Z wudaća: pjatk, 10 julija 2020

pjatk, 10 julija 2020 14:00

Krótkopowěsće (10.07.20)

Serbski swjedźeń wupadnje

Serbin. Lětuši „Wendish fest“, swjedźeń potomnikow něhdy do Texasa wupu­ćowanych Serbow, koronapandemije dla wupadnje. 27. septembra planowane zeńdźenje by so 32. raz wotměło. Kaž zarja­dowanje wuhotowace towarstwo Texas­ Wendish Society na swojej homepage pisa, „organizatorojo rozsud jara wobžaruja. Wjeselimy pak so na klětu!“

Jězdźenki płaća tež w awgusće

Budyšin. Dobru powěsć za čas lětušich wulkich prózdnin maja wobchadne předewzaća pod třěchu ZVON za šulerjow z měsačnej abojězdźenku. Hódnotna znamka (Wertmarke) za julij płaći tež w awgusće. To rěka, zo móža ći šulerjo we wobłuku ZVON wšitke busowe a železniske linije wužiwać. Julijsku znamku njeměli preč ćisnyć, warnuje ZVON, wona je zdobom w awgusće připóznata.

Dóstanu připłatk za přebytk

wozjewjene w: Krótkopowěsće
pjatk, 10 julija 2020 14:00

Naprawa njewunošna

Nadhódnotowy dawk znižić z wjele dźěłom a kóštami zwjazane

Budyšin/Róžant (SN/BŠe). Zwjazkowe knježerstwo chce w času koronakrizy ko­njun­kturje pomhać a je wot 1. julija nadhódnotowy dawk znižiło. Tak dyrbjeli ludźo zaso wjace pjenjez w móšni a wjetši lóšt na nakupowanje měć. Zdobom měł to powabk za wjetše inwesticije być.

Kaž z naprašowanja Serbskich Nowin wuchadźa, naprawa po wšěm zdaću wul­ce­ wunošna njeje. „Na jednu całtu wu­činja zniženje nadhódnotoweho dawka jedyn cent“, rozłožuje pjekar Maik Šołta z Róžanta. Swoje kasy wón hišće přestajił njeje, dokelž maja fachowcy, kotřiž­ tajke nadawki wukonjeja, ruce połnej­ dźěła. Tuchwi­lu čakaja w Róžeńće na telefonat, z kotrymž jim termin spo­srědkuja. Fachowca dyrbja wězo płaćić. Tež hladajo na škitne naprawy za swój personal, kaž su to desinfekciske srědki a rukajcy, ma pjekar swoje finan­cielne brěmješko njesć.

wozjewjene w: Hospodarstwo
pjatk, 10 julija 2020 14:00

Ličby a prašenje, kak hašeć

Bosćan Nawka

Ličby njełža. Chcemy-li tomule přisłowu wěrić, ja najwjetši problem Němskeje krimi­nalitu nastupajo cyle jasny. Mjez cyłkownje loni zwěsćenymi 31 472 „po­liti­sko-ekstremistisce motiwowanymi de­liktami“ přirjaduje zwjazkowy zarjad za škit wustawy dwě třećinje – abo w ličbje: 21 290 – prawicarskemu miljejej. Lěwi­carskich njeskutkow bě 6 449, a na bronzowym městnje tuteje nješwarneje lisćiny slěduja – runjež něchtó bubnuj – „njepočinki wěstych krajow“. Nažel wčera předstajena rozprawa wustawo­škitarjow njepřeradźa, wo kotre staty konkretnje so jedna.

Přiwšěm je, njeby-li cyłkowna naležnosć na sebi tajka chutna była, wotpowědny kapitl naj­zajimawši. Wšako hodźi so skoro kaž krimi­ ze časa zymneje wójny čitać. Často jako najhórje začuwany strach před islamistiskimi złóstnistwami – rozprawa zjima je pod hesłom „nabožna ideologija“ – so w ličbach njewotbłyšćuje: 362 padow so w aktach jewi.

wozjewjene w: Rozmyslowane
pjatk, 10 julija 2020 14:00

Skónčnje pjenjezy za digitalizaciju

Sakski kultusowy minister Christian Piwarz přepoda dźensa krajnemu radźe Michaelej Harigej (3. a 1. wotprawa, wobaj CDU) w Budyskim powołanskošulskim centrumje wokrjesej Budyšin šek w hódnoće něhdźe 6,7 milionow eurow z digitalneho pakta za 30 šulow. Pjenjezy su mjez druhim předwidźane za Serbsku zakładnu a wyšu šulu a Serbski gymnazij kaž tež za Lipowu šulu w Budyšinje, za powołanskošulskej centrumaj (BSZ) Budyšin a Kamjenc, 1. a 2. wyšu šulu kaž tež za spěchowansku šulu a Lessingowy gymnazij w Kamjencu, za Wosebity spěchowanski centrum „Dr. Friedrich Wolf“ Wojerecy, za wyšej šuli Łaz a Malešecy, hdźež maja z financnej podpěru za digitalne dźěłowe graty lěpši přistup k internetej dóstać. Pódla běchu dźensa tež zapósłanc krajneho sejma Marko Šiman, nawoda Budyskeje wotnožki LaSuB Matthias Peter a nawoda BSZ Budyšin Uwe Richter (wotlěwa). Foto: SN/Hanka Šěnec

wozjewjene w: Kubłanje
pjatk, 10 julija 2020 14:00

Namjetuja dalšu płuwansku čaru

Budyski wokrjesny sejmik budźe so na swojim posedźenju přichodnu póndźelu znowa z Kamjenskej halowej kupjelu zaběrać. Najnowša warianta nowotwara chowa někotre překwapjenja w sebi.

