Z wudaća: póndźela, 06 julija 2020

Poskićeja podpěru

Drježdźany. Na mjezynarodnym dnju drustwow su tež přenajerjo bydlenjow we Wojerecach, Kamjencu, Budyšinje a druhdźe sobotu swoje domy plakatě­rowali. Pod hesłom „Towaršnosć trjeba drustwa“ přewozmu bydlenjotwarske to­warš­nosće socialnu zamołwitosć koro­nakrizy dla a poskićeja swojim čłonam pjenježnu podpěru. Za potrěbnych wobstaruja žiwidła.

Diwidenda lětsa pozdźišo

Drježdźany/Budyšin. Ludowa banka Drježdźany-Budyšin rozsudźi wo wužiwanju lońšeho lětneho nadbytka na wosebitej zhromadźiznje zastupjerjow. Wo­na­ ma so snano lětsa w 4. kwartalu wotměć. Kaž nowinski rěčnik drustwoweho kreditneho instituta Thomas Lohse zdźěli, je wot toho tež wupłaćenje diwidendy štyrjoch procentow wjace hač 45 000 drustwownikam potrjechene.

Pjenjezy za medicinsku fakultu

Serbscy gymnaziasća swoje wuswědčenja swjatočnje přijimali

Budyšin (SN/bn). „Česćeni maturanća, witam was, wašich staršich a wučerki a wučerjow Serbskeho gymnazija Budyšin (SGB) na dźensnišu maturitnu swjatočnosć – nažel w małym kole, za to pak z dwěmaj premjeromaj. Sprěnja swjećimy prěni raz na žurli Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, zdruha móža waši sobušulerjo a přiwuzni přepodaće wuswědčenjow prěni raz jako livestream sćěhować“, zahaji šulski nawoda SGB René­ Wjacławk lětuši tak mjenowany abibal hornjoserbskich gymnaziastow minjeny pjatk w Budyšinje.

Intendantka Serbskeho ludoweho ansam­bla Judith Kubicec dopominaše so w swjedźenskej narěči na swój čas na te­hdy Serbska rozšěrjena wyša šula mjenowanym kubłanišću kaž tež na slědowacy puć do powołanja. Z pomocu baje­ wo Pintlašku wona wotchadnikow namołwješe: „Njemějće strach! Njebojće so zmylkow! Dźiće do swěta, spokojće swoju wćipnosć a mějće serbskosć stajnje při sebi! Tale kajkosć wašeje identity njebudźe nihdy njelěpšina. Namakajće za sebje prawy puć. Wjele zboža!“

Šulerjo a wučomnicy do 20 lět móža so wje­selić. Wobchadnej zwjazkaj Sakskeje poskićatej jim w prózdninach potuńšene jězdźenki. Měrćin Weclich je so wo tym­ z nowinskim rěčnikom wobchadneho zwjazka Hornje Łobjo (VVO) Christianom Schlemperom rozmołwjał.

Kelko tajki prózdninski tiket płaći ?

Ch. Schlemper: Wot spočatka lětnich prózdnin budźe to 30 eurow. Jězdźenka wostanje potom cyłe šěsć tydźenjow płaćiwa. Budźe to po cyłej­ Sakskej a cyłym srjedźoněmskim wob­chadnym zwjazku (MDV) – hač do Halle abo Altenburga.

Što to konkretnje rěka?

Ch. Schlemper: Młodźi pasažěrojo móža za 68 centow wob dźeń busy, ćahi, tramwajki a přewozy wužiwać. Tak je tiket­ přihódna alternatiwa za čas, w kotrymž wjele šulerjow měsačnu kartu za puć do šule nima. Za mało pjenjez móža sej tuž prózdninske wulěty planować.

Su hišće dalše poskitki?

Choćebuz (SN/at). Łužiska agentura mobility móže komuny we wjesnych kónčinach podpěrać, „poslednju milu“ přewinyć. To wuchadźa ze studije, zdźěłaneje w nadawku Hospodarskeho regiona Łužica we wobłuku projekta Łužiskeje dźěłarnje přichoda. „Poslednju milu“ mjenuja wotrězk, kotryž njeje hižo na zjawny bliskowobchad přiwjazany. Na wsach z toho njelěpšiny wurostu, dokelž su wobydlerjo na swójske wozydło pokazani.

Awtorojo studije namjetuja Łužisku agenturu mobility, kotraž wobchadne zwjazki přesahujcy w Sakskej a Braniborskej skutkuje. Agentura móhła na městnje gmejny nastupajo naležnosće mo­bility poradźować a je podpěrać konkretne naprawy zeskutkownić. Nastać ma regiony přesahowacy atraktiwny wobchadny poskitk. Studija wuchadźa za tajku agenturu z lětnych kóštow 1,6 milionow eurow. Dołhodobnje poručeja samostatnu towaršnosć krajow Sakskeje a Braniborskeje.

Prěnje testy w praksy běchu lětsa wot januara hač do meje we wokrjesomaj Dubj­a-Błóta a Zhorjelc a wunjesechu komunam rjad jednanskich poručenjow.

