Z wudaća: wutora, 07 julija 2020

Chcedźa hromadźe dźěłać

Budyšin. Załožba za serbski lud, Domowina kaž tež Radźe ­ za serbske naležnosće Sakskeje a Braniborskeje chcedźa zhromadnje přidatne pjenjezy z fondsa za strukturnu změnu koordinować. Na to su so wčera w Budyšinje dorozumili. Pozadk­ dojednanja je rozsud zwjazkoweho knje­žerstwa zańdźeny pjatk, kotrež chce naprawy dalewuwiwanja a zachowanja rěče, kultury a tradicijow serbskeho ludu spěchować.

Žadyn festiwal při skale

Nuknica. Za kónc awgusta planowany Nukstock-openair wupadnje. To wobzamknychu čłonojo hudźbny festiwal zarja­dowaceho towarstwa barakka minjenu sobotu na swojim nimorjadnym posedźenju. Přičina je njewěste połoženje w zwisku z tuchwilnej pandemiju. Wo dalšich lětušich koncertach rozsudźić chce towarstwo přichodny měsac.

Ennio Morricone njeboh

Na něhdźe 60 hektarach blisko Łahowa su ratarjo Zarěčanskeho agrarneho drustwa wčera nazymski ječmjeń žnjeli, kotryž běchu­ loni w septembrje wusyli. Zorno dawaja na přikład jako picu kruwam w Radworskej hródźi. Dale budu ječmjeń tež w Čornym­ Hodle­rju předawać, hdźež sej jón předewšěm plahowarjo drobneho skotu kupuja. Foto: SN/Hanka Šěnec

Škitny nahubnik a dodźerženje wotstawka nas pominatej, zo je koronawirus dale aktiwny. Wróćimy so k „dale tak kaž do toho“ abo smy nětko snano kedźbliwiši? Redaktorojo su so w Serbach naprašowali.

Carolin Jurkowa z Bronja: Čas z koranawirusom je so wězo na moje zadźer­ženje w zjawnosći wuskutkował. Sym kedźbliwiša napřećo cuzym. Tež naku­pować hižo tak často njejězdźu a wob­staruju sej jenož to najtrěbniše. Mjez swójbnymi a přećelemi so natyknjenja njeboju. Nimo toho sym nětko wědomišo žiwa, štož mi jara tyje.

Tobias Hanuš z Chrósćic: Powołansce mam pjeć napinacych tydźenjow zady so. Za čas po koronje chcu znajmjeńša jednu naprawu wobchować: Na wotstawka dla trěbnym přepołoženju čakarnje ničo njezměnju. To so na poćah mjez frizerom a wužiwarjam jeho posłužbow pozi­tiwnje wuskutkuje. Dołhož su nahubniki winowatosć, ju raznje dodźeržu. Wjace chwile, kotryž sej tuchwilu předpisow dla za kóždeho jednotliwca zaplanuju, je tež přichodnje předstajomny model.

Radworska staršiska iniciatiwa wo połoženju na šuli so wobhoniła

Radwor (SN/BŠe). Serbska star­šiska iniciatiwa Radworja so dale prócuje zachować a wožiwić serbsku rěč w gmejnje. K tomu słušeja tež rozmołwy z nawodnicu Radworskeje zakładneje šule „Dr. Marja Grólmusec“ Angelu Rynčowej. Lětsa změja tam 42 šulskich nowačkow. Podźěl 14 dźěći w maćernorěčnej skupinje je porno tamnym lětam poměrnje wulki. Přiwšěm to njedosaha swójsku serbsku rjadownju wutworić. „Naša šula je dwučarowa“, Angela Rynčowa problem roz­łožuje. Tamnych 28 šulskich nowačkow do jednoho rjadowniskeho cyłka zapřijeć pak je prosće přewjele.

Budyšin (SN/bn). Činohrajne studijo Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła je swoju inscenaciju „Greta“ njedźelu dru­hi a zdobom posledni raz w serbšćinje před­stajiło. Dalše, lětušu hrajnu dobu NSLDź zakónčace předstajenje budźe 2. awgusta, potom w němskej wersiji. Wot Lu­biny Hajduk-Veljkovićoweje zeserbšćeny kruch Daniela Rattheija wěnuje so fenomenej „Fridays for future“, při čimž su elewojo Maria-Helena Bretschneiderec, Katja Hrjehorjec a Clemens Bobka pod nawodom Ralfa Hensela łužiski aspekt do jednanja zapřijeli. Dalša runina wobswětla ćeže młodostnych w puberće mjez sobu, z wučerjemi kaž tež ze staršimi.

Budyšin (kl/SN). Přichodne předewzaća a projekty rozjimachu čłonojo předsydstwa župy „Jan Arnošt Smoler“ na swojim wčerawšim posedźenju. Župa chce planowanu kubłansku jězbu w septem­brje do bliskeje wokoliny do směra na Wóspork a Hrodźišćo přewjesć. Wuklinčeć ma zarjadowanje za čłonow župy w Njechornju ze serbskim programom.

Podpěrać chcedźa čłonojo župneho předsydstwa serbski wječor, kotryž ma so w awgusće na zahrodźe SLA w Budy­šinje wotměć.