Kamjenc (UM/SN). Změje Kamjenska halowa kupjel w běhu nowowuhotowanja šestu płuwansku čaru? Tele prašenje ma so w zwisku z dalšim planowanjom jako alternatiwna warianta, zo bychu tuchwilny staw wobchowali, sobu přepytować. To wobzamknyć namjetuje zarjadnistwo wokrjesnym radźićelam za póndźelne posedźenje. Tam chcedźa wo tym roz­sudźić, kak nastupajo přetorhnjene planowanja za nowotwar wólnočasneho a sportoweho zarjadnišća (SN wo tym rozprawjachu) dale postupować. Prěnjotnje faworizowana warianta kombino­wa­neje kupjele bu trochowanych kóštow dla zaćisnjena, planowanja zastajene.

wozjewjene w: Łužica
pjatk, 10 julija 2020 14:00

Wučbny zešiwk

Budyšin (SN). Za šulerjow 2. lětnika rěčne­je skupiny 2 je nowy zwučowan­ski zešiwk­ wušoł, kotryž koresponduje z wučbnicu Serbšćina 2. Wot Rěčneho centruma WITAJ a Domowiny w LND wudata brošurka wobsahuje zwučowanja a nadawki za skrućenje alfabeta, za trenowanje čitanskeho zrozumjenja, za rozšěrjenje słowoskłada kaž tež za wuwi­wanje techniki pisanja a přiswojenje metodow za předźěłanje tekstow. Na kóncu wjacorych lekcijow su kontrolne strony zatwarjene, kotrež hodźa so k zwěsćenju wukonoweho stawa, k samokontroli abo jako zjeće tematiki wužiwać. Zešiwk wopřijima nimo toho CD a je w Budyskej Smolerjec kniharni na předań.

wozjewjene w: Kubłanje
pjatk, 10 julija 2020 14:00

Biden ma plan za hospodarstwo

Washington (dpa/SN). Přichodny demokratiski prezidentski kandidat USA Joe Biden ma srjedźostawske zawody za hospodarstwo kraja za jara wažne. Na wopyće zawoda w měsće Dunmore w staće Pennsylvania je wón inwesticiski plan 700 miliardow dolarow připowědźił, zo móhło so hospodarstwo po koronakrizy zaso zhrabać. W tym zwisku sej Biden žadaše minimalnu mzdu na 15 dolarow na hodźinu podwojić.

Egyptowski spion w zarjedźe

Berlin (dpa/SN). Sobudźěłaćer zwjazkoweho nowinarskeho zarjada w Berlinje je podhladny, zo je přez lěta za egyptowsku tajnu słužbu dźěłał, kaž z rozprawy wustawoškita wuchadźa. Zwjazkowy kriminalny zarjad bě muža loni wobkedźbować započał. Nowinarski zarjad nochcyše so k tomu dźensa hišće wuprajić. Po informacijach wustawoškita stej w Němskej dwě tajnej słužbje z Egyptowskeje aktiwnej. Hłownje zběratej wonej informacije wo tu bydlacych egyptowskich opozicionelnych.

Chaos noworjadowanja dla

wozjewjene w: Kraj a swět
Před Trump-Towerom w New Yorku steji wotnětka z wulkimi žołtymi pismikami „Black Lives Matter“ (Žiwjenje čornych je wažne). Měšćanosta Bill de Blasio bě aktiwistam hibanja přećiwo rasizmej w USA při molowanju pomhał. Prezident Donald Trump je so hižo hóršił a napis „symbol hidy“ mjenował. Foto: dpa/ABACA

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 10 julija 2020 14:00

65 000 nowychpadow korony

Washington (dpa/SN). Hladajo na rekordnu ličbu nowoinfekcijow w USA je imunologa Anthony Fauci koronawirus „najhórši scenarij“ mjenował. Eficienca, z kotrejž wirus ludźi natyknje, je kedźbyhódna, rjekny fachowc, kiž tež knježerstwo USA poradźuje. Wčera bě Johnsa Hopkinsowa uniwersita 65 000 nowych padow w USA w běhu dnja registrowała, štož je absolutny rekord. Fauci kritizuje, zo njepostupuje knježerstwo na koordinowane wašnje, ale zo je zwadźene. Nimo toho su někotři guwernerojo wobmjezowanja „přespěšnje“ zběhnyli. Fauci radźi wot wirusa wosebje potrjechenym zwjazkowym statam, planowane zbě­hnjenja najprjedy raz cofnyć.

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 10 julija 2020 14:00

To a tamne (10.07.20)

„Pomałe kasy“ za seniorow maja wot najnowšeho w Japanskej. Nakupowanski centrum w prowincy Fukuoka na juhozapadnej kupje Kyushu kupcow na to skedźbnja, zo móhło při kasy trochu dlěje trać, dokelž tam runje seniorow a zbrašenych posłužuja. Njesćerpni měli so tuž při druhich kasach nastupić. Je to reakcija na razantne zestarjenje Japanskeje, hdźež je mjeztym štwórćina ludźi starša hač 65 lět.

Štyrjoch wučerpanych Němcow wuchowała je awstriska hórska słužba z helikopterom w Alpach w pomjeznej kón­činje. Spřećelenej porikaj z Bayerskeje a Badensko-Württembergskeje běštej so na naročne pućowanje přez wjacore hory podałoj. Spušćejo so jeničce na smartfon pak su so woni wospjet zabłudźili. Nawoda hórskeje hěty informowaše słužbu, po tym zo njeběchu so wječor ­hišće nawróćili.

wozjewjene w: To a tamne

Serbska debata

nowostki LND