak a Mjeltka mějachu česć, so na swjatočnym ­přijeću na kralowskim hrodźe wob­dźělić.

W Juhosłowjanskej přebywaše mjeńša skupina (dźesać Sokołow) hižo w lěće 1928 – na sokołskim zlěće w makedonskim Skopju. Mikławš Krawc

Kónc smažnika 1995 bu nowy rjad kulturnych wjerškow w dwurěčnej Łužicy zahajeny – 1. mjezynarodny folklorny ­festiwal „Łužica ’95“. 8 000 wulce spokojenych hosći dožiwi na štyrjoch dnjach w Chrósćicach pisane programy dwanaće folklornych ćělesow předewšěm słowjanskich narodnych mjeńšin ze šěsć krajow. 400 spěwarjow, rejwarjow a hudźbnikow bě krasne estrady a programy w metropoli katolskich Serbow na statokach poskićiło. Kulturny swjatk wuklinči 25. junija po połnocy z finalom ludowuměłskich skupin a z rejwanskej estradu Serbskeho ludoweho ansambla „Podłu Sprjewje“, štož 4 000 přihladowarjow na Fulkec hórce wulkotnje zahori. Z trójnej „Sławu“ dźakowaše so publikum sobuskutkowacym.

Cyłkownje 24 městnow za płuwace domčki planuja w Klětnjanskim přistawje při Bjerwałdskim jězorje. Nižozemska specialna firma je prěnju 90 metrow dołhu šćežku dotwariła. Tuž móžachu tele dny prěnje štyri płuwace domčki – kóždy je 15 tonow ćežki­ – na pontony stajić, do wody pušćić a kruće při šćežce přiwjazać. Foto: Joachim Rjela

Z přesydlenjom ludźi brunicy dla zhubi serbski lud swoju rěč, swoje tradicije a swoju kulturu. To zwěsći Benedikt Dyrlich w swojim teksće wo boju wo za­cho­wanje Klětnoho. Z pomocu zapiskow ze swojeho dźenika zhladuje na wony čas połny změnow před 30 lětami, jako so po­ra­dźi holansku wjes wuchować. Z nimi skića wón čitarjam awtentiski dohlad do časa­ přewróta, hdźež je so po protestach masow ludźi politiski a towaršnostny system w běhu někotrych tydźenjow sypnył.

njedźelu, hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń, mjez druhim z powěsćemi tydźenja

11:20 Farar Daniel Dzikiewicz so rozžohnuje

11:45 Naša hudźba wšudźe a přeco

12:00 Nabožne wusyłanje

(Wito Sćapan)

po tym Zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin, mjez druhim z powěsćemi tydźenja, z kolumnu „Tak ja to widźu“ a wo młodym wuměnkarju

13:00 Tematiske wusyłanje „Moderna technika na našich wsach“

13:40 Nabožne wusyłanje

 (Hartmut Leipner)

po tym Zbožopřeća