Runje tak stej serbske kulturne lěto w Liberecu a tamniše towarstwo SAL za Bu­dysku župu zajimawej. K wotewrjenju wustajeńcy w nowembrje chcedźa zmóžnić, zo sej čłonojo tam dojědu.

Za jubileje klětu a w lěće 2022, kotrež je zdobom lěto Zejlerja a Smolerja, zbě­rachu přitomni prěnje ideje. Woni maja za hódne, Michała Rostoka a Jana Mučinka na přikład z přednoškom wopominać.

Motiwator Lucian Kaulfürst rozprawješe wo swojim skutkowanju. Podpěrać budźe wón młode swójby w Malešecach při zwoprawdźenju projekta, z kotrymž su we wubědźowanju „Čiń sobu!“ dobyli.

Choćebuz/Běła Woda (SN). Dalši dźěl znowawužiwajomneje pohórnistwoweje krajiny je předewzaće Łužiska energija a hórnistwo (LEAG) wčera při Ćežkej ho­rje­ na kromje Běłeje Wody za wopyto­warjow wotewrěła. Kaž koncern zdźěli, wjedu wot tamnišeje wuhladneje wěže bjezbarjerne puće po hižo lěta 2015 zapo­łoženych terasach do noweje prioritneje přirodo­škitneje kónčiny. Tafle skedźbnjeja wo­pytowarjow na to, što maja­ na dale pod hórniskim dohladom stejacym terenje wobkedźbować. Areal twori nowowutworjenu južnu skłoninu Ćežkeje hory, kotraž bu Wochožanskeje jamy dla w lětach 2006 do 2008 po dwěmaj třećinomaj wotbagrowana.

Rekultiwowana kónčina na juhu Běłeje Wody wobsteji ze sto hektarow emisiskeho škitneho lěsa z tudyšimi družinami štomow a kerkow a z 340 hektarow wulkeje płoniny z wotewrjenej krajinu. Z njeje móžeš sej z hórskimi terasami nětko nimale 10,5 hektarow wulki areal pěši wotkryć. Terasy su z drjewinami zwo­sadźane, kaž su to dorničel, dźiwja róža a jałorc. Rozšěrjene wobłuki, mjez druhim z pěskowej holu, je dominuja.

Melbourne (dpa/SN). Druhe najwjetše město Awstralskeje Melbourne dyrbja drastisce přiběraceje ličby koronainfekcijow dla znowa šěsć tydźenjow zawrěć. Po tym zo běchu w pjeć milionow wobydlerjow wopřijacej stolicy zwjazkoweho stata Victoria hospodarstwo zaso wožiwili, płaća wot jutřišeho zaso razne wobmjezowanja wšědneho žiwjenja. Tak njesmědźa ludźo domy abo město hižo wopušćić. Wójsko je mobilizowane, zo by policiju při kontrolach podpěrało.

Chce nowy zakoń přesadźić

Hongkong (dpa/SN). Ministerska prezidentka Hongkonga Carrie Lam je „rigorozne“ přesadźenje chinskeho „wěstotneho zakonja“ w Hongkongu připowědźiła a w padźe ranjenja před „jara chutnymi konsekwencami“ warnowała. Na zakładźe zakonja su tam hižo wjacore wosoby za­jeli a „terorizma“ dla wobskoržili. Zakoń Pekingskemu knježerstwu zmóžnja přećiwo aktiwitam w Hongkongu postupować, kotrež ma za subwersiwne, separatistiske abo teroristiske.

Korčmy wospjet zawrjene

Zapósłanc Zelenych w Němskim zwjazkowym sejmje Stephan Kühn (srjedźa) je dźensa wjacore serbske institucije w Budyšinje wopytał. Dopołdnja poby wón w Ludowym nakładnistwje Domowiny a wobhoni so w redakciji Serbskich Nowin, kak serbski wječornik nastawa, štož jemu šefredaktor Janek Wowčer rozłoži. Po rozmołwje poda so Kühn ze swojimi sobudźěłaćerjemi ­na wopyt do Serbskeho domu, hdźež zetka so mjez druhim z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom. Foto: SN/Hanka Šěnec

Dweju rubježnikow wuhnał je 90lětny ze swojimaj walkingowymaj kijomaj. Wobrónjenej běštaj starca, kiž na ławce Duisburgskeho parka sedźeše, wohrozyłoj a sej pjenjezy žadałoj. Tuž jimaj muž z kijomaj hrožeše, na čož ćeknyštaj. Něšto metrow dale chcyštaj 80lětneho wurubić. Tež tam njeběštaj wuspěšnaj – 30lětny starcej pomhaše a rubježnikow wućěri.

Zaměnjenje z bolostnymi sćěhami: Muža z Berlina je na rozžohnowanju nježenjencow w Awstriskej zmijica (Kreuzotter) do jazyka kusnyła. 38lětny bě mału zmijicu na dumpańcy z waku zaměnił. Jako so jeje we wobłuku dopokaza zmužitosće z jazykom dótkny, jeho jědojte zwěrjo kusny. Dokelž na to póžěradło 38lětneho strašnje nabubni, dowjezechu jeho k nuzowemu lěkarjej do něhdźe 60 kilometrow zdaleneje krajneje chorownje we Wienje.