Budyšin (SN). Lěta trajace njesprócniwe dźěło bywšeho lektora Ludoweho nakładnistwa Domowina Jana Krala je wunjesło w LND předležacu knihu „Zelena radosć“. Awtor podawa so na slědy při­rodospytnikow, kaž su to Hadam Bo­hu­chwał Šěrach, Michał Rostok, Jan Bohu­wěr Mučink, Michał Awgust Kral, Jan Laras­, Korla Bohuwěr Šěca, Jakub Nowak­-Horjanski, Měrćin Kral, Jakub Lorenc-­Zalěski a Julius Korla Emil Riota. Zhladowanja Jana Krala na přirodu su toho­runja do nowostki zapřijate.

Budyšin (CS/SN). Handrij Henčl je spěwar Serbskeho ludoweho ansambla, wuznawa pak so tež z dudami, kotrež wón wobknježi. A to nic jenož jedne, ale hnydom wjacore družiny. Nimo serbskich wulkich a małych dudow – měchawy a měchawki – hraje Henčl mjez druhim tež na šotiskich highlandskich dudach, wón wobknježi němsku pastyrsku pišćałku a wulku němsku měchowu pišćałku. Cyłkownje sydom instrumentam je Handrij Henčl na njedźelnym koncerće pod hesłom „Kóždom ludej swojej dudy“ w Budyskim Serbskim muzeju zaklinčeć dał. Při tym rozłoži něhdźe 50 zajimcam wosebitosće jednotliwych dudowych typow a z kotrymi ćežemi maš so bědźić, chceš-li na nich hrać.

Mnichow (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) móžne zběhnjenje winowatosće, wužiwać škitny nahubnik, raznje wotpokazuje. To je wón na dźensnišej widejowej konferency předsydstwa CSU hišće raz potwjerdźił. Nahubnik je jemu jedyn z jara mało instrumentow přećiwo rozšěrjenju koronawirusa, Söder podšmórny. Škit je so mjeztym we wšědnym žiwjenju jako dobry wopokazał. To wotstronić, by „wulki zmylk“ był, bayerski premier rjekny.

CSU: Žana realistiska debata

Berlin (dpa/SN). Namjet społnomócnjeneje zwjazkoweho sejma za Zwjazkowu woboru Evy Högl, wobornu winowatosć zaso wukazać, w rjadach CSU wotpokazuja. „Nawrót k wobornej winowatosći njeje žana realistiska debata“, rjekny šef krajneje skupiny CSU w zwjazkowym sejmje Alexander Dobrindt Augsburgskim nowinarjam. Zmysłapołniše by było dobrowólnu słužbu sylnić. Högl bě hladajo na prawicarske tendency we wójsku nowu wobornu winowatosć namjetowała.

Ćěkancy přińdu do karanteny

Ćežke njewjedra su kónc tydźenja na juhozapadźe Japanskeje wulke škody zawostajili a sej hač do 40 smjertnych woporow žadali. Jědnaće wosobow je hišće zhubjenych. Ćežke zliwki běchu zesuwanja zemje a zapławjenja zawinowali. Dale trajacy dešć je tež dźensa dźěło pomocnikow poćežował, tak njemóžachu žane helikoptery zasadźić. Foto: dpa/Kyodo

Wjacore sta metrow do tunla tramwajkow jěł je muž ze swojim wosobowym awtom w Praze. Pkw wosta hakle stejo, jako běchu wolijowa wanja motora přeražena a airbagaj aktiwowanej. Wotwlečenske wozydło njemóžeše městno docpěć. Wohnjowi wobornicy přiwjazachu awto tuž k tramwajce, kotraž je z tunla wućahny. Test alkohola wunjese pola šofera šwarne tři promile. Dokładne wobstejnosće njezboža w měšćanskim dźělu Barrandov njejsu dotal znate.

75 hotdogow w běhu dźesać mjeńšin zjědł je 36lětny Joey Chestnut w New-Yorkskim parku Coney Island a je tak swój rekord z lěta 2018 wo jednu kołbasku polěpšił. Chestnut je wubědźowanje mjeztym 13. króć dobył. Pola žonow móžeše zakitowarka titula Miki Sudo z 48,5 hotdogami tohorunja nowy rekord nastajić. Koronapandemije dla wotmě so zarjadowanje bjez přihladowarjow.

Zagreb (dpa/SN). Knježace Chorwatske demokratiske zjednoćenstwo (HDZ) je wčerawše wólby parlamenta jasnje dobyło. Konserwatiwna strona ministerskeho prezidenta Andreja Plenkovića zdoby sej 68 z cyłkownje 151 mandatow, kaž statna wólbna komisija čłonskeho stata Europskeje unije zdźěli. Opozicionelni socialni demokraća docpěchu z 43 mandatami jenož druhe městno.

We hłownym sydle HDZ w Zagrebje so Plenković swojim wyskacym přiwisnikam prezentowaše. „Wuslědk wólbow, naše dobyće, su nam wulki zawjazk. Mamy ćežki mandat z tójšto pruwowanjemi za sobu. Tola před nami ležace wužadanja su hišće wjetše“, wón wuzběhny. Předsyda socialdemokratiskeje strony SPD Davor Bernardić swoju poražku při­zna a je wólbnemu dobyćerjej gratulował.

Dobyće knježaceje strony HDZ bě na kóncu jasniše hač spočatnje wočakowane. Přiwšěm trjeba wona partnera, zo by knježerstwo wutworiła. Hladajo na wjetšinowe poměry pak njebudźe to za nju žadyn wulki problem.